Kościół poewangelicki w Olsztynku
Kościół poewangelicki – jeden z rejestrowanych zabytków miasta Olsztynka, w województwie warmińsko-mazurskim. Obecnie nie pełni już funkcji sakralnych, mieści się w nim galeria sztuki Muzeum Budownictwa Ludowego.
 214 (O/15) z dnia 25.11.1956 r.[1]
| |||||||||||||||||
| dawniej kościół parafialny, obecnie galeria sztuki Muzeum Budownictwa Ludowego | |||||||||||||||||
 Widok ogólny | |||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Położenie na mapie Olsztynka  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu olsztyńskiego  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie gminy Olsztynek  | |||||||||||||||||
 53°35′00,06″N 20°16′58,09″E/53,583350 20,282803
| |||||||||||||||||
Historia edytuj
.jpg)
Kościół został wybudowany w połowie XIV wieku. W 1359 roku świątynia była wymieniana ją jako siedziba parafii. W 1685 roku kościół został całkowicie zniszczony przez pożar. Podczas odbudowy w latach 1690-1691 otrzymał barokowy charakter. W 1710 roku, od strony północno-zachodniej, do korpusu świątyni została dobudowana wieża. Po kilkudziesięciu latach została ona rozebrana i w 1796 roku na jej miejscu została wybudowana obecna, z elewacją w stylu renesansowym. Po raz drugi świątynia została zniszczona w czasie pożaru miasta w 1804 roku. W kolejnych latach stopniowo została odbudowana. W 1880 roku wieża dzwonnicza została nakryta hełmem. W 1914 roku sklepienie kościoła zostało zniszczone. Po 1918 roku nawa główna została nakryta wysokim dachem o konstrukcji drewnianej. W 1933 roku świątynia została gruntownie wyremontowana, przebudowano wtedy wschodnią część oraz zmieniono wystrój wnętrza. Pod koniec II wojny światowej, w 1945 roku dach i całe wnętrze zostało zniszczone przez pożar, zniszczeniu uległa także górna część wieży. Odbudowa świątyni została przeprowadzona dopiero w latach 1974-1977. Jednak kościół nie został przywrócony dla celów religijnych, lecz został zaadaptowany na instytucję kultury. Obecnie mieści się w nim galeria sztuki Muzeum Budownictwa Ludowego.
Architektura edytuj
Pierwotnie był to świątynia o jednej nawie, bez wieży i wyodrębnionego prezbiterium, zamknięty trójbocznie. Wybudowana została na rzucie prostokąta o wymiarach 31 x 11 m. Do budowy zostały użyte kamienie polne, w dolnych partiach oraz cegła ceramiczna na zaprawie wapiennej, w górnych. W późniejszym latach dach został podniesiony i została dostawiona wysoka wieża. Świątynia została otoczona również kamiennym murem. W takim kształcie kościół był częścią miejskiego założenia obronnego. Podczas odbudowy, przeprowadzonej w latach 1974-1977, nadano mu kształt długiej, niskiej, budowli z cegły, charakteryzującej się bieloną kruchtą przy elewacji południowej i niepozorną wieżą o neogotyckich elewacjach[2].
Zobacz też edytuj
- Dom Mrongowiusza (obok)
Przypisy edytuj
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2015-09-20].
- ↑ Kościół ewangelicki w Olsztynku. Leksykon Kultury Warmii i Mazur. [dostęp 2054-09-20]. (pol.).