Kołbaskowo (gmina)

gmina wiejska w województwie zachodniopomorskim

Kołbaskowo (daw. gmina Kolbaczewo) – gmina wiejska położona w zachodniej części województwa zachodniopomorskiego, w powiecie polickim. Siedzibą gminy jest wieś Kołbaskowo.

Kołbaskowo
gmina wiejska
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Polska

Województwo

 zachodniopomorskie

Powiat

policki

TERC

2411022

Wójt

Małgorzata Schwarz (2010)[1][2]

Powierzchnia

105,46 km²

Populacja (30.06.2016)
• liczba ludności


12 311[3]

• gęstość

116,7 os./km²

Nr kierunkowy

91

Kod pocztowy

72-001, 72-002

Tablice rejestracyjne

ZPL

Adres urzędu:
Kołbaskowo 106
72-001 Kołbaskowo
Szczegółowy podział administracyjny
Plan gminy Kołbaskowo
Liczba sołectw

17

Liczba miejscowości

22

Położenie na mapie powiatu
Położenie na mapie powiatu
53°20′09″N 14°26′18″E/53,335833 14,438333
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej
Urząd Gminy w Kołbaskowie

Gmina stanowi 15,9% powierzchni powiatu (w tym użytki rolne: 67.00%, użytki leśne: 7.00%).

Położenie edytuj

Gmina jest położona w zachodniej części województwa zachodniopomorskiego, w południowej części powiatu polickiego. Gmina leży na Wzniesieniach Szczecińskich i w Dolinie Dolnej Odry nad Odrą. Gmina położona jest na tzw. Wale Stobniańskim, nieco zalesionym na zboczach. Najwyższym punktem Wału jest tzw. Mała Góra (88 m n.p.m.).

Sąsiednie gminy:

Gmina graniczy także z Republiką Federalną Niemiec:

Do 31 grudnia 1998 r. wchodziła w skład województwa szczecińskiego.

Gmina ma charakter przede wszystkim rolniczy (67% jej powierzchni to tereny uprawne).

Demografia edytuj

Gminę zamieszkuje 13,3% ludności powiatu.

  • Piramida wieku mieszkańców gminy Kołbaskowo w 2014 roku[3].


 

Historia edytuj

Podczas badań archeologicznych prowadzonych na terenie Ustowa na tzw. Gęsiej Górce odkryto jamy mieszkalne sprzed 4 tys. lat. Wskazuje to na obecność człowieka już w okresie epoki kamiennia. Na krawędzi wysoczyzny, w okolicy Siadła Górnego, pozostałości archeologiczne potwierdzają istnienie dwukulturowego grodziska: kultury łużyckiej, a później pomorskiej. Podobne ślady z wałem, umocnieniami i fosą odkryto nieopodal Kamieńca na tzw. Świętej Górce (45 m n.p.m.). Od wczesnego średniowiecza aż do wymarcia panującej tu dynastii Gryfitów znaczny odsetek ziemi dzisiejszej gminy należał właśnie do Gryfitów. W XVI wieku i pierwszej połowie XVII wieku około 30% ziem wchodziło w skład szczecińskiej domeny książęcej.

Rozległe posiadłości posiadał również Kościół katolicki. Największym właścicielem ziemskim był szczeciński klasztor cysterek. Znaczne uposażenia miały też inne szczecińskie kościoły: św. Jakuba, św. Jana oraz Kościół Mariacki. Po reformacji i rozwiązaniu klasztoru cysterek ich dobra przeszły w ręce tych kościołów i domu panującego.

Wieś Kurów była miejscem wymienianym w pamiętnikach gen. Batowa, gdzie 26 kwietnia 1945 r. niemiecki burmistrz Szczecina poddał miasto. W czasie II wojny światowej w okolicy Siadła Dolnego znajdował się obóz polskich, radzieckich i francuskich jeńców wojennych.

19 marca 2012 roku rozpoczęła działalność Straż Gminna, powołana do ochrony porządku i spokoju na terenie gminy.

Heraldyka edytuj

Osobny artykuł: herb gminy Kołbaskowo.
Osobny artykuł: flaga gminy Kołbaskowo.

Zabytki edytuj

Przyroda i turystyka edytuj

W przeszłości cały ten teren porastały lasy, które zanikły na skutek rolniczej działalności człowieka. Tereny leśne zajmują 7% powierzchni gminy, a użytki rolne 67%.

W Bobolinie czynne jest piesze przejście graniczne.

