Kościół Ducha Świętego w Żabnie

kościół rzymskokatolicki

Kościół Ducha Świętegorzymskokatolicki kościół parafialny należący do dekanatu Żabno diecezji tarnowskiej.

Kościół Ducha Świętego
378 z dnia 8.06.1972[1]
kościół parafialny
Ilustracja
Widok ogólny
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Miejscowość

Żabno

Adres

Rynek

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

Ducha Świętego

Wezwanie

Ducha Świętego

Wspomnienie liturgiczne

Zesłanie Ducha Świętego

Położenie na mapie Żabna
Mapa konturowa Żabna, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kościół Ducha Świętego”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Kościół Ducha Świętego”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Kościół Ducha Świętego”
Położenie na mapie powiatu tarnowskiego
Mapa konturowa powiatu tarnowskiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Kościół Ducha Świętego”
Położenie na mapie gminy Żabno
Mapa konturowa gminy Żabno, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Kościół Ducha Świętego”
Ziemia50°08′01,6″N 20°53′07,2″E/50,133778 20,885333

Historia edytuj

Budynek świątyni został wzniesiony w latach 1663-1685. Ufundował go Rafał Kazimierz Makowiecki, kasztelan kamieniecki i starosta trembowelski. Budowlę konsekrował biskup Marcin Oborski w 1685. Świątynię niszczyły pożary w 1799 i 1888, a w 1915 roku ucierpiała podczas działań wojennych, kiedy to uszkodzono dach i zniszczono portal główny. W latach 1955-57 świątynia została rozbudowana o nawy boczne i przedsionek zaprojektowane przez Piotra Krakowskiego pod kierunkiem architekta Piotra Kulki. W tym czasie zakrystię nakryto kopułą zaprojektowaną przez Stefana Świszczowskiego. W 1968 strop drewniany wymieniono na żelbetowy.

Architektura i wystrój edytuj

Świątynia reprezentuje style: barokowy i neobarokowy. Jest to budowla murowana wzniesiona z cegły z użyciem kamienia i otynkowana. Pierwotnie kościół posiadał jedną nawę z krótkim prezbiterium. Obecnie posiada trzy nawy i trzy przęsła. Jest to bazylika z prezbiterium zamkniętym półkoliście, przy którym od strony północnej znajduje się zakrystia, a od strony południowej kaplica. Przy nawie od strony zachodniej znajduje się dobudowana część korpusu. Na zewnątrz ściany posiadają skromne podziały pilastrowe obwiedzione szkarpami. Szczyt nowej części frontowej został zbudowany w tradycji renesansowej i jest rozczłonkowany arkadkami w dwóch strefach, w których znajdują się płaskorzeźby świętych wykonane w 1960 roku. Ogrójec posiada rzeźby z 1866 roku wykonane przez Jana Wnęka. Dachy świątyni są nakryte blachą, nad prezbiterium i korpusem są dwuspadowe, nad przybudówkami przy prezbiterium są pulpitowe. Nad korpusem nawowym jest umieszczona wieżyczka na sygnaturkę z latarnią. Wnętrze nawy jest rozczłonkowane pilastrami nie sięgającymi stropu. Prezbiterium nakrywa sklepienie kolebkowe z lunetami, przybudówki po jego bokach nakrywają sklepienia krzyżowe, nawę główną i frontową część świątyni nakrywa strop płaski, nawy boczne nakrywają sklepienia żaglaste. Portal główny, w stylu barokowym pochodzi z 1684 roku, wykonany został z kamienia i posiada tablicę inskrypcyjną, został zrekonstruowany po zniszczeniu w 1915 roku. Portal kamienny przy wejściu od strony południowej posiada przerwany przyczółek z posągiem Matki Boskiej na smoku, reprezentuje styl barokowy i pochodzi z XVII wieku. Polichromia o charakterze figuralnym została wykonana przez Łukasza Karwowskiego i przedstawia sceny Zwiastowania, chrztu Chrystusa, Zmartwychwstania, Zesłania Ducha Świętego i Wniebowstąpienia oraz postacie świętych i błogosławionych: Cecylii, Jadwigi Andegaweńskiej, o. Papczyńskiego, Szymona z Lipnicy, Benedykta, Świerada, Dobrawy, Karoliny Kózka, Maksymiliana Kolbe, Kingi i Stanisława[2].

Przypisy edytuj

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2017-12-29].
  2. Żabno, kościół Zesłania Ducha Świętego. Zabytkowe kościoły diecezji tarnowskiej. [dostęp 2018-03-05]. (pol.).