Kościerzyna (gmina wiejska)
Kościerzyna – gmina wiejska w województwie pomorskim, w powiecie kościerskim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie gdańskim.
gmina wiejska | |||||
| |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||
Powiat | |||||
Data powstania |
1 stycznia 1992 | ||||
TERC |
2206042 | ||||
Siedziba |
Urząd Gminy Kościerzyna, ul. Strzelecka 9, 83-400 Kościerzyna | ||||
Wójt |
Grzegorz Piechowski (od 2010) | ||||
Powierzchnia |
310,15 km² | ||||
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności |
| ||||
• gęstość |
50,4 os./km² | ||||
Nr kierunkowy |
58 | ||||
Tablice rejestracyjne |
GKS | ||||
Adres urzędu: ul. Strzelecka 983-400 Kościerzyna | |||||
Szczegółowy podział administracyjny | |||||
| |||||
Położenie na mapie województwa pomorskiego | |||||
Położenie na mapie Polski | |||||
54°07′N 17°59′E/54,116667 17,983333 | |||||
Strona internetowa | |||||
Biuletyn Informacji Publicznej |
Gmina Kościerzyna jest największą gminą powiatu kościerskiego. Położona jest na terenie Szwajcarii Kaszubskiej i Borów Tucholskich.
Siedziba gminy to Kościerzyna.
Gmina powstała 1 stycznia 1992 r. przez podział gminy miejsko-wiejskiej na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 września 1991 r.[2]
Według danych z grudnia 2019 roku gminę zamieszkiwały 15862 osoby, w tym 7973 mężczyzn i 7889 kobiet, przy gęstości zaludnienia 50 osób/km kw.[3]
Większość mieszkańców gminy posiada kaszubskie korzenie.
4 lipca 2013 r. w gminie Kościerzyna wprowadzono 52 kaszubskie nazwy dla wsi, części wsi i osad (nie wprowadzono dodatkowych nazw dla 1 wsi, 17 części wsi i 5 osad). W poprzedzających wprowadzenie dwujęzyczności konsultacjach społecznych wzięło udział 2014 osób (ponad 18% uprawnionych), spośród których za wprowadzeniem nazw kaszubskich głosowało 97% mieszkańców.
Struktura powierzchni
edytujWedług danych z roku 2018 gmina Kościerzyna ma obszar 310,15 km², w tym:
- 47,38% pokryte lasami;
- 29,47% gruntami rolnymi;
- 5,47% jeziorami i rzekami.
Gmina stanowi 26,6% powierzchni powiatu[3].
Transport
edytujPrzez gminę przebiegają: droga krajowa nr 20 (ze Stargardu do Gdyni), droga wojewódzka nr 214 (z Łeby do Warlubia) i droga wojewódzka nr 221 (z Gdańska do Kościerzyny) oraz linie kolejowe: 201 (Nowa Wieś Wielka – Gdynia), 211 (do Chojnic), a w przeszłości 233 (do Pszczółek).
Na terenie gminy funkcjonuje lądowisko Korne.
Przyroda, turystyka i atrakcje
edytujPrzez gminę przebiegają trzy szlaki regionalne: „Kaszubski”, „Kamiennych Kręgów” i „Wdzydzki” o łącznej długości 64 km[4].
Przez gminę Kościerzyna przebiega 80 km szlaków wodnych, jest w niej ponad 60 jezior. Sześć z nich zajmuje powierzchnię ponad 100 ha, największe to jezioro Wdzydze zwane „Kaszubskim Morzem”, które wraz ze swymi ramionami (Radolne, Jeleń i Gołuń) zajmuje powierzchnię 1430 ha. Większość jezior znajduje się w pierwszej klasie czystości, pozostałe w drugiej[4].
Na terenie gminy Kościerzyna znajduje się najstarszy na ziemiach polskich skansen – Muzeum – Kaszubski Park Etnograficzny we Wdzydzach. Początki Muzeum we Wdzydzach sięgają 1906 r. Jego twórcami byli Teodora i Izydor Gulgowscy. Obecnie, już ponad 100 – letnie, muzeum to 22 ha obszaru położonego nad brzegiem jeziora Gołuń zabudowanego obiektami regionalnej architektury[5].
Jarmark Wdzydzki – największa na Kaszubach letnia impreza folklorystyczna, która odbywa się w muzeum na wolnym powietrzu. Tradycyjnie – od 1973 r. – dzieje się zawsze w trzecią sobotę i niedzielę lipca na terenie Muzeum we Wdzydzach[6]. Swoje wyroby wystawiają twórcy ludowi i rękodzielnicy, odbywają się warsztaty wiejskich zajęć i rzemiosł. Jarmarkowi towarzyszą koncerty i występy zespołów folklorystycznych, wiejskich teatrzyków, kabaretów i gawędziarzy. To też okazja do spróbowania specjałów regionalnych kuchni[7].
