Klaus Iohannis
Klaus Werner Iohannis[1] (ur. 13 czerwca 1959 w Sybinie) – rumuński polityk, samorządowiec i nauczyciel narodowości niemieckiej, w latach 2000–2014 burmistrz Sybina, długoletni lider Demokratycznego Forum Niemców w Rumunii, w 2014 przewodniczący Partii Narodowo-Liberalnej. Od 21 grudnia 2014 prezydent Rumunii.
Klaus Iohannis (2022) | |
Data i miejsce urodzenia |
13 czerwca 1959 |
---|---|
Prezydent Rumunii | |
Okres |
od 21 grudnia 2014 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Przewodniczący Partii Narodowo-Liberalnej | |
Okres |
od 28 czerwca 2014 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca | |
Burmistrz Sybina | |
Okres |
od 30 czerwca 2000 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik |
Dan Condurat |
Następca | |
Odznaczenia | |
Życiorys
edytujZ pochodzenia jest Sasem Siedmiogrodzkim[2]. W latach 1979–1983 studiował fizykę na Uniwersytecie Babeș-Bolyai w Klużu-Napoce. Po ukończeniu studiów pracował jako nauczyciel w kilku szkołach średnich w Sybinie, w tym od 1989 w renomowanym niemieckojęzycznym Liceul „Samuel von Brukenthal”. Od 1997 do 2000 zajmował stanowisko inspektora generalnego ds. oświaty w okręgu Sybin[3].
W 1990 wszedł w skład Demokratycznego Forum Niemców w Rumunii (FDGR). W strukturach tej partii, reprezentującej mniejszość niemiecką w Rumunii, pełnił różne funkcje. W 2001 został jej przewodniczącym i zajmował to stanowisko do 2013. 30 czerwca 2000 został wybrany na burmistrza Sybina. W wyborach w 2004 zdobył 88,7% głosów, a w 2008 – 83,2% głosów[3][4]. W 2012 po raz czwarty uzyskał wybór na ten urząd (większością 77,9% głosów)[5]. Od początku swojej kariery głosił hasła zwalczania korupcji, co przyniosło mu popularność[6].
13 października 2009, po uchwaleniu przez parlament wotum nieufności wobec mniejszościowego rządu Emila Boca, Partia Narodowo-Liberalna (PNL) ogłosiła wysunięcie kandydatury Klausa Iohannisa na stanowisko premiera nowego rządu tymczasowego, sprawującego władzę do czasu wyborów prezydenckich w listopadzie i grudniu[7]. W tym celu PNL rozpoczęła rozmowy z pozostałymi ugrupowaniami w parlamencie. 13 października poparcie dla rządu fachowców na czele z burmistrzem Sybina zadeklarowały Partia Socjaldemokratyczna (PSD) oraz Demokratyczny Związek Węgrów w Rumunii (UDMR)[8]. Prezydent Traian Băsescu nie zaakceptował jednak propozycji opozycji i opowiedział się za utworzeniem rządu politycznego. 15 października na stanowisko nowego premiera desygnował ekonomistę Luciana Croitoru[9].
W 2013 Klaus Iohannis wstąpił do Partii Narodowo-Liberalnej[10], obejmując funkcję jej wiceprzewodniczącego. 28 czerwca następnego roku zastąpił Crina Antonescu na stanowisku przewodniczącego partii[11].
11 sierpnia 2014 został przedstawiony jako oficjalny kandydat Sojuszu Liberalno-Chrześcijańskiego (tworzonego przez PNL i Partię Demokratyczno-Liberalną) w wyborach prezydenckich[12]. W kampanii wyborczej koncentrował się na kwestiach zwalczania korupcji i reformy wymiaru sprawiedliwości[13]. W pierwszej turze głosowania z wynikiem ponad 30,4% głosów zajął drugie miejsce za lewicowym premierem Victorem Pontą, którego poparło ponad 40,3% głosujących[14]. Dwa tygodnie później Klaus Iohannis – w opinii części komentatorów dość niespodziewanie – zwyciężył w drugiej turze wyborów z wynikiem około 54,5% głosów[15][16]. W związku z wyborem na stanowisko głowy państwa 2 grudnia złożył rezygnację ze stanowiska burmistrza Sybina, zaś 18 grudnia ustąpił z funkcji przewodniczącego Partii Narodowo-Liberalnej.