Rezerwaty edytuj

Obszar Międzyodrza zajmuje Park Krajobrazowy Dolina Dolnej Odry, w którym znajdują się 3 rezerwaty:

Punkty widokowe edytuj

Szlaki turystyczne edytuj

  •  [proj.] (Pargowo – OŁ „Bażant” – Uroczysko Czarna Chata – Kamieniec – Moczyły – Morenka – Siadło Dln. /Młyńska Góra/ – Kurów – Kan.Kurowski – Ustowo – Pomorzany)
  •   Szlak Graniczny im. Andrzeja Marcinkowskiego (Dobra Sz. – Lubieszyn – Bobolin – proj.: Gołkowo – Będargowo – Barnisław – Barnisławiec – Karwowo – Przecław)
  •  [proj.] (Bezrzecze – Skarbimierzyce – Stobno – Gołkowo – Bobolin – Barnisławiec – Kołbaskowo – Moczyły)
  •   Szlak rowerowy Bielika (Trasa „Odra-Nysa” – Pargowo – Uroczysko Czarna Chata – Moczyły – Morenka – Siadło Dln. – Kurów – Ustowo – Pomorzany)
  •  [proj.] (Gumieńce/Reda/ – Przecław – Kołbaskowo – Rosówek – Trasa „Odra-Nysa”)
  •  [proj.] (Gumieńce/Reda/ – Ostoja – Stobno – Będargowo – Przecław – Kurów – Na Klifie – Siadło Dln. – Siadło Grn. – Kołbaskowo – Barnisławiec – (Barnisław) – Bobolin – Lubieszyn)
  •  [proj.] (Gumieńce/Reda/ – Warzymice – Karwowo – Smolęcin – Kołbaskowo – Siadło Grn. – Siadło Dln. – Na Klifie – Kurów – Ustowo – Gumieńce/Reda/)
  •  [proj.] (Gumieńce/Reda/ – Warzymice – Karwowo – Warnik – Bobolin – Dołuje – Dobra – Jeź. Świdwie – Trzebież)

Komunikacja edytuj

Transport publiczny edytuj

Na terenie gminy funkcjonuje transport publiczny w postaci linii autobusowych zapewniających komunikacje z pobliskim Szczecinem:

Transport drogowy edytuj

Przez gminę Kołbaskowo prowadzą drogi:

W związku z rosnącym ruchem drogowym na drodze krajowej nr 13, 20 marca 2012 roku uruchomiono jedyną jak dotąd w gminie sygnalizację świetlną przy skrzyżowaniu z drogą prowadzącą do Rajkowa. Umożliwiła ona łatwiejsze włączenie się do ruchu w kierunku Szczecina mieszkańcom nowo wybudowanych osiedli mieszkaniowych w Przecławiu i Warzymicach.

Drogi w budowie edytuj

Obwodnica Przecławia i Warzymic edytuj

Zgodnie z Programem Budowy Dróg Krajowych na lata 2014–2023 przyjętym 8 września 2015 roku, na liście projektów do realizacji znalazła się obwodnica Przecławia i Warzymic. Będzie to droga dwujezdniowa klasy GP (główna ruchu przyspieszonego), biegnąca od ronda imienia Hermana Hakena w kierunku południowo-zachodnim. W rejonie skrzyżowania drogi krajowej nr 13 z drogą do miejscowości Siadło Górne obwodnica wejdzie w korytarz istniejącej DK nr 13. W tym miejscu będzie zlokalizowane połączenie z planowaną Zachodnią Obwodnicą Szczecina. Następnie nowa trasa skręci na południe, łącząc się z Autostradą A6 poprzez nowy węzeł Kołbaskowo, zlokalizowany około 1,2 km na wschód od przeznaczonego do likwidacji obecnego węzła Kołbaskowo, wybudowanego w połowie lat 30. ubiegłego wieku[4].

12 października 2015 roku Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad ogłosiła przetarg dla tej inwestycji w formule „zaprojektuj i wybuduj”. Przewidywany termin rozpoczęcia prac w terenie to wiosna 2019 roku, a ich zakończenie to pierwsza połowa 2021 roku.

Planowane drogi edytuj

  • Ostoja – Szczecin: droga gminna łączącą drogę powiatową Nr 3926 w Ostoi z ulicą Zbójnicką w Szczecinie będzie miała około 1,2 km długości. Rozpocznie się przed przystankiem autobusowym, patrząc w stronę Przylepu. Obiegnie od południa Ostoję i wpadnie w korytarz wąskiej dziś drogi w stronę Szczecina. W ramach inwestycji wykonana zostanie także kanalizacja deszczowa wraz ze zbiornikiem retencyjnym i przepompownią.
    • 5 marca 2020 roku Gmina Kołbaskowo podpisała umowę na wykonanie dokumentacji projektowej[5].
  • Będargowo – Rajkowo: planowana inwestycja zakłada budowę nowej jednojezdniowej, dwupasmowej drogi gminnej o długości około 2,25 km długości, szerokości 7 m, wraz z infrastrukturą towarzysząca, składającej się z dwóch odcinków; pierwszego o długości 0,45 m od drogi powiatowej Będargowo – Stobno do węzła „Będargowo” na planowanego Zachodniej Obwodnicy Szczecina, i drugi o długości 1,8 km z Będargowa do Rajkowa. Włączenie projektowanej drogi do dróg powiatowych ma nastąpić w formie małych rond.
    • 13 maja 2019 roku złożono wniosek o wydanie decyzji środowiskowej do Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska.
    • 25 października 2019 roku uzyskano decyzję środowiskową[5].

