Kościerzyna (gmina wiejska)

gmina wiejska w województwie pomorskim

Kościerzynagmina wiejska w województwie pomorskim, w powiecie kościerskim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie gdańskim.

Kościerzyna
gmina wiejska
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Polska

Województwo

 pomorskie

Powiat

kościerski

Data powstania

1 stycznia 1992

TERC

2206042

Siedziba

Urząd Gminy Kościerzyna, ul. Strzelecka 9, 83-400 Kościerzyna

Wójt

Grzegorz Piechowski (od 2010)

Powierzchnia

310,15 km²

Populacja (30.06.2016)
• liczba ludności


15 862[1]

• gęstość

50,4 os./km²

Nr kierunkowy

58

Tablice rejestracyjne

GKS

Adres urzędu:
ul. Strzelecka 9
83-400 Kościerzyna
Szczegółowy podział administracyjny
Plan gminy Kościerzyna
Liczba sołectw

36

Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kościerzyna”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Kościerzyna”
Ziemia54°07′N 17°59′E/54,116667 17,983333
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej

Gmina Kościerzyna jest największą gminą powiatu kościerskiego. Położona jest na terenie Szwajcarii Kaszubskiej i Borów Tucholskich.

Siedziba gminy to Kościerzyna.

Gmina powstała 1 stycznia 1992 r. przez podział gminy miejsko-wiejskiej na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 września 1991 r.[2]

Według danych z grudnia 2019 roku gminę zamieszkiwały 15862 osoby, w tym 7973 mężczyzn i 7889 kobiet, przy gęstości zaludnienia 50 osób/km kw.[3]

Większość mieszkańców gminy posiada kaszubskie korzenie.

4 lipca 2013 r. w gminie Kościerzyna wprowadzono 52 kaszubskie nazwy dla wsi, części wsi i osad (nie wprowadzono dodatkowych nazw dla 1 wsi, 17 części wsi i 5 osad). W poprzedzających wprowadzenie dwujęzyczności konsultacjach społecznych wzięło udział 2014 osób (ponad 18% uprawnionych), spośród których za wprowadzeniem nazw kaszubskich głosowało 97% mieszkańców.

Struktura powierzchni

edytuj

Według danych z roku 2018 gmina Kościerzyna ma obszar 310,15 km², w tym:

  • 47,38% pokryte lasami;
  • 29,47% gruntami rolnymi;
  • 5,47% jeziorami i rzekami.

Gmina stanowi 26,6% powierzchni powiatu[3].

Transport

edytuj

Przez gminę przebiegają: droga krajowa nr 20 (ze Stargardu do Gdyni), droga wojewódzka nr 214 (z Łeby do Warlubia) i droga wojewódzka nr 221 (z Gdańska do Kościerzyny) oraz linie kolejowe: 201 (Nowa Wieś WielkaGdynia), 211 (do Chojnic), a w przeszłości 233 (do Pszczółek).

Na terenie gminy funkcjonuje lądowisko Korne.

Przyroda, turystyka i atrakcje

edytuj

Przez gminę przebiegają trzy szlaki regionalne: „Kaszubski”, „Kamiennych Kręgów” i „Wdzydzki” o łącznej długości 64 km[4].

Przez gminę Kościerzyna przebiega 80 km szlaków wodnych, jest w niej ponad 60 jezior. Sześć z nich zajmuje powierzchnię ponad 100 ha, największe to jezioro Wdzydze zwane „Kaszubskim Morzem”, które wraz ze swymi ramionami (Radolne, Jeleń i Gołuń) zajmuje powierzchnię 1430 ha. Większość jezior znajduje się w pierwszej klasie czystości, pozostałe w drugiej[4].

Na terenie gminy Kościerzyna znajduje się najstarszy na ziemiach polskich skansen – Muzeum – Kaszubski Park Etnograficzny we Wdzydzach. Początki Muzeum we Wdzydzach sięgają 1906 r. Jego twórcami byli Teodora i Izydor Gulgowscy. Obecnie, już ponad 100 – letnie, muzeum to 22 ha obszaru położonego nad brzegiem jeziora Gołuń zabudowanego obiektami regionalnej architektury[5].

Jarmark Wdzydzki – największa na Kaszubach letnia impreza folklorystyczna, która odbywa się w muzeum na wolnym powietrzu. Tradycyjnie – od 1973 r. – dzieje się zawsze w trzecią sobotę i niedzielę lipca na terenie Muzeum we Wdzydzach[6]. Swoje wyroby wystawiają twórcy ludowi i rękodzielnicy, odbywają się warsztaty wiejskich zajęć i rzemiosł. Jarmarkowi towarzyszą koncerty i występy zespołów folklorystycznych, wiejskich teatrzyków, kabaretów i gawędziarzy. To też okazja do spróbowania specjałów regionalnych kuchni[7].

