Kolsk
Kolsk (niem. Kölzig) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie choszczeńskim, w gminie Bierzwnik. Najbardziej na południe położona miejscowość gminy.
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
78 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2007) |
242 |
| Strefa numeracyjna |
95 |
| Kod pocztowy |
73-240[2] |
| Tablice rejestracyjne |
ZCH |
| SIMC |
0178146 |
Położenie na mapie gminy Bierzwnik  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu choszczeńskiego  | |
 52°59′26″N 15°37′52″E/52,990556 15,631111[1]
| |
W latach 1954–1957 wieś należała i była siedzibą władz gromady Kolsk, po jej zniesieniu w gromadzie Bierzwnik. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gorzowskiego.
Położenie edytuj
Wieś leży ok. 5 km na południowy zachód od Bierzwnika, między Ostromęckiem a miejscowością Osiek, nad jeziorem Jeziorko, na Pojezierzu Dobiegniewskim.
Historia edytuj
Wieś o metryce średniowiecznej. Pierwsza wzmianka pochodzi z 1337 r., kiedy to osada należała do ziemi krajeńskiej (Land Friedeberg). Wieś liczyła 22 łany, z których trzy należały do Henninga Wildenow. W 1354 r. Kolsk, na mocy darowizny margrabiego przeszła na własność klasztoru w Bierzwniku. Około 1428 r. osada przez krótki okres była w posiadaniu zakonu krzyżackiego, potem ponownie klasztoru w Bierzwniku. Około 1458 r. pół wsi zakupił – wraz z połową jeziora – Peter Grunow, a w 1473 r. połowę osady Thewes Kleban. W czasach reformacji cała wieś weszła w skład domeny państwowej. W 1718 r. w Kolsku, liczącym 38 łanów, było 12 gospodarstw chłopskich, sześć zagrodników, a także karczma i kuźnia. Około 1800 r. we wsi było 12 gospodarstw chłopskich, sześciu zagrodników, 12 chałupników, a także cegielnia, kuźnia i pracownia kołodziejska (łącznie 224 mieszkańców). W 1840 r. we wsi było już 47 domów, cegielnia i domek myśliwski. W 1868 r. we wsi odnotowano sołtysa lennego, pastora, 11 pełnych chłopów, karczmarza, sześciu zagrodników, nauczyciela, kowala i dwóch wyrobników. W końcu XIX wieku miejscowy majątek należał do Augusta Boninga a następnie jego syna Augusta Ludwiga. W początku XX wieku we wsi wybudowano kościół, w 1925 r. we wsi było 65 domów mieszkalnych i 436 mieszkańców.
Zabytki edytuj
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[3][4]:
- dom nr 28 (dawniej 49), szachulcowy z końca XVIII wieku
inne zabytki:
- kościół filialny, rzymskokatolicki należący do parafii pw. Matki Boskiej Szkaplerznej w Bierzwniku, dekanatu Drawno, archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej, metropolii szczecińsko-kamieńskiej. Na wieży kościoła znajduje się dzwon z 1575 roku, wykonany przez stargardzkiego ludwisarza Joachima Karstede[5].
Sołectwo edytuj
Wieś jest siedzibą sołectwa Kolsk, które obejmuje jedynie Kolsk. W 2010 roku z sołectwa Kolsk wydzieliło się sołectwo Ostromęcko[6].
Kultura i sport edytuj
W Kolsku znajdują się filie Gminnej Biblioteki Publicznej oraz Gminnego Ośrodku Kultury i Sportu w Bierzwniku, jest tutaj również świetlica wiejska.
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 56249
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 498 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. zachodniopomorskiego - stan na 31.12.2012 r.. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 5. [dostęp 2013-04-05].
- ↑ „Zachodniopomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków”. Szczecin.
- ↑ M. Majewski Ludwisarstwo stargardzkie XVI-XVII wieku. Przyczynek do "Corpusu Campanorum Pomeranorum" [w:] Mała Ojczyzna - Wczoraj i Dziś. Materiały z sesji, Stargard 1999, s. 67
- ↑ Uchwała Nr XXIX/225/09 Rady Gminy Bierzwnik z dnia 18 grudnia 2009 r. ws. utworzenia sołectwa Ostromęcko (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2010 r. Nr 11, poz. 208)
Bibliografia edytuj
- Plan odnowy miejscowości, UMiG, Bierzwnik, luty 2009