Klemens V
Klemens V (łac. Clemens V, właśc. Bertrand de Got; ur. ok. 1260 w Villandraut, zm. 20 kwietnia 1314 w Roquemaure[1]) – papież w okresie od 5 czerwca 1305 do 20 kwietnia 1314[2].
| ||
| ||
Papież Biskup Rzymu | ||
![]() | ||
| ||
Kraj działania | ![]() | |
Data i miejsce urodzenia | ok. 1260 Villandraut | |
Data i miejsce śmierci | 20 kwietnia 1314 Roquemaure | |
Miejsce pochówku | ?↗ | |
Papież | ||
Okres sprawowania | 1305 – 1314 | |
Arcybiskup Bordeaux | ||
Okres sprawowania | 1299 – 1305 | |
Wyznanie | katolicyzm | |
Kościół | rzymskokatolicki | |
Pontyfikat | 5 czerwca 1305 |
ŻyciorysEdytuj
Wczesne życieEdytuj
Urodził się w Villandraut jako syn rycerza Arnolda Garsiasa de Got[3]. W młodości studiował prawo kanoniczne i świeckie w Bolonii i Orleanie[1]. Był kanonikiem-zakrystianinem w Bordeaux, wikariuszem generalnym arcybiskupa Lyonu, biskupem Comminges (1295) i arcybiskupem Bordeaux (1299). Jego starszy brat Bérard de Got został mianowany arcybiskupem Lyonu przez Bonifacego VIII[2].
Po śmierci Benedykta XI kardynałowie zebrani w Perugii podzielili się na frakcje profrancuską i antyfrancuską[2]. W konklawe nie brali jednak udziału kardynałowie z rodu Colonna[2]. Po 11 miesiącach kardynałowie wybrali Bertranda de Got, niebędącego członkiem kolegium, który był popierany przez frakcję profrancuską (zdobył równe 2/3 głosów)[2]. Przyjął imię Klemensa V, a uroczystości koronacyjne odbyły się 15 listopada 1305 w Lyonie[1].
PontyfikatEdytuj
Początkowo rezydował w Bordeaux oraz w Poitiers, ostatecznie osiadł w Awinionie, czym zapoczątkował tzw. niewolę awiniońską[2]. Było to spowodowane całkowitą zależnością papieża od króla francuskiego Filipa IV Pięknego[2]. Ponadto papież był niezdecydowany i chory na nowotwór narządów wewnętrznych, co powodowało wycofywania się z życia publicznego[1]. Już rok po objęciu Stolicy Piotrowej Klemens mianował 10 nowych kardynałów, z czego dziewięciu z nich było Francuzami (i jeden Anglik)[1]. Przez pierwsze 6 lat pontyfikatu Filip naciskał na Klemensa, by dokonał pośmiertnego sądu nad Bonifacym VIII, do czego doszło w lutym 1309 roku[1]. Wprawdzie w 1311 roku postępowanie zostało umorzone, jednak w zamian za to papież był zmuszony do rehabilitacji kardynałów Pietro i Giacomo Colonnów i wypłacenia rekompensaty całej rodzinie, a ponadto zawieszenia postanowień Bonifacego szkodliwych dla Francji i przebaczenie Wilhelmowi Nogaretowi[1]. 5 maja 1313 dokonał kanonizacji Celestyna V jako wyznawcy, który zmarł uwięziony[1].
Francuski król naciskał także na papieża w kwestii templariuszy – pożądając ich bogactw, nakazał aresztować wszystkich członków zakonu, a sam zakon rozwiązać na soborze w Vienne (październik 1311 – maj 1312)[2]. Niezależne śledztwo przeprowadzone przez Klemensa V doprowadziło ostatecznie do uniewinnienia templariuszy i oczyszczenia ich z zarzutu herezji. W wyniku nacisków Filipa Pięknego wyrok został jednak utajniony (Pergamin z Chinon odnaleziono dopiero w 2001 roku)[4]. Na soborze zakon templariuszy został rozwiązany na mocy zarządzenia administracyjnego papieża (22 marca 1313)[2].