Wdzydzki Park Krajobrazowy został utworzony 15 czerwca 1983 roku. Powierzchnia parku wynosi 17,8 tys. ha, w tym lasy i zadrzewienia pokrywają 64% obszaru, grunty orne 10%, a wody powierzchniowe 11%. Park otacza otulina o powierzchni 15,2 tys. ha. W granicach WPK znajdują się grunty administrowane przez pięć gmin: Kościerzyna, Dziemiany, Karsin, Lipusz, Stara Kiszewa oraz Lasy Państwowe, na których gospodarują Nadleśnictwa Kościerzyna i Lipusz. Decyzją obradującej w Paryżu Międzynarodowej Rady Koordynacyjnej programu Człowiek i Biosfera, 2 czerwca 2010 r. Wdzydzki Park Krajobrazowy oraz parki: Tucholski, Wdecki i Zaborski, zostały włączone do Rezerwatu Biosfery „Bory Tucholskie”. Jest to wyznaczony obszar chroniony zawierający cenne zasoby przyrodnicze, między innymi wiele naturalnych ekosystemów wodnych, torfowiskowych i leśnych[8]. Na terenie Stanicy Wodnej PTTK we Wdzydzach stoi wieża widokowa o wysokości 35,6 m. Ta budowla o drewnianej konstrukcji posiada trzy platformy widokowe, usytuowane na wysokości 10, 20 i 30 metrów. Na najwyższej platformie widokowej zainstalowano lunetę, która przybliża obserwatorom widok na jezioro Wdzydze. Tuż przy obiekcie znajduje się wiata edukacyjna, w której można poznać walory fauny i flory Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego. Z wieży widokowej zobaczyć można panoramę Wdzydz i Krzyż Jezior Wdzydzkich z licznymi półwyspami i drugą co do wielkości wyspą jeziorną w Polsce – Ostrowem Wielkim.

Rezerwat Biosfery Bory Tucholskie jest największym rezerwatem biosfery w Polsce, jednym z największych kompleksów leśnych w kraju. Obejmuje swoim zasięgiem obszar o powierzchni 319 525 ha. Ponad 60% powierzchni rezerwatu zajmują lasy. Na tym obszarze zlokalizowanych jest 13 nadleśnictw z 3 RDLP (Toruń, Gdańsk, Szczecinek): Czersk, Dąbrowa, Osie, Przymuszewo, Rytel, Tuchola, Trzebciny, Woziwoda, Zamrzenica, Kaliska, Kościerzyna, Lipusz, Osusznica[9].

Diabelski Kamień w Owśnicach – jeden z „czarcich głazów” przywleczonych przez lądolód ze Skandynawii do północnej części Polski. Legenda głosi, że tym właśnie kamieniem diabeł chciał zablokować Bramę Wyżynną, żeby pobożni kaszubscy pielgrzymi nie mogli dostać się do Gdańska. Ponieważ diabeł bał się światła, leciał z ogromnym głazem w swoich szponach nocą. Zaskoczyło go jednak pianie koguta, zapowiadające nadchodzący świt. Upuścił kamień z wysoka, wydrążył w nim małą dziurkę i tam się skrył, aby przeczekać do zmierzchu. Rankiem zaskoczeni Kaszubi postanowili, że zamiast stawiać zaplanowaną w tym miejscu kapliczkę, w dziurkę ogromnego głazu wstawią krzyż. Prawdopodobnie we wnętrzu skały diabeł siedzi po dziś dzień. Kamień opisany legendą jest jednym z największych głazów narzutowych na Kaszubach. Jego obwód to aż 13,2 m, szerokość wynosi 4,7 m, a wysokość ponad 2,2 m[10].

W odległości około 9 km od Kościerzyny, w miejscowości Łubiana, znajduje się największa w Polsce i najnowocześniejsza fabryka porcelany stołowej LUBIANA S.A. Zakład, zatrudniający ponad 1400 osób, produkuje miesięcznie 3,5 mln sztuk wyrobów, a rocznie opuszcza fabrykę ponad 12 000 ton porcelany. Fabryka dostarcza zastawy stołowe do najbardziej renomowanych hoteli – polskich i zagranicznych. Dla chętnych istnieje możliwość zorganizowania wycieczki po fabryce w Łubianie[11].

W Garczynie, przy jeziorze Garczyn funkcjonuje Powiatowe Centrum Młodzieży. To ośrodek szkolenia żeglarskiego oraz siedziba Uczniowskiego Klubu Sportowego „Wodniacy Garczyn”. Od lipca 2012 roku Klub jest oficjalnie członkiem Pomorskiego Okręgowego Związku Żeglarskiego, a od października 2013 roku członkiem Pomorskiego Okręgowego Związku Motorowodnego i Narciarstwa Wodnego[12].

Oświata

edytuj

Szkoły prowadzone przez gminę Kościerzyna:

  • Szkoła Podstawowa w Kaliskach
  • Zespół Kształcenia w Łubianie
  • Szkoła Podstawowa w Kornem
  • Szkoła Podstawowa w Niedamowie
  • Zespół Szkolno-Przedszkolny w Nowym Klinczu
  • Zespół Szkół w Skorzewie
  • Zespół Szkół w Wąglikowicach
  • Zespół Kształcenia w Wielkim Klinczu
  • Szkoła Podstawowa w Wielkim Podlesiu

Folklor

edytuj

Zespół Folklorystyczny „Kaszubskie Nuty” powstał w 1992 roku. Grupa wywodzi się z Nowego Klincza. Wyróżnieniami zakończyły się występy „Kaszubskich Nut” podczas Przeglądu Kapel i Zespołów Ludowych i Stylizowanych w Szydłowcu, Przeglądu Dziecięcych Zespołów Folklorystycznych Kaszub i Kociewia we Wdzydzach, Kaszubskiego Przeglądu Zespołów Folklorystycznych o „Cytrę Wicka Rogali” w Brusach, Międzynarodowego Festiwalu Spółdzielczych Zespołów Artystycznych „Tęcza Polska” organizowanego przez Krajową Radę Spółdzielczą oraz Urząd Miejski w Polanicy Zdroju. Zespół został uhonorowany odznaką „Zasłużony dla Kultury Polskiej” od Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego[13].