Wdzydzki Park Krajobrazowy został utworzony 15 czerwca 1983 roku. Powierzchnia parku wynosi 17,8 tys. ha, w tym lasy i zadrzewienia pokrywają 64% obszaru, grunty orne 10%, a wody powierzchniowe 11%. Park otacza otulina o powierzchni 15,2 tys. ha. W granicach WPK znajdują się grunty administrowane przez pięć gmin: Kościerzyna, Dziemiany, Karsin, Lipusz, Stara Kiszewa oraz Lasy Państwowe, na których gospodarują Nadleśnictwa Kościerzyna i Lipusz. Decyzją obradującej w Paryżu Międzynarodowej Rady Koordynacyjnej programu Człowiek i Biosfera, 2 czerwca 2010 r. Wdzydzki Park Krajobrazowy oraz parki: Tucholski, Wdecki i Zaborski, zostały włączone do Rezerwatu Biosfery „Bory Tucholskie”. Jest to wyznaczony obszar chroniony zawierający cenne zasoby przyrodnicze, między innymi wiele naturalnych ekosystemów wodnych, torfowiskowych i leśnych[8]. Na terenie Stanicy Wodnej PTTK we Wdzydzach stoi wieża widokowa o wysokości 35,6 m. Ta budowla o drewnianej konstrukcji posiada trzy platformy widokowe, usytuowane na wysokości 10, 20 i 30 metrów. Na najwyższej platformie widokowej zainstalowano lunetę, która przybliża obserwatorom widok na jezioro Wdzydze. Tuż przy obiekcie znajduje się wiata edukacyjna, w której można poznać walory fauny i flory Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego. Z wieży widokowej zobaczyć można panoramę Wdzydz i Krzyż Jezior Wdzydzkich z licznymi półwyspami i drugą co do wielkości wyspą jeziorną w Polsce – Ostrowem Wielkim.
Rezerwat Biosfery Bory Tucholskie jest największym rezerwatem biosfery w Polsce, jednym z największych kompleksów leśnych w kraju. Obejmuje swoim zasięgiem obszar o powierzchni 319 525 ha. Ponad 60% powierzchni rezerwatu zajmują lasy. Na tym obszarze zlokalizowanych jest 13 nadleśnictw z 3 RDLP (Toruń, Gdańsk, Szczecinek): Czersk, Dąbrowa, Osie, Przymuszewo, Rytel, Tuchola, Trzebciny, Woziwoda, Zamrzenica, Kaliska, Kościerzyna, Lipusz, Osusznica[9].
Diabelski Kamień w Owśnicach – jeden z „czarcich głazów” przywleczonych przez lądolód ze Skandynawii do północnej części Polski. Legenda głosi, że tym właśnie kamieniem diabeł chciał zablokować Bramę Wyżynną, żeby pobożni kaszubscy pielgrzymi nie mogli dostać się do Gdańska. Ponieważ diabeł bał się światła, leciał z ogromnym głazem w swoich szponach nocą. Zaskoczyło go jednak pianie koguta, zapowiadające nadchodzący świt. Upuścił kamień z wysoka, wydrążył w nim małą dziurkę i tam się skrył, aby przeczekać do zmierzchu. Rankiem zaskoczeni Kaszubi postanowili, że zamiast stawiać zaplanowaną w tym miejscu kapliczkę, w dziurkę ogromnego głazu wstawią krzyż. Prawdopodobnie we wnętrzu skały diabeł siedzi po dziś dzień. Kamień opisany legendą jest jednym z największych głazów narzutowych na Kaszubach. Jego obwód to aż 13,2 m, szerokość wynosi 4,7 m, a wysokość ponad 2,2 m[10].
W odległości około 9 km od Kościerzyny, w miejscowości Łubiana, znajduje się największa w Polsce i najnowocześniejsza fabryka porcelany stołowej LUBIANA S.A. Zakład, zatrudniający ponad 1400 osób, produkuje miesięcznie 3,5 mln sztuk wyrobów, a rocznie opuszcza fabrykę ponad 12 000 ton porcelany. Fabryka dostarcza zastawy stołowe do najbardziej renomowanych hoteli – polskich i zagranicznych. Dla chętnych istnieje możliwość zorganizowania wycieczki po fabryce w Łubianie[11].
W Garczynie, przy jeziorze Garczyn funkcjonuje Powiatowe Centrum Młodzieży. To ośrodek szkolenia żeglarskiego oraz siedziba Uczniowskiego Klubu Sportowego „Wodniacy Garczyn”. Od lipca 2012 roku Klub jest oficjalnie członkiem Pomorskiego Okręgowego Związku Żeglarskiego, a od października 2013 roku członkiem Pomorskiego Okręgowego Związku Motorowodnego i Narciarstwa Wodnego[12].
Oświata
edytujSzkoły prowadzone przez gminę Kościerzyna:
- Szkoła Podstawowa w Kaliskach
- Zespół Kształcenia w Łubianie
- Szkoła Podstawowa w Kornem
- Szkoła Podstawowa w Niedamowie
- Zespół Szkolno-Przedszkolny w Nowym Klinczu
- Zespół Szkół w Skorzewie
- Zespół Szkół w Wąglikowicach
- Zespół Kształcenia w Wielkim Klinczu
- Szkoła Podstawowa w Wielkim Podlesiu
Folklor
edytujZespół Folklorystyczny „Kaszubskie Nuty” powstał w 1992 roku. Grupa wywodzi się z Nowego Klincza. Wyróżnieniami zakończyły się występy „Kaszubskich Nut” podczas Przeglądu Kapel i Zespołów Ludowych i Stylizowanych w Szydłowcu, Przeglądu Dziecięcych Zespołów Folklorystycznych Kaszub i Kociewia we Wdzydzach, Kaszubskiego Przeglądu Zespołów Folklorystycznych o „Cytrę Wicka Rogali” w Brusach, Międzynarodowego Festiwalu Spółdzielczych Zespołów Artystycznych „Tęcza Polska” organizowanego przez Krajową Radę Spółdzielczą oraz Urząd Miejski w Polanicy Zdroju. Zespół został uhonorowany odznaką „Zasłużony dla Kultury Polskiej” od Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego[13].
