Komenda Rejonu Uzupełnień Ostrów Wielkopolski

Komenda Rejonu Uzupełnień Ostrów Wielkopolski (KRU Ostrów Wielkopolski) – organ wojskowy właściwy w sprawach uzupełnień Sił Zbrojnych II Rzeczypospolitej i administracji rezerw w powierzonym mu rejonie[2].

Komenda Rejonu Uzupełnień Ostrów Wielkopolski
Powiatowa Komenda Uzupełnień
Ostrów Poznański
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1919

Rozformowanie

1939

Tradycje
Rodowód

OKU Ostrów
PKU Ostrów[1]
PKU Ostrów Poznański

Komendanci
Pierwszy

ppor. Sokolnicki

Działania zbrojne
kampania wrześniowa
Organizacja
Dyslokacja

Ostrów Wielkopolski

Podległość

DOGen. „Poznań”
DOK VII

Skład

PKU typ IV

Komendy rejonów uzupełnień DOK VII

Historia komendy edytuj

W czerwcu 1921 roku Powiatowa Komenda Uzupełnień Ostrów podlegała Dowództwu Okręgu Generalnego „Poznań” i obejmowała swoją właściwością powiaty: jarociński, kępiński, odolanowski, ostrowski, ostrzeszowski i pleszewski[3].

Z dniem 15 listopada 1921 roku weszła w życie pokojowa organizacja służby poborowej oraz podział kraju na dziesięć okręgów korpusów. PKU Ostrów została podporządkowana Dowództwu Okręgu Korpusu Nr VII w Poznaniu i bejmowała swoją właściwością powiaty: kępiński, odolanowski, ostrowski i ostrzeszowski, „łącznie z odnośnymi częściami pow. sycowskiego i namysłowskiego”. Powiaty jarociński i pleszewski zostały podporządkowane nowo utworzonej PKU Jarocin[4][5][6].

W kwietniu 1925 roku okręg poborowy PKU Ostrów obejmował powiaty: kępiński, odolanowski, ostrowski, ostrzeszowski i sycowski[7].

W marcu 1930 roku PKU Ostrów Poznański obejmowała powiaty: odolanowski, ostrowski, ostrzeszowski i kępiński (sycowski)[8]. W grudniu tego roku posiadała skład osobowy typ IV[9].

31 lipca 1931 roku gen. dyw. Kazimierz Fabrycy, w zastępstwie ministra spraw wojskowych, rozkazem B. Og. Org. 4031 Org. wprowadził zmiany w organizacji służby poborowej na stopie pokojowej. Zmiany te polegały między innymi na zamianie stanowisk oficerów administracji w PKU na stanowiska oficerów broni (piechoty) oraz zmniejszeniu składu osobowego PKU typ I–IV o jednego oficera i zwiększeniu o jednego urzędnika II kategorii. Liczba szeregowych zawodowych i niezawodowych oraz urzędników III kategorii i niższych funkcjonariuszy pozostała bez zmian[10].

Z dniem 1 kwietnia 1932 roku zostały zniesione powiaty odolanowski i ostrzeszowski. Terytorium zniesionego powiatu odolanowskiego zostało włączone do powiatu ostrowskiego, natomiast powiatu ostrzeszowskiego do powiatu kępińskiego[11].

1 lipca 1938 roku weszła w życie nowa organizacja służby uzupełnień, zgodnie z którą dotychczasowa Powiatowa Komenda Uzupełnień została przemianowana na Komendę Rejonu Uzupełnień Ostrów Wielkopolski przy czym nazwa ta zaczęła obowiązywać 1 września 1938 roku[12], z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 9 kwietnia 1938 roku o powszechnym obowiązku wojskowym[13]. Obok wspomnianej ustawy i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność KRU Ostrów Wlkp. normowały przepisy służbowe MSWojsk. D.D.O. L. 500/Org. Tjn. Organizacja służby uzupełnień na stopie pokojowej z 13 czerwca 1938 roku. Zgodnie z tymi przepisami komenda rejonu uzupełnień była organem wykonawczym służby uzupełnień[14].

