Kevin Spacey
Kevin Spacey Fowler[1][2] (ur. 26 lipca 1959 w South Orange) – amerykański aktor, reżyser, producent filmowy i komik szwedzkiego i angielskiego pochodzenia[3], od 2004 dyrektor artystyczny teatru The Old Vic w Londynie[4]. Jest dwukrotnym zdobywcą Oscara.
| |||||||||||||||||
![]() Kevin Spacey (2013) | |||||||||||||||||
Imię i nazwisko | Kevin Spacey Fowler | ||||||||||||||||
Data i miejsce urodzenia | 26 lipca 1959 South Orange, New Jersey | ||||||||||||||||
Zawód | aktor, reżyser, producent | ||||||||||||||||
Lata aktywności | od 1981 | ||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Odznaczenia | |||||||||||||||||
ŻyciorysEdytuj
Wczesne lataEdytuj
Urodził się w South Orange[5] w stanie New Jersey jako najmłodszy z trójki dzieci pisarza technicznego Lockheed Corporation – Thomasa Geoffreya Fowlera[6] i sekretarki pochodzenia brytyjskiego Kathleen Ann (z domu Knutson)[3] Fowler. Z powodu charakteru pracy ojca, wkrótce po jego narodzinach, wraz z rodzicami i starszym rodzeństwem, siostrą Julie Ann i bratem Randym B. Fowlerem[7], który był parodystą Roda Stewarta[8], osiedlił się w południowej Kalifornii[8]. W wieku 5 lat, zainteresował się światem kina: filmami z Henrym Fondą i dowcipami Humphreya Bogarta[9]. Był dzieckiem sprawiającym problemy. Dlatego po tym, jak zapalił drewniany domek siostry został wysłany do Akademii Militarnej w Northridge, lecz po kilku miesiącach został wydalony z powodu nieustannego łamania obowiązujących tam przepisów[8].
W 1977 ukończył Chatsworth High School w San Fernando Valley. Na swoim ostatnim roku wystąpił jako kapitan von Trapp w musicalu Ernesta Lehmana Dźwięki muzyki (The Sound of Music) z Valem Kilmerem i Mare Winningham[9]. Przez krótki czas uczęszczał do Los Angeles Valley College[8]. Znalazł pracę jako sprzedawca, występował w kabaretach w klubach nocnych[9]. W tym czasie pasjonował się też boksem. Niebawem poznał Robina Williamsa. Zachęcony przez swojego przyjaciela Vala Kilmera, osiadł w Nowym Jorku, gdzie przez dwa lata studiował aktorstwo w Juilliard School[8].
KarieraEdytuj
W 1981, podczas New York Shakespeare Festival, po raz pierwszy pojawił się na profesjonalnej scenie jako posłannik w przedstawieniu Henryk VI[10]. Od 30 sierpnia do 2 października 1982 na Broadwayu grał rolę Oswalda Alvinga w Henrika Ibsena Upiory z Liv Ullmann[11]. W 1986 podjął współpracę ze swoim idolem i przyszłym mentorem, Jackiem Lemmonem[8].
Zadebiutował na kinowym ekranie w roli złodzieja w metrze w komediodramacie Mike’a Nicholsa Zgaga (Heartburn, 1986) z Jackiem Nicholsonem i Meryl Streep. Wkrótce grał drugoplanowe role w dramacie Daniela Petrie Pogrzeb wikinga (Rocket Gibraltar, 1988) z Burtem Lancasterem, Patricią Clarkson i Macaulay’em Culkinem, komedii Pracująca dziewczyna (Working Girl, 1988) z Melanie Griffith, Harrisonem Fordem i Sigourney Weaver, komedii Arthur Hiller Nic nie widziałem, nic nie słyszałem (See No Evil, Hear No Evil, 1989) z Richardem Pryorem i Gene Wilderem, dramacie Tato (Dad, 1989) z Jackiem Lemmonem i Tedem Dansonem. W serialu kryminalnym CBS Cwaniak (Wiseguy, 1988) z Kenem Wahlem wystąpił jako pucołowaty złoczyńca Mel Profitt.
W 1991 został uhonorowany Tony Award i Drama Desk Award za sceniczną kreację Louie w komedii Neila Simona Zagubieni w Yonkers. Na ekranie natomiast grał złowrogiego menadżera biura w Glengarry Glen Ross (1992), sadystycznego hollywoodzkiego wykonawcę w czarnej komedii Szkoła Buddy’ego (Swimming with Sharks, 1994) i mordercę, który zabija tych, którzy w jego mniemaniu popełnili jeden z siedmiu grzechów głównych w dreszczowcu Davida Finchera Siedem (Se7en, 1995). Za kreację naocznego świadka zbrodni Rogera „Pleciucha” Kinta w filmie kryminalnym Bryana Singera Podejrzani (The Usual Suspects, 1995) otrzymał Oscara dla aktora w roli drugoplanowej 96.
