Knut-Olof Falk
Knut-Olof Falk (ur. 19 kwietnia 1906 w Hammar (Gmina Askersund), zm. 30 stycznia 1990 w Lundzie) – szwedzki slawista i bałtysta, profesor Uniwersytetu w Lund.
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
profesor Uniwersytetu w Lund |
Otrzymał stopień magisterski na Uniwersytecie w Uppsali w 1929[1]. W latach 1932–1933 wykładał język szwedzki na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie ucząc się jednocześnie języka polskiego, a w latach 1935–1937 w Kownie na Litwie[2]. Został doktorem na Uniwersytecie w Uppsala 1941[1]. Jego praca doktorska Wody wigierskie i huciańskie. Studium toponomastyczne zawierała unikalne fotografie materiałów źródłowych, co ocaliło ich przekaz, gdyż zostały zniszczone przez Niemców czasie II wojny światowej[2]. Wydał w Szwecji dwutomową rozprawę pod tym tytułem, co wywołało gwałtowną reakcję hitlerowskiego ministerstwa propagandy i notę protestacyjną do rządu Szwecji[3].
Specjalizował się w toponomastyce. Szczególnie cenny jest jego wkład w badaniach nad nazwami miejscowymi Suwalszczyzny, wywodzącymi się z języka Jaćwingów, zamieszkujących te tereny w średniowieczu. W latach 30. XX wieku, prowadził na Suwalszczyźnie liczne badania terenowe, pod koniec lat 50. wznowione dzięki staraniom prof. Jerzego Antonowicza, biorąc udział w Kompleksowej Ekspedycji Jaćwieskiej badającej cmentarzysko kurhanowe w Szwajcarii suwalskiej[3].
Badał również nordyckie nazwy porohów Dniepru opisane w De administrando imperio Konstantyna VII Porfirogeneta[4].
Był współtwórcą i wieloletnim kierownikiem Instytutu Slawistycznego na Uniwersytecie w Lundzie. W 1966 otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu[5][6].
W 1945 ożenił się z Dagmar Larsson (1912–2019). Rodowita Szwedka, posługiwała się piękną, literacką polszczyzną[3]; w 2007 całą spuściznę naukową męża i swoją (tzw. Zbiór Falka) przekazała do zbiorów suwalskiego Muzeum Okręgowego, w tym wiele bezcennych materiałów – fotokopii wydawnictw i dokumentów archiwalnych dotyczących Suwałk i Suwalszczyzny zniszczonych podczas wojny. W uznaniu zasług dla kultury i tradycji miasta i regionu otrzymała tytuł „Honorowy Obywatel Miasta Suwałk”[7][8]. Mieli dwoje dzieci, córkę Kristinę i syna Ragnara[9].
Został odznaczony Odznaką „Za Zasługi dla Województwa Suwalskiego”[3]. W Suwałkach, przed budynkiem Muzeum Okręgowego, znajduje się pomnik poświęcony prof. Falkowi i jego żonie Dagmar, przypominający skandynawską stellę nagrobną, z literami stylizowanymi na runy[8]. Istnieje również ulica jego imienia.
Przypisy edytuj
- ↑ a b Vem är det: Svensk biografisk handbok 1969, Stockholm: Norstedt, 1968, s. 265.
- ↑ a b Gunnar Jacobsson, Professor Knut-Olof Falk’s sixtieth birthday, „Scando-Slavica”, 12 (1), 1966, s. 173–174.
- ↑ a b c d Wiesław Gawinek: Prof. Knut Olof Falk – przyjaciel Polski i Suwalszczyzny. Salon24, 2014-03-09. [dostęp 2019-07-06]. (pol.).
- ↑ Knut-Olof Falk, Dneprforsarnas namn i kejsar Konstantin VII Porfyrogennetos’ De administrando imperio, Lund: Gleerup, 1951.
- ↑ Doktoraty Honoris Causa. Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. [dostęp 2018-04-08].
- ↑ Lundaprofessor polsk hedersdoktor, „Svenska Dagbladet”, 24 lutego 1966, s. 19.
- ↑ W wieku 106 lat zmarła Dagmar Falk, Honorowy Obywatel Suwałk. „Gazeta Współczesna”. 2019 (2019–03–27). (pol.).
- ↑ a b Zmarła Dagmar Falk. Muzeum Okręgowe w Suwałkach, 2019-03-26. [dostęp 2019-07-06]. (pol.).
- ↑ Lennart Magnusson, En språkforskningens entusiast, „Dagens Nyheter”, 10 lutego 1990, D8.