Komendant rejonu uzupełnień w sprawach dotyczących uzupełnień Sił Zbrojnych i administracji rezerw podlegał bezpośrednio dowódcy Okręgu Korpusu Nr VII, który był okręgowym organem kierowniczym służby uzupełnień. Rejon uzupełnień nie uległ zmianie i nadal obejmował powiaty: ostrowski i kępiński[2].

Obsada personalna edytuj

Poniżej przedstawiono wykaz oficerów zajmujących stanowisko komendanta Powiatowej Komendy Uzupełnień i komendanta rejonu uzupełnień oraz wykaz osób funkcyjnych (oficerów i urzędników wojskowych) pełniących służbę w PKU i KRU Ostrów Wielkopolski, z uwzględnieniem najważniejszych zmian organizacyjnych przeprowadzonych w 1926 i 1938 roku.

Komendanci
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1921–1925[29][6]
  • I referent – kpt. piech. Józef Gawłowski (8 VI 1923[30] – II 1926 → kierownik I referatu)
  • II referent – urzędnik wojsk. XI rangi / por. kanc. Franciszek Sikorski (XII 1923[31] – II 1926 → kierownik II referatu)
  • referent – urzędnik wojsk. X rangi Albin Miśków (→ 25 DP[32])
  • referent – urzędnik wojsk. XI rangi Franciszek Gil
  • oficer instrukcyjny – kpt. piech. Kazimierz Trzciński (1923 – 1924)
  • oficer ewidencyjny na powiat kępiński
  • oficer ewidencyjny na powiat odolanowski – urzędnik wojsk. XI rangi / por. kanc. Stanisław I Piwowarczyk (1 VI 1923[37] – II 1926 → referent)
  • oficer ewidencyjny na powiat ostrzeszowski – por. kanc. Alojzy Dobrowolski (V[38] – 1 VIII 1923 → Wojskowe Więzienie Śledcze Nr 7[39])
  • oficer ewidencyjny na powiat ostrzeszowski – por. piech. Michał Przybysz (15 XI 1923[40])
  • oficer ewidencyjny na powiat ostrowski
    • urzędnik wojsk. XI rangi Franciszek Sikorski (do XII 1923 → II referent)
    • urzędnik wojsk. XI rangi / por. kanc. Michał Biły (XII 1923[31] – IX 1925[41] → młodszy referent PKU Tarnów)
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1926–1938[42][43][44][45]
  • kierownik I referatu administracji rezerw i zastępca komendanta
    • kpt. piech. Józef Gawłowski (od II 1926)
    • kpt. piech. Mieczysław Chudziński (X 1926[46] – IX 1930[47] → kierownik I referatu PKU Bydgoszcz Miasto)
    • kpt. piech. Jan Wiktor Kasprzak (IX 1930[48] – 31 X 1932[49] → stan spoczynku)
    • kpt. piech. Tadeusz I Piotrowski (XI 1932 – IV 1933[50] → kierownik I referatu PKU Poznań Miasto)
    • kpt. piech. Maksymilian Bosiacki (IV 1933 – III 1934[51] → dyspozycja dowódcy OK VII)
    • kpt. piech. Marcin Czosnyka (VI 1934[52] – VI 1938 → kierownik I referatu KRU)
  • kierownik II referatu poborowego
    • por. kanc. Franciszek Sikorski (od II 1926)
    • kpt. piech. Jan Wiktor Kasprzak (był w 1928 – IX 1930 → kierownik I referatu)
    • kpt. piech. Maksymilian Bosiacki (IX 1930[53] – IV 1933 → kierownik I referatu)
    • por. piech. Aleksander Kozubowski (VI 1933[54] – VI 1938 → kierownik II referatu KRU)
  • referent – por. kanc. Stanisław I Piwowarczyk (II 1926 – IX 1930[55] → płatnik 3 btelg.)
  • referent inwalidzki – por. kanc. Stefan I Markiewicz (I 1927[56] – IV 1929[57] → dyspozycja Ministerstwa Pracy i Opieki Społecznej)
We wrześniu 1930 roku porucznik Markiewicz został przydzielony do PKU Płock[58].
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych KRU w latach 1938–1939[28][b]
  • kierownik I referatu ewidencji – kpt. adm. (piech.) Marcin Czosnyka[c] (1938 – 1939)
  • kierownik II referatu uzupełnień – kpt. adm. (piech.) Aleksander Kozubowski (1938 – 1939)

