Kazimierz Popiołek

polski historyk

Kazimierz Popiołek (ur. 25 lutego 1903 w Cieszynie, zm. 28 grudnia 1986 w Katowicach) – polski historyk, profesor Uniwersytetu Wrocławskiego, Jagiellońskiego i Śląskiego w Katowicach, badacz dziejów nowożytnych i najnowszych Śląska. Pierwszy rektor Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach (1968–1972)[1][2]. Jego synem jest prof. Wojciech Popiołek[3].

Kazimierz Popiołek
Państwo działania

 Polska

Data i miejsce urodzenia

25 lutego 1903
Cieszyn

Data i miejsce śmierci

28 grudnia 1986
Katowice

profesor nauk humanistycznych
Specjalność: historia
Alma Mater

Uniwersytet Jagielloński

Doktor honoris causa
Uniwersytet Śląski – 1 października 1977
1. Rektor Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach (1968–1973)
Odznaczenia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Order Sztandaru Pracy I klasy Order Sztandaru Pracy I klasy Medal Komisji Edukacji Narodowej Odznaka tytułu honorowego „Zasłużony Nauczyciel PRL” Medal Rodła

Życiorys

edytuj

Był synem Franciszka Popiołka. Ukończył studia na Uniwersytecie Jagiellońskim. Do wybuchu II wojny światowej był nauczycielem w szkołach średnich województwa śląskiego. W czasie wojny przebywał w Warszawie, gdzie brał udział w tajnym nauczaniu. Był uczestnikiem powstania warszawskiego, został aresztowany w 1944 i następnie przebywał w obozach koncentracyjnych w Gross Rosen i w Litomierzycach[4].

Po II wojnie światowej był pracownikiem naukowym Instytutu Śląskiego oraz kierownikiem Zakładu Historii Śląska Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk. Był profesorem Uniwersytetu Wrocławskiego (1955–1964), kierownikiem Katedry Historii Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Katowicach[5], dyrektorem Śląskiego Instytutu Naukowego, a następnie profesorem i prorektorem Uniwersytetu Jagiellońskiego. Współorganizator i pierwszy rektor Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach (1968–1973). 1 października 1977 otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach[6].

 
Grób prof. Kazimierza Popiołka na cmentarzu ewangelickim przy ul. Francuskiej w Katowicach

Został pochowany na cmentarzu ewangelickim przy ul. Francuskiej w Katowicach (kwatera 7-3-13a)[7].

Jego imieniem jest nazwana aula w budynku Wydziału Nauk Społecznych UŚ w Katowicach.

Według materiałów zgromadzonych w archiwum Instytutu Pamięci Narodowej był w latach 1951–1980 zarejestrowany jako tajny współpracownik (informator) Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego oraz Służby Bezpieczeństwa o pseudonimie „Lech”[8][9].

Główne prace

edytuj
  • Trzecie powstanie śląskie (1946)
  • Tragedia Śląska w czasie rewolucji husyckiej (1419–1435), Warszawa (1947)
  • Śląsk w oczach Gestapo (1948)
  • Śląsk w oczach okupanta (1958), Wydawnictwo Śląsk
  • Górnego Śląska droga do wolności (1967)
  • Śląskie dzieje, Warszawa-Kraków PWN (1976)
  • Encyklopedia powstań śląskich, Opole (1982)
  • Historia Śląska od pradziejów do 1945 roku, Śląski Instytut Naukowy (1984) ISBN 83-216-0151-0
  • Polskie dzieje Śląska, Instytut Śląski w Opolu (1986)

Odznaczenia (wybrane)

edytuj

Wśród nadanych mu odznaczeń znajdują się[10]:

Przypisy

edytuj
  1. Historia Uniwersytetu Śląskiego. us.edu.pl
  2. prof. dr hab. Kazimierz Popiołek. us.edu.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-14)].. us.edu.pl
  3. Wojciech Popiołek: Uratowały mnie katowickie podwórka. rp.pl. [dostęp 2016-03-20].
  4. Historia Śląska pd pradziejów do 1945 roku, Katowice 1972, obwoluta.
  5. Sylwester Fertacz: Namiastka uniwersytetu – Państwowa Wyższa Szkoła Pedagogiczna (1946/1950–1968). us.edu.pl. [dostęp 2020-05-02].
  6. Doktorzy honoris causa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. us.edu.pl. [dostęp 2011-02-21].
  7. https://katowiceewangelicki.grobonet.com/grobonet/start.php?id=detale&idg=2626&inni=0&cinki=1 śp. KAZIMIERZ POPIOŁEK
  8. Inwentarz archiwalny. ipn.gov.pl. [dostęp 2020-06-24].
  9. Andrzej Topol „Kazimierz Popiołek i jego czasy (1903-1986)” - Lustracja na Uniwersytecie Śląskim [online], szymborski.info [dostęp 2021-02-19] (pol.).
  10. "Kto jest kim w Polsce", Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1984, s. 767.
  11. Medale Rodła zasłużonym dla polskości [w:] "Trybuna Robotnicza", nr 39, 17 lutego 1988, s. 2.