Kefar Sawa
Kefar Sawa (hebr. כפר סבא; arab. كفار سابا) – miasto położone w Dystrykcie Centralnym w Izraelu.
| |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Dystrykt | |||||
| Burmistrz |
Jehuda Ben Hemo | ||||
| Powierzchnia |
14,2 km² | ||||
| Wysokość |
30 m n.p.m. | ||||
| Populacja (2021) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
| Nr kierunkowy |
+972 3 | ||||
| Kod pocztowy |
44000, 44102 | ||||
Położenie na mapie Dystryktu Centralnego  | |||||
Położenie na mapie Izraela  | |||||
 32°10′30″N 34°54′31″E/32,175000 34,908611
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Leży na równinie Szaron w aglomeracji miejskiej Gusz Dan, w otoczeniu miast Ra’ananna i Hod ha-Szaron, moszawów Gan Chajjim, Sede Warburg, Cofit, Newe Jamin, Eliszama, Kefar Malal i Ramot ha-Szawim, kibucu Nir Elijjahu, oraz wiosek Bet Berl i Sede Chemed. W odległości 5 km na wschód od miasta znajduje się terytorium Autonomii Palestyńskiej i arabskie miasto Kalkilja.
Historia
edytuj
Na północnych peryferiach miasta znajduje się grobowiec, który powszechnie uznaje się za miejsce pochowania Beniamina, syna Jakuba. Miejsce to jest czczone zarówno przez Muzułmanów, jak i przez Żydów.
W starożytności znajdowało się tutaj miasto Capharsaba należące do izraelskiego plemienia Efraima[1]. Wspomina o nim żydowski historyk Józef Flawiusz, gdy opisuje wysiłki Aleksandra Jannaja zatrzymania wojsk syryjskich (Antiquities, tom 13, rozdz. 15). Również Talmud wspomina Kefar Sawę, wymieniając wysokość podatku płaconego przez miasto[1]. W następnych latach istniała tutaj arabska wioska Kafr Saba.
W 1892 grupa żydowskich aktywistów syjonistycznych z Jerozolimy zakupiła tutejsze ziemie od arabskich rolników. Usiłowano namówić jakiś pionierów do osiedlenia się w Kefar Sawie, jednak nie znaleziono chętnych, ponieważ tutejsze ziemie były całkowicie jałowe, półpustynne, zaniedbane i nie uprawiane. Dodatkowo turecki pasza odmówił wydania zezwolenia budowlanego[2].
W 1896 ziemię odkupił baron Edmond James de Rothschild[3]. W 1903 przekazał on ziemię rolnikom z osady Petach Tikwa, którzy następnie odsprzedali ją nowo przybyłym do Palestyny żydowskim imigrantom. W 1905 nastąpiło zasiedlenie osady. Pierwsi mieszkańcy musieli mieszkać w szopach z gliny i słomy. Utrzymywali się oni z uprawy migdałów, winorośli i oliwek. W 1912 uzyskano stosowne pozwolenia i w 1913 wybudowano pierwszy dom mieszkalny. Do 1915 powstało 18 domów[3]. Zaczęto także zatrudniać arabskich robotników do pracy na roli[2].
Podczas I wojny światowej około 1 tys. Żydów, deportowanych przez Turków z Tel Awiwu i Jafy, osiedliło się w Kefar Sawie. Uchodźcy musieli mieszkać w stajniach i namiotach. Podczas walk turecko-brytyjskich o Palestynę, osada znalazła się na linii frontu i została zniszczona. Większość Żydów powróciła wówczas do swoich domów w Tel Awiwie i Jafie. Podczas arabskich rozruchów w 1921 Kefar Sawa została ponownie zniszczona[3].
W 1922 żydowscy osadnicy powrócili do Kefar Sawy i rozpoczęli odbudowę osady. W 1924 dołączyła do nich grupa imigrantów z Europy. W tym okresie rozwinęła się uprawa cytrusów. Podczas arabskich rozruchów w latach 1936–1939 Arabowie z pobliskiej miejscowości Kalkilja wielokrotnie napadali na Kefar Sawę i niszczyli uprawy rolnicze. Pomimo tego, osada rozwijała się i w 1937 otrzymała status samorządu lokalnego.
Podczas wojny domowej w Mandacie Palestyny w 1947 Kefar Sawa mocno ucierpiała od arabskich ataków. Podczas wojny o niepodległość w 1948 tutejsze tereny były celem licznych arabskich ataków z Samarii. W 1962 Kefar Sawa otrzymała prawa miejskie.
Demografia
edytujZgodnie z danymi Izraelskiego Centrum Danych Statystycznych w 2008 roku w mieście żyło 82,6 tys. mieszkańców, w tym 99,9% Żydów[4].
