Kościół staroluterański w Bydgoszczy

Kościół staroluterański w Bydgoszczykościół, który znajdował się przy ul. Poznańskiej 25, w obrębie Starego Miasta w Bydgoszczy. W latach 1846–1957 ewangelicki, w latach 1957-1969 prawosławny. Rozebrany w 1969 roku.

Kościół staroluterański w Bydgoszczy
kościół parafialny
Państwo

 Polska

Miejscowość

Bydgoszcz

Wyznanie

prawosławne

Kościół

Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny

Położenie na mapie Bydgoszczy
Mapa konturowa Bydgoszczy, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Kościół staroluterański w Bydgoszczy”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Kościół staroluterański w Bydgoszczy”
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Kościół staroluterański w Bydgoszczy”
Ziemia53°07′19″N 17°59′28″E/53,121944 17,991111

Historia edytuj

Świątynię zbudowała w 1846 bydgoska gmina kościoła staroluterańskiego, istniejąca na terenie miasta od 1834. Kościół Ewangelicko-Luterański powstał na terenie Prus jako reakcja na powołanie w 1817 do istnienia państwowego Kościoła ewangelicko-unijnego. W 1845 ten związek wyznaniowy uzyskał uznanie prawne w państwie pruskim.

W okresie II Rzeczypospolitej parafia w Bydgoszczy należała do Kościoła Ewangelicko-Luterskiego w Polsce Zachodniej. Pod względem narodowościowym miała charakter niemiecki, ale wierni w odróżnieniu od wyznawców Kościoła ewangelicko-unijnego nie angażowali się w działalność polityczną. Cechowało ich na ogół przyjazne nastawienie względem Polaków. Dobre stosunki łączyły ich także z parafią ewangelicko-augsburską, której udostępnili swoją świątynię w latach 1922-1939.

W 1945 gmina staroluterańska przestała istnieć. Władze państwowe oficjalnie przekazały świątynię parafii ewangelicko-augsburskiej, która otrzymała równocześnie kościół Chrystusa Zbawiciela oraz plebanię farną przy Wałach Jagiellońskich, w której urządzono mieszkanie dla organisty. Odtąd w kościele urządzano nabożeństwa okresowe, podczas gdy główne uroczystości świąteczne i niedzielne odprawiano w kościele Chrystusa Zbawiciela.

W 1957 świątynia została wydzierżawiona parafii prawosławnej pw. św. Mikołaja. Z biegiem lat stan techniczny budynku znacznie się pogorszył, a żadna z użytkujących go wspólnot religijnych nie dysponowała funduszami na remont generalny. W 1969 władze państwowe zamknęły kościół i doprowadziły do jego rozbiórki.

W związku z planami zabudowy posesji, na której znajdował się kościół, latem 2017 w ramach prowadzonych prac archeologicznych przebadano zachowane mury przyziemia[1].

Architektura edytuj

Kościół zbudowany został w stylu klasycystycznym. Budynek miał skromną formę, posiadał przedsionek i dwuspadowy dach.

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Anna Stankiewicz: Archeolodzy odkryli mury starego kościoła przy ul. Poznańskiej. wyborcza.pl, 2017-08-28. [dostęp 2022-09-09].

Bibliografia edytuj

  • Stefan Bryll, Świątynie utracone. Bydgoska architektura sakralna minionych wieków, Bydgoszcz 2008.