Kodeks 0105
Kodeks 0105 (Gregory-Aland no. 0105), ε 45 (Soden) – grecki kodeks uncjalny Nowego Testamentu na pergaminie, paleografowie nie są zgodni co do jego wieku, INTF datuje ten kodeks na X wiek. Rękopis przechowywany jest w Austriackiej Bibliotece Narodowej (Suppl. Gr. 121) w Wiedniu[1][2]. Tekst rękopisu jest cytowany we współczesnych wydaniach greckiego Nowego Testamentu.
,_folio_2_recto.jpg) Folio 2 recto | |
| Data powstania |
X wiek |
|---|---|
| Rodzaj | |
| Numer |
0105 |
| Zawartość |
Ewangelia Jana 6-7 † |
| Język |
grecki |
| Rozmiary |
32 × 24 cm |
| Typ tekstu |
tekst mieszany |
| Kategoria |
III |
| Miejsce przechowywania | |
Opis edytuj
Do dnia dzisiejszego zachowały się 4 karty kodeksu (32 na 24 cm) z tekstem Ewangelii Jana (6,71-7,46). Tekst pisany jest dwoma kolumnami na stronę, 24 linijek w kolumnie[3][2]. Marginesy są szerokie, margines górny ma 4,5 cm szerokości, dolny 5,5 cm, boczne 4 cm szerokości, a przerwa między kolumnami wynosi 2 cm[4].
Pergamin jest gruby, atrament ma kolor jasnobrunatny. Litery są okrągłe lub kwadratowe, na końcu linii stosowane bywają małe litery. Stosuje inicjały (zdobione), przydechy i akcenty, zawiera błędy itacyzmu[5], brak przykładów iota adscriptum (jota dopisane)[6]. Pismo jest pisane w sposób ciągły, bez przerw między wyrazami. Rękopis zawiera noty liturgiczne na marginesie i tym samym został przystosowany do czytań liturgicznych[7].
Nomina sacra pisane są skrótami (ΙΣ, ΧΣ, ΠΝΑ, ΠΝΣ). Imię Mojżesz zapisywane jest na dwa sposoby: Μωσης i Μωσεως[6].
Tekst dzielony jest według Sekcji Ammoniusza, z odniesieniami do Kanonów Euzebiusza. Zawiera noty muzyczne (neumy)[5].
Tekst edytuj
William Hatch określił tekst rękopisu jako bizantyjski[7]. Kurt Aland zaklasyfikował go do kategorii III (z wariantami kategorii V), co oznacza, że jest wynikiem wymieszania różnych tradycji tekstualnych, z bardzo silnym elementem tradycji bizantyjskiej[3]. Nie zawiera licznych wariantów, wszystkie jego warianty tekstowe pojawiają się w innych rękopisach, co wynika stąd, że jest późnym rękopisem i był starannie kopiowany[6].
W J 7,8 przekazuje wariant ουπω αναβαινω (jeszcze nie pójdę), w czym jest zgodny z większością rękopisów. Kodeks Synajski, Bezy i Cypryjski przekazują wariant ουκ αναβαινω (nie pójdę). Współczesne wydania krytyczne stosują wariant ουκ αναβαινω[8].
W J 7,39 przekazuje wariant πνευμα αγιον (Duch Święty), w czym jest zgodny z rękopisami: Papirus Bodmer II, Regius, Waszyngtoński, f1, f13, minuskuł 33, a także z rękopisami tradycji bizantyjskiej. Papirus Bodmer XIV-XV, Kodeks Synajski, Cypryjski, Borgianus, Koridethi i inne przekazują wariant πνευμα (Duch). Współczesne wydania krytyczne stosują wariant πνευμα[9].
Historia edytuj
Według Gregory’ego rękopis został nabyty we wschodniej części Azji Mniejszej lub Armenii[5]. Według Porterów pochodzenie rękopisu jest nieznane[4], jakkolwiek dekoracje wskazywać mogą na egipskie pochodzenie[6]. Paolo Orsini w oparciu o kształt liter ocenił, że rękopis powstał w południowych Włoszech[10]. W nieznanych okolicznościach znalazł się w Wiedniu[4].
Nie ma zgody wśród paleografów co do wieku rękopisu, proponowane są daty od VII do XI wieku[4]. Gregory datował fragment na VII wiek[5]. Taką też datę podał William Hatch[7] oraz Aland w 1963 roku[11], jednak w roku 1989 podał X wiek[3]. Orsini datował na VIII wiek[10], a Porterowie na IX wiek[4]. Obecnie INTF datuje go na X wiek[2].
