Wikipedia

Komenda Rejonu Uzupełnień Łuck

Komenda Rejonu Uzupełnień Łuck (KRU Łuck) – organ wojskowy właściwy w sprawach uzupełnień Sił Zbrojnych II Rzeczypospolitej i administracji rezerw w powierzonym mu rejonie[2].

Komenda Rejonu Uzupełnień
Łuck
Powiatowa Komenda Uzupełnień
Łuck
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1919, 1921

Rozformowanie

1920, 1939

Tradycje
Rodowód

PKU Łuck[1]

Działania zbrojne
wojna polsko-bolszewicka
kampania wrześniowa
Organizacja
Dyslokacja

Łuck

Podległość

DOGen. „Lublin”
DOK II

Skład

PKU typ II

Komendy rejonów uzupełnień DOK II

Historia komendy edytuj

22 lipca 1919 roku minister spraw wojskowych ustanowił Powiatową Komendę Uzupełnień Łuck w celu przeprowadzenia zaciągu ochotniczego na terenach leżących na wschód od Bugu. PKU Łuck została podporządkowana Dowództwu Okręgu Generalnego „Lublin”. Komenda miała werbować ochotników w powiatach: łuckim i rówieńskim[3].

W 1920 roku, „w związku z sytuacją wojenną” PKU Łuck została zlikwidowana[4].

10 lutego 1921 roku minister spraw wojskowych ponownie uruchomił PKU Łuck, którą podporządkował pod względem fachowym, związanym z poborem, Dowództwu Okręgu Generalnego „Lublin”, a pod względem garnizonowym „odnośnemu dowództwu armii”. Etat PKU Łuck miał być identyczny z etatem wszystkich PKU z dodaniem po jednym oficerze ewidencyjnym i jednym pisarzu na każdy powiat[4].

18 listopada 1924 roku weszła w życie ustawa z dnia 23 maja 1924 roku o powszechnym obowiązku służby wojskowej[5], a 15 kwietnia 1925 roku rozporządzenie wykonawcze ministra spraw wojskowych do tejże ustawy, wydane 21 marca tego roku wspólnie z ministrami: spraw wewnętrznych, zagranicznych, sprawiedliwości, skarbu, kolei, wyznań religijnych i oświecenia publicznego, rolnictwa i dóbr państwowych oraz przemysłu i handlu[6]. Wydanie obu aktów prawnych wiązało się z przejęciem przez władze cywilne (administracji I instancji) większości zadań związanych z przygotowaniem i przeprowadzeniem poboru[7][8]. Przekazanie większości zadań władzom cywilnym umożliwiło organom służby poborowej zajęcie się wyłącznie racjonalnym rozdziałem rekruta oraz ewidencją i administracją rezerw. Do tych zadań dostosowana została organizacja wewnętrzna powiatowych komend uzupełnień i ich składy osobowe. Poszczególne komendy różniły się między sobą składem osobowym w zależności od wielkości administrowanego terenu[9]. Zadania i nowa organizacja PKU określone zostały w wydanej 27 maja 1925 roku instrukcji organizacyjnej służby poborowej na stopie pokojowej[7]. W skład PKU Łuck wchodziły dwa referaty: I) referat administracji rezerw, II) referat poborowy[7]. Nowa organizacja i obsada służby poborowej na stopie pokojowej według stanów osobowych L. O. I. Szt. Gen. 3477/Org. 25 została ogłoszona 4 lutego 1926 roku. Z tą chwilą zniesione zostały stanowiska oficerów ewidencyjnych[10][11][12].

12 marca 1926 roku została ogłoszona obsada personalna Przysposobienia Wojskowego, zatwierdzona rozkazem Dep. I L. 6000/26 przez pełniącego obowiązki szefa Sztabu Generalnego gen. dyw. Edmunda Kesslera, w imieniu ministra spraw wojskowych. Zgodnie z nową organizacją pokojową Przysposobienia Wojskowego zostały zlikwidowane stanowiska oficerów instrukcyjnych przy PKU, a w ich miejsce utworzone rozkazem Oddz. I Szt. Gen. L. 7600/Org. 25 stanowiska oficerów przysposobienia wojskowego w pułkach piechoty. Kapitan Bednarz-Stwosz przydzielony został do macierzystego 24 pp na stanowisko oficera pw[13].

