Otwórz menu główne
Wikipedia

Kazimierz Przerwa-Tetmajer

polski poeta, nowelista, powieściopisarz i dramaturg
Ten artykuł dotyczy polskiego pisarza. Zobacz też: Tetmajer.

Kazimierz Przerwa-Tetmajer (ur. 12 lutego 1865 w Ludźmierzu, zm. 18 stycznia 1940 w Warszawie[1]) – polski poeta, nowelista, powieściopisarz, przedstawiciel Młodej Polski, brat przyrodni malarza Włodzimierza Tetmajera.

Kazimierz Przerwa-Tetmajer
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia 12 lutego 1865
Ludźmierz
Data i miejsce śmierci 18 stycznia 1940
Warszawa
Zawód, zajęcie poeta, powieściopisarz, nowelista
Faksymile
Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Kawaler Orderu Franciszka Józefa (Austro-Węgry)
Commons Multimedia w Wikimedia Commons
Źródła Teksty w Wikiźródłach
Wikicytaty Cytaty w Wikicytatach

ŻyciorysEdytuj

Urodził się jako syn Adolfa Tetmajera i jego drugiej żony, Julii z Grabowskich[2]. Uczęszczał do Gimnazjum św. Anny w Krakowie, gdzie przeniósł się w 1883 roku z rodziną. W latach 1884–1886 studiował na wydziale filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego[1].

Zadebiutował w 1886 roku poematem prozą Illa, jednak jego faktycznym debiutem była nowela pt. "Rekrut" (opublikowana 15 stycznia 1886 r. w "Przeglądzie Literackim i Artystycznym", rok piąty, nr 1, Kraków w drukarni A. Koziańskiego; pod red. K, Bartoszewicza). W 1888 roku Tetmajer zdobył nagrodę literacką za wiersz ku czci Mickiewicza, a rok później za wiersz ku czci Kraszewskiego[3]. W latach 1888–1893 podjął współpracę z pismami „Tygodnik Ilustrowany”, „Kurier Warszawski” i krakowskim „Czasem”[4][5][1]. Wydał osiem serii Poezji, z których najbardziej wartościowe to druga (1894 rok), trzecia (1898 rok) i czwarta (1900 rok). Nastrojowa poezja Tetmajera odpowiadała dekadentom i bohemie młodopolskiej[6][7].

Mieszkając w młodości w Ludźmierzu, poznał dobrze Podhale, Spisz, Liptów i Tatry. W latach 1881–1891 odbył wiele wycieczek w Tatry z bratem, Franciszkiem Henrykiem Nowickim, Karolem Potkańskim, Michałem Kirkorem, Klimkiem Bachledą, Tadeuszem Boyem-Żeleńskim[8], Januszem Chmielowskim, Jerzym Żuławskim. W 1892 roku wziął udział w pierwszym wejściu na Staroleśny Szczyt oraz Baniastą Turnię. Ponadto dokonał wraz z Tadeuszem Boyem-Żeleńskim i przewodnikami pierwszego odnotowanego wejścia na Furkot około 1889-1893 roku. Po 1896 roku, z powodu problemów ze zdrowiem, nie zdobywał już szczytów Tatr, ale za to wędrował po dolinach tatrzańskich, a także po Podhalu. W 1902 roku taternicy nadali nazwę Przełęcz Tetmajera przełęczy między Gerlachem a Zadnim Gerlachem, a Towarzystwo Tatrzańskie nadało mu honorowe członkostwo.

Zafascynowany góralskim folklorem napisał cykl opowieści Na skalnym Podhalu, a ponadto epopeję tatrzańską Legenda Tatr, składającą się z dwóch części: Maryna z Hrubego i Janosik Nędza Litmanowski[9].

W 1896 roku przebywał w Heidelbergu, pełniąc funkcję osobistego sekretarza Adama Krasińskiego. Podróżował po Włoszech, Szwajcarii, Francji i Niemczech[1]. Po I wojnie światowej mieszkał w Krakowie, Zakopanem, wreszcie osiadł na stałe w stolicy. W latach 1918–1919 interesował się sporem polsko-czechosłowackim o granicę w Tatrach i na Podtatrzu, brał udział w przygotowaniach do plebiscytu na Spiszu i Orawie; napisał na ten temat broszurę pt. O Spisz, Orawę i Podhale (1919 rok). Pełnił funkcję prezesa Towarzystwa Literatów i Dziennikarzy Polskich (1921 rok)[1], w 1928 roku przyznano mu nagrodę literacką miasta Warszawy, a w 1934 roku został członkiem honorowym Polskiej Akademii Literatury[1]. W roku 1931 obchodzono uroczyście czterdziestopięciolecie[10][11], a w 1937 roku pięćdziesięciolecie jego twórczości[12][13].

