Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Sokołach

Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego
w Sokołach
	62 z dnia 28.04.1980
	kościół cmentarny
	; Widok ogólny
Państwo	Polska
Miejscowość	Sokoły
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Parafia	Wniebowzięcia NMP w Sokołach
Wezwanie	Podwyższenia Krzyża Świętego
Historia
Data rozpoczęcia budowy	1758 (wybudowany w Tykocinie)
Data zakończenia budowy	1833 (przeniesiony do Sokół)
Aktualne przeznaczenie	czynny kościół diecezji łomżyńskiej
Poprzednie wyznanie	kościół unicki (do 1833)
Dane świątyni
	[[Plik:prostokąt\|240x240px\|alt=Plan świątyni\|]]
Styl	barok
Świątynia; • materiał bud.	; • drewno
Wieża kościelna; • liczba wież	; 1
Ołtarz; • liczba ołtarzy	; 3
Liczba naw	1
	Położenie na mapie gminy Sokoły Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego; w Sokołach
	Położenie na mapie Polski Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego; w Sokołach
	Położenie na mapie województwa podlaskiego Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego; w Sokołach
	Położenie na mapie powiatu wysokomazowieckiego Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego; w Sokołach
	52°59′22″N 22°41′17″E/52,989444 22,688056
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Sokołach – rzymskokatolicki kościół cmentarny mieszczący się w dawnym mieście, obecnie wsi Sokoły, w województwie podlaskim. Należy do dekanatu Kobylin diecezji łomżyńskiej.

Historia edytuj

Budowla została wzniesiona jako cerkiew unicka (greckokatolicka) bazylianów w stylu barokowym w 1758 roku w Tykocinie^[2].

W 1833 roku cerkiew została przeniesiona na cmentarz w Sokołach, dzięki staraniom księdza proboszcza Pawła Janczewskiego i od tego momentu funkcjonuje jako kościół rzymskokatolicki. W XIX i XX stuleciu świątynia była kilkakrotnie remontowana. W zachowanych wizytacjach parafialnych nie został określony zakres tych prac. Zapewne były to drobne reperacje, wymiany pokrycia dachowego z dachówki na gont (początek ubiegłego stulecia), następnie z gontu na blachę.

W latach 1984-1986 przeprowadzono gruntowny remont świątyni. W 1984 roku świątynia została podniesiona i wymienione zostały fundamenty, w 1985 roku zostały oszalowane ściany, natomiast w 1986 roku dach został pokryty nową blachą. W czasie podnoszenia kościoła, aby wymienić fundamenty, naruszono w kilku miejscach jej konstrukcję. Posadzka w paru miejscach jest mocno zdeformowana i zapada się^[3].

Architektura edytuj

Jest to świątynia drewniana, posiadająca konstrukcję zrębową, jest oszalowana, posiada jedną nawę, wzniesiono ją na planie prostokąta, zamkniętego od północy trójbocznie; przy prezbiterium od wschodu, mieści się prostokątna, niska zakrystia^[4].

Przypisy edytuj

↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2014-05-31] .
↑ BOGUSZEWO (św. Paraskiewy Piatnicy). W: Grzegorz Sosna, Antonina Troc-Sosna: Zapomniane dziedzictwo. Nie istniejące już cerkwie w dorzeczu Biebrzy i Narwi. Białystok: Wydawnictwo Orthdruk, 2002. ISBN 83-85368-94-9.
↑ Historia Parafii. Parafia pw. Wniebowzięcia NMP w Sokołach. [dostęp 2014-05-31]. (pol.).
↑ Zabytki architektury i budownictwa. Urząd Gminy Sokoły. [dostęp 2014-05-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]. (pol.).

[zabytek-1] Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2014-05-31] .

[Sosna-2] BOGUSZEWO (św. Paraskiewy Piatnicy). W: Grzegorz Sosna, Antonina Troc-Sosna: Zapomniane dziedzictwo. Nie istniejące już cerkwie w dorzeczu Biebrzy i Narwi. Białystok: Wydawnictwo Orthdruk, 2002. ISBN 83-85368-94-9.

[3] Historia Parafii. Parafia pw. Wniebowzięcia NMP w Sokołach. [dostęp 2014-05-31]. (pol.).

[4] Zabytki architektury i budownictwa. Urząd Gminy Sokoły. [dostęp 2014-05-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]. (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]