Koźlarz topolowy
Koźlarz topolowy (Leccinum duriusculum (Schulzer ex Kalchbr.) Singer) – gatunek grzybów z rodziny borowikowatych (Boletaceae)[1]. Grzyb jadalny.
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
koźlarz topolowy |
| Nazwa systematyczna | |
| Leccinum duriusculum (Schulzer ex Kalchbr.) Singer Am. Midl. Nat. 37(1): 122 (1947) | |
Systematyka i nazewnictwoEdytuj
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Boletaceae, Boletales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1]. Schulzer ex Kalchbr.
Po raz pierwszy takson ten opisali w 1874 r. Schulzer i Kalchbrenner nadając mu nazwę Boletus duriusculus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1947 r. Singer, przenosząc go do rodzaju Leccinum[1].
- Boletus duriusculus Schulzer ex Kalchbr. 1874
- Krombholzia aurantiaca f. duriuscula (Schulzer ex Kalchbr.) Vassilkov 1956
- Leccinum aurantiacum subsp. duriusculum (Schulzer ex Kalchbr.) Hlaváček 1958
- Leccinum duriusculum f. robustum Lannoy & Estadès 1994
Nazwę polską podał Władysław Wojewoda w 1999 r[3].
MorfologiaEdytuj
Średnica dochodzi do 15 cm, u młodych egzemplarzy wypukły potem poduszkowato spłaszczony. Jest mięsisty, podczas suchej pogody suchy i matowy, przy wilgotnej pogodzie powierzchnia kapelusza jest lepka. Barwa od jasno- do ciemnorobrązowej. Powierzchnia łuskowata i włókniście pilśniowata[4][5].
Do 30 mm długości, głęboko wcięte przy trzonie. Barwa od białej u młodych, do szarej u starszych egzemplarzy. Pory okrągławe[4]. Po uciśnięciu pory brązowieją[5].
Grubość do 3 cm, wysokość do 15 cm, cylindryczny. Jest biały lub kremowy i pokryty licznymi łuseczkami, które u młodych okazów są bladobrązowe, u staszych czerniawe, szczególnie w dolnej części trzonu[5].
W kapeluszu biały, po przecięciu łososiowy, w górnej części trzonu siwofioletowy, u podstawy siniejący. Smak i zapach przyjemny[5].
Zarodniki gładkie, wrzecionowate o rozmiarach 13–17 × 5–7 μm[6].
Występowanie i siedliskoEdytuj
Opisano jego występowanie tylko w Europie. Jest tutaj szeroko rozprzestrzeniony, na północy sięga po północne krańce Półwyspu Skandynawskiego[7]. W Polsce jest rzadki, ale nie jest szczególnie zagrożony. Znajduje się natomiast na czerwonych listach gatunków zagrożonych w Austrii, Danii, Niemczech, Holandii, Słowacji i Czechach[3].
Jesienią spotykany pod osikami i topolami białymi. Owocniki pojawiają się od sierpnia do października[5].
Gatunki podobneEdytuj
- koźlarz babka (Leccinum scabrum) ma gładką skórkę kapelusza i jego miąższ nie zmienia barwy. Rośnie pod brzozami[5].
- koźlarz różnobarwny (Leccinum variicolor) ma również gładką skórkę kapelusza, przy podstawie trzonu miąższ jasnozielony. Miąższ kapelusza po przecięciu różowieje. Rośnie pod brzozami[5].
PrzypisyEdytuj
- ↑ a b c Index Fungorum (ang.). [dostęp 2013-03-05].
- ↑ Species Fungorum (ang.). [dostęp 2013-11-12].
- ↑ a b Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b Aurel Dermek, Albert Pilát: Poznajemy grzyby. Wrocław: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, 1991, s. 87. ISBN 8304-02963-4.
- ↑ a b c d e f g Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
- ↑ Ewald Gerhardt: Grzyby – wielki ilustrowany przewodnik. s. 364. ISBN 83-7404-513-2.
- ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2015-06-22].