Uwagi edytuj

  1. Roman Michał Kantorek (ur. 5 sierpnia 1883 w Czatkowicach, w ówczesnym powiecie chrzanowskim, zm. 1953). W latach 1897–1899 był uczniem c. i k. Gimnazjum Wyższego w Wadowicach. Do Wojska Polskiego został przyjęty z byłej armii austro-węgierskiej. W czerwcu 1921, w stopniu majora, służył w 20 Pułku Piechoty w Krakowie[18]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 238. lokatą w korpusie oficerów piechoty[19]. W lipcu 1922 został przeniesiony do 18 Pułku Piechoty w Skierniewicach na stanowisko komendanta kadry batalionu zapasowego. W 1924 został przesunięty na stanowisko kwatermistrza, a w czerwcu 1925 przesunięty na stanowisko dowódcy III batalionu[20]. W październiku 1926 został przeniesiony do 82 Pułku Piechoty w Brześciu nad Bugiem na stanowisko dowódcy II batalionu[21]. W lutym 1927 został zwolniony z zajmowanego stanowiska i przeniesiony służbowo do Powiatowej Komendy Uzupełnień Krzemieniec na przeciąg czterech miesięcy w celu odbycia praktyki poborowej[22]. 12 kwietnia 1927 został mianowany podpułkownikiem ze starszeństwem z 1 stycznia 1927 i 6. lokatą w korpusie oficerów piechoty[23]. W czerwcu tego roku został przydzielony do PKU Ostrów Poznański na stanowisko komendanta. Pułkownik Kantorek był żonaty z Różą Münz (ur. 21 czerwca 1897), z którą miał syna Mariana Romana (ur. 23 marca 1913 w Krakowie) i córkę Jadwigę Marię (ur. 16 czerwca 1914 w Krakowie). 3 stycznia 1930 przeprowadził się z Ostrowa do Poznania, z całą rodziną, i znalazł zatrudnienie w charakterze urzędnika. Syn pułkownika – Marian Roman 4 czerwca 1937 uzyskał dyplom lekarza na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Poznańskiego. Wziął udział w kampanii wrześniowej jako podchorąży rezerwy. 1 października 1939, po kapitulacji załogi Warszawy, dostał się do niemieckiej niewoli. Przebywał w Oflagu II B Arnswalde. 15 maja 1942 został przeniesiony do Oflagu II D Gross-Born, a 6 lipca tego roku do Stalagu XX C[24]. Zmarł 3 czerwca 1997 w Szczecinie. Został pochowany na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie.
  2. Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[59].
  3. Kpt. adm. (piech.) Marcin Czosnyka ur. 13 września 1890 w Niedomicach, w rodzinie Michała. W roku szkolnym 1910/11 z wynikiem chlubnym ukończył naukę w klasie VIII c. k. Gimnazjum II w Tarnowie, ale maturę złożył 21 września 1911. W czasie I wojny światowej walczył w szeregach c. i k. Pułku Piechoty Nr 56 z Krakowa. 7 lipca 1919 został przyjęty do Wojska Polskiego z byłej armii austro-węgierskiej, z zatwierdzeniem posiadanego stopnia podporucznika ze starszeństwem z 1 listopada 1917, zaliczony do I Rezerwy armii z jednoczesnym powołaniem do służby czynnej na czas wojny i przydzielony do 12 Pułku Piechoty[60]. Był odznaczony Krzyżem Walecznych, Srebrnym Krzyżem Zasługi[61] i Krzyżem Wojskowym Karola.

