Klaudia Walezjuszka

Klaudia Walezjuszka
	Książę Bretanii
Okres	od 9 stycznia 1514; do 20 lipca 1524
Poprzednik	Anna
Następca	Franciszek III de Valois
	Królowa Francji
Okres	od 1 stycznia 1515; do 20 lipca 1524
Jako żona	Franciszka I
Koronacja	10 maja 1517; Bazylika Saint-Denis
Poprzedniczka	Maria Tudor
Następczyni	Eleonora Austriaczka
	Dane biograficzne
Dynastia	Walezjusze
Data i miejsce urodzenia	13 października 1499 ; Romorentin
Data i miejsce śmierci	20 lipca 1524 ; Blois
Ojciec	Ludwik XII Walezjusz
Matka	Anna Bretońska
Mąż	Franciszek I Walezjusz
Dzieci	Ludwika; Karolina; Franciszek III Bretoński; Henryk II Walezjusz; Magdalena de Valois; Karol II Orleański; Małgorzata de Valois
	Multimedia w Wikimedia Commons

Klaudia Walezjuszka, Klaudia francuska (fr. Claude de France lub Claude de Valois), (ur. 13 października 1499 w Romorentin, zm. 20 lipca 1524 w Blois) – królewna francuska z dynastii Walezjuszów, księżna Bretanii od 1514 roku, królowa Francji od 1515 roku jako pierwsza żona Franciszka I.

Tytulatura edytuj

Królewnę Klaudię w dokumentach określano mianem domina Claudia, filia Francie^[1].

Jako dziedziczce Anny Bretońskiej przysługiwał jej po śmierci matki tytuł księżnej Bretanii (Claudia ducissa Britannie), niekiedy występujący w źródłach w formie Claudia matrona Britannica^[2]. Ponadto suo iure Klaudia była hrabiną Blois, Ast, Coucy, Montfort, Richemont, Estampes i Vertus^[3]. Niekiedy dwa tytuły książęce Klaudii występowały w dokumentach łącznie: Claudia Britannie et Mediolani Ducissa^[4].

Z chwilą objęcia tronu Francji przez Franciszka I jego żona automatycznie stała się królową Francji (serenissima domina Claudia regina Francie), chociaż została koronowana dopiero w maju 1517 roku. Tytulatura Klaudii w wersji skróconej występowała najczęściej w formie Claudia regina Francie et ducissa Britannie lub madame Claude, reyne de France et duchesse de Bretagne^[5].

Życiorys edytuj

Klaudia de Valois ze swoimi córkami i ze swoją następczynią – Eleonorą (z tyłu)

Klaudia była starszą córką króla Francji Ludwika XII i jego żony, księżnej Bretanii Anny, dziedziczki księcia Franciszka II Bretońskiego. Jej matka dwukrotnie wychodziła za mąż, za każdym razem za króla Francji, jednak nie urodziła oczekiwanego następcy tronu Francji. Klaudia jako najstarsza córka Anny została dziedziczką księstwa Bretanii, ale jako kobieta nie mogła dziedziczyć tronu Francji. Anna dążyła do utrzymania niezależności Bretanii i w 1504 obiecała rękę Klaudii arcyksięciu Karolowi Habsburgowi, który był już dziedzicem Burgundii. Te działania Anny nie zyskały aprobaty Francuzów i król Ludwik XII zerwał umowę zawartą przez żonę i w 1506 zaręczył Klaudię ze swoim kuzynem Franciszkiem d’Angoulême, który był dziedzicem korony francuskiej. Anna Bretońska sprzeciwiała się temu małżeństwu aż do swojej śmierci w 1514. Po śmierci matki Klaudia została księżną Bretanii, a jej ślub z Franciszkiem odbył się 18 maja 1514.

Kiedy w 1515 Franciszek został królem, wśród swoich dwórek Klaudia miała dwie siostry z Anglii – Marię i Annę Boleyn. Maria zanim wróciła do domu w 1519, została kochanką króla. Anna służyła Klaudii jako tłumaczka podczas oficjalnych wizyt Anglików na francuskim dworze (np. w 1520). Anna Boleyn zaprzyjaźniła się z młodszą siostrą Klaudii – Renatą de Valois, a do Anglii wróciła w 1521. Po śmierci Klaudii jej mąż ożenił się z Eleonorą Austriacką – siostrą cesarza Karola V Habsburga (niedoszłego narzeczonego Klaudii). Miał jednak wiele kochanek i podobno przyczyną jego śmierci w 1547, była kiła.