Koła Gospodyń Wiejskich

edytuj
 
Koło Gospodyń Wiejskich z Wąglikowic podczas gminnego Turnieju Kół Gospodyń Wiejskich.

W Gminie Kościerzyna działa 13 Kół Gospodyń Wiejskich. Co roku w Wielkim Klinczu odbywają się gminne Turnieje Kół Gospodyń Wiejskich. Na przestrzeni lat KGW Nowy Klincz, KGW „Sąsiadki Aparatki” z Wielkiego Klincza i KGW Wąglikowice reprezentowały powiat kościerski podczas Wojewódzkich Turniejów Kół Gospodyń Wiejskich[3]. Największy sukces odniosły „Sąsiadki Aparatki” z Wielkiego Klincza, które w 2014 roku zdobyły wojewódzkie Grand Prix[14].

Demografia

edytuj

Dane z 30 czerwca 2004[15]:

Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
Jednostka osób % osób % osób %
Populacja 12 957 100 6399 49,4 6558 50,6
Gęstość zaludnienia
[mieszk./km²]
41,8 20,6 21,1

Liczba ludności na dzień 31 grudnia:

  • 2006 – 13750
  • 2007 – 14017
  • 2008 – 14278
  • 2009 – 14537
  • 2010 – 14791
  • 2011 – 14975
  • 2012 – 15101
  • 2013 – 15215[16]
  • 30.06.2018 – 15666[3]
  • Piramida wieku mieszkańców gminy Kościerzyna w 2014 roku[1].

 

Sołectwa gminy Kościerzyna

edytuj

W skład gminy wchodzi 36 sołectw[3]: Czarlina, Cząstkowo, Dębogóry, Dobrogoszcz, Gostomie, Grzybowo, Juszki, Kaliska Kościerskie, Kłobuczyno, Korne, Kościerska Huta, Kościerzyna-Wybudowanie, Loryniec, Łubiana, Małe Stawiska, Mały Klincz, Mały Podleś, Niedamowo, Nowa Kiszewa, Nowa Wieś Kościerska, Nowy Klincz, Nowy Podleś, Puc, Rotembark, Sarnowy, Skorzewo, Stawiska, Sycowa Huta, Szarlota, Szenajda, Wąglikowice, Wdzydze, Wielki Klincz, Wielki Podleś, Wieprznica, Zielenin

Sołectwa gminy Kościerzyna
Sołectwo Powierzchnia
ha
Liczba
mieszkańców
Miejscowości
Czarlina 370,9886 139 Czarlina, Czarlina-Osada, Skoczkowo
Częstkowo 823,6937 173 Częstkowo, Fingrowa Huta, Ludwikowo
Dębogóry 267,3155 145 Dębogóry
Dobrogoszcz 429,5516 204 Dobrogoszcz
Gostomie 165,3394 174 Gostomie, Glinki, Plon, Wygoda, Złotowo
Grzybowo 1213,2220 230 Grzybowo, Grzybowski Młyn
Juszki 801,2657 118 Dębrzyno, Juszki
Kaliska 904,0946 445 Kaliska Kościerskie
Kłobuczyno 1395,4928 620 Kłobuczyno
Korne 1968,3681 512 Kania, Korne, Nowa Karczma
Kościerska Huta 269,8810 424 Kościerska Huta
Kościerzyna Wybudowanie 195,4170 672 Kościerzyna-Wybudowanie
Loryniec 850,2495 174 Loryniec, Szludron, Wawrzynowo
Łubiana 1423,7591 2357 Łubiana
Małe Stawiska 232,7800 54 Małe Stawiska
Mały Klincz 635,4916 487 Mały Klincz
Mały Podleś 272,2100 128 Mały Podleś
Niedamowo 1166,6962 438 Kowalki, Niedamowo, Smolniki, Piekło, Nowe Niedamowo
Nowa Kiszewa 503,6601 257 Nowa Kiszewa
Nowa Wieś 625,9827 347 Nowa Wieś Kościerska
Nowy Klincz 566,4071 813 Nowy Klincz, Wętfie
Nowy Podleś 186,3241 118 Nowy Podleś
Puc 538,1283 215 Dąbrówka, Puc
Rotembark 389,2224 165 Rotembark
Sarnowy 507,4113 222 Sarnowy
Skorzewo 1734,7055 1606 Skorzewo, Młyn-Skorzewo
Stawiska 498,5900 291 Stawiska
Sycowa Huta 1266,5743 201 Lizaki, Sycowa Huta
Szarlota 2223,1430 190 Kościerzyna-Stare Nadleśnictwo, Rybaki, Szarlota, Wierzysko-Leśnictwo
Szenajda 669,700 75 Szenajda
Wąglikowice 804,5827 533 Czplewo, Wąglikowice
Wdzydze 2558,0591 212 Gołuń, Kruszyna, Wdzydze, Zabrody, Krzyż
Wielki Klincz 1377,8386 2321 Gościeradz, Graniczny Młyn, Jeziorki, Wielki Klincz
Wielki Podleś 589,9637 298 Wielki Podleś
Wieprznica 830,7024 105 Czarne Pustkowie, Garczyn, Owśnice, Wieprznica
Zielenin 630,5431 204 Będominek, Kula Młyn, Zielenin

Miejscowości niesołeckie

edytuj

Będominek, Czarlina-Osada, Czarne Pustkowie, Dębrzyno, Dąbrówka, Fingrowa Huta, Garczyn, Gołuń, Gościeradz, Grzybowski Młyn, Kania, Kruszyna, Kula-Młyn, Lizaki, Ludwikowo, Nowa Karczma, Owśnice, Owśniczka, Plon, Rybaki, Skoczkowo, Smolniki, Szludron, Wawrzynowo, Wygoda, Wętfie, Zabrody, Złotowo.