 
Kazimierz Przerwa-Tetmajer, pocztówka wyd. w 1933 r.
 
Grób Kazimierza Przerwy-Tetmajera na Pęksowym Brzyzku
 
Symboliczny grób Przerwy-Tetmajera na Starych Powązkach

Ze względu na pogarszający się stan zdrowia (utrata wzroku i nasilająca się choroba umysłowa, będąca efektem kiły) musiał wycofać się z życia społecznego i twórczości literackiej. Miał zapewniony byt dzięki ofiarności społecznej oraz emerytury, finansowanej od 1925 przez miasto Bydgoszcz[14]. W styczniu 1940 został przetransportowany z Hotelu Europejskiego na oddział chirurgiczny Szpitala Dzieciątka Jezus w Warszawie, gdzie zmarł 18 stycznia[15]. Przyczyną zgonu (jak wykazała sekcja) był nowotwór przysadki mózgowej, niedokrwistość i niewydolność krążenia[16]. Pochowano go wtedy zgodnie z jego życzeniem w grobie syna na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie. Obecnie spoczywa na zakopiańskim Cmentarzu Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku[17][18][19].

Był przyrodnim, młodszym bratem Włodzimierza Tetmajera, a przez matkę, Julię z Grabowskich[a], kuzynem Tadeusza Boya-Żeleńskiego.

Mimo że kilkakrotnie był zaręczony (m.in. z Laurą Rakowską, z myślą o której napisał wiersz A kiedy będziesz moją żoną), nigdy się nie ożenił. Ze związku z nieznaną z nazwiska aktorką[b] miał nieślubnego syna Kazimierza Stanisława, do którego przez kilka lat, do roku 1906, nie przyznawał się. Później zaczął starać się o rozwój talentów syna, ten jednak, popadłszy w alkoholizm i zaraziwszy się chorobą weneryczną, w wieku 33 lat popełnił samobójstwo[c]. Tetmajer miał kilkuletni romans z góralką Marią Palider, która była pierwowzorem Maryny z Hrubego z Legendy Tatr[20][21][22].

Kazimierz Przerwa-Tetmajer walnie przyczynił się do debiutu literackiego Władysława Orkana. Nie tylko załatwił druk „Nowel”, ale napisał entuzjastyczną przedmowę i pochwałę młodszego od siebie o dziesięć lat autora[23].

Kazimierz Przerwa-Tetmajer w kulturzeEdytuj

Wiersze Kazimierza Przerwy-Tetmajera były wielokrotnie opracowywane muzycznie, m.in. przez Mieczysława Karłowicza[24], Władysława Żeleńskiego i Karola Szymanowskiego[25].