Koła Gospodyń Wiejskich
edytujW Gminie Kościerzyna działa 13 Kół Gospodyń Wiejskich. Co roku w Wielkim Klinczu odbywają się gminne Turnieje Kół Gospodyń Wiejskich. Na przestrzeni lat KGW Nowy Klincz, KGW „Sąsiadki Aparatki” z Wielkiego Klincza i KGW Wąglikowice reprezentowały powiat kościerski podczas Wojewódzkich Turniejów Kół Gospodyń Wiejskich[3]. Największy sukces odniosły „Sąsiadki Aparatki” z Wielkiego Klincza, które w 2014 roku zdobyły wojewódzkie Grand Prix[14].
Demografia
edytujDane z 30 czerwca 2004[15]:
Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
---|---|---|---|---|---|---|
Jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
Populacja | 12 957 | 100 | 6399 | 49,4 | 6558 | 50,6 |
Gęstość zaludnienia [mieszk./km²] |
41,8 | 20,6 | 21,1 |
Liczba ludności na dzień 31 grudnia:
Sołectwa gminy Kościerzyna
edytujW skład gminy wchodzi 36 sołectw[3]: Czarlina, Cząstkowo, Dębogóry, Dobrogoszcz, Gostomie, Grzybowo, Juszki, Kaliska Kościerskie, Kłobuczyno, Korne, Kościerska Huta, Kościerzyna-Wybudowanie, Loryniec, Łubiana, Małe Stawiska, Mały Klincz, Mały Podleś, Niedamowo, Nowa Kiszewa, Nowa Wieś Kościerska, Nowy Klincz, Nowy Podleś, Puc, Rotembark, Sarnowy, Skorzewo, Stawiska, Sycowa Huta, Szarlota, Szenajda, Wąglikowice, Wdzydze, Wielki Klincz, Wielki Podleś, Wieprznica, Zielenin
Sołectwo | Powierzchnia ha |
Liczba mieszkańców |
Miejscowości |
---|---|---|---|
Czarlina | 370,9886 | 139 | Czarlina, Czarlina-Osada, Skoczkowo |
Częstkowo | 823,6937 | 173 | Częstkowo, Fingrowa Huta, Ludwikowo |
Dębogóry | 267,3155 | 145 | Dębogóry |
Dobrogoszcz | 429,5516 | 204 | Dobrogoszcz |
Gostomie | 165,3394 | 174 | Gostomie, Glinki, Plon, Wygoda, Złotowo |
Grzybowo | 1213,2220 | 230 | Grzybowo, Grzybowski Młyn |
Juszki | 801,2657 | 118 | Dębrzyno, Juszki |
Kaliska | 904,0946 | 445 | Kaliska Kościerskie |
Kłobuczyno | 1395,4928 | 620 | Kłobuczyno |
Korne | 1968,3681 | 512 | Kania, Korne, Nowa Karczma |
Kościerska Huta | 269,8810 | 424 | Kościerska Huta |
Kościerzyna Wybudowanie | 195,4170 | 672 | Kościerzyna-Wybudowanie |
Loryniec | 850,2495 | 174 | Loryniec, Szludron, Wawrzynowo |
Łubiana | 1423,7591 | 2357 | Łubiana |
Małe Stawiska | 232,7800 | 54 | Małe Stawiska |
Mały Klincz | 635,4916 | 487 | Mały Klincz |
Mały Podleś | 272,2100 | 128 | Mały Podleś |
Niedamowo | 1166,6962 | 438 | Kowalki, Niedamowo, Smolniki, Piekło, Nowe Niedamowo |
Nowa Kiszewa | 503,6601 | 257 | Nowa Kiszewa |
Nowa Wieś | 625,9827 | 347 | Nowa Wieś Kościerska |
Nowy Klincz | 566,4071 | 813 | Nowy Klincz, Wętfie |
Nowy Podleś | 186,3241 | 118 | Nowy Podleś |
Puc | 538,1283 | 215 | Dąbrówka, Puc |
Rotembark | 389,2224 | 165 | Rotembark |
Sarnowy | 507,4113 | 222 | Sarnowy |
Skorzewo | 1734,7055 | 1606 | Skorzewo, Młyn-Skorzewo |
Stawiska | 498,5900 | 291 | Stawiska |
Sycowa Huta | 1266,5743 | 201 | Lizaki, Sycowa Huta |
Szarlota | 2223,1430 | 190 | Kościerzyna-Stare Nadleśnictwo, Rybaki, Szarlota, Wierzysko-Leśnictwo |
Szenajda | 669,700 | 75 | Szenajda |
Wąglikowice | 804,5827 | 533 | Czplewo, Wąglikowice |
Wdzydze | 2558,0591 | 212 | Gołuń, Kruszyna, Wdzydze, Zabrody, Krzyż |
Wielki Klincz | 1377,8386 | 2321 | Gościeradz, Graniczny Młyn, Jeziorki, Wielki Klincz |
Wielki Podleś | 589,9637 | 298 | Wielki Podleś |
Wieprznica | 830,7024 | 105 | Czarne Pustkowie, Garczyn, Owśnice, Wieprznica |
Zielenin | 630,5431 | 204 | Będominek, Kula Młyn, Zielenin |
Miejscowości niesołeckie
edytujBędominek, Czarlina-Osada, Czarne Pustkowie, Dębrzyno, Dąbrówka, Fingrowa Huta, Garczyn, Gołuń, Gościeradz, Grzybowski Młyn, Kania, Kruszyna, Kula-Młyn, Lizaki, Ludwikowo, Nowa Karczma, Owśnice, Owśniczka, Plon, Rybaki, Skoczkowo, Smolniki, Szludron, Wawrzynowo, Wygoda, Wętfie, Zabrody, Złotowo.
