Klasztor św. Mojżesza Abisyńskiego
Klasztor św. Mojżesza Abisyńskiego (دير مار موسى الحبشي, Dajr Mar Musa al-Habaszi, lub Deir Mar Musa al-Habashi[1])[a] – założony w VI wieku klasztor chrześcijański, położony w pobliżu miasta An-Nabk, około 80 kilometrów na północny wschód od Damaszku w Syrii[2][3].
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Kościół | |
| Przełożony | |
| Data budowy |
VI wiek |
Położenie na mapie Syrii  | |
 34°01′18″N 36°50′32″E/34,021667 36,842222
| |
| Strona internetowa | |
Historia edytuj
Pierwotnie w tym miejscu istniała rzymska wieża strażnicza służąca do obserwacji drogi wiodącej z Damaszku do Palmyry, która wchodziła w skład jedwabnego szlaku. Powstanie wieży datowane jest na II wiek. Legenda mówi, że założycielem klasztoru był żyjący w VI wieku święty Mojżesz Abisyński[4], ale prawdopodobnie pierwotnie patronem klasztoru był Mojżesz starotestamentowy[5]. Archeolodzy oceniają, że pierwszy budynek kościoła powstał pod koniec IV lub w V wieku po zniszczeniach spowodowanych prawdopodobnie przez trzęsienie ziemi, a biorąc pod uwagę sposób układania kamienia i zaprawy, został wzniesiony raczej przez mnichów niż przez fachowych murarzy. Przebudowa, datowana na VI wiek, dała budynkowi charakter bazyliki. Jakość prac murarskich z tego okresu była już znacznie lepsza. Data powstania najstarszych odkrytych tam fresków jest znana dzięki jednej z inskrypcji pochodzącej z 1208 roku. Budowla na przestrzeni lat była wielokrotnie przebudowywana, ale sylwetka głównego budynku zachowała charakter budowli obronnej[4]. Stara część zabudowań wykonana była wyłącznie z lokalnych materiałów i dzięki kolorystyce wtapiała się w otoczenie[3]. Klasztor przetrwał okres zawirowań związanych z włączeniem Syrii do świata islamskiego (w 634–635), a po zdobyciu Antiochii przez krzyżowców (w roku 1098) także czas kolejnych wypraw krzyżowych (XII i XIII wiek). To, że mała wspólnota chrześcijańska przetrwała burzliwy czas krucjat, podczas których zabijano Muzułmanów, Żydów i wszelkie rodzime społeczności, budzi wśród współczesnych badaczy zaskoczenie[4]. Mnisi przebywali w tym klasztorze do XIX wieku, potem klasztor na półtora wieku opustoszał i popadł w ruinę[3].
Na przestrzeni wieków mnisi żyli w małych jaskiniach rozsianych wzdłuż uedu, lub bocznego wąwozu wiodącego do głównych zabudowań klasztornych. Podczas badań archeologicznych, które rozpoczęły się w 2004 roku, zinwentaryzowano ponad 30 grot, które zazwyczaj miały wymiary rzędu 2 x 2 metry[4].
Odbudowa i reaktywacja wspólnoty w XX wieku edytuj
Klasztor na nowo ożył w latach osiemdziesiątych XX wieku za sprawą Paolo Dall’Oglio, włoskiego jezuity, który włożył wiele wysiłku w jego odbudowę. Odbudowa została zakończona w 1994 roku. Dziś mieszka tam na stałe sześciu mnichów i trzy mniszki różnych obrządków: syryjsko-prawosławnego, maronickiego i katolickiego[3]. Powstała wspólnota prowadzi działania na rzecz dialogu międzyreligijnego[4].
Galeria – wnętrze kościoła edytuj
Uwagi edytuj
- ↑ Prawidłowy standard transkrypcji to Dayr (transkrypcja angielska) lub Dajr (transkrypcja polska), ale gdy wspólnota w klasztorze została przywrócona przez Włocha, Paolo Dall'Oglio, dla określania klasztoru ugruntowała się transkrypcja oparta na wymowie włoskiej: Deir
Przypisy edytuj
- ↑ Emma Loosley. Archaeology and cultural belonging in contemporary Syria: the value of archaeology to religious minorities. „World Archaeology”. 37 (4), s. 589–596, 2005. Taylor & Francis. DOI: 10.1080/00438240500395912. ISSN 1470-1375. (ang.).
- ↑ دير مار موسى الحبشي Deir Mar Musa al-Habashi. Deir Mar Musa al-Habashi. [dostęp 2012-12-29]. (ang.).
- ↑ a b c d Piotr Piłasiewicz. List z Syrii. Boże Narodzenie w Deir Mar Musa. „Gazeta Wyborcza / Podróże”. (pol.).
- ↑ a b c d e Robert Mason. Monks and Masons at the Monastery of St. Moses the Abyssinian, Syria. „Archeological newsletter - The comittee For Field Archeology”. IV (4), 2008-12. Royal Ontario Museum, Toronto, Kanada. (ang.).
- ↑ Erica Dodd: The frescoes of Mar Musa al-Habashi: a study in medieval painting in Syria. Pontifical Institute of Mediaeval Studies, 2001, s. 202. ISBN 0-88844-139-8.