W 1901 r. Teatr Miejski w Krakowie wystawił Zawiszę Czarnego Kazimierza Przerwy-Tetmajera w reżyserii Józefa Kotarbińskiego. Kolejna inscenizacja tego dramatu miała miejsce w 1912 r. w Teatrze Wielkim w Warszawie (w związku z hucznie obchodzonym jubileuszem 25-lecia twórczości Tetmajera)[26]. W 1922 r. zespół i instytucja teatralna Reduta wystawiła Judasza K. Przerwy-Tetmajera ze Stefanem Jaraczem w roli tytułowej[27]. W 1928 r. Władysław Lenczewski nakręcił film Romans panny Opolskiej na podstawie powieści Kazimierza Przerwy-Tetmajera[28]. W 1958 r. Jan Wilkowski przy współpracy scenografa Adama Kiliana przygotował na deskach Teatru Lalka w Warszawie słynne przedstawienie O Zwyrtale Muzykancie według opowiadania K. Przerwy-Tetmajera[29]. W 1964 r. czechosłowacki reżyser Martin Ťapák nakręcił film telewizyjny Balada o Vojtovej Marine na podstawie opowiadania Tetmajera. W latach sześćdziesiątych XX w. Tadeusz Różewicz napisał wiersz Kazimierz Przerwa-Tetmajer[30]. W 1973 r. został wyprodukowany przez Zespół Filmowy X na podstawie opowiadania Tetmajera film telewizyjny Myśliwy w reżyserii Krzysztofa Wierzbiańskiego. W 1978 Martin Ťapák ponownie sięgnął po twórczość Tetmajera, tym razem realizując film pt. Krutá ľúbosť[31]. W 1981 roku w Teatrze Telewizji zrealizowano spektakl oparty na życiu i twórczości Tetmajera Kocham Cię za to, że Cię kochać muszę w reż. Andrzeja Maja. W 1983 Jacek Koprowicz nakręcił kontrowersyjny film biograficzny o Tetmajerze pt. Przeznaczenie. W 1984 roku Wanda Kwietniewska z zespołu Wanda i Banda nagrała piosenkę Ulica Tetmajera. W 1994 roku na ekrany kin weszła Legenda Tatr w reżyserii Wojciecha Solarza, oparta głównie na opowiadaniach z cyklu Na Skalnym Podhalu[32]. W 2003 roku na deskach Teatru Scena STU w Krakowie została wystawiona Śleboda, czyli powaby życia według Kazimierza Przerwy-Tetmajera w adaptacji i reżyserii Waldemara Śmigasiewicza[33].

Ksiądz Józef Tischner w kazaniach spod Turbacza – w trakcie odprawianych Mszy Ludzi Gór – wielokrotnie nawiązywał do twórczości Kazimierza Przerwy-Tetmajera[34].

TwórczośćEdytuj

  Zobacz w Wikiźródłach
Pisarze polscy (Wrażenia literackie) – Kazimierz Tetmajer
Szkice
  • O żołnierzu polskim lata 1795–1915[35],
  • Notatki literackie[36],
  • Aforyzmy[37],
  • Bajeczny świat Tatr[38],
  • Na śmierć Henryka Sienkiewicza[39].
Opowiadania i nowele
  • cykl opowieści Na skalnym Podhalu[40][41][42]
  • Ksiądz Piotr (nowela nagrodzona w konkursie „Czasu”, Kraków, 1895)[43],
  • Rzeźbiarz Merten,
  • Pan,
  • Tryumf[44],
  • U krawca Baczakiewicza w kuchni (z cyklu W czas wojny),
  • Pan Kopciuszyński (z cyklu W czas wojny).
Powieści
Dramaty
Wiersze (wybór)
  • Widok ze Świnicy do Doliny Wierchcichej (z Poezje. Seria druga),
  • Melodia mgieł nocnych (z Poezje. Seria druga),
  • Anioł Pański (z Poezje. Seria trzecia),
  • Lubię, kiedy kobieta (z Poezje. Seria druga)[61],
  • Hej Krywaniu Krywaniu wysoki! (z tomu Na Skalnym Podhalu)[62][63],
  • Mów do mnie jeszcze (dwie wersje: jedna z cyklu Preludia – Poezje. Seria druga, druga z cyklu Gra słów – Poezje. Seria trzecia),
  • W warszawskim salonie (z tomu Z wielkiego domu, Warszawa, 1908)[64],
  • Zdanie sobie sprawy (z tomu Z wielkiego domu)[65][66],
  • Prometeusz (z Poezje. Seria druga)[67],
  • Zacisza (z Poezje. Seria druga)[68],
  • Koniec wieku XIX,
  • Fragment wiersza dla mego synka (z Poezje. Seria szósta)[69],
  • Patryota (pod pseudonimem Szylkret)[70],
  • Wyspa umarłych (ilustracja do „Die Todteninsel” Bocklina)[71],
  • Na sprowadzenie zwłok Słowackiego (ogłoszony w roku 1927 w „Wiadomościach literackich” jest ostatnim znanym badaczom literatury wierszem K. Tetmajera[72]).
Inne utwory
  • poematy: Illa (1886)[73] i Alegoria (1887)[74][75],
  • Z wielkiego domu (wyd. Księgarnia St. Sadowskiego, Warszawa, 1908)[76],
  • Eleonora. Trójhymn duchów smętnych przez Fosforycznego Skalderona (współautor; Wydawnictwo Dekadentów Polskich nr 1, Kraków 1895)[77],
  • Jęk Ziemi. Pantologia Dekadentów Polskich zebrana przez dra Juliana Pogorzelskiego (współautor; Wydawnictwo Dekadentów Polskich nr 2, Kraków 1895)[78],
  • Melancholia (Warszawa, 1899)[79],
  • Wrażenia (Warszawa, 1902)[80],
  • tomiki poezji: Hasła (1901)[81], Poezje współczesne (1906)[82], Cienie (1916)[83].