21 grudnia 2014 został zaprzysiężony na urząd prezydenta Rumunii[17]. W 2017 poparł masowe protesty społeczne przeciwko planowanemu przez socjaldemokratyczny rząd złagodzeniu prawa antykorupcyjnego i amnestii dla skazanych za te przestępstwa. Brał również osobiście udział w demonstracjach[18], z których największa z 5 lutego liczyła pół miliona ludzi. Dwa dni później prezydent wystąpił w parlamencie, gdzie potępił polityków dążących do złagodzenia przepisów antykorupcyjnych[19].
W 2019 ubiegał się o reelekcję w kolejnych wyborach prezydenckich, zajmując w pierwszej turze głosowania, która odbyła się 10 listopada, 1. miejsce z wynikiem 37,8% głosów. Przeszedł do drugiej tury z reprezentującą PSD byłą premier Vioriką Dăncilą, którą poparło 22,3% głosujących[20]. W drugiej turze wyborów, która odbyła się 24 listopada, został ponownie wybrany na prezydenta Rumunii, uzyskując według ostatecznych danych 66,1% głosów[21].
Odznaczenia i wyróżnienia
edytujOdznaczenia rumuńskie
edytuj- Łańcuch Orderu Gwiazdy Rumunii – ex officio[22]
- Krzyż Kawalerski Orderu Gwiazdy Rumunii (2007)[23]
- Krzyż Wielki Orderu Narodowego Zasługi – ex officio[22]
- Kawaler Orderu Narodowego Zasługi (2011)[23]
- Krzyż Wielki Orderu Wiernej Służby – ex officio[22]
Odznaczenia zagraniczne
edytuj- Krzyż Kawalerski Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec (Niemcy, 2006)[23]
- Komandor Orderu Gwiazdy Solidarności Włoskiej (Włochy, 2008)[23]
- Oficer Orderu Zasługi Wielkiego Księstwa Luksemburga (Luksemburg, 2009)[23]
- Krzyż Komandorski II Klasy Odznaki Honorowej za Zasługi dla Republiki Austrii (Austria, 2009)[23]
- Oficer Orderu Korony (Belgia, 2009)[23]
- Krzyż Oficerski Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec (Niemcy, 2014)[23]
- Wielki Łańcuch Orderu Infanta Henryka (Portugalia, 2015)[23]
- Order Republiki (Mołdawia, 2016)[24]
- Wielki Krzyż ze Złotym Łańcuchem Orderu Witolda Wielkiego (Litwa, 2016)[23]
- Order Domowy Nassauski Lwa Złotego (Luksemburg, 2016)[23]
- Kawaler Krzyża Wielkiego Udekorowany Wielką Wstęgą Orderu Zasługi Republiki Włoskiej (Włochy, 2016)[23]
- Order Stara Płanina I klasy ze Wstęgą (Bułgaria, 2016)[23]
- Krzyż Wielki Klasy Specjalnej Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec (Niemcy, 2016)[23]
- Order Orła Białego (Polska, 2016)[25][26]
- Krzyż Wielki Legii Honorowej (Francja, 2016)[23]
- Order Podwójnego Białego Krzyża I klasy (Słowacja, 2016)[27]
- Wielki Order Króla Tomisława (Chorwacja, 2017)[23]
- Order Krzyża Ziemi Maryjnej I klasy (Estonia, 2021)[23]
- Wielki Łańcuch (Palestyna, 2022)[23]
- Komandor Krzyża Wielkiego Orderu Trzech Gwiazd (Łotwa, 2022)[23]
- Krzyż Wielki Orderu „Za Zasługi dla Litwy” (Litwa, 2022)[23]
- Wielki Łańcuch Orderu Wolności (Portugalia, 2023)[23]
- Order Amilcara Cabrala I klasy (Republika Zielonego Przylądka, 2023)[23]
- Krzyż Wielki Orderu Narodowego Lwa (Senegal, 2023)[23]
- Wielki Order Hibiskusa (Mugunghwa) (Korea Południowa, 2024)[23]
Odznaczenia niepaństwowe i wyróżnienia
edytuj- Kawaler Orderu Grobu Świętego (Zakon Rycerski Grobu Bożego w Jerozolimie, 2016)[23]
- Nagroda Karola Wielkiego (2020)[28]
Przypisy
edytuj- ↑ Nazwisko zapisywane również w formie Johannis.
