Kazimierz Romaniuk
Kazimierz Romaniuk (ur. 21 sierpnia 1927 w Hołowienkach, zm. 25 lutego 2025 w Warszawie) – polski duchowny rzymskokatolicki, profesor nauk biblijnych, rektor Wyższego Metropolitalnego Seminarium Duchownego i Akademickiego Studium Teologii Katolickiej w Warszawie w latach 1971–1982, biskup pomocniczy warszawski w latach 1982–1992, biskup diecezjalny warszawsko-praski w latach 1992–2004, od 2004 biskup senior diecezji warszawsko-praskiej, autor Biblii warszawsko-praskiej, samodzielnego przekładu Pisma Świętego z języków oryginalnych.
.jpg) Kazimierz Romaniuk (2018) | |||
| |||
| Kraj działania | |||
|---|---|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
21 sierpnia 1927 | ||
| Data i miejsce śmierci |
25 lutego 2025 | ||
| Miejsce pochówku | |||
| Biskup diecezjalny warszawsko-praski | |||
| Okres sprawowania |
1992–2004 | ||
| Biskup pomocniczy warszawski | |||
| Okres sprawowania |
1982–1992 | ||
| Wyznanie | |||
| Kościół | |||
| Diakonat |
11 listopada 1951 | ||
| Prezbiterat |
16 grudnia 1951 | ||
| Nominacja biskupia |
20 lutego 1982 | ||
| Sakra biskupia |
4 marca 1982 | ||
| Data konsekracji |
4 marca 1982 | ||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość |
Warszawa | ||||||||||||||||||||
| Miejsce | |||||||||||||||||||||
| Konsekrator | |||||||||||||||||||||
| Współkonsekratorzy | |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
Życiorys
edytujUrodził się 21 sierpnia 1927 w Hołowienkach jako czwarte z pięciorga dzieci Władysława i Rozalii z domu Zygmunt[1]. Podczas okupacji niemieckiej pobierał nauki na tajnych kompletach gimnazjalnych „Przyszłość” w Warszawie, które ukończył w 1944 z małą maturą. Brał udział w powstaniu warszawskim. Po jego upadku został internowany w obozie w Pruszkowie, z którego zbiegł. Do końca okupacji ukrywał się, po czym kształcił się w Liceum Humanistycznym im. Adama Mickiewicza w Warszawie, gdzie w 1946 złożył egzamin dojrzałości[2].
W latach 1946–1951 odbywał studia filozoficzno-teologiczne na Wydziale Teologii Katolickiej Uniwersytetu Warszawskiego (uzyskując w 1951 magisterium) i równocześnie zdobywał formację kapłańską w Wyższym Metropolitalnym Seminarium Duchownym w Warszawie. Na subdiakona wyświęcił go 21 października 1951 biskup pomocniczy warszawski Zygmunt Choromański, a na diakona 11 listopada 1951 Wacław Majewski, także biskup pomocniczy warszawski. Święceń prezbiteratu udzielił mu 16 grudnia 1951 w kościele Najczystszego Serca Maryi w Warszawie arcybiskup Stefan Wyszyński, prymas Polski[2]. Inkardynowany został do archidiecezji warszawskiej[3]. W 1953 na Wydziale Teologii Katolickiej Uniwersytetu Warszawskiego uzyskał doktorat z nauk teologicznych w zakresie patrologii na podstawie dysertacji Św. Hieronim a Rufin z Akwilei. Z problematyki sporów orygenesowskich na przełomie IV i V wieku[2][4]. Dalsze studia odbył w latach 1956–1958 w Papieskim Instytucie Biblijnym w Rzymie, kończąc je z licencjatem nauk biblijnych, i w École biblique et archéologique française w Jerozolimie w latach 1959–1961, gdzie po przedłożeniu pracy Miłość Ojca i Syna w soteriologii św. Pawła otrzymał doktorat. Habilitował się w 1966 na podstawie rozprawy Idea bojaźni Bożej w teologii św. Pawła[2]. W 1969 otrzymał tytuł naukowy profesora nadzwyczajnego, a w 1971 profesora zwyczajnego nauk biblijnych (zatwierdzony przez Kongregację Wychowania Katolickiego w 1981)[2][5].
Pracował jako wikariusz w parafii św. Szczepana w Raszynie (1951–1952) i w parafii Matki Boskiej Nieustającej Pomocy w Warszawie, gdzie ponadto pełnił funkcję prefekta (1952–1955)[2]. W 1973 otrzymał godność kapelana honorowego Jego Świątobliwości[2], a w 1979 został mianowany kanonikiem kapituły metropolitalnej warszawskiej[6].
