Kmin rzymski
Kmin rzymski (kmin, kumin, kmin egipski, kmin pluskwi) Cuminum cyminum L. – gatunek rośliny jednorocznej, należący do rodziny selerowatych. Prawdopodobnie pochodzi ze wschodnich rejonów nad Morzem Śródziemnym. Nie występuje już w stanie dzikim, można go spotkać wyłącznie w uprawach[3].
| ||
| ||
| Systematyka[1] | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | rośliny | |
| Klad | rośliny naczyniowe | |
| Klad | Euphyllophyta | |
| Klad | rośliny nasienne | |
| Klasa | okrytonasienne | |
| Klad | astrowe | |
| Rząd | selerowce | |
| Rodzina | selerowate | |
| Rodzaj | kmin | |
| Nazwa systematyczna | ||
| Cuminum cyminum L. Sp. pl. 1:254. 1753[2] | ||
| Synonimy | ||
|
Cuminum odorum Salisb[3]. | ||
Spis treści
MorfologiaEdytuj
- Pokrój
- Roślina o wysokości do 0,5 metra[4].
- Liście
- Pierzaste, złożone z nitkowatych odcinków[4].
- Kwiaty
- Zebrane w baldach złożony z pokrywami i pokrywkami. Kwiaty promieniste, 5-krotne, o płatkach białych, czerwonych lub różowych, 1 słupek, 5 pręcików[4].
- Owoc
- Podwójnia rozłupnia z trudem rozdzielająca się na 2 rozłupki[4].
ZastosowanieEdytuj
- Roślina uprawna, uprawiana od dawna. Kosz z jej nasionami znajdował się w grobowcu faraona Tutenchamona (zm. 1323 r. p,n.e.). W krajach starożytnego Wschodu była uprawiana jako roślina lecznicza i przyprawa. Roślina biblijna, wymieniona w kilku miejscach w Biblii, np. Iz 28, 24-25, Mt 23,23. Z Ewangelii św. Mateusza dowiadujemy się, że Żydzi płacili świątyni podatek (dziesięcinę) m.in. kminem[5]. W Polsce rzadko uprawiana, nie jest bowiem odporna na mróz (strefy mrozoodporności 9-12)[6]. Na większą skalę roślina uprawiana jest w Indiach, Azji Mniejszej, Ameryce Północnej, Chile i w Europie Środkowej[4].
- Roślina lecznicza: zawiera do 4% olejku eterycznego i flawonoidy. Owoce i ziele działają m.in. przeciwzapalnie, pobudzają serce i ośrodek oddechowy, pobudzają wydzielanie soków trawiennych, moczopędnie oraz napotnie.
- Sztuka kulinarna: Używany jako aromatyczna przyprawa do serów, likierów i win[4]. Popularny w kuchni Azji Mniejszej, północnej Afryki oraz Indii.
Zobacz teżEdytuj
PrzypisyEdytuj
- ↑ Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2010-05-01].
- ↑ The Plant List. [dostęp 2014-11-20].
- ↑ a b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-05-05].
- ↑ a b c d e f Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
- ↑ Zofia Włodarczyk: Rośliny biblijne. Leksykon. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2011. ISBN 978-83-89648-98-3.
- ↑ Geoff Burnie i inni: Botanica. Rośliny ogrodowe. Könemann, 2005. ISBN 3-8331-1916-0.