Komenda Rejonu Uzupełnień Chełm
Komenda Rejonu Uzupełnień Chełm (KRU Chełm) – organ wojskowy właściwy w sprawach uzupełnień Sił Zbrojnych II Rzeczypospolitej i administracji rezerw w powierzonym mu rejonie[1].
Historia | |
Państwo | |
---|---|
Sformowanie |
1919 |
Rozformowanie |
1939 |
Tradycje | |
Rodowód |
PKU Chełm XXIII |
Działania zbrojne | |
kampania wrześniowa | |
Organizacja | |
Dyslokacja | |
Podległość |
OKU Lublin |
Skład |
PKU typ I |
Historia komendy
edytuj10 stycznia 1919 roku kierownik Ministerstwa Spraw Wojskowych pułkownik Jan Wroczyński ustanowił XXIII Powiatową Komendę Uzupełnień w Chełmie dla powiatów: chełmskiego, hrubieszowskiego, krasnostawskiego, zamojskiego, biłgorajskiego i tomaszowskiego. Wymienione powiaty zostały wyłączone z PKU Lublin III[2]. XXIII PKU znajdowała się na terenie Okręgu Generalnego „Lublin” i podlegała Okręgowej Komendzie Uzupełnień w Lublinie[3].
8 lutego 1919 roku ze względu na zbytnią rozległość i utrudnione środki komunikacyjne minister spraw wojskowych ustanowił nową XXIII PKU w Chełmie dla powiatów: chełmskiego, hrubieszowskiego i krasnostawskiego oraz XXIV PKU w Zamościu dla powiatów: zamojskiego, biłgorajskiego i tomaszowskiego[4].
Komenda, jako władza zaciągowa pierwszej instancji realizowała zadania i wykonywała obowiązki wynikające z Tymczasowej ustawy o powszechnym obowiązku służby wojskowej, która weszła w życie 29 października 1918 roku[5]. Ponadto komenda przejęła zadania dotychczasowych Głównych Urzędów Zaciągu do Wojska Polskiego w zakresie: przyjmowania zgłoszeń ochotników do wojska i agitacji werbunkowej, przyjmowanie podań o przyjęcie do wojska wnoszonych przez oficerów i żołnierzy byłych I, II i III Korpusów Polskich w Rosji oraz armii austriackiej, rosyjskiej i niemieckiej, przyjmowanie podań o przyjęcie do szkół podoficerskich i szkół podchorążych, a także przyjmowanie podań o przyjęcie na kursy żandarmerii[3].
Organami pomocniczymi i wykonawczymi PKU byli oficerowie ewidencyjni. Wspomniani oficerowie realizowali zadania PKU w powierzonym im powiecie. Każdy oficer ewidencyjny miał do pomocy jednego pisarza i jednego szeregowego (ordynansa kancelaryjnego)[3].
W czerwcu 1921 roku PKU 7 pp Leg. była podporządkowana Dowództwu Okręgu Generalnego „Lublin” i obejmowała swoją właściwością powiaty: chełmski, hrubieszowski i krasnostawski[6].
15 listopada 1921 roku, po wprowadzeniu podziału kraju na dziesięć okręgów korpusów oraz wprowadzeniu pokojowej organizacji służby poborowej, dotychczasowa PKU 7 pp Leg. otrzymała nazwę „Powiatowa Komenda Uzupełnień Chełm” i została podporządkowana Dowództwu Okręgu Korpusu Nr II w Lublinie. Okręg poborowy PKU Chełm tworzyły powiaty: chełmski i lubartowski. Powiat lubartowski został wyłączony z PKU 23 pp w Lubartowie, natomiast powiat hrubieszowski został włączony do nowej PKU Hrubieszów zaś powiat krasnostawski do PKU Zamość[7][8][9][10].
Z dniem 1 czerwca 1922 roku została zlikwidowana gospoda inwalidzka przy PKU Chełm[11].
W marcu 1930 roku PKU Chełm była nadal podporządkowana DOK II w Lublinie i administrowała powiatami: chełmskim i lubartowskim[12]. W grudniu tego roku komenda posiadała skład osobowy typ I[13].
