Kolë Jakova

Kolë Jakova
Data i miejsce urodzenia	15 grudnia 1916 ; Szkodra (Albania)
Data i miejsce śmierci	16 listopada 2002 ; Tirana (Albania)
Narodowość	albańska
Język	albański
Dziedzina sztuki	dramat, powieść
	Ważne dzieła
	Dom Gjoni; Nasza ziemia;

Kolë Jakova (ur. 15 grudnia 1916 w Szkodrze, zm. 16 listopada 2002 w Tiranie^[1]) – albański dramaturg, poeta i scenarzysta filmowy.

ŻyciorysEdytuj

Był synem rzemieślnika. Kształcił się w rodzinnej Szkodrze. W czasie II wojny światowej działał w ruchu oporu, organizując teatr partyzancki i pisząc pierwsze utwory. Po 1944 skoncentrował się na poezji, nawiązującej do walki partyzantów albańskich. Od 1947 pisał dramaty, stając się jednym z twórców współczesnej dramaturgii albańskiej^[2]. Początkowo w jego twórczości dominowały komedie (Dom Gjoni), ale największą sławę przyniosły mu patetyczne utwory odwołujące się do historii Albanii. W 1954 wydał dramat Nasza ziemia (Toka jone) stanowiący klasyczny przykład zastosowania formuły socrealistycznej w albańskiej literaturze. W 1964 dramat ten stał się podstawą scenariusza filmu fabularnego Toka jonë, w reżyserii Hysena Hakaniego.

Dramaty Jakovy, pisane w latach 60. i 70. zgodnie z nową linią partii przedstawiały problem emancypacji ludności wiejskiej, a także walki z religią i prawem zwyczajowym (Gjetani)^[2].

W latach 1945–1946 kierował Filharmonią Albańską^[2]. W latach 1947–1949 sprawował funkcję dyrektora Teatru Ludowego (Teatri Popullor) w Tiranie, późniejszego Teatru Narodowego.

Grób Kole Jakovy na cmentarzu Sharre w Tiranie

Imię Jakovy nosi szkoła w Tiranie i ulica w Prizrenie.

TwórczośćEdytuj

DramatyEdytuj

1947: Dom Gjoni
1949: Halili dhe Hajria (Halil i Hajrija)
1953: Motori (Maszyna)
1954: Toka jonë (Nasza ziemia)
1965: Përkolgjinajt
1972: Gjetani
1976: Lulet e shegës (Kwiaty granatu)
1977: Lugajanet
1978: Permbytja e madhe (Wielka powódź)

PowieściEdytuj

1967: Ndihme konkrete (Konkretna pomoc)
1975: Bashkë me Agimin (Razem z Agimem)
1979: Fshati midis ujërave (Wieś między wodami)
1984: Kulla buzë liqenit (Kulla u ujścia rzeki)

OpowiadaniaEdytuj

1979: Mbreti i divave (Król gigantów)

Scenariusze filmoweEdytuj

1978: Kur hidheshin themelet
1983: Bilbili mëndjelehtë

LIteratura dziecięcaEdytuj

1998: Rapsodi shqiptare : një tufë rapsodi legjendare shqiptare të krijuara sipas dëshirës së autorit dhe të vëna në varg sipas vargut te ciklit te kreshnikeve

PrzypisyEdytuj

↑ 15 dhjetor 1916, lindi Kol Jakova, shkrimtar dhë dramaturg. = 2018-11-13, qmksh.al, 2017 (alb.).
↑ ^a ^b ^c Josif Papagjoni: Enciklopedi. Teatri & Kinematografia Shqiptare. Tirana: Toena, 2009, s. 184-185. ISBN 978-99943-1-456-0. (alb.).

BibliografiaEdytuj

Josif Papagjoni: Enciklopedi. Teatri e kinematografia shqiptare. Tirana: 2009, s. 195–197. ISBN 978-99943-1456-0. (alb.).
Ymer Çiraku, Kolë Jakova, Tirana 1998.
Biogram pisarza

[qmksh-1] 15 dhjetor 1916, lindi Kol Jakova, shkrimtar dhë dramaturg. = 2018-11-13, qmksh.al, 2017 (alb.).

[Papagjoni-2] Josif Papagjoni: Enciklopedi. Teatri & Kinematografia Shqiptare. Tirana: Toena, 2009, s. 184-185. ISBN 978-99943-1-456-0. (alb.).

[1]

[2]


Data i miejsce urodzenia	15 grudnia 1916 Szkodra (Albania)
Data i miejsce śmierci	16 listopada 2002 Tirana (Albania)
Narodowość	albańska
Język	albański
Dziedzina sztuki	dramat, powieść
Ważne dzieła
Dom Gjoni Nasza ziemia