Ochrona przyrody

edytuj

Data uznania: 1981-01-01

Powierzchnia [ha]: 10,3300

Rodzaj rezerwatu: leśny

Typ rezerwatu: fitocenotyczny

Podtyp rezerwatu: zbiorowisk leśnych

Typ ekosystemu: leśny i borowy

Podtyp ekosystemu: lasów nizinnych

Data utworzenia: 1983-06-15

Powierzchnia [ha]: 17832,0000

Data utworzenia: 1983-06-15

Powierzchnia [ha]: 33202,0000

  • Obszar chronionego krajobrazu Gowidliński

Data wyznaczenia: 1994-12-10

Powierzchnia [ha]: 14736,0000

Opis wartości przyrodniczej i krajobrazowej: Gowidliński Obszar Chronionego Krajobrazu charakteryzuje się silnie rozbudowaną siecią hydrograficzną z licznymi jeziorami w tym lobeliowymi (Miemino, Długie i inne). Jeziora Gowidlińskie i Mausz należą do większych na Pojezierzu Kaszubskim. Powierzchnia 14736 ha.

  • Zespół przyrodniczo-krajobrazowy Rynna Raduńska

Data ustanowienia: 1998-09-29

Powierzchnia [ha]: 3137,0000

  • Obszar chronionego krajobrazu Lipuski

Data wyznaczenia: 1994-12-10

Powierzchnia [ha]: 17148,0000

Opis wartości przyrodniczej i krajobrazowej: Lipuski Obszar Chronionego Krajobrazu zajmuje tereny leśne i dolinę Wdy, położone na zachód i północny zachód od Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego. Większość powierzchni zajmują pola sandrowe porośnięte lasem sosnowym. Rzeźbę terenu urozmaicają ciągi moren czołowych i dennych, a przede wszystkim układ rynien w rejonie Lipusza. Liczne są jeziora wytopiskowe i rynnowe. Przepływająca przez ten obszar rzeka Wda oraz jej dopływ Trzebiocha, są rzekami czystymi i miejscem tarła troci wdzydzkiej. Powierzchnia wynosi 171,48 km².

  • Obszar chronionego krajobrazu Doliny Wierzycy

Data wyznaczenia: 1994-12-10

Powierzchnia [ha]: 10784,0000

Opis wartości przyrodniczej i krajobrazowej: Opis wartości przyrodniczej i krajobrazowej: Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Wierzycy został objęty ochroną ze względu na bardzo duże walory krajobrazowe i estetyczne związane z bogatą raeźbą terenu oraz zgrupowanie interesujących gatunków flory i fauny. Dolina rzeki Wierzycy charakteryzuje się bogactwem elementów morfologicznych takich jak dno z meandrującym silnie korytem i starorzeczami, zbocza z systemem terasów. Wierzyca łączy się z wieloma jeziorami. Jednym z ciekawszych ze względu na bogatą awiofaunę jest jez. Krąg. Dużą wartością przyrodniczą odznaczają się dobrze zachowane lasy bukowo-dębowe w pobliżu miejscowości Pogódki.

  • Obszar chronionego krajobrazu Polaszkowski

Data wyznaczenia: 1994-12-10

Powierzchnia [ha]: 2448,0000

Opis wartości przyrodniczej i krajobrazowej: Polaszkowski Obszar Chronionego Krajobrazu obejmuje centralną część Pojezierza Polaszkowsko-Grabowskiego. Wyznaczony został ze względu na walory krajobrazowe ciągu jezior rynnowych (Wierzchołek, Średnik, Gubel, Sobącz, Małe Liniewskie i Polaszkowskie) otoczonych pagórkami moreny czołowej i dennej.