Ochrona przyrody
edytujData uznania: 1981-01-01
Powierzchnia [ha]: 10,3300
Rodzaj rezerwatu: leśny
Typ rezerwatu: fitocenotyczny
Podtyp rezerwatu: zbiorowisk leśnych
Typ ekosystemu: leśny i borowy
Podtyp ekosystemu: lasów nizinnych
Data utworzenia: 1983-06-15
Powierzchnia [ha]: 17832,0000
Data utworzenia: 1983-06-15
Powierzchnia [ha]: 33202,0000
- Obszar chronionego krajobrazu Gowidliński
Data wyznaczenia: 1994-12-10
Powierzchnia [ha]: 14736,0000
Opis wartości przyrodniczej i krajobrazowej: Gowidliński Obszar Chronionego Krajobrazu charakteryzuje się silnie rozbudowaną siecią hydrograficzną z licznymi jeziorami w tym lobeliowymi (Miemino, Długie i inne). Jeziora Gowidlińskie i Mausz należą do większych na Pojezierzu Kaszubskim. Powierzchnia 14736 ha.
- Zespół przyrodniczo-krajobrazowy Rynna Raduńska
Data ustanowienia: 1998-09-29
Powierzchnia [ha]: 3137,0000
- Obszar chronionego krajobrazu Lipuski
Data wyznaczenia: 1994-12-10
Powierzchnia [ha]: 17148,0000
Opis wartości przyrodniczej i krajobrazowej: Lipuski Obszar Chronionego Krajobrazu zajmuje tereny leśne i dolinę Wdy, położone na zachód i północny zachód od Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego. Większość powierzchni zajmują pola sandrowe porośnięte lasem sosnowym. Rzeźbę terenu urozmaicają ciągi moren czołowych i dennych, a przede wszystkim układ rynien w rejonie Lipusza. Liczne są jeziora wytopiskowe i rynnowe. Przepływająca przez ten obszar rzeka Wda oraz jej dopływ Trzebiocha, są rzekami czystymi i miejscem tarła troci wdzydzkiej. Powierzchnia wynosi 171,48 km².
- Obszar chronionego krajobrazu Doliny Wierzycy
Data wyznaczenia: 1994-12-10
Powierzchnia [ha]: 10784,0000
Opis wartości przyrodniczej i krajobrazowej: Opis wartości przyrodniczej i krajobrazowej: Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Wierzycy został objęty ochroną ze względu na bardzo duże walory krajobrazowe i estetyczne związane z bogatą raeźbą terenu oraz zgrupowanie interesujących gatunków flory i fauny. Dolina rzeki Wierzycy charakteryzuje się bogactwem elementów morfologicznych takich jak dno z meandrującym silnie korytem i starorzeczami, zbocza z systemem terasów. Wierzyca łączy się z wieloma jeziorami. Jednym z ciekawszych ze względu na bogatą awiofaunę jest jez. Krąg. Dużą wartością przyrodniczą odznaczają się dobrze zachowane lasy bukowo-dębowe w pobliżu miejscowości Pogódki.
- Obszar chronionego krajobrazu Polaszkowski
Data wyznaczenia: 1994-12-10
Powierzchnia [ha]: 2448,0000
Opis wartości przyrodniczej i krajobrazowej: Polaszkowski Obszar Chronionego Krajobrazu obejmuje centralną część Pojezierza Polaszkowsko-Grabowskiego. Wyznaczony został ze względu na walory krajobrazowe ciągu jezior rynnowych (Wierzchołek, Średnik, Gubel, Sobącz, Małe Liniewskie i Polaszkowskie) otoczonych pagórkami moreny czołowej i dennej.
