Kodeniec
Kodeniec – wieś sołecka[6] w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie parczewskim, w gminie Dębowa Kłoda[5][7]. Leży nad strugą Kodenianka (dopływ Piwonii), przy drodze powiatowej nr 1638L pomiędzy Parczewem i Włodawą.
| wieś | |
 Zabytkowy kościół Narodzenia NMP (dawna cerkiew) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) | |
| Strefa numeracyjna |
83 |
| Kod pocztowy |
21-211[4] |
| Tablice rejestracyjne |
LPA |
| SIMC |
0011363[5] |
Położenie na mapie gminy Dębowa Kłoda  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu parczewskiego  | |
 51°36′28″N 23°07′29″E/51,607778 23,124722[1]
| |
Wieś ekonomii brzeskiej w drugiej połowie XVII wieku[8].
W latach 1944–1954 miejscowość była siedzibą gminy Krzywowierzba. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Kodeniec. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa bialskopodlaskiego.
Wieś stanowi sołectwo w gminie Dębowa Kłoda[6]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś miała 394 mieszkańców[9].
We wsi działają szkoła podstawowa[10], apteka, coffee shop, przychodnia medyczna, remiza Ochotniczej Straży Pożarnej[11].
Części wsi
edytuj| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0011370 | Chałupne | część wsi |
Świątynie
edytuj
.jpg)
We wsi znajduje się zabytkowa dawna cerkiew unicka z roku 1795 obecnie służąca jako świątynia rzymskokatolicka parafii pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Maryi Panny[12][13][14]. W latach 1875–1915 była świątynią prawosławną, 1920-1940 rzymskokatolicką, 1940-1947 prawosławną a od 1947 ponownie rzymskokatolicką[15][16].
Kościół drewniany, trzynawowy, o zrębowej konstrukcji posiada klasycystyczne i późnobarokowe polichromie na sklepieniu oraz ludowe wyposażenie wnętrza. Można tu obejrzeć obrazy i rzeźby pochodzące głównie z XIX wieku, a także znacznie starsze, sięgające wieku XVII[17]. Obok kościoła znajduje się dzwonnica, która jest zabytkiem drewnianej sztuki sakralnej z końca XVIII wieku[15]. Obiekty to jest kościół, dzwonnica[18] i cmentarz[19] wpisane są do rejestru zabytków pod numerem rejestrowym A/107 z 30.11.1966 i z 10.10.1956 roku[20].
W Kodeńcu znajduje się także cerkiew pod wezwaniem Narodzenia św. Jana Chrzciciela (zlokalizowana na cmentarzu), podlegająca parafii prawosławnej w Horostycie[21].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 55673
- ↑ Wieś Kodeniec w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-05-17], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-05-17].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 487 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2017-03-04].
- ↑ a b BIP gminy, sołectwa i sołtysi
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
- ↑ Stanisław Zawadzki, Gospodarowanie ekonomiami królewskimi w Wielkim Księstwie Litewskim w świetle kontraktów dzierżawnych z II poł. XVII w., Warszawa 2021, s. 167.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Szkoła Podstawowa w Kodeńcu [online], kodeniec.szkolna.net [dostęp 2025-03-16].
- ↑ OCHOTNICZA STRAŻ POŻARNA W KODEŃCU | Rejestr.io [online], rejestr.io [dostęp 2025-03-16].
- ↑ Parafia Narodzenia NMP [online], Diecezja Siedlecka [dostęp 2025-03-16].
- ↑ Kodeniec - Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny - stare zdjęcia, mapa [online], fotopolska.eu [dostęp 2025-03-16].
- ↑ Strona parafii [online] [dostęp 2025-03-16].
- ↑ a b Strona Lubelskie klimaty. Kościół w Kodeńcu
- ↑ Kodeniec (woj. lubelskie), Instytut Sztuki PAN, 1970, s. 3 [dostęp 2025-03-16] (pol.).
- ↑ Kodeniec kościół [online], Katarzyna i Artur Ciechiewicz - BLOG [dostęp 2025-03-16] (ang.).
- ↑ Nepomuckim szlakiem: Kodeniec [online], Nepomuckim szlakiem [dostęp 2025-03-16].
- ↑ Cmentarz Parafialny w Kodeńcu [online], mogily.pl [dostęp 2025-03-16].
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo lubelskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 stycznia 2025 [dostęp 2017-03-04].
- ↑ Cerkiew w Kodeńcu – Horostyta – parafia prawosławna [online] [dostęp 2025-03-16].
Linki zewnętrzne
edytuj- Kodeniec, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 240.