Od 1953 był zatrudniony na Wydziale Teologii Katolickiej Uniwersytetu Warszawskiego, najpierw jako asystent, a następnie adiunkt, gdzie prowadził zajęcia z łaciny kościelnej i patrologii. W latach 1955–1956 i 1961–1963 pełnił funkcję prefekta studiów w Wyższym Metropolitalnym Seminarium Duchownym w Warszawie. W tymże seminarium w latach 1954–1956 uczył łaciny kościelnej i patrologii, a w latach 1961–1984 egzegezy Nowego Testamentu, łaciny kościelnej i języka francuskiego. W latach 1971–1982 sprawował urząd rektora Wyższego Metropolitalnego Seminarium Duchownego i równocześnie Akademickiego Studium Teologii Katolickiej w Warszawie. Od 1962 do 1976 wykładał Pismo św. na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, najpierw jako adiunkt, a od 1966 jako docent. Na tej uczelni w latach 1966–1976 był kierownikiem Katedry Teologii Biblijnej Nowego Testamentu. W 1966 podjął wykłady w Prymasowskim Studium Życia Wewnętrznego w Warszawie[2]. W latach 1970–1972 był docentem na Wydziale Teologicznym Towarzystwa Jezusowego „Bobolanum” w Warszawie[5], a w latach 1976–1983 najpierw docentem, a następnie profesorem w Katedrze Biblistyki Nowego Testamentu na Wydziale Teologicznym Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie[2].
W 1966 wszedł w skład Międzynarodowego Stowarzyszenia Nowotestamentalistów Studiorum Novi Testamenti Societas[2][7]. W latach 1975–1978 był członkiem komitetu wykonawczego tego gremium. W Episkopacie Polski wszedł w skład Komisji ds. Nauki, Rady Naukowej i Komisji ds. Seminariów[2]. Dokonał samodzielnego tłumaczenia Pisma Świętego z języków oryginalnych, które wydał pod tytułem Biblia warszawsko-praska. Uczestniczył w przygotowaniu ekumenicznego przekładu Nowego Testamentu i Psalmów[7].
20 lutego 1982 papież Jan Paweł II mianował go biskupem pomocniczym archidiecezji warszawskiej ze stolicą tytularną Sicca Veneria[2][3]. Święcenia biskupie otrzymał 4 marca 1982 w bazylice archikatedralnej św. Jana Chrzciciela w Warszawie[2]. Konsekrował go Józef Glemp, arcybiskup metropolita gnieźnieński i warszawski, w asyście kardynała Franciszka Macharskiego, arcybiskupa metropolity krakowskiego, i Władysława Miziołka, biskupa pomocniczego warszawskiego[8]. Jako dewizę biskupią przyjął słowa „In Te confido” (Ufam Tobie)[9][10]. W latach 1982–1992 sprawował urząd wikariusza generalnego archidiecezji. W kurii metropolitalnej pełnił funkcję przewodniczącego Wydziału Administracji Ogólnej i Spraw Finansowych[2].
25 marca 1992, wskutek reorganizacji podziału administracyjnego Kościoła w Polsce, Jan Paweł II przeniósł go na urząd biskupa diecezjalnego nowo utworzonej diecezji warszawsko-praskiej[2][11]. Ingres do katedry św. Michała Archanioła i św. Floriana w Warszawie odbył 12 kwietnia 1992, a do konkatedry Matki Bożej Zwycięskiej w Warszawie 24 maja 1992[2]. W latach 1998–2000 przeprowadził I synod diecezjalny[12]. W 1999 gościł w diecezji papieża Jana Pawła II podczas jego podróży apostolskiej do Polski[13]. 26 sierpnia 2004 Jan Paweł II przyjął jego rezygnację z obowiązków biskupa diecezjalnego warszawsko-praskiego[14][15].
W Episkopacie Polski został wiceprzewodniczącym Komisji ds. Wydawnictw Katolickich, wszedł w skład Rady Naukowej, Komisji ds. Nauki Katolickiej i Komisji ds. Seminariów Duchownych. Został też przewodniczącym Podkomisji ds. Pisma Świętego. Ponadto został współprzewodniczącym Komisji Wspólnej ds. Fakultetów Papieskich, Podkomisji Państwowo-Kościelnej ds. Seminariów i Państwowej Komisji Kodyfikacyjnej ds. Ustawy o Szkolnictwie Wyższym[9]. W 1965 został członkiem-przedstawicielem Episkopatu w Światowej Federacji Apostolatu Biblijnego, w którym to gremium w latach 1971–1977 pełnił funkcję członka zarządu[2][7].
Był współkonsekratorem podczas sakr biskupów pomocniczych warszawskich: Mariana Dusia (1986), Stanisława Kędziory (1987), Piotra Jareckiego (1994), Tadeusza Pikusa (1999), Józefa Górzyńskiego (2013) i Rafała Markowskiego (2013), biskupa pomocniczego gnieźnieńskiego Jerzego Dąbrowskiego (1982), biskupa pomocniczego ełckiego Romualda Kamińskiego (2005) i biskupa pomocniczego warszawsko-praskiego Marka Solarczyka (2011)[3].