W nawiązującym do poetyki kina noir thrillerze Tajemnice Los Angeles (L.A. Confidential, 1997) wystąpił jako błyskotliwy detektyw Jack Vincennes. W dramacie kryminalnym Clinta Eastwooda Północ w ogrodzie dobra i zła (Midnight in the Garden of Good and Evil, 1997) wcielił się w podejrzanego o morderstwo zamożnego kupca Jima Williamsa. Potem można go było zobaczyć w filmach: Negocjator (The Negotiator, 1998), Podaj dalej (2000), K-PAX (2001), Kroniki portowe (2001) i Życie za życie (2003).
W 2000 zdobył swego drugiego Oscara za rolę w filmie American Beauty (Aktor w roli głównej).
W 2003 objął funkcję dyrektora artystycznego teatru Old Vic w Londynie, jednej z najstarszych scen w brytyjskiej stolicy, i jednocześnie szefa przedsiębiorstwa zarządzającego tym obiektem. Jego kontrakt obejmuje występy aktorskie w co najmniej dwóch premierach rocznie oraz dodatkową pracę w charakterze reżysera. W 2006 oświadczył, że jego związek z Old Vic potrwa jeszcze co najmniej dziewięć lat i zamierza przyjąć brytyjskie obywatelstwo, gdy tylko spełni odpowiednie kryteria.
W 2013 przyjął rolę kongresmena Francisa „Franka” Underwooda w serialu House of Cards, za którą zdobył Złoty Glob (2015) i Nagrodę Gildii Aktorów Ekranowych (2016). Od września 2013 występował w kampanii reklamowej Banku Zachodniego WBK[12].
W 2014 użyczył głosu i twarzy jednej z głównych postaci w grze Call of Duty: Advanced Warfare[13].
16 czerwca 2016 został odznaczony Orderem Imperium Brytyjskiego[14].
Życie prywatneEdytuj
Spotykał się z Jennifer Jason Leigh[15], April Winchell (1976)[15], Dianne Dreyer (1992–2000)[15] i Ashleigh Banfield (2014)[15].
W październiku 2017 aktor i działacz na rzecz ruchów LGBT Anthony Rapp oskarżył Spaceya o molestowanie seksualne w 1986, kiedy Rapp miał 14 lat[16][17]. W odpowiedzi Spacey ujawnił, że miał intymne związki zarówno z kobietami, jak i z mężczyznami, i wydał oświadczenie, w którym identyfikuje się jako homoseksualista[18][19][20]. W lipcu 2018 Guy Pearce, podczas wywiadu w australijskiej telewizji zasugerował, że Kevin Spacey był natarczywy i niewłaściwie go dotykał na planie filmu Tajemnice Los Angeles w 1997[21].
FilmografiaEdytuj
aktorEdytuj
- 1986: Zgaga (Heartburn) jako złodziej z metra
- 1987-1990: Wiseguy jako Mel Profitt (1988)
- 1987: Long Day's Journey Into Night jako James „Jamie” Tyrone Jr.
- 1988: Pracująca dziewczyna (Working Girl) jako Bob Speck
- 1988: Pogrzeb wikinga (Rocket Gibraltar) jako Dwayne Hanson
- 1988: Zabójstwo Mary Phagan (The Murder of Mary Phagan) jako Wes Brent
- 1989: Tato (Dad) jako Mario
- 1989: Nic nie widziałem, nic nie słyszałem (See No Evil, Hear No Evil) jako Kirgo
- 1990: Fall from Grace jako Jim Bakker
- 1990: Henry i June (Henry & June) jako Richard Osborn
- 1990: Pokaz siły (A Show of Force) jako Frank Curtin
- 1990: Dopóki o mnie pamiętacie (When You Remember Me) jako Wade
- 1991: Darrow jako Clarence Darrow
- 1992: Tolerancyjni partnerzy (Consenting Adults) jako Eddy Otis
- 1992: Glengarry Glen Ross jako John Williamson
- 1994: Szkoła Buddy’ego (Swimming with Sharks) jako Buddy Ackerman
- 1994: Spec (The Ref) jako Lloyd Chasseur
- 1994: Działo zagłady (Doomsday Gun) jako Price
- 1994: Żelazna wola (Iron Will) jako Harry Kingsley
- 1995: Siedem (Seven) jako John Doe
- 1995: Podejrzani (The Usual Suspects) jako Roger Verbal Kint
- 1995: Epidemia (Outbreak) jako Casey Schuler
- 1996: Sposób na Szekspira (Looking for Richard) jako Buckingham
- 1996: Czas zabijania (A Time to Kill) jako Rufus Buckley
- 1997: Północ w ogrodzie dobra i zła (Midnight in the Garden of Good and Evil) jako Jim Williams
- 1997: Tajemnice Los Angeles (L.A. Confidential) jako Jack Vincennes
- 1998: Harmider (Hurlyburly) jako Mickey