Od 1926 roku, obok ustawy o powszechnym obowiązku służby wojskowej i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność PKU … normowała „Tymczasowa instrukcja służbowa dla PKU”, wprowadzona do użytku rozkazem MSWojsk. Dep. Piech. L. 100/26 Pob.[14]

Z dniem 1 października 1927 roku z PKU Łuck wyłączony został powiat sarneński i włączony do nowo powstałej PKU Sarny[15].

W marcu 1930 roku PKU Łuck nadal podlegała Dowództwu Okręgu Korpusu Nr II i administrowała powiatem łuckim[16]. W grudniu tego roku PKU Łuck posiadała skład osobowy typ II[14].

W 1933 do budynku PKU przy ul. Piłsudskiego 66 przeniesiony został posterunek żandarmerii Łuck[17].

1 lipca 1938 roku weszła w życie nowa organizacja służby uzupełnień, zgodnie z którą dotychczasowa PKU Łuck została przemianowana na Komendę Rejonu Uzupełnień Łuck przy czym nazwa ta zaczęła obowiązywać 1 września 1938 roku[18], z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 9 kwietnia 1938 roku o powszechnym obowiązku wojskowym[19]. Obok wspomnianej ustawy i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność KRU Łuck normowały przepisy służbowe MSWojsk. D.D.O. L. 500/Org. Tjn. Organizacja służby uzupełnień na stopie pokojowej z 13 czerwca 1938 roku. Zgodnie z tymi przepisami komenda rejonu uzupełnień była organem wykonawczym służby uzupełnień[20].

Komendant rejonu uzupełnień w sprawach dotyczących uzupełnień Sił Zbrojnych i administracji rezerw podlegał bezpośrednio dowódcy Okręgu Korpusu Nr II, który był okręgowym organem kierowniczym służby uzupełnień. Rejon uzupełnień nie uległ zmianie i nadal obejmował powiat łucki[2].

Obsada personalna edytuj

Poniżej przedstawiono wykaz oficerów zajmujących stanowisko komendanta Powiatowej Komendy Uzupełnień i komendanta rejonu uzupełnień oraz wykaz osób funkcyjnych (oficerów i urzędników wojskowych) pełniących służbę w PKU i KRU Łuck, z uwzględnieniem najważniejszych zmian organizacyjnych przeprowadzonych w 1926 i 1938 roku.

Komendanci
  • ppłk piech. Aleksander Teleżyński (1923 – IX 1926 → dyspozycja dowódcy OK II[21])
  • mjr / ppłk piech. Mieczysław Kaleński-Jaśkiewicz (IX 1926[21] – 30 IX 1927 → stan spoczynku[22])
  • płk piech. Jan Prymus (XI 1927[23] – 31 XII 1928 → stan spoczynku)
  • mjr kanc. Aleksy Straszyński[24][25] (cz.p.o. III[26] – VIII 1929[27] → dyspozycja dowódcy OK II)
  • mjr art. Konstanty Pietruszyński (IX 1930[28] – 31 V 1933 → stan spoczynku[29])
  • mjr piech. Marcin Gawłowski (XII 1933[30] – VII 1935 → dyspozycja dowódcy OK II[31])
  • mjr piech. Zygmunt Wałecki (VIII 1935[32] – 1939[33])
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1921–1925[34][35]
  • I referent
  • II referent – kpt. kanc. Ludwik Józef Chrobak (V 1925[40] – II 1926 → kierownik II referatu)
  • oficer instrukcyjny – por. / kpt. piech. Stanisław Bednarz[a] (XII 1922[43] – III 1926[44] → oficer PW 24 pp)
  • oficer ewidencyjny Łuck – urzędnik wojsk. XI rangi / por. kanc. Gustaw Pieczonka (1 VI 1923[45] – XI 1924 → OE Lublin Miasto PKU Lublin[46])
  • oficer ewidencyjny Sarny – urzędnik wojsk. XI rangi / chor. Kazimierz Burda[b] (1923 – 1925)
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1926–1938[48][49][50][51][52]
  • kierownik I referatu administracji rezerw i zastępca komendanta
    • mjr piech. Michał Bacewicz (II 1926 – 30 VI 1927 → stan spoczynku[53])
    • mjr kanc. Aleksy Straszyński (VII 1927[54] – III 1929 → cz.p.o. komendanta PKU)
    • mjr art. Konstanty Pietruszyński (III 1929[55] – IX 1930 → komendant PKU)
    • kpt. piech. Eugeniusz Stec (od III 1931[56] – 30 VI 1934[57] → stan spoczynku)
    • kpt. piech. Marian Tatarzyński (1934 – VI 1938 → kierownik I referatu KRU)
  • kierownik II referatu poborowego
    • kpt. kanc. Ludwik Józef Chrobak (II 1926 – XI 1927[58] → kierownik II referatu PKU Jarosław)
    • por. tab. Mieczysław Mazaraki (IV 1928[59] – IX 1930[60] → 10 dtab.)
    • kpt. piech. Marian Tatarzyński (III 1932[61] – 1934 → kierownik I referatu)
    • kpt. piech. Roman Jazowski[c] (od 1934)
  • referent
    • por. kanc. Józef Brennenstühl (II 1926 – XI 1928[64] → referent PKU Sarny)
    • por. piech. Ludomir Olszamowski (od VII 1929[65])
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych KRU w latach 1938–1939[33][d]
  • kierownik I referatu ewidencji – kpt. adm. (piech.) Marian Tatarzyński †1940 Kijów[67]
  • kierownik II referatu uzupełnień – kpt. adm. (piech.) Jan Stępkowski

