Klemens IX
Klemens IX (łac. Clemens IX, właśc. Giulio Rospigliosi; ur. 27[1] lub 28 stycznia[2] 1600 w Pistoia, zm. 9 grudnia 1669 w Rzymie) – włoski duchowny katolicki, 238. papież w okresie od 20 czerwca 1667 do 9 grudnia 1669[3].
Giulio Rospigliosi | ||
Papież Biskup Rzymu | ||
Portret Klemensa IX, Carlo Maratta (1669) | ||
| ||
Kraj działania | ||
---|---|---|
Data i miejsce urodzenia |
27 lub 28 stycznia 1600 | |
Data i miejsce śmierci | ||
Miejsce pochówku | ||
Papież | ||
Okres sprawowania |
1667–1669 | |
Wyznanie | ||
Kościół | ||
Sakra biskupia |
29 marca 1644 | |
Kreacja kardynalska |
9 kwietnia 1657 | |
Kościół tytularny |
San Sisto (23 kwietnia 1657) | |
Pontyfikat |
20 czerwca 1667 |
Data konsekracji |
29 marca 1644 | ||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Konsekrator | |||||||||||||||||||||
Współkonsekratorzy | |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
|
Życiorys
edytujWczesne życie
edytujPochodził ze starego rodu lombardzkiego; jego rodzicami byli Giacomo i Caterina Rospigliosi[2]. Studiował nauki wyzwolone w seminarium rzymskim oraz prawo, teologię i filozofię na Uniwersytecie Pizańskim (gdzie obronił w 1623 doktorat utroque iure)[2]. Po studiach wykładał filozofię w Pizie, następnie (1625) udał się do Rzymu. W Kurii Rzymskiej zajmował m.in. stanowiska referendarza Trybunału Sygnatury Apostolskiej, sekretarza Kongregacji Rytów, członka personelu legacji w Awinionie[2]. Był także kanonikiem i wikariuszem bazyliki liberiańskiej[2]. W latach 1634–1644 pełnił funkcję sekretarza pism dyplomatycznych (Listów do Książąt), w 1643 został radcą Trybunału Świętej Penitencjarii. Otrzymał honorowe obywatelstwo Rzymu[2]. Publikował wysoko oceniane w Rzymie sztuki teatralne i poezje.
14 marca 1644 został mianowany arcybiskupem tytularnym Tarsu (przyjął sakrę biskupią 29 marca 1644 w Rzymie z rąk kardynała Antonio Barberiniego) i w lipcu t.r. udał się z misją nuncjusza do Hiszpanii[2]. Pozostawał na tej placówce do stycznia 1653, po odwołaniu ostatnie lata pontyfikatu Innocentego X spędził na uboczu. W okresie sediswakancji po śmierci Innocentego Kolegium Kardynalskie powierzyło Rospigliosiemu w styczniu 1655 funkcję gubernatora Rzymu[2].
Papież Aleksander VII powierzył mu funkcję sekretarza stanu (kwiecień 1655), a 9 kwietnia 1657 wyniósł do godności kardynalskiej (Rospigliosi został prezbiterem San Sisto)[2]. Jako szef dyplomacji papieskiej kardynał Rospigliosi dbał o dobre stosunki z dworem francuskim, mimo negatywnego stosunku Francuzów do papieża Aleksandra[1]. Był członkiem następujących kongregacji kurialnych[4]:
- Kongregacji Indeksu,
- Kongregacji Rzymskiej i Powszechnej Inkwizycji,
- Kongregacji Rozkrzewiania Wiary,
- Kongregacji ds. Rezydencji Biskupów,
- Kongregacji ds. Wizytacji Apostolskich,
- Kongregacji ds. Wód i Doliny Chiana,
- Kongregacji ds. Legacji Awiniońskiej,
- Kongregacji ds. Obrzędów,
- Kongregacji Konsystorialnej,
- Kongregacji ds. Stanu Zakonnego,
- Kongregacji ds. Reformy Statutów Kleru Rzymskiego.