W sprawach międzynarodowych Klemens doprowadził do zakończenia sporu na Węgrzech, gdzie poparł Karola Roberta jako kandydata na króla[1]. W 1306 roku ekskomunikował także króla Szkocji – Roberta I – za zamordowanie rywala Johna Comyna[1].
Zmarł w Roquemaure w pobliżu Carpentras, pochowany w kościele parafialnym w Uzeste[1].
DokonaniaEdytuj
- podporządkował władzy papieża cały episkopat zachodni i ograniczył autonomię kapituł katedralnych
- nakazał rozwiązanie wszystkich wspólnot beginek i begardów, zorganizowanych na kształt franciszkańskiego lub dominikańskiego trzeciego zakonu ludzi świeckich
- nakazał założenie katedr języków orientalnych na uniwersytetach w Paryżu, Oxfordzie, Bolonii i Salamance[1]
- ustanowił uniwersytety w Orleanie i w Perugii[1]
- zorganizował stałe sądy: papież i kardynałowie tworzyli konsystorz – sąd apelacyjny dla całego Kościoła; trybunały kardynalskie zajmowały się kwestiami procedury sądowej i egzekwowaniem wydanych wyroków
Zobacz teżEdytuj
PrzypisyEdytuj
- ↑ a b c d e f g h i j k l m John N. D. Kelly: Encyklopedia papieży. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1997, s. 296-299. ISBN 83-06-02633-0.
- ↑ a b c d e f g h i Rudolf Fischer-Wollpert: Leksykon papieży. Kraków: Znak, 1996, s. 107-108. ISBN 83-7006-437-X.
- ↑ Maurice Druon: Król z żelaza. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1991, s. 273. ISBN 83-08-02445-9.
- ↑ Adriano Forgione: Templariusze: płomień niewinności.
BibliografiaEdytuj
- Davidson, Basil, The African Slave Trade revised ed., 1961, Boston : Brown Little (ang.)
- Chamberlain, E. R., The Bad Popes. NY: Barnes & Noble, 1993. ISBN 978-0-88029-116-3 (ang.)
- Duffy, Eamon. Saints and Sinners: A History of the Popes. New Haven, CT: Yale University Press, 2006. ISBN 978-0-300-11597-0 (ang.)
- Howarth, Stephen. The Knights Templar. New York: Barnes and Noble, 1982. ISBN 978-0-88029-663-2 (ang.)
- Sophia Menache , Clement V., Cambridge: Cambridge University Press, 2002, ISBN 0-521-52198-X, OCLC 49550841 (ang.).
- Richard, Jean, Histoire des croisades, Fayard, 1996. ISBN 2-213-59787-1 (ang.)
- Pope Clement V (ang.). Catholic Encyclopedia. [dostęp 2013-02-25].
- ISNI: 0000 0000 9188 5916, 0000 0004 1988 9655, 0000 0004 5840 2117, 0000 0004 5475 6495
- VIAF: 12146574968738152511, 84532574
- ULAN: 500315940
- LCCN: n83165590
- GND: 118723529
- LIBRIS: 75kmndzr2v0hqzc
- BnF: 133203428
- SUDOC: 029243467
- SBN: IT\ICCU\SBLV\108836
- NLA: 35863296
- NKC: mzk2002157164
- BNE: XX1288992
- NTA: 071587616
- BIBSYS: 98056756, 1512647519670
- Open Library: OL5376226A
- PLWABN: 9810695011005606
- NUKAT: n98095269
- CANTIC: a10475047
- NSK: 000085401
- CONOR: 222813795
- BLBNB: 000182135
- LIH: LNB:g+a;=Bi
- WorldCat: viaf-12146574968738152511, viaf-84532574