Kościół Najświętszej Maryi Panny Gwiazdy Morza w Świnoujściu
Kościół Najświętszej Maryi Panny Gwiazdy Morza w Świnoujściu – zabytkowy[2] neogotycki[3] kościół parafialny zbudowany w latach 1895–1896[4][5]. Położony jest na wyspie Uznam, przy ul. Piastowskiej 11, w dekanacie Świnoujście, w archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej. Pobudowany jako pierwsza w okolicach świątynia katolicka dla potrzeb licznych, na przełomie XIX/XX w. polskich robotników sezonowych[2][6].
 nr rej. A-355 z dnia 24.06.2008 r.[1]
| |||||||||
| kościół parafialny | |||||||||
.jpg) Widok na kościół z lotu ptaka | |||||||||
| Państwo | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||
| Miejscowość | |||||||||
| Wyznanie | |||||||||
| Kościół | |||||||||
| Parafia | |||||||||
| Wezwanie | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Położenie na mapie Świnoujścia  | |||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego  | |||||||||
 53°54′40″N 14°15′10″E/53,911111 14,252778
| |||||||||
| Strona internetowa | |||||||||
Historia
edytujKościół zbudowany został w latach 1895–1896[4] głównie z myślą o sezonowych robotnikach z Polski[4]. Parafia została ustanowiona 31 sierpnia 1896 roku[4], a w tym samym czasie rozpoczęto prowadzenie ksiąg parafialnych[4]. Kościół Najświętszej Maryi Panny Gwiazdy Morza poświęcono 22 lipca 1896 roku[4].
Architektura
edytujNeogotycki kościół zbudowany z cegły[3] na rzucie prostokąta[4], z wydzielonym kwadratowym prezbiterium[4]. Wieża wtopiona w bryłę kościoła, trzykondygnacyjna, blendowana, zwieńczona dwoma szczytami i hełmem[4]. Hełm został zniszczony w czasie sztormu w 1967 roku i odbudowany w roku 2010[4].
Od strony prezbiterium zakrystia. Dach kościoła dwuspadowy, szczyty schodkowane, profilowane i blendowane[4]. Portal wejściowy w wimperdze z okazałą mozaiką przedstawiającą Matkę Bożą z Dzieciątkiem w łodzi na wzburzonym morzu, z napisem Ave Maris Stella (Witaj Gwiazdo Morza). Wewnątrz zachowało się katolickie wyposażenie kościoła[4]. W ścianach świątyni znajdują się duże, zakończone ostrołukiem okna z witrażami[4].
Wnętrze kościoła jest sklepione; w prezbiterium, nad którym znajduje się duże witrażowe okno, umieszczono jasny, drewniany ołtarz z centralnym tabernakulum, które adorują figury aniołów. Z lewej strony prezbiterium znajduje się ambona z baldachimem, ozdobiona wizerunkami Czterech Ewangelistów. Obok ambony ustawiono figurę Matki Boskiej Fatimskiej. W bocznym ołtarzu widnieją obrazy Najświętszego Serca Jezusa i Matki Boskiej Nieustającej Pomocy[4].
W tylnej części kościoła znajduje się kaplica ludzi morza, z XIX-wiecznym witrażem przedstawiającym Matkę Boską z Dzieciątkiem. Wyposażenie świątyni obejmuje kamienną chrzcielnicę z drewnianą pokrywą, neogotyckie rzeźby na pilastrach oraz chóralną emporę z ośmiogłosowymi organami z 1903 roku[4]. Na ścianach umieszczono stacje Drogi Krzyżowej, malowane na blasze[4].
W kościele dawniej znajdowała się drewniano-metalowa skarbona z około 1750 roku. Zaginęła ona w nieznanych okolicznościach pomiędzy rokiem 1974 a 1998. W grudniu 1974 roku znajdowała się jeszcze w kościele, natomiast jej brak stwierdzono dopiero podczas kontroli przeprowadzonej przez WKZ w Szczecinie w maju 1998 roku[7].
Przypisy
edytuj- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo zachodniopomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2010-05-27].
- ↑ a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo zachodniopomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 146.
- ↑ a b Kościoły | Świnoujście Kościół parafialny pw NMP Gwiazdy Morza | Kościół Szczecińsko-kamieński [online], kuria.pl [dostęp 2024-10-28].
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p Matysiak 2012 ↓, s. 212.
- ↑ Parafia NMP Gwiazdy Morza w Świnoujściu. Parafia NMP Gwiazdy Morza w Świnoujściu. [dostęp 2009-03-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-04-05)]. (pol.).
- ↑ Kosacki i Kucharski 2001 ↓.
- ↑ Marek Łuczak, Utracone zabytki sakralne powiatu gryfickiego, kamieńskiego i Świnoujścia, Agnieszka Gajewska, Patrycja Michalik, Karolina Rynkiewicz, Szczecin: Pomorskie Towarzystwo Historyczne, 2015, ISBN 978-83-7518-751-9 [dostęp 2024-10-28] (pol. • ang.).
Bibliografia
edytuj- Paulina Matysiak: Kościoły Archidiecezji Szczecińsko-Kamieńskiej. Nasze dziedzictwo. T. II. Bydgoszcz: Ikona, 2012. ISBN 978-83-934287-2-4. OCLC 812720232. (pol. • niem.).
- Roman Kostynowicz: Kościoły archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej. T. II. Szczecin: Ottonianum, 2000, s. 415. ISBN 83-7041-202-5.
- Jerzy Mirosław Kosacki, Bogdan Kucharski: Pomorze Zachodnie i Środkowe: przewodnik. Warszawa: Sport i Turystyka, 2001. ISBN 978-83-7200-583-0.