  • Zespół przyrodniczo-krajobrazowy Rynna Dąbrowsko-Ostrzycka

Data ustanowienia: 1998-09-29

Powierzchnia [ha]: 1756,0000

  • Obszar natura 2000 Leniec nad Wierzycą

Data wyznaczenia: 2011-03-01

Kod obszaru: PLH220073

Rodzaj ochrony: Dyrektywa siedliskowa

Powierzchnia [ha]: 24,9600

  • Obszar natura 2000 Wielki Klincz

Data wyznaczenia: 2011-03-01

Kod obszaru: PLH220083

Rodzaj ochrony: Dyrektywa siedliskowa

Powierzchnia [ha]: 288,2300

  • Obszar natura 2000 Rynna Dłużnicy

Data wyznaczenia: 2011-03-01

Kod obszaru: PLH220081

Rodzaj ochrony: Dyrektywa siedliskowa

Powierzchnia [ha]: 353,4300

  • Obszar natura 2000 Dąbrówka

Data wyznaczenia: 2011-03-01

Kod obszaru: PLH220088

Rodzaj ochrony: Dyrektywa siedliskowa

Powierzchnia [ha]: 504,5900

  • Obszar natura 2000 Uroczyska Pojezierza Kaszubskiego

Data wyznaczenia: 2011-03-01

Kod obszaru: PLH220095

Rodzaj ochrony: Dyrektywa siedliskowa

Powierzchnia [ha]: 3922,3000

  • Obszar natura 2000 Jeziora Wdzydzkie

Data wyznaczenia: 2009-03-06

Kod obszaru: PLH220034

Rodzaj ochrony: Dyrektywa siedliskowa

Powierzchnia [ha]: 13583,7500

  • Obszar natura 2000 Nowa Sikorska Huta

Data wyznaczenia: 2011-03-01

Kod obszaru: PLH220090

Rodzaj ochrony: Dyrektywa siedliskowa

Powierzchnia [ha]: 174,7100

  • Obszar natura 2000 Piotrowo

Data wyznaczenia: 2011-03-01

Kod obszaru: PLH220091

Rodzaj ochrony: Dyrektywa siedliskowa

Powierzchnia [ha]: 483,0300

  • Obszar natura 2000 Bory Tucholskie

Data wyznaczenia: 2008-11-14

Kod obszaru: PLB220009

Rodzaj ochrony: Dyrektywa ptasia

Powierzchnia [ha]: 322535,9000

  • Pomnik przyrody Dąb Grzegorz

Data ustanowienia: 1973-10-16

Typ pomnika:Jednoobiektowy

Rodzaj tworu:drzewo

Gatunek drzewa:Dąb szypułkowy – Quercus robur

Wysokość [m]:23

Pierśnica [cm]:169

Opis pomnika: drzewo schorowane, rozległa martwica, obwód: 530 cm

  • Pomnik przyrody Król Wawrzynów

Data ustanowienia: 2007-05-24

Typ pomnika:Jednoobiektowy

Rodzaj tworu:drzewo

Gatunek drzewa:Buk pospolity (Buk zwyczajny) – Fagus sylvatica

Wysokość [m]:16

Pierśnica [cm]:80

Opis pomnika: buk pospolity odmiana purpurowa, drzewo zdrowe, obwód: 310 cm

  • Pomnik przyrody Grupa drzew Lorynieckie Daglezje

Data ustanowienia: 2007-05-24

Typ pomnika:Wieloobiektowy

Podtyp pomnika:Grupa drzew

  • Pomnik przyrody Diabelski Kamień

Data ustanowienia: 1954-08-17

Typ pomnika:Jednoobiektowy

Rodzaj tworu:głaz narzutowy

Opis pomnika: głaz z metalowym krzyżem, obwód: 13,20 cm

  • Pomnik przyrody Buk Franciszek, Buk Gerard, Buk Klemens, Buk Czesław, Buk Antoni

Data ustanowienia: 1986-12-13

Typ pomnika:Wieloobiektowy

Podtyp pomnika:Grupa drzew

  • Pomnik przyrody Klon Adam

Data ustanowienia: 1989-06-27

Typ pomnika:Jednoobiektowy

Rodzaj tworu:drzewo

Gatunek drzewa:Klon pospolity (Klon zwyczajny) – Acer platanoides

Wysokość [m]:20

Pierśnica [cm]:146

Opis pomnika: Korona schorowana, pień zdrowy, obwód: 460 cm

  • Pomnik przyrody Dąb Andrzej

Data ustanowienia: 1989-06-27

Typ pomnika:Jednoobiektowy

Rodzaj tworu:drzewo

Gatunek drzewa:Klon pospolity (Klon zwyczajny) – Acer platanoides

Wysokość [m]:20

Pierśnica [cm]:146

Opis pomnika: Korona schorowana, pień zdrowy, obwód: 460 cm

  • Pomnik przyrody Lipa Rozalia

Data ustanowienia: 1992-03-15

Typ pomnika:Jednoobiektowy

Rodzaj tworu:drzewo

Gatunek drzewa:Lipa drobnolistna – Tilia cordata

Wysokość [m]:28

Pierśnica [cm]:156

Opis pomnika: drzewo zdrowe, obwód: 490 cm

  • Pomnik przyrody Modrzew Teodor

Data ustanowienia: 1992-03-15

Typ pomnika:Jednoobiektowy

Rodzaj tworu:drzewo

Gatunek drzewa:Modrzew europejski – Larix decidua

Wysokość [m]:25

Pierśnica [cm]:102

Opis pomnika: Drzewo posiada martwicę rdzenia, zaatakowane przez huby

  • Pomnik przyrody Lipa Ludwika

Data ustanowienia: 1993-05-05

Typ pomnika:Jednoobiektowy

Rodzaj tworu:drzewo

Gatunek drzewa:Lipa drobnolistna – Tilia cordata

Wysokość [m]:22

Pierśnica [cm]:115

Opis pomnika: drzewo zdrowe, obwód: 360 cm

  • Użytek ekologiczny Żurawinowe Bagno

Rodzaj użytku: torfowisko

Data ustanowienia: 2006-04-20

Powierzchnia [ha]: 0,4300

Opis wartości przyrodniczej: torfowisko wysokie

  • Użytek ekologiczny Księże łąki

Rodzaj użytku: siedlisko przyrodnicze i stanowisko rzadkich lub chronionych gatunków