- Zespół przyrodniczo-krajobrazowy Rynna Dąbrowsko-Ostrzycka
Data ustanowienia: 1998-09-29
Powierzchnia [ha]: 1756,0000
- Obszar natura 2000 Leniec nad Wierzycą
Data wyznaczenia: 2011-03-01
Kod obszaru: PLH220073
Rodzaj ochrony: Dyrektywa siedliskowa
Powierzchnia [ha]: 24,9600
- Obszar natura 2000 Wielki Klincz
Data wyznaczenia: 2011-03-01
Kod obszaru: PLH220083
Rodzaj ochrony: Dyrektywa siedliskowa
Powierzchnia [ha]: 288,2300
- Obszar natura 2000 Rynna Dłużnicy
Data wyznaczenia: 2011-03-01
Kod obszaru: PLH220081
Rodzaj ochrony: Dyrektywa siedliskowa
Powierzchnia [ha]: 353,4300
- Obszar natura 2000 Dąbrówka
Data wyznaczenia: 2011-03-01
Kod obszaru: PLH220088
Rodzaj ochrony: Dyrektywa siedliskowa
Powierzchnia [ha]: 504,5900
- Obszar natura 2000 Uroczyska Pojezierza Kaszubskiego
Data wyznaczenia: 2011-03-01
Kod obszaru: PLH220095
Rodzaj ochrony: Dyrektywa siedliskowa
Powierzchnia [ha]: 3922,3000
- Obszar natura 2000 Jeziora Wdzydzkie
Data wyznaczenia: 2009-03-06
Kod obszaru: PLH220034
Rodzaj ochrony: Dyrektywa siedliskowa
Powierzchnia [ha]: 13583,7500
- Obszar natura 2000 Nowa Sikorska Huta
Data wyznaczenia: 2011-03-01
Kod obszaru: PLH220090
Rodzaj ochrony: Dyrektywa siedliskowa
Powierzchnia [ha]: 174,7100
- Obszar natura 2000 Piotrowo
Data wyznaczenia: 2011-03-01
Kod obszaru: PLH220091
Rodzaj ochrony: Dyrektywa siedliskowa
Powierzchnia [ha]: 483,0300
- Obszar natura 2000 Bory Tucholskie
Data wyznaczenia: 2008-11-14
Kod obszaru: PLB220009
Rodzaj ochrony: Dyrektywa ptasia
Powierzchnia [ha]: 322535,9000
- Pomnik przyrody Dąb Grzegorz
Data ustanowienia: 1973-10-16
Typ pomnika:Jednoobiektowy
Rodzaj tworu:drzewo
Gatunek drzewa:Dąb szypułkowy – Quercus robur
Wysokość [m]:23
Pierśnica [cm]:169
Opis pomnika: drzewo schorowane, rozległa martwica, obwód: 530 cm
- Pomnik przyrody Król Wawrzynów
Data ustanowienia: 2007-05-24
Typ pomnika:Jednoobiektowy
Rodzaj tworu:drzewo
Gatunek drzewa:Buk pospolity (Buk zwyczajny) – Fagus sylvatica
Wysokość [m]:16
Pierśnica [cm]:80
Opis pomnika: buk pospolity odmiana purpurowa, drzewo zdrowe, obwód: 310 cm
- Pomnik przyrody Grupa drzew Lorynieckie Daglezje
Data ustanowienia: 2007-05-24
Typ pomnika:Wieloobiektowy
Podtyp pomnika:Grupa drzew
- Pomnik przyrody Diabelski Kamień
Data ustanowienia: 1954-08-17
Typ pomnika:Jednoobiektowy
Rodzaj tworu:głaz narzutowy
Opis pomnika: głaz z metalowym krzyżem, obwód: 13,20 cm
- Pomnik przyrody Buk Franciszek, Buk Gerard, Buk Klemens, Buk Czesław, Buk Antoni
Data ustanowienia: 1986-12-13
Typ pomnika:Wieloobiektowy
Podtyp pomnika:Grupa drzew
- Pomnik przyrody Klon Adam
Data ustanowienia: 1989-06-27
Typ pomnika:Jednoobiektowy
Rodzaj tworu:drzewo
Gatunek drzewa:Klon pospolity (Klon zwyczajny) – Acer platanoides
Wysokość [m]:20
Pierśnica [cm]:146
Opis pomnika: Korona schorowana, pień zdrowy, obwód: 460 cm
- Pomnik przyrody Dąb Andrzej
Data ustanowienia: 1989-06-27
Typ pomnika:Jednoobiektowy
Rodzaj tworu:drzewo
Gatunek drzewa:Klon pospolity (Klon zwyczajny) – Acer platanoides
Wysokość [m]:20
Pierśnica [cm]:146
Opis pomnika: Korona schorowana, pień zdrowy, obwód: 460 cm
- Pomnik przyrody Lipa Rozalia
Data ustanowienia: 1992-03-15
Typ pomnika:Jednoobiektowy
Rodzaj tworu:drzewo
Gatunek drzewa:Lipa drobnolistna – Tilia cordata
Wysokość [m]:28
Pierśnica [cm]:156
Opis pomnika: drzewo zdrowe, obwód: 490 cm
- Pomnik przyrody Modrzew Teodor
Data ustanowienia: 1992-03-15
Typ pomnika:Jednoobiektowy
Rodzaj tworu:drzewo
Gatunek drzewa:Modrzew europejski – Larix decidua