Przypisy edytuj

  1. Almanach oficerski 1923/24 ↓, s. 37.
  2. a b Dz.U. z 1939 r. nr 20, poz. 131.
  3. Rozkaz DOGen. Kielce ↓, Nr 69 z 23 czerwca 1921 roku, zał. nr 2 do pkt 11.
  4. a b Powiatowa Komenda Uzupełnień Ostrów donosi. „Orędownik Ostrowski”. 93, s. 1, 19 listopada 1921. Ostrów. 
  5. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1465, 1474.
  6. a b Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1343.
  7. Dz.U. z 1925 r. nr 37, poz. 252.
  8. Dz.U. z 1930 r. nr 31, poz. 270.
  9. Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 40 z 23 grudnia 1930 roku, poz. 471.
  10. Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 23 z 31 lipca 1931 roku, poz. 290.
  11. Dz.U. z 1932 r. nr 6, poz. 35.
  12. Jarno 2001 ↓, s. 173.
  13. Dz.U. z 1938 r. nr 25, poz. 220.
  14. Historia WKU Suwałki ↓.
  15. Rozkaz dzienny Nr 25 Dowództwa Głównego Sił Zbrojnych Polskich w b. zaborze pruskim z 29 stycznia 1919 roku.
  16. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1474.
  17. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 maja 1927 roku, s. 129.
  18. Spis oficerów 1921 ↓, s. 79, 680.
  19. Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 31.
  20. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 63 z 11 czerwca 1925 roku, s. 318.
  21. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 42 z 11 października 1926 roku, s. 335.
  22. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 18 lutego 1927 roku, s. 54.
  23. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 20 kwietnia 1927 roku, s. 117.
  24. Straty ↓.
  25. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 11 czerwca 1927 roku, s. 166.
  26. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 384.
  27. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 22 marca 1929 roku, s. 102.
  28. a b Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 854.
  29. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1474, 1553, 1557, 1563–1564, 1566.
  30. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 40 z 22 czerwca 1923 roku, s. 407.
  31. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 81 z 29 grudnia 1923 roku, s. 753.
  32. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 77.
  33. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 30 z 19 maja 1923 roku, s. 280.
  34. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 82 z 2 stycznia 1924 roku, s. 761.
  35. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 33 z 3 kwietnia 1924 roku, s. 184.
  36. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 80 z 20 sierpnia 1924 roku, s. 456.
  37. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 30 marca 1923 roku, s. 225.
  38. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 30 z 19 maja 1923 roku, s. 279.
  39. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 56 z 24 sierpnia 1923 roku, s. 525.
  40. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 74 z 26 listopada 1923 roku, s. 686.
  41. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 90 z 7 września 1925, s. 491.
  42. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 16.
  43. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 117, 120, 127, 133, 830-831, w tym okresie praktykę poborową odbywał mjr piech. Feliks Kurnatowski.
  44. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 520.
  45. Lista starszeństwa 1935 ↓, s. 30, 53, 100.
  46. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 45 z 20 października 1926 roku, s. 368.
  47. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 20 września 1930 roku, s. 297.
  48. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 28.
  49. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 21 kwietnia 1932 roku, s. 288.
  50. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 11 kwietnia 1933 roku, s. 91.
  51. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 30 marca 1934 roku, s. 134.
  52. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 174.
  53. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 13.
  54. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 czerwca 1933 roku, s. 133.
  55. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 9.
  56. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 12 stycznia 1927 roku, s. 5.
  57. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 27 kwietnia 1929 roku, s. 114.
  58. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 20 września 1930 roku, s. 303.
  59. Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
  60. Dz. Rozk. Wojsk. Nr 77 z 16 lipca 1919 roku, poz. 2492, 2517.
  61. Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 298.

Bibliografia edytuj