Uwagi edytuj

  1. ↑ Kpt. piech. Stanisław Bednarz vel Stanisław Bednarz-Stwosz ur. 1 kwietnia 1898 roku[41] w Sosnowcu, w rodzinie Jana i Wilhelminy. W czasie pierwszej I wojny światowej walczył w szeregach 1 pułku piechoty Legionów Polskich. Był odznaczony Krzyżem Niepodległości (2 sierpnia 1931 roku) i Krzyżem Walecznych (czterokrotnie). Z dniem 31 lipca 1924 roku został przeniesiony w stan spoczynku[42].
  2. ↑ Urzędnik wojsk. XI rangi Kazimierz Burda (ur. 14 listopada 1897) z dniem 1 stycznia 1925 roku został mianowany chorążym zawodowym w piechocie z rónoczesnym wcieleniem do 24 pp i pozostawieniem na dotychczasowym stanowisku OE Sarny w PKU Łuck[47].
  3. ↑ Kpt. adm. (piech.) Roman Jazowski (ur. 3 lutego 1894) był odznaczony Krzyżem Walecznych i Srebrnym Krzyżem Zasługi[62]. W styczniu 1934 roku został przeniesiony z KOP do PKU Łuck[63]. W marcu 1939 roku pełnił służbę w pułku radiotelegraficznym na stanowisku dowódcy kompanii obsługi.
  4. ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[66].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Almanach oficerski 1923/24 ↓, s. 35.
  2. ↑ a b Dz.U. z 1939 r. nr 20, poz. 131.
  3. ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 81 z 31 lipca 1919 roku, poz. 2866.
  4. ↑ a b Dz. Rozk. Tajnych MSWojsk. Nr 3 T z 10 lutego 1921 roku, poz. 29.
  5. ↑ Dz.U. z 1924 r. nr 61, poz. 609.
  6. ↑ Dz.U. z 1925 r. nr 37, poz. 252.
  7. ↑ a b c Jarno 2001 ↓, s. 169.
  8. ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393, autor użył sformułowania „wszystkie czynności przygotowawcze do poboru, jak również jego przeprowadzenie przeszły do władz administracyjnych”, co nie odpowiadało podziałowi kompetencji władz wojskowych i cywilnych, określonych we wspomnianych aktach prawa.
  9. ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393–394.
  10. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 7-20.
  11. ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393, wg autora stanowiska oficerów ewidencyjnych, po krótkotrwałym przydzieleniu ich do władz administracyjnych, zostały zniesione w 1925 roku.
  12. ↑ Jarno 2001 ↓, s. 169, autor także datuje zniesienie stanowisk oficerów ewidencyjnych na rok 1925, co stoi w sprzeczności z ogłoszoną 4 lutego 1926 roku obsadą służby poborowej na stopie pokojowej.
  13. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 1-10.
  14. ↑ a b Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 40 z 23 grudnia 1930 roku, poz. 471.
  15. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 28 z 14 października 1927 roku, poz. 350.
  16. ↑ Dz.U. z 1930 r. nr 31, poz. 270.
  17. ↑ MSWojsk. Dtwo Żand. L.dz. 3 Tj./Og. Komunikat dyslokacyjny formacji żandarmerii – poprawki z 8 stycznia 1934. [w:] Oddział II, sygn. I.303.4.4940, s. 371 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-02-18].
  18. ↑ Jarno 2001 ↓, s. 173.
  19. ↑ Dz.U. z 1938 r. nr 25, poz. 220.
  20. ↑ Historia WKU Suwałki ↓.
  21. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 37 z 14 września 1926 roku, s. 304.
  22. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 22 lipca 1927 roku, s. 215.
  23. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 31 października 1927 roku, s. 301.
  24. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 23 grudnia 1929 roku, s. 417, sprostowano imię z „Aleksy Aleksander” na „Aleksy”.
  25. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 14 lutego 1930 roku, s. 50, z dniem 31 marca 1930 roku został przeniesiony w stan spoczynku.
  26. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 22 marca 1929 roku, s. 102.
  27. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 sierpnia 1929 roku, s. 261.