- 1998: Negocjator (The Negotiator) jako Chris Sabian
- 1998: Dawno temu w trawie (A Bug's Life) jako Hopper (głos)
- 1999: Transakcja (The Big Kahuna) jako Larry Mann
- 1999: American Beauty jako Lester Burnham
- 2000: Przyzwoity przestępca (Ordinary Decent Criminal) jako Michael Lynch
- 2000: Podaj dalej (Pay It Forward) jako Eugene Simonet
- 2001: Kroniki portowe (The Shipping News) jako Quoyle
- 2001: K-PAX jako prot/Robert Porter
- 2002: The Tower of Babble jako narrator
- 2003: Życie za życie (The Life of David Gale) jako dr David Gale
- 2003: Odmienne stany moralności (The United States of Leland) jako Albert Fitzgerald
- 2004: Wielkie życie (Beyond the Sea) jako Bobby Darin
- 2005: Edison jako Wallace
- 2006: Superman: Powrót (Superman Returns) jako Lex Luthor
- 2008: 21 jako profesor Micky Rosa
- 2008: Decydujący głos (Recount) jako Ron Klain
- 2009: Shrink jako dr Henry Carter
- 2009: Telstar jako major Banks
- 2009: Moon jako Gerty (głos)
- 2009: Człowiek, który gapił się na kozy (The Men Who Stare at Goats) jako Larry Hooper
- 2010: W krainie pieniądza (Casino Jack) jako Jack Abramoff
- 2011: Szefowie wrogowie (Horrible Bosses) jako Dave Harken
- 2011: Chciwość jako Sam Rogers
- 2013: House of Cards (serial) jako Frank Underwood
- 2016: Jak zostać kotem? jako Tom Brand
- 2017: Baby Driver jako Doc
reżyserEdytuj
- 1996: Biały aligator (Albino Alligator)
- 2004: Wielkie życie (Beyond the Sea)
gry komputeroweEdytuj
- 2014: Call of Duty: Advanced Warfare jako Jonathan Irons
PrzypisyEdytuj
- ↑ Personalidade: Kevin Spacey (EUA) (port.). InterFilmes.com. [dostęp 2017-10-30].
- ↑ Kevin Spacey (ang.). Listal. [dostęp 2017-10-30].
- ↑ a b Kevin Spacey (pol.). Rotten Tomatoes. [dostęp 2017-10-30].
- ↑ Kevin Spacey (26 de Julho de 1959) (port.). Filmow. [dostęp 2017-10-30].
- ↑ Kevin Spacey – Actor (rum.). CineMagia.ro. [dostęp 2017-10-30].
- ↑ Kevin Spacey Biography (1959-) (ang.). Film Reference. [dostęp 2017-10-30].
- ↑ Kevin Spacey Actor, Producer, Director, Screenwriter (ang.). TVGuide.com. [dostęp 2017-10-30].
- ↑ a b c d e f Kevin Spacey (ang.). TV.com. [dostęp 2017-10-30].
- ↑ a b c Kevin Spacey (wł.). MyMovies. [dostęp 2017-10-30].
- ↑ Kevin Spacey (cz.). ČSFD.cz. [dostęp 2017-10-30].
- ↑ Kevin Spacey (ang.). Internet Broadway Database. [dostęp 2017-10-30].
- ↑ Kevin Spacey w reklamie Banku Zachodniego WBK (pol.). bzwbk.pl. [dostęp 2013-09-24].
- ↑ Two studios making this year's Call of Duty: Advanced Warfare, Activision promises „near photorealistic” world (ang.). gamespot.com. [dostęp 2013-09-24].
- ↑ Kevin Spacey is presented with an honorary knighthood by HRH Prince Charles for his services to theatre (ang.). Daily Mail, 2016-06-16. [dostęp 2016-06-17].
- ↑ a b c d Kevin Spacey Dating History (ang.). FamousFix. [dostęp 2017-10-30].
- ↑ Liam Mathews (2017-10-30): Star Trek: Discovery Star Anthony Rapp Accuses Kevin Spacey of Sexual Misconduct (ang.). TVGuide.com. [dostęp 2017-10-30].
- ↑ Kevin Spacey oskarżony o wykorzystywanie seksualne. „Miałem wtedy 14 lat” (pol.). Wirtualna Polska. [dostęp 2017-10-30].
- ↑ Kevin Spacey: jestem gejem! (pol.). Plejada.pl. [dostęp 2017-10-30].
- ↑ Kevin Spacey comes out as gay on Twitter (ang.). Daily Mail. [dostęp 2017-10-30].
- ↑ Matthew Weaver, Stephanie Convery (2017-10-30): Kevin Spacey criticised over link between homosexuality and abuse (ang.). The Guardian. [dostęp 2017-10-30].
- ↑ Guy Pearce: Kevin Spacey nie potrafił utrzymać rąk przy sobie (pol.). Onet.pl. [dostęp 2018-07-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-04)].
BibliografiaEdytuj
- Kevin Spacey w bazie IMDb (ang.)
- Kevin Spacey w bazie Filmweb
- Kevin Spacey w bazie Notable Names Database (ang.)