Z dniem 1 grudnia 1934 roku minister spraw wojskowych wyłączył powiat lubartowski z PKU Chełm i przyłączył do PKU Lublin Powiat oraz wyłączył powiat krasnostawski z PKU Zamość i przyłączył do PKU Chełm[14].
1 lipca 1938 roku weszła w życie nowa organizacja służby uzupełnień, zgodnie z którą dotychczasowa PKU Chełm została przemianowana na Komendę Rejonu Uzupełnień Chełm przy czym nazwa ta zaczęła obowiązywać 1 września 1938 roku[15], z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 9 kwietnia 1938 roku o powszechnym obowiązku wojskowym[16]. Obok wspomnianej ustawy i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność KRU Chełm normowały przepisy służbowe MSWojsk. D.D.O. L. 500/Org. Tjn. Organizacja służby uzupełnień na stopie pokojowej z 13 czerwca 1938 roku. Zgodnie z tymi przepisami komenda rejonu uzupełnień była organem wykonawczym służby uzupełnień[17] .
Komendant rejonu uzupełnień w sprawach dotyczących uzupełnień Sił Zbrojnych i administracji rezerw podlegał bezpośrednio dowódcy Okręgu Korpusu Nr II, który był okręgowym organem kierowniczym służby uzupełnień. Rejon uzupełnień nie uległ zmianie i nadal obejmował powiaty: chełmski i krasnostawski[1].
Obsada personalna
edytuj- Komendanci
- ppłk Bolesław Szymański (od 15 I 1919)
- mjr jazdy Augustyn Skoryna[a] (1922[27])
- mjr piech. Oktawian Turski (1923[8] – II 1929 → dyspozycja dowódcy OK II[28])
- ppłk piech. Antoni Dubiński (III 1929[29] – 1939[30], †1940 Kijów)
- Obsada personalna w styczniu 1919 roku[31]
- komendant – ppłk Bolesław Szymański
- zastępca komendanta – b. podkapitan Ferdynand Trojnicki
- naczelnik kancelarii – b. por. Tadeusz Bielicki
- oficer gospodarczy – b. urzędnik wojskowy Leon Drążkowski
- oficer ewidencyjny w Chełmie – ppor. Marian Balicki
- oficer ewidencyjny w Hrubieszowie – b. por. Aleksander Esman
- oficer ewidencyjny w Zamościu – b. por. Eligiusz Winkler
- oficer ewidencyjny w Tomaszowie – b. chor. Władysław Szmidt
- oficer ewidencyjny w Biłgoraju – por. / rtm. tab. Eugeniusz Prus-Niewiadomski[b]
- I referent
- mjr kanc. Ryszard Zakrzewski (IX 1924[35] – IX 1925[36] → komendant PKU Tarnów)
- mjr piech. Piotr Tapper (od X 1925[37] – II 1926[38] → kierownik I referatu PKU Mołodeczno w Wilejce)
- II referent – urzędnik wojsk. X rangi / por. kanc. Aleksander I Dzierzek (do II 1926 → kierownik II referatu)
- oficer instrukcyjny
- oficer ewidencyjny na powiat chełmski
- oficer ewidencyjny na powiat lubartowski
- urzędnik wojsk. XI rangi Michał Jaśków (1923)
- chor. Romuald Plewkiewicz[c] (od V 1925)
- kierownik I referatu administracji rezerw i zastępca komendanta
- mjr piech. Ludwik Steinbach (IV[52] – XI 1928[53] → dyspozycja dowódcy OK II)
- mjr piech. Feliks Kurnatowski (XI 1928[54] – III 1929[55] → dyspozycja dowódcy OK II)
- mjr dypl. łącz. inż. Kazimierz II Jackowski (p.o. III[56] – 30 VI 1929 → stan spoczynku)
- por. kanc. Antoni Korytyński[d] (do 1 VIII 1932 → praktyka u płatnika 7 pp Leg. w Chełmie[60])
- kpt. piech. Piotr Łazowski (1932[61] – VI 1938 → kierownik I referatu)
- kierownik II referatu poborowego
- referent
- por. kanc. Aleksander I Dzierzek (II 1926)
- por. kanc. Edmund Prost (był w 1928)
Uwagi