Gregory podczas swej wizyty w Wiedniu (1887 rok) sporządził pierwszy jego opis rękopisu[5] i umieścił go na liście rękopisów Nowego Testamentu[12]. Początkowo był oznaczany przy pomocy siglum Wn[5]. Hermann von Soden oznaczył go przy pomocy ε 45, a w 1908 roku Gregory dał mu siglum 0105[13]. W 1909 roku Gregory opublikował jego tekst[14]. William Hatch opublikował facsimile (folio 2 recto)[7]. Rękopis badali paleografowie Guglielmo Cavallo (1988) i Paolo Orsini (2005)[2].
Tekst rękopisu po raz pierwszy został wykorzystany w VIII wydaniu Nowego Testamentu Tischendorfa (Editio Octava Critica Maior)[6]. Jest wykorzystywany we współczesnych krytycznych wydaniach greckiego Nowego Testamentu[15].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Aland i Aland 1995 ↓, s. 121.
- ↑ a b c d Cod. 0105 i INTF ↓.
- ↑ a b c Aland i Aland 1989 ↓, s. 130.
- ↑ a b c d e Porter i Porter 2008 ↓, s. 162.
- ↑ a b c d e f Gregory 1900 ↓, s. 81.
- ↑ a b c d e Porter i Porter 2008 ↓, s. 163.
- ↑ a b c d Hatch 1939 ↓, s. Plate XXXIV.
- ↑ NA27 2006 ↓, s. 269.
- ↑ NA27 2006 ↓, s. 272.
- ↑ a b P. Orsini, Manoscritti in maiuscola biblica, Rome 2005, s. 163–164.
- ↑ Aland 1963 ↓, s. 46.
- ↑ Aland 1963 ↓, s. 9.
- ↑ Gregory 1908 ↓, s. 40.
- ↑ Gregory 1909 ↓, s. 1066–1074.
- ↑ NA26 1991 ↓, s. 49*.
Bibliografia edytuj
- Publikacje rękopisu
- Evangelium: Cap. 6,71-7,46 [online], ÖNB. – rękopis w zdigitalizowanej formie na stronie ÖNB
- W.H.P. Hatch: The Principal Uncial Manuscripts of the New Testament. Chicago: The University of Chicago, 1939, s. Plate XXXIV.
- U.B. Schmid, D.C. Parker, W.J. Elliott: The Gospel according to St. John: The majuscules. Leiden: Brill, 2007, s. 117–124. [tekst Ewangelii Jana]
- Listy rękopisów
- Caspar René Gregory: Die griechischen Handschriften des Neuen Testament. Leipzig: J.C. Hinrichs’sche Buchhandlung, 1908, s. 40. (niem.).
- INTF, Kodeks 0105 (GA), [w:] Liste Handschriften [online], Münster Institute [dostęp 2021-08-26] (niem.).
- Kurt Aland: Kurzgefasste Liste der griechischen Handschriften des Neuen Testaments. Berlin: Walter de Gruyter & Co, 1963, s. 351. (niem.).
- Wydania krytyczne NT
- E. Nestle, E. Nastle, K. Aland: Novum Testamentum Graece. Wyd. 26. Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft, 1991. ISBN 3-438-05100-1. [w skrócie NA26]
- Eberhard Nestle, Erwin Nestle: Novum Testamentum Graece. communiter ediderunt: B. et K. Aland, J. Karavidopoulos, C.M. Martini, B.M. Metzger. Wyd. 27. Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft, 2006. ISBN 978-3-438-05100-4. [NA27]
- Introdukcje do krytyki tekstu NT
- Kurt Aland, Barbara Aland: Der Text des Neues Testaments: Einführung in die wissenschaftlichen Ausgaben sowie Theorie und Praxis der modernen Textkritik. Wyd. 2. Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft, 1989. ISBN 3-438-06011-6. (niem.).
- K. Aland, B. Aland: The Text of the New Testament: An Introduction to the Critical Editions and to the Theory and Practice of Modern Textual Criticism. przeł. Erroll F. Rhodes. Grand Rapids, Michigan: William B. Eerdmans Publishing Company, 1995. ISBN 978-0-8028-4098-1. (ang.).
- Caspar René Gregory: Textkritik des Neuen Testaments. T. 1. Leipzig: J.C. Hinrichs, 1900, s. 81. (niem.).
- C.R. Gregory: Textkritik des Neuen Testamentes. T. III. Leipzig: J.C. Hinrichs, 1909, s. 1066–1074. (niem.).
- Stanley E. Porter, Wendy J. Porter, New Testament Greek Papyri and Parchments, Berlin – New York: Walter de Gruyter, 2008, s. 162–186, ISBN 978-3-11-020308-0 (ang.).
Linki zewnętrzne edytuj
- Uncial 0105, [w:] Wieland Willker, Textual Commentary [zarchiwizowane z adresu 2016-03-15].