Wikipedia

Kolonialne marynarki wojenne Australii

Kolonialne marynarki wojenne Australii − przed utworzeniem Federacji Australijskiej w 1901, pięć z sześciu kolonii australijskich posiadało własne floty wojenne. Były to stany: Nowa Południowa Walia, Queensland, Australia Południowa, Wiktoria oraz Australia Zachodnia. Zostały zlikwidowane w roku 1901, kiedy to nowa konstytucja zabroniła stanom posiadania osobnych sił zbrojnych i powstała Royal Australian Navy.

Torpedowiec Avernus in porcie Sydney.

Nowa Południowa Walia edytuj

Utworzona pod zwierzchnictwem Rządu Nowej Południowej Walii, funkcjonowała pod dwoma nazwami – New South Wales Naval Brigade i New South Wales Naval Artillery Volunteers. W 1855 zbudowano pierwszy okręt – kanonierkę Spitfire, który pozostawał w czynnej służbie do 1859, kiedy następnie został przekazany stanowi Queensland. Pod koniec lat 70. XIX w. rząd wydał kolejny dekret o budowie dwóch torpedowców – Acherona i Avernusa, oba torpedowce zostały skonstruowane w Sydney. W 1882 do floty dołączył HMS Wolverine, który został kupiony od Royal Navy. Kwatera główna dowództwa marynarki znajdowała się w Fort Macquarie.

Queensland edytuj

Utworzona w 1883 z dekretów Jervoisa-Scratchleya pod nazwą Queensland Maritime Defence Force. Poniższa lista przedstawia wszystkie okręty, które służyły we flocie Marynarki kolonialnej stanu Queensland:

Nazwa Klasa Typ Data Uwagi
Bonito kanonierka 1884–1901  
Bream kanonierka 1884–1901 Zatonęła w porcie Tangalooma
Nazwa Klasa Typ Data Uwagi
Dolphin kanonierka 1884–1901 Zatonęła w porcie Tangalooma
Nazwa Klasa Typ Data Uwagi
Gayundah kanonierka Gayundah 1884–1918
Nazwa Klasa Typ Data Uwagi
Midge torpedowiec   1887–1912  
Miner stawiacz min   1887–1901
Mosquito torpedowiec   1884–1910  
Nazwa Klasa Typ Data Uwagi
Otter patrolowiec   1887–1906 Zarekwirowany podczas I i II wojny światowej
Nazwa Klasa Typ Data Uwagi
Paluma kanonierka Gayundah 1884–1916  
Pumba kanonierka 1884–1901  
Nazwa Klasa Typ Data Uwagi
Stingaree kanonierka 1984–1895 Zatonęła w porcie Tangalooma

Australia Południowa edytuj

W latach 80. XIX w., gubernator Australii Południowej – William Jervois, wydał akt o utworzeniu kolonialnej marynarki wojennej w stanie Australia Południowa. We wrześniu 1884 włączono pierwszy okręt – 920-tonową kanonierkę Protector, która była jednym z najbardziej zaawansowanych okrętów w całej Australii. Okręt ten brał udział m.in. w powstaniu bokserów w Chinach. Dla ochrony okrętu, rząd Australii Południowej utworzył specjalną brygadę morską. W 1905 zakupiono od Tasmanii torpedowiec TB 191.

Wiktoria edytuj

Stan Wiktoria utworzył własną marynarkę wojenną, która działa pod nazwą Victorian Naval Forces. W 1853 rozpoczęto budowę pierwszego okrętu – HMCS Victoria, którego budowę ukończono 30 czerwca 1855. 31 maja 1856 okręt przybył do stanu Wiktoria. Jednostka brała udział m.in. w wojnach maoryskich oraz w ekspedycji Burke’a i Willis'a. W 1859 sformowano brygadę morską. Następnie w 1863 brygada otrzymała status pół-milicji, ponownie przeformowana 1871, zmieniła nazwę na „Rezerwę Morską Wiktorii” i działa już jako pełny organ milicyjny. Po raz ostatni przeformowana w 1885, kiedy przyjęła nazwę „Brygady Morskiej Wiktoii”. W okresie swej świetności brygada liczyła 300 milicjantów. Po olbrzymim sukcesie zakupu okrętu HMCS Victoria rząd kolonialny Wiktorii dokonał zakupu „monitora parapetowego” HMVS Cerberus, wraz z zakupem tego okrętu, Royal Navy podarowała okręt liniowy HMS Nelson. W 1884 do listy okrętów VNF dołączono torpedowce: HMVS Childers, HMVS Lonsdale oraz HMVS Nepean a także kanonierki: HMVS Victoria (1884) oraz HMVS Albert. W 1886 dołączyła kolejna łódź torpedowa – HMVS Gordon, zaś w 1892 – HMVS Countess of Hopetoun. Na potrzeby militarne zmodyfikowano również dwie szalandy – Batman i Fawkner. Obydwa okręty zostały uzbrojone w działa 6-funtowe zamontowane na dziobach okrętów. Holownik Gannet oraz parowiec Lady Loch także zostały podobnie zmodyfikowane. Okręty zarządu portowego Commissioner i Customs No. 1 zostały zmodyfikowane w łodzie torpedowe. W 1885, rządowe parowce Lion i Spray zostały uzbrojone w 6-funtowe działa Armstronga. Spray przeszedł później kolejną modyfikację – w okręcie tym, zamontowano dwie wyrzutnie torpedowe. Kwatera główna marynarki Wiktorii znajdowała się w Port Phillip.

Australia Zachodnia edytuj

Australia Zachodnia nie posiadała własnej wojennej marynarki kolonialnej do 1890, kiedy to utworzono samorząd stanu Australia Zachodnia. Jednakże w 1879 utworzono jednostkę milicyjną, której nadano nazwę „Artylerii Morskiej Fremantle”. Jednostka miała ochraniać port Fremantle w Perth, a żołnierzy stanowili byli marynarze Royal Navy oraz morscy najemnicy. Jednostka została wyposażona w dwa 6-funtowe działa polowe zamontowane w porcie bez możliwości przemieszczania ich. W 1889 wymieniono działa na silniejsze działa 9-funtowe z możliwością przemieszczania ich. Po przeformowaniu jednostka przyjęła nazwę „Artylerii Ochotniczej Fremantle”.

Tasmania edytuj

W połowie lat 30. XIX w. koloniści zamieszkujący Ziemię van Diemena wybudowali i uzbroili szkuner, który nazwali Eliza. Okręt został wybudowany w Port Arthur i przeznaczony głównie do walki z piractwem morskim. W 1883 Tasmania otrzymała torpedowiec TB 191. Okręt przybył do stolicy stanu – Hobart, 1 maja 1884 i pozostawał w służbie do 1905, kiedy następnie został przekazany Australii Południowej.

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kolonialne_marynarki_wojenne_Australii&oldid=72017417”