Wysokość [m]:25
Pierśnica [cm]:102
Opis pomnika: Drzewo posiada martwicę rdzenia, zaatakowane przez huby
- Pomnik przyrody Lipa Ludwika
Data ustanowienia: 1993-05-05
Typ pomnika:Jednoobiektowy
Rodzaj tworu:drzewo
Gatunek drzewa:Lipa drobnolistna – Tilia cordata
Wysokość [m]:22
Pierśnica [cm]:115
Opis pomnika: drzewo zdrowe, obwód: 360 cm
- Użytek ekologiczny Żurawinowe Bagno
Rodzaj użytku: torfowisko
Data ustanowienia: 2006-04-20
Powierzchnia [ha]: 0,4300
Opis wartości przyrodniczej: torfowisko wysokie
- Użytek ekologiczny Księże łąki
Rodzaj użytku: siedlisko przyrodnicze i stanowisko rzadkich lub chronionych gatunków
Data ustanowienia: 2009-10-02
Powierzchnia [ha]: 0,0000
Opis wartości przyrodniczej: kompleks łąk i bagien
- Użytek ekologiczny Wesków Bagna
Rodzaj użytku: śródleśne oczko wodne
Data ustanowienia: 2003-01-25
Powierzchnia [ha]: 2,4200
Opis wartości przyrodniczej: śródleśne oczko wodne
- Użytek ekologiczny Żobińsczich Błoto
Rodzaj użytku: śródleśne oczko wodne
Data ustanowienia: 2003-01-25
Powierzchnia [ha]: 1,4300
Opis wartości przyrodniczej: śródleśne oczko wodne z płem mszarnym
- Użytek ekologiczny Grzybowski Młyn
Rodzaj użytku: torfowisko
Data ustanowienia: 2006-04-20
Powierzchnia [ha]: 2,4000
Opis wartości przyrodniczej: śródleśne torfowisko
- Użytek ekologiczny Kotel
Rodzaj użytku: torfowisko
Data ustanowienia: 2006-04-20
Powierzchnia [ha]: 6,1400
Opis wartości przyrodniczej: łąka i torfowisko
- Użytek ekologiczny Zabrody
Rodzaj użytku: torfowisko
Data ustanowienia: 2006-04-20
Powierzchnia [ha]: 2,9100
Opis wartości przyrodniczej: torfowisko przejściowe
- Użytek ekologiczny Torfowisko Szenajda
Rodzaj użytku: torfowisko
Data ustanowienia: 2006-04-20
Powierzchnia [ha]: 2,1900
Opis wartości przyrodniczej: torfowisko przejściowe
- Użytek ekologiczny Kiszewskie Bagno
Rodzaj użytku: torfowisko
Data ustanowienia: 2006-04-20
Powierzchnia [ha]: 2,3600
Opis wartości przyrodniczej: torfowisko przejściowe
- Użytek ekologiczny Torfowisko Ludwikowo
Rodzaj użytku: torfowisko
Data ustanowienia: 2006-04-20
Powierzchnia [ha]: 2,9100
Opis wartości przyrodniczej: torfowisko przejściowe
- Użytek ekologiczny Modrzewnicowy Mszar
Rodzaj użytku: torfowisko
Data ustanowienia: 2006-04-20
Powierzchnia [ha]: 0,9000
Opis wartości przyrodniczej: torfowisko wysokie
- Użytek ekologiczny Torfowiska nad jeziorem Gołuń
Rodzaj użytku: torfowisko
Data ustanowienia: 2006-04-20
Powierzchnia [ha]: 10,0500
Opis wartości przyrodniczej: torfowisko wysokie i przejściowe
- Pomnik przyrody Buk Jakub
Data ustanowienia: 2018-05-24
Typ pomnika:Jednoobiektowy
Rodzaj tworu:drzewo
Gatunek drzewa:Buk pospolity (Buk zwyczajny) – Fagus sylvatica
Wysokość [m]:28
Pierśnica [cm]:131
Opis pomnika: Drzewo zdrowe, drzewo dwupienne, rozłożysta korona
- Pomnik przyrody Buk Ryszard
Data ustanowienia: 2018-05-24
Typ pomnika:Jednoobiektowy
Rodzaj tworu:drzewo
Gatunek drzewa:Buk pospolity (Buk zwyczajny) – Fagus sylvatica
Wysokość [m]:32
Pierśnica [cm]:108
Opis pomnika: drzewo zdrowe, obwód: 340 cm
- Pomnik przyrody Leśny Król
Data ustanowienia: 2018-05-24
Typ pomnika:Jednoobiektowy
Rodzaj tworu:drzewo
Gatunek drzewa:Dąb szypułkowy – Quercus robur
Wysokość [m]:31
Pierśnica [cm]:110
Opis pomnika: Drzewo zdrowe, na korze występują porosty z rodziny odnożycowatych, obwód:345 cm
- Pomnik przyrody Kasztanowiec Teodor
Data ustanowienia: 2018-05-24
Typ pomnika:Jednoobiektowy
Rodzaj tworu:drzewo
Gatunek drzewa:Kasztanowiec – Aesculus sp.