Data ustanowienia: 2009-10-02

Powierzchnia [ha]: 0,0000

Opis wartości przyrodniczej: kompleks łąk i bagien

  • Użytek ekologiczny Wesków Bagna

Rodzaj użytku: śródleśne oczko wodne

Data ustanowienia: 2003-01-25

Powierzchnia [ha]: 2,4200

Opis wartości przyrodniczej: śródleśne oczko wodne

  • Użytek ekologiczny Żobińsczich Błoto

Rodzaj użytku: śródleśne oczko wodne

Data ustanowienia: 2003-01-25

Powierzchnia [ha]: 1,4300

Opis wartości przyrodniczej: śródleśne oczko wodne z płem mszarnym

  • Użytek ekologiczny Grzybowski Młyn

Rodzaj użytku: torfowisko

Data ustanowienia: 2006-04-20

Powierzchnia [ha]: 2,4000

Opis wartości przyrodniczej: śródleśne torfowisko

  • Użytek ekologiczny Kotel

Rodzaj użytku: torfowisko

Data ustanowienia: 2006-04-20

Powierzchnia [ha]: 6,1400

Opis wartości przyrodniczej: łąka i torfowisko

  • Użytek ekologiczny Zabrody

Rodzaj użytku: torfowisko

Data ustanowienia: 2006-04-20

Powierzchnia [ha]: 2,9100

Opis wartości przyrodniczej: torfowisko przejściowe

  • Użytek ekologiczny Torfowisko Szenajda

Rodzaj użytku: torfowisko

Data ustanowienia: 2006-04-20

Powierzchnia [ha]: 2,1900

Opis wartości przyrodniczej: torfowisko przejściowe

  • Użytek ekologiczny Kiszewskie Bagno

Rodzaj użytku: torfowisko

Data ustanowienia: 2006-04-20

Powierzchnia [ha]: 2,3600

Opis wartości przyrodniczej: torfowisko przejściowe

  • Użytek ekologiczny Torfowisko Ludwikowo

Rodzaj użytku: torfowisko

Data ustanowienia: 2006-04-20

Powierzchnia [ha]: 2,9100

Opis wartości przyrodniczej: torfowisko przejściowe

  • Użytek ekologiczny Modrzewnicowy Mszar

Rodzaj użytku: torfowisko

Data ustanowienia: 2006-04-20

Powierzchnia [ha]: 0,9000

Opis wartości przyrodniczej: torfowisko wysokie

  • Użytek ekologiczny Torfowiska nad jeziorem Gołuń

Rodzaj użytku: torfowisko

Data ustanowienia: 2006-04-20

Powierzchnia [ha]: 10,0500

Opis wartości przyrodniczej: torfowisko wysokie i przejściowe

  • Pomnik przyrody Buk Jakub

Data ustanowienia: 2018-05-24

Typ pomnika:Jednoobiektowy

Rodzaj tworu:drzewo

Gatunek drzewa:Buk pospolity (Buk zwyczajny) – Fagus sylvatica

Wysokość [m]:28

Pierśnica [cm]:131

Opis pomnika: Drzewo zdrowe, drzewo dwupienne, rozłożysta korona

  • Pomnik przyrody Buk Ryszard

Data ustanowienia: 2018-05-24

Typ pomnika:Jednoobiektowy

Rodzaj tworu:drzewo

Gatunek drzewa:Buk pospolity (Buk zwyczajny) – Fagus sylvatica

Wysokość [m]:32

Pierśnica [cm]:108

Opis pomnika: drzewo zdrowe, obwód: 340 cm

  • Pomnik przyrody Leśny Król

Data ustanowienia: 2018-05-24

Typ pomnika:Jednoobiektowy

Rodzaj tworu:drzewo

Gatunek drzewa:Dąb szypułkowy – Quercus robur

Wysokość [m]:31

Pierśnica [cm]:110

Opis pomnika: Drzewo zdrowe, na korze występują porosty z rodziny odnożycowatych, obwód:345 cm

  • Pomnik przyrody Kasztanowiec Teodor

Data ustanowienia: 2018-05-24

Typ pomnika:Jednoobiektowy

Rodzaj tworu:drzewo

Gatunek drzewa:Kasztanowiec – Aesculus sp.

