Kolcomysz innozębna

Kolcomysz innozębna
	Acomys louisae
	O. Thomas, 1896
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	Supramyomorpha
Infrarząd	myszokształtne
Nadrodzina	myszowe
Rodzina	myszowate
Podrodzina	sztywniaki
Rodzaj	kolcomysz
Gatunek	kolcomysz innozębna
Podgatunki
	A. l. louisae O. Thomas, 1896; A. l. umbratus O. Thomas, 1923;
	A. l. louisae O. Thomas, 1896; A. l. umbratus O. Thomas, 1923;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies

Kolcomysz innozębna^[5] (Acomys louisae) – gatunek ssaka z podrodziny sztywniaków (Deomyinae) w obrębie rodziny myszowatych (Muridae), występujący na Półwyspie Somalijskim^[4]^[6].

Zasięg występowania edytuj

Kolcomysz innozębna występuje we wschodniej Afryce zamieszkując w zależności od podgatunku^[7]:

A. louisae louisae – południowa Somalia i skrajnie wschodnia Kenia.
A. louisae umbratus – południowe Dżibuti i północna Somalia.

Taksonomia edytuj

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1896 roku brytyjski zoolog Oldfield Thomas nadając mu nazwę Acomys louisae^[2]. Holotyp pochodził z obszaru 40 mi (64 km) na południe od Berbery, w Somalii^[6].

A. louisae został umieszczony w podrodzaju Peracomys i wyodrębniony z grupy gatunkowej A. subspinosus na podstawie cech uzębienia (wśród innych kolcomyszy wyróżnia go nietypowe uzębienie (stąd nazwa)^[4]); jego ważność jako gatunku została później potwierdzona szerszymi danymi morfologicznymi. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają dwa podgatunki^[7].

Etymologia edytuj

Acomys: gr. ακη akē „ostry punkt”; μυς mus, μυός muos „mysz”^[8].
louisae: Louise Jane Forbes Lort Phillips z domu Gunnis (1857–1946), żona brytyjskiego łowcy dużych zwierząt Ethelberta Lort Phillipsa^[9].
umbratus: łac. umbratus „zacieniony”, od umbrare „zacienić”^[10].

Morfologia edytuj

Długość ciała (bez ogona) 79–95 mm, długość ogona 86–104 mm, długość ucha 12–15 mm, długość tylnej stopy 16 mm; brak szczegółowych danych dotyczących masy ciała^[11].

Biologia edytuj

Kolcomysz innozębna jest spotykana do wysokości 500 m n.p.m. Zamieszkuje podobne tereny co kolcomysz ognista (A. ignitus), kolcomysz sawannowa (A. kempi) i kolcomysz drobna (A. wilsoni): obszary żwirowe wśród suchej sawanny; na północy zasięgu żyje także na terenach trawiastych. Prowadzi naziemny tryb życia, jest owadożerna. Nie wiadomo, czy potrafi przetrwać w zaburzonym środowisku^[4].

Populacja edytuj

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody uznaje kolcomysz innozębną za gatunek najmniejszej troski. Nie są znane zagrożenia dla gatunku, jest on szeroko rozpowszechniony i pospolity w sprzyjającym środowisku^[4].

Przypisy edytuj

↑ Acomys louisae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b O. Thomas. Description of a new Acomys from Somaliland. „The Annals and Magazine of Natural History”. Sixth series. 18, s. 269, 1896. (ang.).
↑ O. Thomas. Notes on some spiny mice (Acomys). „The Annals and Magazine of Natural History”. Ninth series. 12, s. 174, 1923. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e F.F. Cassola F.F., Acomys louisae, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-3 [dostęp 2021-12-29] (ang.).
↑ W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 258. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.): Species: Acomys (Peracomys) louisae. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-10].
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 440. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 75, 1904. (ang.).
↑ B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 247. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).
↑ umbratus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2021-12-29] (ang.).
↑ Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 601. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[itis-1] Acomys louisae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Thomas1896-2] O. Thomas. Description of a new Acomys from Somaliland. „The Annals and Magazine of Natural History”. Sixth series. 18, s. 269, 1896. (ang.).

[Thomas1923-3] O. Thomas. Notes on some spiny mice (Acomys). „The Annals and Magazine of Natural History”. Ninth series. 12, s. 174, 1923. (ang.).

[iucn-4] F.F. Cassola F.F., Acomys louisae, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-3 [dostęp 2021-12-29] (ang.).

[Cichocki&inni-5] W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 258. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Wilson&Reeder-6] D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.): Species: Acomys (Peracomys) louisae. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-10].

[Burgin&inni-7] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 440. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Palmer-8] T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 75, 1904. (ang.).

[Beolens&inni-9] B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 247. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).

[10] umbratus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2021-12-29] (ang.).

[Denys&inni-11] Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 601. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[5]

[4]

[6]

[1]

[2]

[3]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]