Kluszczany

wieś na Białorusi

Kluszczany[2] (biał. Клюшчаны, Kluszczany; ros. Клющаны, Kluszczany) – wieś na Białorusi, przy granicy z Litwą. Znajduje się w rejonie ostrowieckim obwodu grodzieńskiego.

Kluszczany
Клюшчаны
Клющаны
Ilustracja
Państwo

 Białoruś

Obwód

 grodzieński

Rejon

ostrowiecki

Sielsowiet

Michaliszki

Populacja (2009)
• liczba ludności


28[1]

Położenie na mapie obwodu grodzieńskiego
Mapa konturowa obwodu grodzieńskiego, blisko górnej krawiędzi po prawej znajduje się punkt z opisem „Kluszczany”
Położenie na mapie Białorusi
Mapa konturowa Białorusi, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Kluszczany”
Ziemia54°57′49″N 26°09′19″E/54,963611 26,155278

Siedziba rzymskokatolickiej parafii św. Joachima w Kluszczanach.

Historia edytuj

Pod zaborami i w II Rzeczpospolitej miasteczko. W XIX i w początkach XX w. położone były w Rosji, w guberni wileńskiej, w powiecie zawilejskim/święciańskim[3]. Po I wojnie światowej pod administracją polską, w Zarządzie Cywilnym Ziem Wschodnich. W latach 1920-1922 w składzie Litwy Środkowej.

Od 11 kwietnia 1922[4] leżały w Polsce, w województwie wileńskim[a], w powiecie święciańskim, do 11 kwietnia 1929 w gminie Łyntupy, następnie w gminie Żukojnie[5][6].

Przed II wojną światową mieścił się tu folwark[7] polskiej książęcej rodziny Swolkieniów Szajkuny. W czasie wojny jego mieszkańcy: Edward Swolkień (ps. „Sasza” albo „Saszka”), jego siostra Anna Szendzielarz (z domu Swolkień) wraz z mężem Zygmuntem Szendzielarzem (rtm./mjr, ps. „Łupaszko”) działali w Armii Krajowej[8]. Do dnia dzisiejszego przetrwała kaplica grobowa rodziny Swolkieniów (wzniesiona w 1840), natomiast dwór (XVII–XIX w.) został zniszczony[7]. Pozostałością po nim jest park[9].

Po II wojnie światowej w granicach Związku Sowieckiego. Od 1991 w niepodległej Białorusi. 6 czerwca 2017 r. spłonął drewniany neogotycki kościół św. Joachima z 1726 roku[10][11].

Z miejscowości pochodzi Adolf Klimowicz, białoruski działacz państwowy, dziennikarz i wydawca.

 
Kaplica grobowa Swolkieniów w 1912 r.

Inne nazwy edytuj

  • Udokumentowane zniekształcenia nazwy dworu: Szapuny (r. 1913), Szeikun (r. 1914)[12]
  • Udokumentowane zniekształcenia nazwy wsi: Kluszczane[7]

Uwagi edytuj

  1. Przynależność wojewódzka zmieniała się. W Zarządzie Cywilnym Ziem Wschodnich miejscowość leżała w okręgu wileńskim; w Polsce do 20 stycznia 1926 w Ziemi Wileńskiej, następnie w województwie wileńskim

Przypisy edytuj

  1. Liczby ludności miejscowości obwodu grodzieńskiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 14 października 2009 roku. (ros.).
  2. Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2019. ISBN 978-83-254-2578-4.
  3. Kluszczany, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 169.
  4. Dz.U. z 1922 r. nr 26, poz. 213
  5. Dz.U. z 1929 r. nr 22, poz. 223
  6. Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej.. T. I. Województwo wileńskie. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, 1938.
  7. a b c Kaplica i dwór Swolkieniów w Szajkunach.
  8. Leszek Bednarczuk, Od Naroczy do Niemna. Relacje partyzantów Kmicica, Łupaszki, Ronina (Armii Krajowej na Wileńszczyźnie) III 43 – VII 44 [III. 1943 – VII. 1944], Gdańsk-Lipce: "b.w." [bez wydawcy], "skrypt na prawach maszynopisu", 2005 [dostęp 2010-05-01] [zarchiwizowane z adresu 2010-04-30].
  9. Globus Białorusi: Kluszczany. [dostęp 2010-05-01]. (ros.).
  10. Spłonął zabytkowy kościół w Kluszczanach na Białorusi [online], dzieje.pl [dostęp 2021-11-03] (pol.).
  11. Na Grodzieńszczyźnie spłonął drewniany kościół z XVIII wieku. Bywał w nim „Łupaszko” [online], Kresy24.pl - Wschodnia Gazeta Codzienna [dostęp 2021-11-03] (pol.).
  12. Lista pasażerów o nazwisku Unczur przybyłych do portu Ellis Island w Nowym Jorku

Linki zewnętrzne edytuj