edytuj- ↑ mjr kaw. Augustyn Skoryna ur. 28 (16) sierpnia 1883 w Warszawie[18][19]. 1 czerwca 1921 pełnił służbę w PKU Chełm, a jego oddziałem macierzystym był 3 Pułk Strzelców Konnych[20]. W 1926 był przeniesiony do kadry oficerów kawalerii i przydzielony na stanowisko komendanta uzupełnień koni nr 7 w Wilnie. W czerwcu 1926 został przeniesiony do 6 pułku strzelców konnych na stanowisko dowódcy szwadronu zapasowego[21]. W czerwcu 1927 został ponownie przeniesiony do kadry oficerów kawalerii z równoczesnym przydziałem na stanowisko komendanta punktu zbornego koni przy Komisji Remontowej nr 4[22]. W grudniu tego roku został przydzielony na stanowisko rejonowego inspektora koni w Rzeszowie[23][24]. W lutym 1929 został zwolniony z zajmowanego stanowiska i oddany do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr X, a z dniem 31 sierpnia tego roku przeniesiony w stan spoczynku[25]. W 1934, jako oficer stanu spoczynku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Grodzisk Mazowiecki. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr I. Był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”[26].
- ↑ Eugeniusz Edward Wawrzyniec Prus-Niewiadomski 27 sierpnia 1920 roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu rotmistrza, w wojskach taborowych, w grupie oficerów byłych Legionów Polskich. W tym czasie nadal pełnił służbę w PKU Chełm[32]. 2 sierpnia 1931 roku został odznaczony Krzyżem Niepodległości[33].
- ↑ Romuald Plewkiewicz (ur. 7 lutego 1894 w Krakowie). W czasie I wojny światowej walczył w Legionach Polskich. W stopniu starszego żołnierza służył w Dywizyjnym Zakładzie Sanitarnym. W Wojsku Polskim pełnił służbę jako urzędnik wojskowy w XI randze służbowej. Został mianowany chorążym zawodowym z dniem 1 stycznia 1925 z wcieleniem do 7 pp Leg. i przydziałem do PKU Chełm na stanowisko oficera ewidencyjnego na powiat lubartowski[44]. 10 grudnia 1931 został odznaczony Krzyżem Niepodległości[45]. Pełnił wówczas służbę w 21 pp w Warszawie[46].
- ↑ Antoni Korytyński po zakończeniu czteromiesięcznej praktyki został przeniesiony do Składnicy Materiałów Intendenckich Lublin[57]. Z dniem 15 sierpnia 1933 roku został przeniesiony do korpusu oficerów intendentów[58]. W marcu 1939 roku pełnił służbę w Składnicy Materiałów Intendenckich Nr 2 w Lublinie na stanowisku oficera mobilizacyjnego Kadry Zapasowej Służby Intendentury Nr 2[59].
- ↑ Edmund Prost po zakończeniu czteromiesięcznej praktyki został przeniesiony do 2 pac na stanowisko płatnika[57]. Z dniem 15 sierpnia 1933 roku został przeniesiony do korpusu oficerów intendentów[58]. 4 lipca 1940 roku został zamordowany w Kumowej Dolinie[62] . Jego synem był profesor Edmund Prost (1921–2008), a wnukiem jest profesor Marek Prost.
- ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[63].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Dz.U. z 1939 r. nr 20, poz. 131.
- ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 4 z 16 stycznia 1919 roku, poz. 198.
- ↑ a b c Dz. Rozp. MSWojsk. Nr 7 z 30 listopada 1918 roku, s. 144.
- ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 17 z 15 lutego 1919 roku, poz. 587.
- ↑ Dz.U. z 1918 r. nr 13, poz. 28.
- ↑ Rozkaz DOGen. Kielce ↓, Nr 69 z 23 czerwca 1921 roku, zał. nr 2 do pkt 11.