Zgodnie z danymi Izraelskiego Centrum Danych Statystycznych w Kefar Sawie w 2000 było 31 528 zatrudnionych pracowników i 2 648 pracujących na własny rachunek. Pracownicy otrzymujący stałe pensje zarabiali w 2000 średnio 7 120 NIS, i otrzymali w ciągu roku podwyżki średnio o 10,1%. Przy czym mężczyźni zarabiali średnio 9 343 NIS (podwyżka o 9,9%), a kobiety zarabiały średnio 5 033 NIS (podwyżka o 9,7%). W przypadku osób pracujących na własny rachunek średnie dochody wyniosły 8 980 NIS. W 2000 roku w Kefar Sawie było 1 015 osób otrzymujących zasiłek dla bezrobotnych i 1 682 osób otrzymujących świadczenia gwarantowane.
Populacja miasta pod względem wieku:
| Wiek (w latach) | Procent populacji w % |
|---|---|
| 0-4 | 7,4% |
| 5-9 | 6,6% |
| 10-14 | 7,1% |
| 15-19 | 7,5% |
| 20-29 | 15,6% |
| 30-44 | 19,1% |
| 45-59 | 20,3% |
| ponad 60 | 16,5% |
Źródło danych: Central Bureau of Statistics.
Religia
edytuj
W każdej dzielnicy jest osobny rabin. W mieście znajduje się 80 synagog[5].
Edukacja
edytujW mieście znajduje się 20 szkół podstawowych i 21 szkół średnich, w których uczy się 15,6 tys. uczniów.
Są tutaj centra edukacji religijnej Bet Chabad Kefar Sawa, Bet Chabad Kefar Sawa Micrach oraz Chabad School[6].
Kultura
edytujW mieście znajduje się muzeum archeologiczne przedstawiające historię regionu od najdawniejszych czasów z ekspozycją licznych cennych eksponatów, które są wzbogacone prezentacjami multimedialnymi[7].
W Centrum Kultury Mercaz Sapir znajduje się sala koncertowa, biblioteka, galerie sztuki i pracownie artystyczne[5].
Służba zdrowia
edytujW zachodniej części miasta znajduje się duży kompleks budynków szpitala Meir.
Gospodarka
edytujMiasto słynie z rolnictwa, jednak w tutejszej strefie przemysłowej znajdują się także liczne firmy high-tech, specjalizujące się w technologiach optycznych i rozwoju oprogramowania komputerowego.
W maju 2004 firma badawcza Givot Olam Oil poinformowała, że złoże roponośne „Meged-4” położone na północ od Kefar Sawy, posiada większe zasoby ropy naftowej niż początkowo się spodziewano[8].
Komunikacja
edytujNa wschód od miasta przebiega autostrada nr 6, brak jednak możliwości bezpośredniego wjazdu na nią. Wzdłuż zachodniej granicy miasta przebiega droga ekspresowa nr 4 
(Erez–Rosz ha-Nikra). Przez zachodnią część miasta przebiega również droga nr 554 
, którą jadąc na północny wschód dojeżdża się do moszawów Gan Chajjim i Cofit, lub jadąc na południowy zachód dojeżdża się do drogi nr 402 
. Drogą nr 402 można pojechać na zachód i wjechać na drogę ekspresową nr 4, lub pojechać na południe do miasta Hod ha-Szaron. Wzdłuż południowej granicy miasta przebiega droga nr 531 
, którą jadąc na zachód dojeżdża się do drogi nr 402, lub jadąc na wschód dojeżdża się do drogi ekspresowej nr 40 
(Kefar Sawa-Ketura) i autostrady nr 6. Wzdłuż wschodniej granicy miasta przebiega droga ekspresowa nr 55 
(Kefar Sawa-Nablus).
W południowej części miasta znajduje się stacja kolejowa Kefar Sawa. Pociągi z Kefar Sawy jadą do Lod, Tel Awiwu, Bene Berak, Petach Tikwa i Riszon le-Cijjon.
Ludzie związani z Kefar Sawą
edytujMiasta partnerskie
edytuj
Przypisy
edytuj- ↑ a b The Origin of the Name Capharsaba. [w:] Kfar Saba Municipal Council [on-line]. [dostęp 2009-01-06]. (hebr.).
- ↑ a b Vilnai Ze’ew: Kefar-Sava. T. 4: Ariel Encyclopedia. Israel: Am Oved, 1976, s. 3790-96. (hebr.).
- ↑ a b c Kfar Saba. [w:] Jewish Virtual Library [on-line]. [dostęp 2009-01-06]. (hebr.).
- ↑ Israel Central Bureau of Statistics. [w:] Israel Central Bureau of Statistics [on-line]. [dostęp 2008-05-02]. (ang.).
- ↑ a b Kfar Saba. [w:] Tehila [on-line]. [dostęp 2009-01-06]. (ang.).
- ↑ Chabad-Lubavitch Centers in „Kfar Saba Israel”. [w:] Chabad Centers [on-line]. [dostęp 2009-01-06]. (ang.).
- ↑ The Archaeological Museum of Kfar-Saba. [w:] Israel Museums [on-line]. [dostęp 2009-01-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (27 grudnia 2008)]. (ang.).
- ↑ Welcome to Givot Olam Oil. [w:] Givot Olam Oil Ltd. [on-line]. [dostęp 2009-01-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (19 stycznia 2012)]. (ang.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Zdjęcie satelitarne Kefar Sawy Google Maps
- Mapa Kefar Sawy Amudanan
- Galeria zdjęć Kefar Sawy