Źródła[84][85][86][87][88].

OdznaczeniaEdytuj

Zobacz teżEdytuj

UwagiEdytuj

  1. ↑ Według badacza Mateusza Miesesa Julia była jedną z czterech córek Jana Andrzeja Grabowskiego, jednego z czterech synów Franciszki z Piaseckich i Mikołaja Grabowskiego, obojga będących pierwszym pokoleniem ochrzczonych frankistów, zob. także Robert Stiller, Żydowskie abecadło twórców literatury polskiej od A do Żet z prawa na lewo, wyd. vis-à-vis, Kraków 2011, s. 108-109.
  2. ↑ J. Krzyżanowski we wstępie do Wyboru poezji K. Tetmajera z serii: Biblioteka Narodowa nr 123 (wyd. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1968, s. XVI) podaje, że matką syna Tetmajera była Izabela Dębowska (szczegóły w: J. Krzyżanowski, Tetmajer i brudna bielizna, „Życie Literackie” 1968 r., nr 39, s. 13); podobną informację podaje R. Węgrzyniak w: Encyklopedia Wesela Stanisława Wyspiańskiego (wyd. Teatr im. Juliusza Słowackiego, Kraków 2001 r., s. 145).
  3. ↑ Śmierć nastąpiła 22 maja 1933 r. w Hotelu Saskim w Warszawie w wyniku zatrucia spirytusem denaturowanym, zob. K. Jabłońska, Kazimierz Tetmajer. Próba biografii, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1969, wkładka przed s. 257 (fotokopia notatki prasowej red. Zyglarskiego).