Wysokość [m]:18
Pierśnica [cm]:92
Opis pomnika: Drzewo zdrowe, obwód: 290 cm
- Pomnik przyrody Dąb Makary
Data ustanowienia: 2018-10-24
Typ pomnika:Jednoobiektowy
Rodzaj tworu:drzewo
Gatunek drzewa:Dąb szypułkowy – Quercus robur
Wysokość [m]:18
Pierśnica [cm]:140
Opis pomnika: drzewo zdrowe, obwód: 440 cm
- Pomnik przyrody Jałowiec Albin
Data ustanowienia: 2018-10-24
Typ pomnika:Jednoobiektowy
Rodzaj tworu:drzewo
Gatunek drzewa:Jałowiec pospolity – Juniperus communis
Wysokość [m]:6
Opis pomnika: Powierzchnia pomnika przyrody: 6.90 m²
- Pomnik przyrody Jałowiec Teofil
Data ustanowienia: 2018-10-24
Typ pomnika:Jednoobiektowy
Rodzaj tworu:drzewo
Gatunek drzewa:Jałowiec pospolity – Juniperus communis
Wysokość [m]:4
Opis pomnika: powierzchnia pomnika przyrody 6,30 m²
- Pomnik przyrody Dąb Marcin
Data ustanowienia: 2018-10-24
Typ pomnika:Jednoobiektowy
Rodzaj tworu:drzewo
Gatunek drzewa:Dąb szypułkowy – Quercus robur
Wysokość [m]:19
Pierśnica [cm]:143
Opis pomnika: drzewo zdrowe, obwód: 450 cm
- Pomnik przyrody Żywotnik Aniela
Data ustanowienia: 2018-05-24
Typ pomnika:Jednoobiektowy
Rodzaj tworu:drzewo
Gatunek drzewa:Żywotnik zachodni – Thuja occidentalis
Wysokość [m]:18
Pierśnica [cm]:57
Opis pomnika: obwód: 180 cm
- Pomnik przyrody Klon Aleksander
Data ustanowienia: 2018-05-24
Typ pomnika:Jednoobiektowy
Rodzaj tworu:drzewo
Gatunek drzewa:Klon pospolity (Klon zwyczajny) – Acer platanoides
Wysokość [m]:22
Pierśnica [cm]:127
Opis pomnika: drzewo zdrowe, obwód: 400 cm
- Pomnik przyrody Klon Albert
Data ustanowienia: 2018-05-24
Typ pomnika:Jednoobiektowy
Rodzaj tworu:drzewo
Gatunek drzewa:Klon pospolity (Klon zwyczajny) – Acer platanoides
Wysokość [m]:20
Pierśnica [cm]:92
Opis pomnika: drzewo zdrowe, obwód: 290 cm
- Pomnik przyrody Grab Hilary
Data ustanowienia: 2018-05-24
Typ pomnika:Jednoobiektowy
Rodzaj tworu:drzewo
Gatunek drzewa:Grab zwyczajny (Grab pospolity) – Carpinus betulus
Wysokość [m]:28
Pierśnica [cm]:89
Opis pomnika: stan zdrowotny dobry, obwód: 280 cm
- Pomnik przyrody Buk Henryk
Data ustanowienia: 2018-05-24
Typ pomnika:Jednoobiektowy
Rodzaj tworu:drzewo
Gatunek drzewa:Buk pospolity (Buk zwyczajny) – Fagus sylvatica
Wysokość [m]:28
Pierśnica [cm]:95
Opis pomnika: drzewo zdrowe, obwód: 300 cm
- Pomnik przyrody Buk Roman
Data ustanowienia: 2018-05-24
Typ pomnika:Jednoobiektowy
Rodzaj tworu:drzewo
Gatunek drzewa:Buk pospolity (Buk zwyczajny) – Fagus sylvatica
Wysokość [m]:30
Pierśnica [cm]:115
Opis pomnika: drzewo zdrowe, obwód: 360 cm
- Pomnik przyrody Jesion Feliks
Data ustanowienia: 2018-05-24
Typ pomnika:Jednoobiektowy
Rodzaj tworu:drzewo
Gatunek drzewa:Jesion wyniosły – Fraxinus excelsior
Wysokość [m]:35
Pierśnica [cm]:103
Opis pomnika: drzewo zdrowe, obwód: 325 cm
- Pomnik przyrody Lipa Maja
Data ustanowienia: 1992-03-15
Typ pomnika:Jednoobiektowy
Rodzaj tworu:drzewo
Gatunek drzewa:Lipa drobnolistna – Tilia cordata
Wysokość [m]:20
Pierśnica [cm]:99
Opis pomnika: Drzewo zdrowe, obwód: 310 cm
- Pomnik przyrody Sosna Cecylia
Data ustanowienia: 2018-05-24
Typ pomnika:Jednoobiektowy
Rodzaj tworu:drzewo
Gatunek drzewa:Sosna zwyczajna (Sosna pospolita) – Pinus sylvestris
Wysokość [m]:18
Pierśnica [cm]:86
Opis pomnika: Drzewo zdrowe, obwód: 270 cm
- Pomnik przyrody Sosna Helena
Data ustanowienia: 2018-05-24
Typ pomnika:Jednoobiektowy
Rodzaj tworu:drzewo
Gatunek drzewa:Sosna zwyczajna (Sosna pospolita) – Pinus sylvestris
Wysokość [m]:1
Pierśnica [cm]:115
Opis pomnika: drzewo zdrowe, obwód: 360 cm
- Pomnik przyrody Król Płęs
Data ustanowienia: 2018-05-24
Typ pomnika:Jednoobiektowy
Rodzaj tworu:drzewo
Gatunek drzewa:Buk pospolity (Buk zwyczajny) – Fagus sylvatica
Wysokość [m]:18
Pierśnica [cm]:105
Opis pomnika: drzewo zdrowe, obwód: 330cm
- Pomnik przyrody Buk Arnold
Data ustanowienia: 2018-05-24
Typ pomnika:Jednoobiektowy
Rodzaj tworu:drzewo
Gatunek drzewa:Buk pospolity (Buk zwyczajny) – Fagus sylvatica
Wysokość [m]:25
Pierśnica [cm]:115
Opis pomnika: buk pospolity odmiana purpurowa, drzewo zdrowe, podwójna odnoga, obwód: 360 cm
- Użytek ekologiczny Jezioro Drzędno
Rodzaj użytku: śródleśne oczko wodne
Data ustanowienia: 2019-06-22
Powierzchnia [ha]: 8,4500
Opis wartości przyrodniczej: Użytek ekologiczny pod nazwą „Jezioro Drzędno” obszar obejmujący jezioro Drzędno będące jeziorem lobeliowym – cennym siedliskiem przyrodniczym lobelii jeziornej Lobelia dortmanna, brzeżycy jednokwiatowej Littorella uniflora oraz elismy wodnej Luronium natans.
