Wikipedia

Kościół Matki Bożej z Góry Karmel w Bielsku Podlaskim

Kościół Matki Bożej z Góry Karmel w Bielsku Podlaskim – rzymskokatolicki kościół parafialny mieszczący się w Bielsku Podlaskim, w województwie podlaskim. Należy do dekanatu Bielsk Podlaski diecezji drohiczyńskiej.

Kościół Matki Bożej z Góry Karmel w Bielsku Podlaskim
108 z dnia 03.02.1958[1]
kościół parafialny
Ilustracja
Elewacja frontowa
Państwo

 Polska

Miejscowość

Bielsk Podlaski

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

Matki Bożej z Góry Karmel w Bielsku Podlaskim

Wezwanie

Matki Bożej z Góry Karmel

Wspomnienie liturgiczne

16 lipca

Położenie na mapie Bielska Podlaskiego
Mapa konturowa Bielska Podlaskiego, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Kościół Matki Bożej z Góry Karmel w Bielsku Podlaskim”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Kościół Matki Bożej z Góry Karmel w Bielsku Podlaskim”
Położenie na mapie województwa podlaskiego
Mapa konturowa województwa podlaskiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Kościół Matki Bożej z Góry Karmel w Bielsku Podlaskim”
Położenie na mapie powiatu bielskiego
Mapa konturowa powiatu bielskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Kościół Matki Bożej z Góry Karmel w Bielsku Podlaskim”
52,773742°N 23,193221°E/52,773742 23,193221
Multimedia w Wikimedia Commons

Historia edytuj

Pierwszą drewnianą świątynię przy klasztorze karmelitów trzewiczkowych zbudowano w 1641 roku z funduszy marszałka nadwornego Adam Kazanowskiego herbu Grzymała. Kościół ten wznosił się między ówczesną ul. Knyszyńską i ul. Litewską. W czasie pożaru w 1779 roku drewniane kościół i klasztor spłonęły.

Na jego miejscu zbudowano w latach 1779–1794 nowy murowany kościół wraz z klasztorem. W 1794 roku zostały wzniesione dwie wieże. Swoją pomoc w budowie kościoła ofiarowali wtedy: Izabela Branicka z Poniatowskich zwana „Panią Krakowską” oraz Aleksander Bogusz, regent ziemi bielskiej. Po Rozbiorach w 1796 roku władze pruskie ograniczyły liczbę karmelitów, natomiast w 1802 roku Prusacy skasowali całkowicie klasztor i przenieśli zakonników do Wąsosza, a klasztor zamienili na więzienie. W 1851 roku rząd carski - w ramach zaplanowanej akcji likwidacji klasztorów katolickich – usunął ostatnich zakonników i zamknął świątynię. Po wybudowaniu cerkwi Zmartwychwstania Pańskiego, przeniesiono do niej wszystkie obrazy wiszące wcześniej w świątyni karmelickiej. W dniu 11 kwietnia 1864 roku Michaił hrabia Murawjow „Wieszatiel”, generał-gubernator litewski, postanowił zamienić kościół na cerkiew prawosławną. W latach 1866-1920 budowla pełniła funkcję cerkwi prawosławnej - soboru Trójcy Świętej[2] (Nowy Sobór), natomiast wieże świątyni zostały przebudowane w stylu bizantyjskim. Beneficjum zostało oddane klerowi prawosławnemu. Klasztor natomiast został zamieniony na carskie więzienie, gdzie byli torturowani i mordowani polscy powstańcy styczniowi. Podczas I wojny światowej władze niemieckie przeznaczyły kościół na magazyn zbożowy.

W dwa lata po odzyskaniu niepodległości kościół został zrewindykowany na rzecz Kościoła rzymskokatolickiego w dniu 11 listopada 1920 roku. Od tej pory aż do 1964 roku kościół pełnił funkcję kościoła szkolnego (rektoralnego). Do 1926 roku w budynku klasztornym mieścił się Areszt Powiatowy. W latach 1923-1931 kościół został wyremontowany dzięki staraniom księdza Ludwika Olszewskiego, ówczesnego rektora świątyni. W tym czasie rozebrano dodatkową wieżę dodaną w czasach carskich, położono na dachu dachówkę ceramiczną, odbudowano chór, odtworzono otwory okienne wg dawnych planów kościoła pod kierunkiem architekta Piotra Kozińskiego z Grodna. W latach 1945-1957 klasztor był zajęty przez Urząd Bezpieczeństwa, który urządził tam m.in. areszt, a następnie mieściła się w nim poczta i Szkoła Muzyczna. W 1959 zmieniono kopułowe zwieńczenia na wieżach na barokowe. Od 1964 roku świątynia pokarmelicka pełniła funkcję kościoła filialnego parafii Narodzenia Najświętszej Maryi Panny i świętego Mikołaja. Samodzielna parafia została erygowana w dniu 11 lutego 1976 roku dekretem księdza biskupa Władysława Jędruszuka, administratora apostolskiego diecezji pińskiej. W 1980 roku zdjęto z hełmów blachę ocynkowaną i położono miedzianą. W latach 1981-1982 usunięto z dachu dachówkę i położono blachą miedzianą[3]. W 1992 roku została usunięta podłoga drewniana i na jej miejscu została położona posadzka marmurowa, dzięki staraniom księdza kanonika Wojciecha Wasaka[4]. W 1992 roku budynek klasztorny został odzyskany przez parafię[5].


  •  
  •  
    Dzwon z 1788 roku
  •  
    Klasztor karmelitów przy kościele
  •  
    Wnętrze kościoła karmelitów (2019)
  •  
    Kapliczka przykościelna
  •  
    Mur z XIX wieku przylegający do Klasztoru karmelitów
  •  
    Widok klasztoru i kościoła około 1925

Przypisy edytuj

  1. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 24 [dostęp 2015-07-27].
  2. ↑ M. Bołtryk, Czerwone pudełko z landrynkami, „Przegląd Prawosławny”, nr 1 (235), styczeń 2005.
  3. ↑ Zabytek.pl [online], zabytek.pl [dostęp 2023-07-10] (pol.).
  4. ↑ Bielsk Podlaski – Parafia Matki Bożej z Góry Karmel. Diecezja drohiczyńska. [dostęp 2015-07-27]. (pol.).
  5. ↑ Ciekawe Podlasie

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kościół_Matki_Bożej_z_Góry_Karmel_w_Bielsku_Podlaskim&oldid=73152750”