Kościół św. Mikołaja Biskupa w Grójcu

Kościół świętego Mikołaja Biskupa w Grójcurzymskokatolicki kościół parafialny na terenie dekanatu grójeckiego archidiecezji warszawskiej.

Kościół Świętego Mikołaja Biskupa
67/A[1] z dnia 5.03.1981
kościół parafialny
ilustracja
Państwo

 Polska

Miejscowość

Grójec
ul. Worowska

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

św. Mikołaja Biskupa

Wezwanie

św. Mikołaja Biskupa

Położenie na mapie Grójca
Mapa konturowa Grójca, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Kościół Świętego Mikołaja Biskupa”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Kościół Świętego Mikołaja Biskupa”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół Świętego Mikołaja Biskupa”
Położenie na mapie powiatu grójeckiego
Mapa konturowa powiatu grójeckiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Kościół Świętego Mikołaja Biskupa”
Położenie na mapie gminy Grójec
Mapa konturowa gminy Grójec, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kościół Świętego Mikołaja Biskupa”
Ziemia51°52′06,312″N 20°51′46,016″E/51,868420 20,862782
Kościół na grafice z XIX w.
Dzwonnica

Jednonawowa gotycka, orientowana świątynia została ufundowana zapewne przez księcia mazowieckiego, Janusza I Starszego. Budowa prezbiterium zakończyła się w 1398 roku, natomiast całą świątynię ukończono w 1480 roku. W latach 1520 – 1530 budowla została gruntownie rozbudowana. W 1599 roku, dzięki staraniom grójeckiego proboszcza ks. Wawrzyńca Pindoviusa została dobudowana kaplica boczna świętej Anny, a druga została wzniesiona prawdopodobnie w XVII stuleciu. Na początku XVII stulecia zostały wybudowane: murowana zakrystia i dzwonnica. W czasie potopu szwedzkiego budowla została obrabowana i spalona. Jej odbudowa zakończyła się w 1746 roku. Na początku XIX stulecia kościół znalazł się w bardzo złym stanie technicznym. W latach 1828, 1833 i 1868 dzięki staraniom ks. Kazimierza Celińskiego – proboszcza i dziekana grójeckiego świątynia była remontowana i upiększana. Kościół został wtedy pozbawiony wież od strony zachodniej.

Kościół ucierpiał w pierwszych dniach II wojny światowej. Odbudowany został już w grudniu 1939 roku, ale prace wykończeniowe trwały jeszcze latami.

Ołtarz główny pochodzi z 1870 roku. Znajduje się w nim Obraz Chrystusa Ukrzyżowanego. Na ścianie po lewej stronie ołtarza jest powieszony krucyfiks w stylu późnogotyckim. Lewy ołtarz boczny poświęcony jest Matce Bożej Różańcowej, prawy – świętej Annie. Do lewej nawy przylega kaplica św. Mikołaja, do prawej – kaplica Matki Bożej Częstochowskiej. Chrzcielnica wykonana z piaskowca posiada datę 1482.

Gotycka świątynia św. Mikołaja zbudowana jest z cegły w układzie polskim, z użyciem kamieni polnych w podmurówce. Zachodnia fasada neogotycka pochodzi z 1833. Podobnie jak boczne kaplice jest otynkowana. Na południowej stronie kościoła znajduje się zegar słoneczny z datą 1621 i łacińską inskrypcją. Nad głównymi drzwiami tablica dewocyjna z XVII w. z rzeźbą Chrystusa Ukrzyżowanego, Matki Boskiej Bolesnej i św. Jana Ewangelisty.

Wewnątrz kościoła wejście z prezbiterium do zakrystii (dawnego skarbczyka) ozdobione gotyckim portalem z drzwiami z XVI -XVII wieku.

W kaplicach i dawnym skarbcu sklepienia kolebkowe. W zakrystii strop belkowany. Od strony zachodniej chór muzyczny drewniany wsparty na dwóch słupach. Dachy dwuspadowe, kryte blachą.

Wśród zabytków znajdujemy chrzcielnicę z piaskowca z datą 1482, znakiem kamieniarza i herbem Półkozic fundatora. Przy niej ochrzczono Piotra Skargę. według miejscowej tradycji rycerze idący na wojnę ostrzyli o nią swoje miecze. Druga chrzcielnica wykonana z marmuru pochodzi z XVII stulecia. Późnorenesansowa ambona została wykonana w pierwszej ćwierci XVII wieku[3]

Na pierwszą ćwierć wieku XVII datowana jest późnorenesansowa ambona odnowiona w r. 1886 przez Walentego Jodłowskiego i ponownie odrestaurowana z częściowymi uzupełnieniami w r. 1940.

W świątyni umieszczono tablicę inskrypcyjną dla upamiętnienia ks. Piotra Skargi z 1855 roku ufundowaną przez fundację szpitala grójeckiego.

Przy kościele, na miejscu murowanej z 1603 roku, stoi zabytkowa drewniana dzwonnica wybudowana w 1889 roku.

Z XVII w. pochodzi marmurowa chrzcielnica z puklowaną czaszą, z herbem Półkozic i inicjałami Fundatora A W D P G.[4]

Przypisy edytuj

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo mazowieckie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2014-10-05].
  2. Organy – Polskie Wirtualne Centrum Organowe [online], www.organy.pro [dostęp 2017-11-18].
  3. Historia kościoła. Parafia św. Mikołaja w Grójcu. [dostęp 2014-10-24]. (pol.).
  4. Grójec. Św. Mikołaja Biskupa [online], archidiecezja.warszawa.pl [dostęp 2018-07-13] (pol.).