Źródło: Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody[17]
Sąsiednie gminy
edytujDziemiany, Karsin, Kościerzyna, Liniewo, Lipusz, Nowa Karczma, Somonino, Stara Kiszewa, Stężyca, Sulęczyno
Gminy partnerskie
edytuj- Cölbe – umowy partnerskie zostały podpisane przez przedstawicieli władz obydwu gmin w latach 1990–1991. Pierwszą część polsko-niemieckiej umowy podpisano podczas wizyty kościerskiej delegacji w Cölbe w dniach 19–22 listopada 1990 roku. W rozmowach partnerskich uczestniczył także Janusz Reiter, ambasador Polski w RFN. Główna uroczystość zawarcia umowy partnerskiej odbyła się 20 maja 1991 roku w Kościerzynie podczas „Dni Cölbe w Kościerzynie” odbywających się od 17 do 22 maja[18].
- Gmina Pniewy – 13 czerwca 2015 r. podpisano „Umowę o partnerskiej współpracy” pomiędzy Gminą Pniewy i Gminą Kościerzyna. W obecności Przewodniczących rad gmin swoje podpisy pod umową złożyli Burmistrz Pniew Jarosław Przewoźny oraz Wójt Gminy Kościerzyna Grzegorz Piechowski i w ten sposób zadeklarowali wolę współpracy i partnerstwa[18].
- Gmina Radków – 31 maja 2019 r. Gmina Kościerzyna i Gmina Radków podpisały umowę partnerską. Nawiązanie trwałego partnerstwa ma służyć dobru obu gmin, ich rozwojowi i integracji. Taką przyjaźń gmina Kościerzyna nawiązała już z Gminą Cölbe w Niemczech i Gminą Pniewy w Wielkopolsce. Od ponad 20 lat partnerem Pniew jest Radków, więc krąg współpracy się poszerzył. Oficjalne podpisanie umowy o partnerstwie odbyło się 31 maja 2019 roku w Urzędzie Miejskim w Pniewach, gdzie spotkali się przedstawiciele gmin: Kościerzyna, Pniewy, Radków oraz Cölbe. Współpraca ma miejsce w zakresie: – oświaty, wychowania i edukacji, – kultury, rekreacji, sportu i turystyki, – wymiany młodzieży, – współpracy między jednostkami ochotniczej straży pożarnej oraz kołami gospodyń wiejskich, – promowania kultury regionalnej, – zadań o charakterze ogólnospołecznym, – wspierania i upowszechniania idei samorządowej i promocji gmin przy udziale mieszkańców. Gmina wiejsko-miejska Radków znajduje się w powiecie kłodzkim. Jej siedziba to miasto Radków[19].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Gmina Kościerzyna w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-16] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ Dz.U. z 4.10.1991 r. poz. 397. [dostęp 2016-02-02]. (pol.).
- ↑ a b c d e Pracownicy Urzędu Gminy Kościerzyna i jednostek organizacyjnych Gminy , Rejestr Mieszkańca Gminy Kościerzyna .
- ↑ a b Gmina Kościerzyna – Nasza gmina [online], koscierzyna.pl [dostęp 2019-02-11] .
- ↑ Muzeum we Wdzydzach Kiszewskich [online], muzeum-wdzydze.gda.pl [dostęp 2019-02-12] .
- ↑ Muzeum we Wdzydzach Kiszewskich [online], muzeum-wdzydze.gda.pl [dostęp 2019-04-04] .
- ↑ Gmina Kościerzyna – Jarmark Wdzydzki [online], koscierzyna.pl [dostęp 2019-04-04] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-04] .
- ↑ MiroArt, Wdzydzki Park Krajobrazowy [online], wdzydzkipark.pl [dostęp 2019-02-12] (pol.).
- ↑ Gmina Kościerzyna – Nasza gmina [online], koscierzyna.pl [dostęp 2019-02-12] .
- ↑ Diabelski Kamień w Owśnicach [online], atrakcje-kaszuby.pl [dostęp 2019-03-26] .
- ↑ LOT SERCE KASZUB | Zakłady Porcelany Stołowej „Lubiana” S.A. [online] [dostęp 2019-03-26] (pol.).
- ↑ Historia [online], UKS Wodniacy Garczyn [dostęp 2019-03-28] (pol.).
- ↑ Kaszubskie Nuty | Zespół Szkolno-Przedszkolny w Nowym Klinczu [online], spnowyklincz.edupage.org [dostęp 2019-03-28] .
- ↑ Redakcja, Koło Gospodyń Wiejskich Wielki Klincz najlepsze w województwie pomorskim [online], Kościerzyna Nasze Miasto, 28 kwietnia 2014 [dostęp 2020-04-07] (pol.).
- ↑ Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
- ↑ Katarzyna Knopik , Gmina Kościerzyna – kronika wydarzeń 2010-2014, Kościerzyna: Zakład Sportu, Kultury i Turystyki, 2014, ISBN 978-83-907643-0-6, OCLC 898260705 .
- ↑ CRFOP – Wyszukiwanie [online], crfop.gdos.gov.pl [dostęp 2020-07-09] .
- ↑ a b Gmina Kościerzyna – Nasza gmina [online], koscierzyna.pl [dostęp 2019-02-13] .
- ↑ Gminy partnerskie – Gmina Kościerzyna [online] [dostęp 2020-04-07] (pol.).