  28. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 29.
  29. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 31 grudnia 1932 roku, s. 470.
  30. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 8.
  31. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 4 lipca 1935 roku, s. 90.
  32. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 31 sierpnia 1935 roku, s. 97.
  33. ↑ a b Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 852.
  34. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1471, 1554.
  35. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1340.
  36. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 14 marca 1924 roku, s. 122.
  37. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 38 z 17 kwietnia 1924 roku, s. 217.
  38. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 38 z 17 kwietnia 1924 roku, s. 216.
  39. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 35 z 8 kwietnia 1924 roku, s. 194, tu ogłoszono odkomenderowanie majora Bacewicza z 10 pp do PKU Łuck, do dnia 1 sierpnia 1924 roku.
  40. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 49 z 1 maja 1925 roku, s. 237.
  41. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 3 sierpnia 1931 roku, s. 258, sprostowano nazwisko i datę urodzenia ze „Stanisław Bednarz-Stwosz ur. 1 kwietnia 1896” na „Stanisław Bednarz ur. 1 kwietnia 1898”.
  42. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 3 sierpnia 1931 roku, s. 248.
  43. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 52 z 6 grudnia 1922 roku, s. 893.
  44. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 8.
  45. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 30 marca 1923 roku, s. 225.
  46. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 121 z 15 listopada 1924 roku, s. 677.
  47. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 18 z 17 lutego 1925 roku, s. 77.
  48. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 9.
  49. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 113, 114, 152, 519, 823, 832.
  50. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 518.
  51. ↑ Lista starszeństwa 1933 ↓, s. 36, 48.
  52. ↑ Lista starszeństwa 1935 ↓, s. 24, 47, 53.
  53. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 23 maja 1927 roku, s. 156.
  54. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 22 lipca 1927 roku, s. 224.
  55. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 22 marca 1929 roku, s. 101.
  56. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 26 marca 1931 roku, s. 97, 132, unieważniono przydział kpt. piech. Stanisława Tadeusza Nadalińskiego (ur. 8 lutego 1888) z 26 pp do PKU Łuck na stanowisko kierownika I referatu, ogłoszony w styczniu 1931 roku.
  57. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 144.
  58. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 31 października 1927 roku, s. 320.
  59. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 160.
  60. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 20.
  61. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 231.
  62. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 298, 817.
  63. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 19.
  64. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 363.
  65. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 6 lipca 1929 roku, s. 200.
  66. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
  67. ↑ Lista Bohaterów zgłoszonych w Programie „Katyń ... ocalić od zapomnienia”. Stowarzyszenie Parafiada. [dostęp 2018-11-29].

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Komenda_Rejonu_Uzupełnień_Łuck&oldid=72413341”