Wysokość [m]:18

Pierśnica [cm]:92

Opis pomnika: Drzewo zdrowe, obwód: 290 cm

  • Pomnik przyrody Dąb Makary

Data ustanowienia: 2018-10-24

Typ pomnika:Jednoobiektowy

Rodzaj tworu:drzewo

Gatunek drzewa:Dąb szypułkowy – Quercus robur

Wysokość [m]:18

Pierśnica [cm]:140

Opis pomnika: drzewo zdrowe, obwód: 440 cm

  • Pomnik przyrody Jałowiec Albin

Data ustanowienia: 2018-10-24

Typ pomnika:Jednoobiektowy

Rodzaj tworu:drzewo

Gatunek drzewa:Jałowiec pospolity – Juniperus communis

Wysokość [m]:6

Opis pomnika: Powierzchnia pomnika przyrody: 6.90 m²

  • Pomnik przyrody Jałowiec Teofil

Data ustanowienia: 2018-10-24

Typ pomnika:Jednoobiektowy

Rodzaj tworu:drzewo

Gatunek drzewa:Jałowiec pospolity – Juniperus communis

Wysokość [m]:4

Opis pomnika: powierzchnia pomnika przyrody 6,30 m²

  • Pomnik przyrody Dąb Marcin

Data ustanowienia: 2018-10-24

Typ pomnika:Jednoobiektowy

Rodzaj tworu:drzewo

Gatunek drzewa:Dąb szypułkowy – Quercus robur

Wysokość [m]:19

Pierśnica [cm]:143

Opis pomnika: drzewo zdrowe, obwód: 450 cm

  • Pomnik przyrody Żywotnik Aniela

Data ustanowienia: 2018-05-24

Typ pomnika:Jednoobiektowy

Rodzaj tworu:drzewo

Gatunek drzewa:Żywotnik zachodni – Thuja occidentalis

Wysokość [m]:18

Pierśnica [cm]:57

Opis pomnika: obwód: 180 cm

  • Pomnik przyrody Klon Aleksander

Data ustanowienia: 2018-05-24

Typ pomnika:Jednoobiektowy

Rodzaj tworu:drzewo

Gatunek drzewa:Klon pospolity (Klon zwyczajny) – Acer platanoides

Wysokość [m]:22

Pierśnica [cm]:127

Opis pomnika: drzewo zdrowe, obwód: 400 cm

  • Pomnik przyrody Klon Albert

Data ustanowienia: 2018-05-24

Typ pomnika:Jednoobiektowy

Rodzaj tworu:drzewo

Gatunek drzewa:Klon pospolity (Klon zwyczajny) – Acer platanoides

Wysokość [m]:20

Pierśnica [cm]:92

Opis pomnika: drzewo zdrowe, obwód: 290 cm

  • Pomnik przyrody Grab Hilary

Data ustanowienia: 2018-05-24

Typ pomnika:Jednoobiektowy

Rodzaj tworu:drzewo

Gatunek drzewa:Grab zwyczajny (Grab pospolity) – Carpinus betulus

Wysokość [m]:28

Pierśnica [cm]:89

Opis pomnika: stan zdrowotny dobry, obwód: 280 cm

  • Pomnik przyrody Buk Henryk

Data ustanowienia: 2018-05-24

Typ pomnika:Jednoobiektowy

Rodzaj tworu:drzewo

Gatunek drzewa:Buk pospolity (Buk zwyczajny) – Fagus sylvatica

Wysokość [m]:28

Pierśnica [cm]:95

Opis pomnika: drzewo zdrowe, obwód: 300 cm

  • Pomnik przyrody Buk Roman

Data ustanowienia: 2018-05-24

Typ pomnika:Jednoobiektowy

Rodzaj tworu:drzewo

Gatunek drzewa:Buk pospolity (Buk zwyczajny) – Fagus sylvatica

Wysokość [m]:30

Pierśnica [cm]:115

Opis pomnika: drzewo zdrowe, obwód: 360 cm

  • Pomnik przyrody Jesion Feliks

Data ustanowienia: 2018-05-24

Typ pomnika:Jednoobiektowy

Rodzaj tworu:drzewo

Gatunek drzewa:Jesion wyniosły – Fraxinus excelsior

Wysokość [m]:35

Pierśnica [cm]:103

Opis pomnika: drzewo zdrowe, obwód: 325 cm

  • Pomnik przyrody Lipa Maja

Data ustanowienia: 1992-03-15

Typ pomnika:Jednoobiektowy

Rodzaj tworu:drzewo

Gatunek drzewa:Lipa drobnolistna – Tilia cordata

Wysokość [m]:20

Pierśnica [cm]:99

Opis pomnika: Drzewo zdrowe, obwód: 310 cm

  • Pomnik przyrody Sosna Cecylia

Data ustanowienia: 2018-05-24

Typ pomnika:Jednoobiektowy

Rodzaj tworu:drzewo

Gatunek drzewa:Sosna zwyczajna (Sosna pospolita) – Pinus sylvestris

Wysokość [m]:18

Pierśnica [cm]:86

Opis pomnika: Drzewo zdrowe, obwód: 270 cm

  • Pomnik przyrody Sosna Helena

Data ustanowienia: 2018-05-24

Typ pomnika:Jednoobiektowy

Rodzaj tworu:drzewo

Gatunek drzewa:Sosna zwyczajna (Sosna pospolita) – Pinus sylvestris

Wysokość [m]:1

Pierśnica [cm]:115

Opis pomnika: drzewo zdrowe, obwód: 360 cm

  • Pomnik przyrody Król Płęs

Data ustanowienia: 2018-05-24

Typ pomnika:Jednoobiektowy

Rodzaj tworu:drzewo

Gatunek drzewa:Buk pospolity (Buk zwyczajny) – Fagus sylvatica

Wysokość [m]:18

Pierśnica [cm]:105

Opis pomnika: drzewo zdrowe, obwód: 330cm

  • Pomnik przyrody Buk Arnold

Data ustanowienia: 2018-05-24

Typ pomnika:Jednoobiektowy

Rodzaj tworu:drzewo

Gatunek drzewa:Buk pospolity (Buk zwyczajny) – Fagus sylvatica

Wysokość [m]:25

Pierśnica [cm]:115

Opis pomnika: buk pospolity odmiana purpurowa, drzewo zdrowe, podwójna odnoga, obwód: 360 cm

  • Użytek ekologiczny Jezioro Drzędno

Rodzaj użytku: śródleśne oczko wodne

Data ustanowienia: 2019-06-22

Powierzchnia [ha]: 8,4500

Opis wartości przyrodniczej: Użytek ekologiczny pod nazwą „Jezioro Drzędno” obszar obejmujący jezioro Drzędno będące jeziorem lobeliowym – cennym siedliskiem przyrodniczym lobelii jeziornej Lobelia dortmanna, brzeżycy jednokwiatowej Littorella uniflora oraz elismy wodnej Luronium natans.

