Kolejność bajtów

W sytuacjach, kiedy liczby całkowite lub jakiekolwiek inne dane zapisywane są przy użyciu wielu (przynajmniej dwóch) bajtów, nie istnieje jeden unikatowy sposób uporządkowania tych bajtów w pamięci lub w czasie transmisji przez dowolne medium i musi być użyta jedna z wielu konwencji ustalająca kolejność bajtów (ang. byte order lub endianness). Jest to analogiczne do zapisu pozycyjnego liczb lub kierunku pisma w różnych językach – ze strony lewej na prawą albo z prawej na lewą.

Big endian edytuj

Big endian[1] (spotykane także grubokońcowość[2]) to forma zapisu danych, w której najbardziej znaczący bajt (zwany też górnym bajtem, z ang. high-order byte) umieszczony jest jako pierwszy[1].

Procesory, które używają formy big endian, to między innymi HP Intel Itanium, SPARC, Motorola 68000[3], PowerPC 970, IBM System/360, Siemens SIMATIC S7.

Jest ona analogiczna do używanego na co dzień przez ludzi sposobu zapisu liczb.

Procesor zapisujący 32-bitowe wartości w pamięci, przykładowo 0x4A3B2C1D pod adresem 100, umieszcza dane, zajmując adresy od 100 do 103 w następującej kolejności:

100 101 102 103
... 4A 3B 2C 1D ...

Przykładowe formaty plików, które zawierają dane w formacie big-endian[4]:

Little endian edytuj

Little endian[1] (spotykane także cienkokońcowość[2]) to forma zapisu danych, w której najmniej znaczący bajt (zwany też dolnym bajtem, z ang. low-order byte) umieszczony jest jako pierwszy[1]. Procesory, które używają formy little endian, to między innymi wszystkie z rodziny x86, DEC VAX.

Jest ona odwrotna do używanego na co dzień sposobu zapisu liczb.

Procesor zapisujący 32-bitowe wartości w pamięci, przykładowo 0x4A3B2C1D pod adresem 100, umieszcza dane zajmując adresy od 100 do 103 w następującej kolejności:

100 101 102 103
... 1D 2C 3B 4A ...

Przykładowe formaty plików, które zawierają dane w formacie little-endian[4]:

Procesory z możliwością zmiany kolejności bajtów edytuj

Prócz procesorów, które mają na stałe zaimplementowaną kolejność bajtów, istnieją również takie, w których można przełączyć tryb kolejności (tzw. bi-endian[1]). Należą do nich:

Przykładowe formaty plików, które wspierają dane w obu formatach[4]:

Etymologia edytuj

Angielskie nazwy big endian i little endian pochodzą z książki Jonathana Swifta Podróże Guliwera i odnoszą się do mieszkańców Liliputu, których spór o to czy ugotowane jajko należy tłuc od grubego (tępego), czy od cienkiego (ostrego) końca, doprowadził do podziału na dwa stronnictwa toczące ze sobą niekończące się, choć bezsensowne, dysputy i wojny[5][3].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b c d e Hook 2005 ↓, s. 81.
  2. a b Ogrodzki 2005 ↓, s. 44.
  3. a b Null i Lobur 2006 ↓, s. 245.
  4. a b c Null i Lobur 2006 ↓, s. 247.
  5. Saltzer i Kaashoek 2009 ↓, s. 158.

Bibliografia edytuj