Kokorycz pełna

Kokorycz pełna
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	jaskropodobne
Rząd	jaskrowce
Rodzina	makowate
Rodzaj	kokorycz
Gatunek	kokorycz pełna
	Nazwa systematyczna
	Corydalis solida (L.) Clairv.; Man. herbor. Suisse 371. 1811
Synonimy
	Corydalis bulbosa (L.) DC.; Fumaria bulbosa L..; Fumaria bulbosa var. solida L.;
	Corydalis bulbosa (L.) DC.; Fumaria bulbosa L..; Fumaria bulbosa var. solida L.;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kokorycz pełna (Corydalis solida) – gatunek rośliny należący do rodziny makowatych, w innej klasyfikacji zaliczany do rodziny dymnicowatych. Występuje w stanie dzikim na większości obszaru Europy, w Algierii, Turcji i niektórych rejonach Syberii^[3]. W Polsce dość częsta, zarówno na niżu, jak i w niższych położeniach górskich.

Morfologia edytuj

Łodyga: Delikatna, nieowłosiona, o wysokości do 20 cm, dołem pokryta łuskowatymi liśćmi.
Bulwa: Roślina posiada niedużą, kulistą, pełną bulwę. Korzystając z nagromadzonych w niej w poprzednim roku substancji zapasowych rozwija kwiaty bardzo wczesną wiosną, jeszcze przed rozwinięciem liści przez drzewa.
Liście: U dołu przeważnie z jednym listkiem i dwoma podwójnie trójdzielnymi liśćmi. Przysadki o innym kształcie niż liście – palczastowrębne lub palczastosieczne, a czasami niepodzielone.
Kwiaty: Ciemnoczerwone, rzadziej białe lub fioletowe do 2,5 cm długości, z długą, prawie prostą ostrogą. Kwiaty o długości 15-25 mm tworzą szczytowe, dość luźne grono. Wyrastają na szypułkach nieco tylko krótszych od przysadek. Dwie działki kielicha odpadają bardzo wcześnie, tak, że kielicha przeważnie brak. Korona składa się z 4 płatków, które zrośnięte są nasadami. Górny płatek tworzy ostrogę, w której wytwarzany jest nektar. Dwa środkowe płatki tworzą hełm, którego zadaniem jest ochrona wewnętrznych części kwiatu.
Owoc: Pękająca dwoma podłużnymi szwami torebka, wyrastająca na trzonku o długości 10-14 mm. Czarnej barwy nasiona o średnicy ok. 2 mm zawierają elajosom.
Gatunki podobne: Kokorycz pusta. Najłatwiej rozróżnić po przysadkach (kokorycz pusta ma niepodzielone), lub bulwach (ma puste).

Pokrój
Przecięta bulwa
Kwiatostan kokoryczy pełnej
Kwiatostany kokoryczy pełnej (po lewej) i pustej (po prawej)
Owoce

Biologia i ekologia edytuj

Bylina, geofit. Roślina posiada podwójne zabezpieczenie przed samozapyleniem; kwiaty są przedprątne, a ponadto jest wybitnie samopłonna – własny pyłek nie może kiełkować na tej samej roślinie. Kwitnie od marca do maja. Zapylana jest przez owady. Nasiona rozsiewane są przez mrówki. Siedlisko: widne lasy liściaste, zarośla, żywopłoty. Gleby gliniaste ubogie w wapń. W górach występuje po regiel dolny. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla O. Fagetalia.^[4]

Zmienność edytuj

Tworzy mieszańce z kokoryczą wątłą^[5].

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-04] (ang.).
↑ ^a ^b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-11-11].
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
↑ Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.

Bibliografia edytuj

Tadeusz Traczyk: Rośliny lasu liściastego. Warszawa: PZWS, 1959.
Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-04] (ang.).

[grin-3] Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-11-11].

[4] Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

[5] Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.

[3]

[1]

[2]

[4]

[5]