Źródło: Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody[17]

Sąsiednie gminy

edytuj

Dziemiany, Karsin, Kościerzyna, Liniewo, Lipusz, Nowa Karczma, Somonino, Stara Kiszewa, Stężyca, Sulęczyno

Gminy partnerskie

edytuj
  • Cölbe – umowy partnerskie zostały podpisane przez przedstawicieli władz obydwu gmin w latach 1990–1991. Pierwszą część polsko-niemieckiej umowy podpisano podczas wizyty kościerskiej delegacji  w Cölbe w dniach 19–22 listopada 1990 roku. W rozmowach partnerskich uczestniczył także Janusz Reiter, ambasador Polski w RFN. Główna uroczystość zawarcia umowy partnerskiej odbyła się 20 maja 1991 roku w Kościerzynie podczas „Dni Cölbe w Kościerzynie” odbywających się od 17 do 22 maja[18].
  • Gmina Pniewy – 13 czerwca 2015 r. podpisano „Umowę o partnerskiej współpracy” pomiędzy Gminą Pniewy i Gminą Kościerzyna. W obecności Przewodniczących rad gmin swoje podpisy pod umową złożyli Burmistrz Pniew Jarosław Przewoźny oraz Wójt Gminy Kościerzyna Grzegorz Piechowski  i w ten sposób zadeklarowali wolę współpracy i partnerstwa[18].
  • Gmina Radków – 31 maja 2019 r. Gmina Kościerzyna i Gmina Radków podpisały umowę partnerską. Nawiązanie trwałego partnerstwa ma służyć dobru obu gmin, ich rozwojowi i integracji. Taką przyjaźń gmina Kościerzyna nawiązała już z Gminą Cölbe w Niemczech i Gminą Pniewy w Wielkopolsce. Od ponad 20 lat partnerem Pniew jest Radków, więc krąg współpracy się poszerzył. Oficjalne podpisanie umowy o partnerstwie odbyło się 31 maja 2019 roku w Urzędzie Miejskim w Pniewach, gdzie spotkali się przedstawiciele  gmin: Kościerzyna, Pniewy, Radków oraz Cölbe. Współpraca ma miejsce w zakresie: – oświaty, wychowania i edukacji, – kultury, rekreacji, sportu i turystyki, – wymiany młodzieży, – współpracy między jednostkami ochotniczej straży pożarnej oraz kołami gospodyń wiejskich, – promowania kultury regionalnej, – zadań o charakterze ogólnospołecznym, – wspierania i upowszechniania idei samorządowej i promocji gmin przy udziale mieszkańców. Gmina wiejsko-miejska Radków znajduje się w powiecie kłodzkim. Jej siedziba to miasto Radków[19].

Przypisy

edytuj
  1. a b Gmina Kościerzyna w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-16], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  2. Dz.U. z 4.10.1991 r. poz. 397. [dostęp 2016-02-02]. (pol.).
  3. a b c d e Pracownicy Urzędu Gminy Kościerzyna i jednostek organizacyjnych Gminy, Rejestr Mieszkańca Gminy Kościerzyna.
  4. a b Gmina Kościerzyna – Nasza gmina [online], koscierzyna.pl [dostęp 2019-02-11].
  5. Muzeum we Wdzydzach Kiszewskich [online], muzeum-wdzydze.gda.pl [dostęp 2019-02-12].
  6. Muzeum we Wdzydzach Kiszewskich [online], muzeum-wdzydze.gda.pl [dostęp 2019-04-04].
  7. Gmina Kościerzyna – Jarmark Wdzydzki [online], koscierzyna.pl [dostęp 2019-04-04] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-04].
  8. MiroArt, Wdzydzki Park Krajobrazowy [online], wdzydzkipark.pl [dostęp 2019-02-12] (pol.).
  9. Gmina Kościerzyna – Nasza gmina [online], koscierzyna.pl [dostęp 2019-02-12].
  10. Diabelski Kamień w Owśnicach [online], atrakcje-kaszuby.pl [dostęp 2019-03-26].
  11. LOT SERCE KASZUB | Zakłady Porcelany Stołowej „Lubiana” S.A. [online] [dostęp 2019-03-26] (pol.).
  12. Historia [online], UKS Wodniacy Garczyn [dostęp 2019-03-28] (pol.).
  13. Kaszubskie Nuty | Zespół Szkolno-Przedszkolny w Nowym Klinczu [online], spnowyklincz.edupage.org [dostęp 2019-03-28].
  14. Redakcja, Koło Gospodyń Wiejskich Wielki Klincz najlepsze w województwie pomorskim [online], Kościerzyna Nasze Miasto, 28 kwietnia 2014 [dostęp 2020-04-07] (pol.).
  15. Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
  16. Katarzyna Knopik, Gmina Kościerzyna – kronika wydarzeń 2010-2014, Kościerzyna: Zakład Sportu, Kultury i Turystyki, 2014, ISBN 978-83-907643-0-6, OCLC 898260705.
  17. CRFOP – Wyszukiwanie [online], crfop.gdos.gov.pl [dostęp 2020-07-09].
  18. a b Gmina Kościerzyna – Nasza gmina [online], koscierzyna.pl [dostęp 2019-02-13].
  19. Gminy partnerskie – Gmina Kościerzyna [online] [dostęp 2020-04-07] (pol.).