PrzypisyEdytuj

  1. ↑ a b c d e f Biogram (pol.). [dostęp 2011-09-22].
  2. ↑ Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004. ISBN 83-7104-009-1.
  3. ↑ Gawędy Skalnego Podhala, opr. W. Wnuk, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1975, s. 338.
  4. ↑ M. Spławska-Murmyło, Ilustrowany leksykon pisarzy i poetów polskich, seria „Fascynująca Polska”, wyd. Adamus, Wrocław 2007, s. 45.
  5. ↑ T. Ławecki (tekst), M. Białek (redaktor prowadzący), Pisarze. Najsłynniejsi twórcy literatury polskiej, seria „Wielcy Polacy”, wyd. Carta Blanca Sp. z o.o., Grupa Wydawnicza PWN, Warszawa 2011, s. 34.
  6. ↑ W. Czernianin, W kręgu Kazimierza Przerwy-Tetmajera. Studia i szkice, Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, Wrocław 2009, s. 61-108.
  7. ↑ Tadeusz Boy-Żeleński, Początki Młodej Polski w: Boy o Krakowie, opr. Henryk Markiewicz, Wydawnictwo Literackie, wyd. II, Kraków 1974, s. 268.
  8. ↑ T. Boy-Żeleński, W perspektywie czasu, Wydawnictwo ISKRY, Warszawa 2006, s. 276-280.
  9. ↑ J. Skowroński, Dawno temu w Tatrach, wyd. Galaktyka Sp. z o.o., Łódź 2003, s. 43-45.
  10. ↑ A. Hutnikiewicz, Młoda Polska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007, s. 103.
  11. ↑ Z. Nałkowska, Dzienniki IV 1930–1939 część 1 (1930–1934), opr. H. Kirchner, Czytelnik, Warszawa 1988, s. 308-309.
  12. ↑ K. Jabłońska, Kazimierz Tetmajer. Próba biografii, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1969, s. 250-251.
  13. ↑ Bibliografia literatury polskiej. Nowy Korbut. 16 część pierwsza. Literatura pozytywizmu i Młodej Polski. Hasła osobowe T – Ż. Uzupełnienia haseł osobowych T. 13-15, opr. zespół pod kierownictwem Zygmunta Szweykowskiego i Jarosława Maciejewskiego, Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk, Państwowy Instytut Wydawniczy, MCMLXXXII, s. 82.
  14. ↑ „Cienka herbatka u Przerwy-Tetmajera” [dostęp 10.10.2013].
  15. ↑ Władysław Bartoszewski: 1859 dni Warszawy. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2008, s. 121. ISBN 978-83-240-1057-8.
  16. ↑ Miałem kiedyś przyjaciół... Wspomnienia o Kazimierzu Tetmajerze, opr. K. Jabłońska, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1972, s. 566.
  17. ↑ Józef Tischner, Powrót poety. Homilia na sprowadzenie prochów Kazimierza Przerwy-Tetmajera. Ludźmierz, 13 IV 1986, „Tygodnik Powszechny” z 1986 r., nr 17, s. 7.
  18. ↑ Włodzimierz Wnuk, Kazimierza Przerwy-Tetmajera powrót na skalne Podhale, „Tygodnik Powszechny” z 1986 r., nr 26, s. 1, 2.
  19. ↑ „Podhalanka. Pismo Związku Podhalan”, Numer poświęcony powrotowi Kazimierza Przerwy-Tetmajera na Podhale, Rok V, Ludźmierz, Nr 2(14) 1986.
  20. ↑ K. Jabłońska Kazimierz Tetmajer. Próba biografii, Kraków 1969, s. 127-129.
  21. ↑ W. Wnuk, Moje Podhale. Ku Tatrom, Instytut Wydawniczy Pax, Warszawa 1971, s. 289-296.
  22. ↑ Miałem kiedyś przyjaciół... Wspomnienia o Kazimierzu Tetmajerze, opr. K. Jabłońska, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1972, s. 213-221, 601.
  23. ↑ Józef Dużyk, Władysław Orkan, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Wyd. II, Warszawa 1980, s. 59.
  24. ↑ J. Mechanisz, Mieczysław Karłowicz. Życie. Człowiek. Dzieło, Wydawnictwo POLIHYMNIA Sp. z o.o., Lublin 2009, s. 99, 116-120.
  25. ↑ Encyklopedia Muzyczna PWM Tom 11, wyd. PWM Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2010 r., s. 69-72.
  26. ↑ Miałem kiedyś przyjaciół... Wspomnienia o Kazimierzu Tetmajerze, opr. K. Jabłońska, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1972, s. 243-250, 268-276.
  27. ↑ D. Kosiński, Słownik teatru, Wyd. Zielona Sowa, Kraków 2006, s. 134, 324.
  28. ↑ Literatura polska. Encyklopedia PWN, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007, s. 860.
  29. ↑ D. Kosiński, Słownik teatru, wyd. Zielona Sowa, Kraków 2006, s. 176, 335, 449.
  30. ↑ T. Różewicz, Poezje wybrane. Selected poems, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2005, s. 208-211.
  31. ↑ Krutá ľúbosť (cz.). csfd.cz. [dostęp 2017-09-11].
  32. ↑ Józef Tischner, Myślenie w żywiole piękna, wyd. Znak, Kraków 2004 r., s. 95-105.