Rodzina edytuj

18 maja 1514, w Saint-Germain-en-Laye Klaudia poślubiła przyszłego króla Francji Franciszka I (12 września 1494 – 31 marca 1547), syna Karola, hrabiego d’Angoulême, i Ludwiki, córki Filipa II, księcia Sabaudii. Franciszek i Klaudia mieli razem trzech synów i cztery córki:

Ludwika (19 sierpnia 1515 – 21 września 1517)
Karolina (23 października 1516 – 8 września 1524)
Franciszek III (28 lutego 1518 – 10 sierpnia 1536), delfin Francji i książę Bretanii
Henryk II (31 marca 1519 – 10 lipca 1559), król Francji
Magdalena (10 sierpnia 1520 – 2 lipca 1537), żona Jakuba V Stewarta, króla Szkocji
Karol (22 stycznia 1522 – 9 września 1545), książę Orleanu
Małgorzata de Valois (5 czerwca 1523 – 14 września 1574), księżna de Berry, żona Emanuela Filiberta, księcia Sabaudii

Ciekawostka edytuj

Od tytułu i imienia królowej Klaudii (La Reine Claude) pochodzi nazwa odmiany śliwy domowej – renkloda^[6]. Śliwa ta została sprowadzona do Francji w czasach królowej i tak nazwana na jej cześć.

Zobacz też edytuj

Walezjusze

Przypisy edytuj

↑ L. Le Grand, Un registre capitulaire de Notre-Dame de Paris, disparu depuis plus de deux siècles et réintégré aux Archives Nationales, „Bulletin de la Société de l'histoire de Paris et de l'Île-de-France”, 52, 1925, p. 117–118.
↑ J. de Ghesquiere de Raemsdonk, J. Perierus, J. Bueus, C. Byeo, C. Suysken, J. Stiltingh, Acta sanctorum octobris: ex latinis et graecis, Bruxelles 1765, s. 887.
↑ H. de Coste, Les Eloges et les vies des reynes, des princesses, et des dames illustres, t. I, Paris 1647, s. 438.
↑ H. de Coste, Les Eloges et les vies des reynes, des princesses, et des dames illustres, t. I, Paris 1647, s. 444. Podobnie nazywał Klaudię Brantôme: „Duchesse des deux plus belles Duchés de la Chrestienté, qui estoient Milan et Bretagne, l’une venant du pere, et l’autre de la mere”. P. de Bourdeille, seigneur de Brantôme, Vie de Claude de France [w:] Vie des Dames illustres, wyd. J. A. Roucher, Paris 1790, s. 25.
↑ Archives historiques de la Saintonge et de l'Aunis, wyd. Z. Mortreuil, Paris 1874, s. 251; Het necrologium van het karthuizer-klooster nieuwlicht of Bloemendaal buiten Utrecht, oprac. L. van Hasselt, Bijdragen en Mededelingen van het Historisch Genootschap (BMHG), t. 9, 1886, s. 293.
↑ Reine-claude, la prune [online], prunes.reine.claude.free.fr [dostęp 2017-11-24] .

[1] L. Le Grand, Un registre capitulaire de Notre-Dame de Paris, disparu depuis plus de deux siècles et réintégré aux Archives Nationales, „Bulletin de la Société de l'histoire de Paris et de l'Île-de-France”, 52, 1925, p. 117–118.

[2] J. de Ghesquiere de Raemsdonk, J. Perierus, J. Bueus, C. Byeo, C. Suysken, J. Stiltingh, Acta sanctorum octobris: ex latinis et graecis, Bruxelles 1765, s. 887.

[3] H. de Coste, Les Eloges et les vies des reynes, des princesses, et des dames illustres, t. I, Paris 1647, s. 438.

[4] H. de Coste, Les Eloges et les vies des reynes, des princesses, et des dames illustres, t. I, Paris 1647, s. 444. Podobnie nazywał Klaudię Brantôme: „Duchesse des deux plus belles Duchés de la Chrestienté, qui estoient Milan et Bretagne, l’une venant du pere, et l’autre de la mere”. P. de Bourdeille, seigneur de Brantôme, Vie de Claude de France [w:] Vie des Dames illustres, wyd. J. A. Roucher, Paris 1790, s. 25.

[5] Archives historiques de la Saintonge et de l'Aunis, wyd. Z. Mortreuil, Paris 1874, s. 251; Het necrologium van het karthuizer-klooster nieuwlicht of Bloemendaal buiten Utrecht, oprac. L. van Hasselt, Bijdragen en Mededelingen van het Historisch Genootschap (BMHG), t. 9, 1886, s. 293.

[6] Reine-claude, la prune [online], prunes.reine.claude.free.fr [dostęp 2017-11-24] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]