- ↑ Klaus Johannis. siebenbuerger.de, 1 listopada 2003. [dostęp 2014-07-20]. (niem.).
- ↑ a b Date personale / Curriculum Vitae. klausjohannis.ro. [dostęp 2014-07-20]. (rum.).
- ↑ Rezultate finale – Johannis – 83,2 la sută!. tribuna.ro, 2 czerwca 2008. [dostęp 2014-07-20]. (rum.).
- ↑ Rezultate oficiale: Sibiu. alegeri2012.antena3.ro. [dostęp 2014-07-20]. (rum.).
- ↑ Michał Kokot: Sas z Siedmiogrodu gromi korupcję. wyborcza.pl, 8 lutego 2017. [dostęp 2017-02-08].
- ↑ Romanian Prime Minister Boc Loses No-Confidence Vote. bloomberg.com, 13 października 2009. [dostęp 2014-07-20]. (ang.).
- ↑ Romania, after 10 years of slavery. 2009, the year Băsescu’s thirst for power took us down. antena3.ro, 10 lutego 2014. [dostęp 2014-07-20]. (ang.).
- ↑ Romanian president picks new PM. bbc.co.uk, 15 października 2009. [dostęp 2014-07-20]. (ang.).
- ↑ Klaus Iohannis: „Am venit în PNL pentru o funcţie de conducere”. adevarul.ro, 20 lutego 2013. [dostęp 2014-07-20]. (rum.).
- ↑ Congresul PNL. Quintus: Declar ales ca presedinte al PNL pe domnul Klaus Iohannis. Iohannis: Vom reusi sa schimbam Romania in bine. revista22.ro, 28 czerwca 2014. [dostęp 2014-07-20]. (rum.).
- ↑ Romania’s Christian Liberal Alliance chooses its presidential candidate. romania-insider.com, 11 sierpnia 2014. [dostęp 2014-11-17]. (ang.).
- ↑ Klaus Iohannis wins Romanian presidential election. theguardian.com, 16 listopada 2014. [dostęp 2014-11-17]. (ang.).
- ↑ Informacje na stronie bec2014.ro. [dostęp 2014-11-17]. (rum.).
- ↑ Noi rezultate oficiale de la BEC: Iohannis 54,50% – Ponta 45,49%. ziare.com, 17 listopada 2014. [dostęp 2014-11-17]. (rum.).
- ↑ Romania election surprise as Klaus Iohannis wins presidency. bbc.com, 17 listopada 2014. [dostęp 2017-02-08]. (ang.).
- ↑ Iohannis promises corruption crackdown as new Romanian president. reuters.com, 21 grudnia 2014. [dostęp 2017-02-08]. (ang.).
- ↑ Romania’s President joins protest against Govt.’s changes to criminal law. romania-insider.com, 23 stycznia 2017. [dostęp 2017-02-08]. (ang.).
- ↑ People appalled by corruption bill, Romanian President says. cnn.com, 7 lutego 2017. [dostęp 2017-02-08]. (ang.).
- ↑ Final official results of the first round of the presidential election. romaniajournal.ro, 14 listopada 2019. [dostęp 2019-11-14]. (ang.).
- ↑ BEC – final results: Iohannis – 66.09 percent, Dancila – 33.91 percent. stiripesurse.ro, 28 listopada 2019. [dostęp 2019-11-28]. (ang.).
- ↑ a b c Romania’s national system of decorations. Bukareszt: Monitorul Oficial, 2003, s. 347, 366, 385. [dostęp 2017-09-17]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y Klaus Iohannis: Distincții și premii. presidency.ro. [dostęp 2024-11-14]. (rum.).
- ↑ Alina Neagu: Klaus Iohannis, decorat cu „Ordinul Republicii” de presedintele Republicii Moldova, Nicolae Timofti. hotnews.ro, 13 stycznia 2016. [dostęp 2024-03-20]. (rum.).
- ↑ M.P. z 2016 r. poz. 865.
- ↑ Spotkanie Prezydentów Polski i Rumunii. prezydent.pl, 10 lipca 2016. [dostęp 2016-07-11].
- ↑ Vyznamenania. prezident.sk, 10 października 2016. [dostęp 2017-10-10]. (słow.).
- ↑ „Niezrównany obrońca wolności”. Prezydent Rumunii laureatem Nagrody Karola Wielkiego. tvn24.pl, 15 grudnia 2019. [dostęp 2019-12-16].