- ↑ Almanach oficerski 1923/24 ↓, s. 38.
- ↑ a b Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1462.
- ↑ a b Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1330.
- ↑ Dz.U. z 1925 r. nr 37, poz. 252.
- ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 23 z 6 czerwca 1922 roku, poz. 346.
- ↑ Dz.U. z 1930 r. nr 31, poz. 270.
- ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 40 z 23 grudnia 1930 roku, poz. 471.
- ↑ Dz. Rozk. MS Wojsk. Nr 13 z 22 grudnia 1933 roku, poz. 219.
- ↑ Jarno 2001 ↓, s. 173.
- ↑ Dz.U. z 1938 r. nr 25, poz. 220.
- ↑ Historia WKU Suwałki ↓.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 2021-07-22].
- ↑ Скорына Августин Антонович. Офицеры русской императорской армии. [dostęp 2021-07-22].
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 270.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 5 czerwca 1926, s. 173.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 11 czerwca 1927, s. 163.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 28 z 23 grudnia 1927, s. 367.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 328, 339.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 14 lutego 1929, s. 72, 83.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 336, 846.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 55 z 14 grudnia 1922 roku, s. 914.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 14 lutego 1929 roku, s. 71, 83.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 226, zatwierdzony na stanowisku komendanta.
- ↑ a b Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 845.
- ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 6 z 21 stycznia 1919 roku, poz. 253.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 47 z 8 grudnia 1920 roku, s. 1323.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 179, poz. 260.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1462, 1554, 1556, 1559.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 94 z 14 września 1924 roku, s. 528.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 90 z 7 września 1925, s. 491.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 105 z 14 października 1925 roku, s. 565.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 5, 10.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 82 z 2 stycznia 1924 roku, s. 760.
- ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 42 z 29 kwietnia 1924 roku, s. 244.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 30 marca 1923 roku, s. 225.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 129 z 11 grudnia 1924 roku, s. 722.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 70 z 4 lipca 1925 roku, s. 360.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 52 z 13 maja 1925 roku, s. 249.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 287, poz. 381.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 19 marca 1932 roku, s. 200.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 8–9.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 119, 432, 722, 830-831, w tym okresie praktykę poborową odbywali: mjr art. Bolesław Dioniziak i por. adm. (san.) Karol II Michalik.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 511.
- ↑ Lista starszeństwa 1933 ↓, s. 10, 41, 51.
- ↑ Lista starszeństwa 1935 ↓, s. 10, 42, 53.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 158.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 330.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 355.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 12 marca 1929 roku, s. 86.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 12 marca 1929 roku, s. 92.
- ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 11 kwietnia 1933 roku, s. 88.
- ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 15 września 1933 roku, s. 184.
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 343, 880.
- ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 436.
- ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 417.
- ↑ Straty ↓.
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 451, sprostowano datę urodzenia z „5 lipca 1895” na „15 sierpnia 1895”.
- ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 359.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 423.
Bibliografia
edytuj- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-02-09].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty 1 lipca 1933. Warszawa: Przegląd Piechoty, 1933.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty. 5 czerwca 1935. Dodatek bezpłatny dla prenumeratorów „Przeglądu Piechoty”. Jagiellońska Biblioteka Cyfrowa, 1935. [dostęp 2016-06-05].
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
- Rozkazy Dowództwa Okręgu Generalnego „Kielce”. [dostęp 2018-05-08].
- Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2022-01-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-10)].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Karol Firich, Stanisław Krzysik, Tadeusz Kutrzeba, Stanisław Müller, Józef Wiatr: Almanach oficerski na rok 1923/24 zeszyt 2, dział III. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1923.
- Witold Jarno: Okręg Korpusu Wojska Polskiego nr IV Łódź 1918-1939. Łódź: Wydawnictwo „Ibidem”, 2001. ISBN 83-88679-10-4.
- Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
- Jarosław Kowalewski: Historia Wojskowej Komendy Uzupełnień w Suwałkach. Wojskowa Komenda Uzupełnień w Suwałkach. [dostęp 2019-05-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-05-18)].
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.