  33. ↑ Śleboda, czyli powaby życia, e-teatr.pl [dostęp 2012-05-12] (pol.).
  34. ↑ Józef Tischner, Słowo o ślebodzie. Kazania spod Turbacza 1981–1997, wyd. Znak, Kraków 2009, s. 17, 37, 58, 75, 88, 104, 115.
  35. ↑ Andrzej Z. Makowiecki, Literatura wobec niepodległości w: Salon niepodległości, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008, s. 105, 109.
  36. ↑ Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Notatki literackie, wyd. 1916., polona.pl [dostęp 2018-07-15].
  37. ↑ Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Aforyzmy, wyd.1918., polona.pl [dostęp 2018-07-15].
  38. ↑ Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Bajeczny świat Tatr : z illustracyami, wyd.1906., polona.pl [dostęp 2018-07-15].
  39. ↑ Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Na śmierć Henryka Sienkiewicza, wyd. 1916., polona.pl [dostęp 2018-07-15].
  40. ↑ J. Kolbuszewski, Wstęp w: Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Na Skalnym Podhalu. Wybór, Biblioteka Narodowa, seria I, nr 290, wyd. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1998.
  41. ↑ K. Sicińska, Styl cyklu opowiadań Na Skalnym Podhalu Kazimierza Tetmajera, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2009.
  42. ↑ A. Łempicka, Wstęp w: Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Na Skalnym Podhalu, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1983, s. 7-40.
  43. ↑ J. Zacharska, Lektury młodopolskie, wyd. DiG, Warszawa 1997, s. 47-56.
  44. ↑ Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Tryumf : nowele, wyd. 1916., polona.pl [dostęp 2018-07-15].
  45. ↑ Powieść o artyście pod red. E. Owczarz i W. Gutowskiego, Toruń 2006, s. 302-310.
  46. ↑ J. Jakóbczyk, Kazimierz Przerwa-Tetmajer. Zbliżenia, Wyd. Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2001, s. 174-177.
  47. ↑ Materiały źródłowe do recepcji twórczości Kazimierza Przerwy-Tetmajera w epoce Młodej Polski. Recenzje z lat 1890–1918, wybór, opracowanie i wstęp Wiktor Czernianin, Wrocław 2006, s. 449-457.
  48. ↑ Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Zatracenie : romans, wyd. 1905., polona.pl [dostęp 2018-07-15].
  49. ↑ Jan Jakóbczyk, Kazimierz Przerwa-Tetmajer. Zbliżenia, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2001, s. 168-169.
  50. ↑ Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Gra fal : powieść w związku z "Królem Andrzejem", wyd. 1911., polona.pl [dostęp 2018-07-15].
  51. ↑ A. Hutnikiewicz, Młoda Polska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007, s. 102.
  52. ↑ Julian Krzyżanowski, Neoromantyzm polski 1890–1918, wyd. 3, Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, 1980, s. 70-71.
  53. ↑ Andrzej Z. Makowiecki, Słownik postaci literackich. Literatura polska, wyd. Świat Książki, Warszawa 2004, s. 123, 189, 190.
  54. ↑ Kazimierz Wyka, Macie serc waszych wykładaczy..., „Życie Literackie” 1965, nr 14, s. 11.
  55. ↑ J. Wilhelmi, Posłowie w: Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Koniec epopei, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1976, tom I (Koniec epopei 1-2), tom II (Koniec epopei 3, Waterloo), s. 285-297.
  56. ↑ Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Zawisza Czarny : fantazya dramatyczna : akty 4. Cz. 1, wyd. 1901., polona.pl [dostęp 2018-07-15].
  57. ↑ Kazimierz Przerwa-Tetmajer, "Mąż - poeta" : fragment dramatyczny w 1 akcie, grany po raz pierwszy na scenie krakowskiej dnia 30 kwietnia 1892 r., wyd. 1892., polona.pl [dostęp 2018-07-15].
  58. ↑ Jadwiga Zacharska, Nieporozumienia z Rewolucją, w: Rewolucja lat 1905–1907. Literatura – Publicystyka – Ikonografia, Lublin, 2005, s. 67-76.
  59. ↑ Stefan Kruk, Dzieje sceniczne i recepcja krytyczna Judasza Kazimierza Przerwy-Tetmajera w: Dramat biblijny Młodej Polski, Wrocław 1992, s. 167-191.
  60. ↑ Edward Jakiel, Młodopolskie portrety biblijne. Wybrane zagadnienia i kreacje, Gdańsk 2007, s. 185-188.
  61. ↑ W. Ratajczak, Literatura polska XIX wieku, seria „Zrozumieć literaturę”, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2008, s. 188-189.