Zmarł 25 lutego 2025 w Wojskowym Instytucie Medycznym w Warszawie[16]. 1 marca 2025 został pochowany w krypcie bazyliki katedralnej św. Michała Archanioła i św. Floriana w Warszawie[17].
Wyróżnienia
edytujNadano mu honorowe obywatelstwo: Otwocka (1994)[2], Radzymina (1997)[18], Mińska Mazowieckiego (2001)[19] i Warszawy (2008)[20]. Został wyróżniony Medalem Pamiątkowym „Pro Masovia” (2012)[21].
Otrzymał nagrodę Stowarzyszenia Tłumaczy Polskich (1991)[2] i nagrodę główną Feniks Stowarzyszenia Wydawców Katolickich (2005)[22].
Przypisy
edytuj- ↑ M. Wiśniewska. Biskup Kazimierz Romaniuk – sylwetka uczonego. „Rozprawy z Dziejów Oświaty”. T. 55, s. 141–163, 2019. ISSN 0080-4754. [dostęp 2025-02-25].
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s K.R. Prokop: Biskupi Kościoła katolickiego w III Rzeczpospolitej. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, 1998, s. 120–122. ISBN 83-7052-900-3.
- ↑ a b c Kazimierz Romaniuk. catholic-hierarchy.org. [dostęp 2025-02-25]. (ang.).
- ↑ M. Kindziuk. Biblia przede wszystkim. „Niedziela”. Nr 36/2004. ISSN 0208-872X. [dostęp 2014-07-28].
- ↑ a b G. Polak: Kto jest kim w Kościele. Warszawa: Katolicka Agencja Informacyjna, 1999, s. 308–309. ISBN 83-911554-0-4.
- ↑ P. Nitecki: Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965–1999. Słownik biograficzny. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 2000, kol. 380. ISBN 83-211-1311-7.
- ↑ a b c Stolica Apostolska przedłużyła bp Romaniukowi posługę na kolejne dwa lata. ekai.pl (arch.), 2002-08-16. [dostęp 2019-03-10].
- ↑ K.R. Prokop. Sukcesja święceń biskupich pasterzy Kościoła warszawskiego (1798–2007). „Prawo Kanoniczne”. R. 53, nr 1–2, s. 349, 358, 2010. ISSN 0551-911X. [dostęp 2019-03-24].
- ↑ a b Nota biograficzna Kazimierza Romaniuka na stronie diecezji warszawsko-praskiej. diecezja.waw.pl. [dostęp 2025-02-25].
- ↑ Kazimierz Romaniuk na stronie Konferencji Episkopatu Polski. episkopat.pl. [dostęp 2025-02-25].
- ↑ 10-letnia diecezja warszawsko-praska powierzona Bożemu Miłosierdziu. ekai.pl (arch.), 2002-03-25. [dostęp 2019-03-10].
- ↑ I Synod Diecezji Warszawsko-Praskiej zakończył pracę. ekai.pl (arch.), 2000-12-08. [dostęp 2019-03-10].
- ↑ Jak powstawała diecezja? – 10 lat diecezji warszawsko-praskiej. ekai.pl (arch.), 2002-03-11. [dostęp 2019-03-10].
- ↑ Rinuncia del Vescovo di Warszawa-Praga (Polonia) e nomina del successore. press.vatican.va, 2004-08-26. [dostęp 2014-07-26]. (wł.).
- ↑ Nowy biskup diecezji warszawsko-praskiej. episkopat.pl (arch.), 2004-08-26. [dostęp 2016-02-14].
- ↑ Zmarł Ksiądz Biskup Kazimierz Romaniuk. diecezja.waw.pl, 2025-02-25. [dostęp 2025-02-25].
- ↑ M. Gronek: Pogrzeb bpa Romaniuka – wybitnego biblisty, uczestnika Powstania Warszawskiego. pap.pl, 2025-03-01. [dostęp 2025-03-02].
- ↑ Biskup Kazimierz Romaniuk. radzymin.pl (arch.). [dostęp 2021-06-16].
- ↑ Honorowi Obywatele Miasta. minsk-maz.pl (arch.). [dostęp 2021-06-16].
- ↑ Uchwała Nr XXXII/723/2004 Rady miasta stołecznego Warszawy. bip.warszawa.pl, 2004-07-01. [dostęp 2014-07-26].
- ↑ Pro Masovia – 2012 r.. mazovia.pl. [dostęp 2021-07-26].
- ↑ Laureaci nagrody Feniks 2005. swk.pl (arch.). [dostęp 2021-06-16].
Linki zewnętrzne
edytuj- Nota biograficzna Kazimierza Romaniuka na stronie diecezji warszawsko-praskiej. [dostęp 2023-05-01].
- Kazimierz Romaniuk na stronie Konferencji Episkopatu Polski [dostęp 2025-02-25].
- Kazimierz Romaniuk [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2010-11-10] (ang.).
- Kazimierz Romaniuk, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2010-11-10].
- Kazimierz Romaniuk w katalogu Biblioteki Narodowej. [dostęp 2019-07-02].