Przejścia graniczne edytuj

Na terenie gminy zlokalizowane są trzy drogowe przejścia graniczne do Niemiec:

Transport kolejowy edytuj

Przez Kołbaskowo przeprowadzono pierwszą linię kolejową na Pomorzu. W 1843 połączyła ona Berlin ze Szczecinem (przez Casekow i Warzymice). W 1863 zbudowano linię z Gumieniec przez Stobno Szczecińskie do Pasewalku. W 1897 połączono torami Stobno przez Dobrą Szczecińską do Glashütte, w 1906 linię przedłużono do Nowego Warpna. Przez gminę prowadziła także kolej wąskotorowa zbudowana w 1899 z Casekow przez Warzymice Wąsk. do Pomorzan Wąsk.

W 1945 rozebrano odcinek Dobra Szcz. – Nowe Warpno oraz całą linię wąskotorową, po tym roku w Kołbaskowie zlikwidowano stację. W 1973 zamknięto linię Stobno Szcz. – Dobra Szcz., a w 1987 r. odcinek Dołuje – Dobra Szcz. został rozebrany. Od tej pory w gminie nie ma czynnych stacji kolejowych.

Urzędy pocztowe edytuj

W gminie czynne są 2 urzędy pocztowe: Kołbaskowo (nr 72-001), Przecław k. Szczecina (nr 72-005).

Edukacja edytuj

W gminie funkcjonują trzy szkoły podstawowe: w Przecławiu, Kołbaskowie oraz Będargowie. Dnia 1 września 2020 planowane jest otwarcie dwóch nowych placówek: Szkoły Podstawowej oraz Przedszkola Publicznego w Przylepie[5].

Administracja edytuj

W 2016 r. wykonane wydatki budżetu gminy wynosiły 53,9 mln zł, a dochody budżetu 60,4 mln zł. Zobowiązania samorządu (dług publiczny) według stanu na koniec 2016 r. wynosiły 2,1 mln zł, co stanowiło 3,6% poziomu dochodów[6].

W 2004 r. gmina została wyróżniona trzecim miejscem na liście najlepszych samorządów w Polsce w rankingu Złota Setka Samorządów organizowanym przez dziennik „Rzeczpospolita” oraz Centrum Badań Regionalnych[7]. Podstawą oceny była suma inwestycji na jednego mieszkańca w przeciągu ostatnich trzech lat (2001–2003), przestrzeganie dyscypliny budżetowej, aktywność społeczna i przyciąganie nowych mieszkańców.

W tym samym rankingu rok wcześniej gmina zajęła pierwsze miejsce (5312 zł/mieszk., co było równoważne przeznaczeniu pod inwestycje 64% budżetu gminy), zaś dwa lata wcześniej miejsce trzecie.

Sołectwa w gminie Kołbaskowo: Barnisław, Będargowo, Bobolin, Kamieniec, Karwowo, Kurów, Moczyły, Ostoja, Pargowo, Przecław, Siadło Dolne, Siadło Górne, Smolęcin, Stobno, Ustowo, Warnik, Warzymice

Miejscowości edytuj

Wsie
Barnisław, Będargowo, Kamieniec, Karwowo, Kołbaskowo, Kurów, Moczyły, Siadło Dolne, Siadło Górne, Smolęcin, Stobno, Ustowo, Warzymice
Osady
Bobolin, Ostoja, Pargowo, Przecław, Przylep, Rajkowo, Rosówek, Smętowice, Warnik
Przysiółki
Kamionki (przysiółek Moczyłów)
Opuszczone wsie i osady
Gołkowo, Barnisławiec, Krasowo, Waliszewo

Zobacz też edytuj

Marek Łuczak: Historia i zabytki Gminy Kołbaskowo. Geschichte und Denkmäler der Gemeinde Kolbitzow. Szczecin 2010. ISBN 978-83-751820-1-9:

Przypisy edytuj

  1. Wybory Samorządowe 2010 – Geografia wyborcza – Województwo zachodniopomorskie – Powiat policki – gm. Kołbaskowo [online], wybory2010.pkw.gov.pl [dostęp 2022-02-01].
  2. Wybory samorządowe 2018 [online], wybory2018.pkw.gov.pl [dostęp 2021-03-23].
  3. a b Gmina Kołbaskowo w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-18] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  4. Aktualności Gminy Kołbaskowo nr 27 (2)/2017
  5. a b c Aktualności Gminy Kołbaskowo nr 60 (4)/2020
  6. Działalność informacyjno-szkoleniowa » Analizy budżetów jednostek samorządu terytorialnego » Archiwum » 2016 r. » Analizy budżetów JST » Wykonanie budżetów jst IV kwartał 2016 r. /Tabele: 5, 6, 7. Regionalna Izba Obrachunkowa w Szczecinie. [dostęp 2017-08-19].
  7. Złota 100 Samorządów wybrana po raz siódmy. Centrum Badań Regionalnych. [dostęp 2011-12-14].

Linki zewnętrzne edytuj