Wybór na papieża
edytujWieloletnia praca na stanowisku nuncjusza w Hiszpanii oraz udane współdziałanie z Francją zapewniły Rospigliosiemu pozycję neutralnego kandydata na konklawe 1667 po śmierci Aleksandra VII. 20 czerwca 1667 został on wybrany na papieża i przyjął imię Klemensa IX. 26 czerwca 1667 papież Klemens został koronowany, a 3 lipca odbył uroczysty ingres do bazyliki laterańskiej.
Pontyfikat
edytujMiał opinię człowieka skromnego, o nieskazitelnym charakterze[3]. Wyróżniało go to na tle skorumpowanej Kurii Rzymskiej, co znalazło realizację w ograniczeniu powszechnej w pierwszej połowie XVII wieku praktyki nepotyzmu[1]. W polityce zagranicznej papież stanął przed problemem konfliktu francusko-hiszpańskiego, który daremnie próbował załagodzić. W większości spraw papież ulegał wpływom francuskim, m.in. zostawił królowi Francji wolną rękę w nominacjach na urzędy kościelne[1]. Wskutek działań ministra francuskiego de Lionne’a Klemens IX zaakceptował pokój akwizgrański, a potem pokój klementyński, który zezwalał czterem biskupom francuskim, znanym z poglądów jansenistycznych, podpisać kościelny akt potępienia tez jansenizmu; nie odstąpili oni jednocześnie od swoich poglądów, które mogli zatrzymać jako "prywatne"[1]. W wyniku uznania Portugalii przez Hiszpanię w 1668, papież mógł dzięki temu obsadzić wakujące stolice biskupie[1].
Zamierzeniem militarnym papieża było wyzwolenie Krety spod panowania tureckiego[1]. 6 września 1669 flota papieska, dowodzona przez krewnego Klemensa, Vincenzo Rospigliosiego, poniosła klęskę, a Wenecja została zmuszona do poddania Turkom ostatniego chrześcijańskiego punktu Krety, Kandii (Iraklionu)[1]. Podobno ta klęska, która przyniosła Państwu Kościelnemu także straty finansowe, przyspieszyła śmierć papieża. Zmarł on po ataku apoplektycznym 9 grudnia 1669[1]. Został pochowany początkowo w bazylice watykańskiej; później zwłoki przeniesiono do bazyliki S. Maria Maggiore.
Kreował 12 kardynałów na trzech konsystorzach.
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h i John N. D. Kelly: Encyklopedia papieży. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1997, s. 398-399. ISBN 83-06-02633-0.
- ↑ a b c d e f g h i Rospigliosi, Giulio. The Cardinals of the Holy Roman Church. [dostęp 2013-09-08]. (ang.).
- ↑ a b Rudolf Fischer-Wollpert: Leksykon papieży. Kraków: Znak, 1996, s. 145. ISBN 83-7006-437-X.
- ↑ Christoph Weber: Die ältesten päpstlichen Staatshandbücher: Elenchus congregationum, tribunalium et Collegiorum urbis 1629-1714. Rzym – Fryburg Bryzgowijski – Wiedeń: Herder, 1991, s. 147. ISBN 978-3451216534.
Bibliografia
edytuj- Richard P. McBrien, Leksykon papieży. Pontyfikaty od Piotra Apostoła do Jana Pawła II, Warszawa 2003
- Pope Clement IX. Catholic Encyclopedia. [dostęp 2013-09-08]. (ang.).
- ISNI: 0000000121429357
- VIAF: 89039949
- ULAN: 500354167
- LCCN: n82029325, n82029324
- GND: 119070758
- LIBRIS: 31fhhwrm59cgwx0
- BnF: 11683484p
- SUDOC: 111153891
- SBN: CFIV169823
- NLA: 35804497
- NKC: jo2003188174
- BNE: XX889761
- NTA: 072483059, 072105577
- BIBSYS: 2072140
- Open Library: OL2483885A
- PLWABN: 9810612967405606
- NUKAT: n00055117
- J9U: 987007283674305171
- CANTIC: a10475904
- LIH: LNB:CAqB;=BN
- RISM: people/30026970