  62. ↑ M. Pinkwart, L. Długołęcka-Pinkwart, Zakopane. Przewodnik historyczny, Wydawnictwo Pascal, Bielsko-Biała, s. 218.
  63. ↑ M. Pinkwart, Przewodnik. Cmentarz na Pęksowym Brzyzku, Wyd. BOSZ, Olszanica 2007, s. 80.
  64. ↑ Kazmierz Przerwa-Tetmajer, Z wielkiego domu, Warszawa 1908, s.96.
  65. ↑ Poezja Kazimierza Tetmajera. Interpretacje pod red. A. Czabanowskiej-Wróbel, P. Próchniaka, M. Stali, Kraków 2003, s. 314.
  66. ↑ Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Z wielkiego domu, Warszawa 1908, s.99.
  67. ↑ Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Poezye T. 2, Warszawa 1901, s.20.
  68. ↑ J. Marx, Młoda Polska, Wydawnictwo Alfa, Warszawa 1997, s. 251.
  69. ↑ Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Poezje : wydanie zbiorowe. T. 3, Warszawa 1923, s.280.
  70. ↑ J.Bajda: Poezja drugiej połowy XIX wieku (pozytywizm – Młoda Polska). Antologia. Wrocław: 2007, s. 323–325.
  71. ↑ J. Bajda, Poezja a sztuki piękne. O świadomości estetycznej i wyobraźni plastycznej Kazimierza Przerwy-Tetmajera, Wydawnictwo DiG, Warszawa 2003, s. 160-181.
  72. ↑ Poezja Młodej Polski, opr. M. Jastrun, Biblioteka Klasyki Polskiej i Obcej, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1976, s. 114.
  73. ↑ Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Illa, wyd. 1886., polona.pl [dostęp 2018-07-16].
  74. ↑ K. Przerwa-Tetmajer, Błękitne zadumanie, opr. M. Hydzik-Żmuda, A. Żmuda, wyd. Agencja Wydawnicza Ad Oculos, Warszawa – Rzeszów 2003, s. 175.
  75. ↑ K. Przerwa-Tetmajer, Erotyki, opr. M. Koperska, Spółdzielnia Wydawnicza Anagram, Warszawa 2000, s. 210.
  76. ↑ Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Z wielkiego domu, wyd. 1908., polona.pl [dostęp 2018-07-16].
  77. ↑ K. Fazan, Szczera poza dekadenta. Kazimierz Tetmajer: między epistolografią a sztuką, Towarzystwo Naukowe SOCIETAS VISTULANA, Kraków 2001, s. 191-197.
  78. ↑ Poezja Kazimierza Tetmajera. Interpretacje, pod red. A. Czabanowskiej-Wróbel, P. Próchniaka, M. Stali, wyd. Księgarnia Akademicka, Kraków 2003, s. 321-341.
  79. ↑ Kazmierz Przerwa-Tetmajer, Melancholia, wyd. 1899., polona.pl [dostęp 2018-07-16].
  80. ↑ Hanna Ratuszna, Literackie i malarskie Wrażenia Kazimierza Przerwy-Tetmajera. Problem syntezy gatunków, w: Z problematyki krótkich form narracyjnych. Nowele młodopolskie, studia pod red. Hanny Ratusznej, Toruń 2006, s. 127-145.
  81. ↑ Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Hasła, wyd. 1901., polona.pl [dostęp 2018-07-16].
  82. ↑ Kazmierz Przerwa-Tetmajer, Poezje współczesne, wyd. 1906., polona.pl [dostęp 2018-07-16].
  83. ↑ K. Przerwa Tetmajer, Wybór poezji, opr. I. Sikora, wyd. Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, Wrocław 1991, s. 20.
  84. ↑ Bibliografia Literatury Polskiej. Nowy Korbut. 16 część pierwsza, Literatura Pozytywizmu i Młodej Polski. Hasła osobowe T-Ż, uzupełnienia haseł osobowych T. 13-15, opr. zespół pod kierownictwem Z. Szweykowskiego i J. Maciejewskiego, Państwowy Instytut Wydawniczy, MCMLXXXII, s. 31-91.
  85. ↑ Jan Błoński, Kazimierz Tetmajer 1865–1940 w: Literatura okresu Młodej Polski. Tom I, zespół pod red. K. Wyki, A. Hutnikiewicza, M. Puchalskiej, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1968, s. 279-320.
  86. ↑ Tadeusz Boy-Żeleński, Kazimierz Tetmajer (1865–1940) w: Boy o Krakowie, opr. Henryk Markiewicz, Wydawnictwo Literackie, wyd. II, Kraków 1974, s. 287-289.
  87. ↑ Julian Krzyżanowski, Neoromantyzm polski 1890–1918, wyd. 3, Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, 1980 r., s. 61-71, 431-432.
  88. ↑ Cz. Miłosz, Historia literatury polskiej, Wydawnictwo Znak, Kraków 2010, s. 391-393.
  89. ↑ a b Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 750.
  90. ↑ Udekorowanie Kazimierza Przerwy-Tetmajera. „Gazeta Lwowska”, s. 4, Nr 289 z 15 grudnia 1931. 
  91. ↑ Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1918. Wiedeń: 1918, s. 204.

Linki zewnętrzneEdytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kazimierz_Przerwa-Tetmajer&oldid=57713380”