Koloredzi

grupa etniczna w Południowej Afryce; osoby mieszanego pochodzenia afrykańskiego, europejskiego lub azjatyckiego

Koloredzi (afr. Kleurlinge, ang. Coloureds) – grupa ludności zamieszkująca Republikę Południowej Afryki i Namibię o mieszanym pochodzeniu rasowym, powstała ze zmieszania się ludów Khoisan, Burów oraz Malajów w Kolonii Przylądkowej, mówiąca afrikaans, wyznająca kalwinizm, w mniejszym stopniu islam.

Koloredzi
Ilustracja
Populacja

4,5+ miliona[1]

Miejsce zamieszkania

Południowa Afryka: 4 539 790 (9%)[1]
Namibia: 180–200 tys. (8%)

Język

afrikaans, angielski

Religia

kalwinizm, islam

Pokrewne

Holendrzy, Hotentoci, Hindusi, Azjaci, Burowie

Studia genetyczne wykazują, że Koloredzi są najbardziej „wymieszaną” grupą rasową na świecie[2][3], jakkolwiek badanie żeńskiego wkładu do populacji Koloredów mierzony przez mitochondrialny DNA wykazują największy udział ludów Khoisan[4][5].

Spis ludności z 2001 wykazał, iż RPA zamieszkuje około cztery miliony ludności kolorowej, co stanowi około 8,9% ludności całego kraju[6]. W Prowincji Przylądkowej Zachodniej i Przylądkowej Północnej kolorowi stanowią więcej niż 50% ogółu społeczeństwa, a w pozostałych mniej niż 10% (0,2% w Limpopo i 7,4% w Prowincji Przylądkowej Wschodniej)[7].

Polityka apartheidu

edytuj

Podczas obowiązywania apartheidu ludność kolorowa była stosunkowo uprzywilejowana, gdyż uznawani byli za ludność rasowo doskonalszą, w przeciwieństwie do ludności czarnoskórej i azjatyckiej (w realiach południowoafrykańskich głównie hinduskiej). Z białymi Afrykanerami prócz języka, łączyła ich również ta sama religia (kalwinizm, ponad 85%), jakkolwiek mniejszość Koloredów z Przylądka wyznaje islam (tzw. Cape Malays, około 10%).

Pod koniec lat 50. XX wieku w stolicy Namibii, Windhuk, utworzono osobną dzielnicę Khomasdal dla ludności kolorowej. Khomasdal, w przeciwieństwie do dzielnicy Katutura utworzonej dla czarnoskórych, znajdowała się nie tylko w dogodniejszym miejscu, ale także ludność kolorowa posiadała tam większe domy i działki.

Pomimo zniesienia apartheidu w Południowej Afryce pojęcie to wciąż jest używane zarówno przez samych Koloredów, jak i władze państwowe (m.in. podczas ostatniego spisu w 2011).

Przypisy

edytuj
  1. a b http://www.statssa.gov.za/publications/P0302/P03022011.pdf Statistical Release P0302: Mid-year population estimates, 2011
  2. Randolph E. Schmid: Africans have world's greatest genetic variation. Msnbc.com, April 30, 2009. [dostęp 2009-10-23].
  3. Tishkoff SA, Reed FA, Friedlaender FR, et al. The Genetic Structure and History of Africans and African Americans. „Science”. 324 (5930), s. 1035–44, April 2009. DOI: 10.1126/science.1172257. PMID: 19407144. PMCID: PMC2947357. 
  4. Quintana-Murci L, Harmant C, Quach H, Balanovsky O, Zaporozhchenko V, Bormans C, van Helden PD, et al., (2010). Strong maternal Khoisan contribution to the South African coloured population: a case of gender-biased admixture. American Journal of Human Genetics 86: 611-20. http://www.cell.com/AJHG/abstract/S0002-9297%2810%2900096-0.
  5. Schlebusch CM, Naidoo T and Soodyall H (2009). SNaPshot minisequencing to resolve mitochondrial macro-haplogroups found in Africa. Electrophoresis 30: 3657-64. http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/elps.200900197/abstract
  6. Spis z roku 2001 (pdf). info.gov.za. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-18)]., S. 10.
  7. Spis z roku 2001 (pdf). info.gov.za. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-18)]., S. 12.