Komenda Rejonu Uzupełnień Poznań Miasto
Komenda Rejonu Uzupełnień Poznań Miasto (KRU Poznań Miasto) – organ wojskowy właściwy w sprawach uzupełnień Sił Zbrojnych II Rzeczypospolitej i administracji rezerw w powierzonym mu rejonie[1].
Historia | |
Państwo | |
---|---|
Sformowanie |
1921 |
Rozformowanie |
1939 |
Tradycje | |
Rodowód |
PKU Poznań Miasto |
Działania zbrojne | |
kampania wrześniowa | |
Organizacja | |
Dyslokacja | |
Podległość | |
Skład |
PKU typ I |
Historia komendy
edytujZ dniem 15 listopada 1921 roku, po wprowadzeniu podziału kraju na dziesięć okręgów korpusów i wprowadzeniu pokojowej organizacji służby poborowej, na terenie Okręgu Korpusu Nr VII została utworzona Powiatowa Komenda Uzupełnień Poznań Miasto. PKU Poznań Miasto podlegała Dowództwu Okręgu Korpusu Nr VII w Poznaniu. Okręg poborowy PKU obejmował miasto Poznań (Starostwo Grodzkie) i był podzielony na dwa rejony, w których rezydowali oficerowie ewidencyjni. W 1923 roku stanowiska oficerów ewidencyjnych nie były obsadzone[2][3][4][5][6].
18 listopada 1924 roku weszła w życie ustawa z dnia 23 maja 1924 roku o powszechnym obowiązku służby wojskowej[7], a 15 kwietnia 1925 roku rozporządzenie wykonawcze ministra spraw wojskowych do tejże ustawy, wydane 21 marca tego roku wspólnie z ministrami: spraw wewnętrznych, zagranicznych, sprawiedliwości, skarbu, kolei, wyznań religijnych i oświecenia publicznego, rolnictwa i dóbr państwowych oraz przemysłu i handlu[6]. Wydanie obu aktów prawnych wiązało się z przejęciem przez władze cywilne (administracji I instancji) większości zadań związanych z przygotowaniem i przeprowadzeniem poboru[8][9]. Przekazanie większości zadań władzom cywilnym umożliwiło organom służby poborowej zajęcie się wyłącznie racjonalnym rozdziałem rekruta oraz ewidencją i administracją rezerw. Do tych zadań dostosowana została organizacja wewnętrzna powiatowych komend uzupełnień i ich składy osobowe. Poszczególne komendy różniły się między sobą składem osobowym w zależności od wielkości administrowanego terenu[10].
Zadania i nowa organizacja PKU określone zostały w wydanej 27 maja 1925 roku instrukcji organizacyjnej służby poborowej na stopie pokojowej[8]. W skład PKU Poznań Miasto wchodziły dwa trzy referaty: I) referat administracji rezerw, II) referat poborowy i referat inwalidzki[8]. Nowa organizacja i obsada służby poborowej na stopie pokojowej według stanów osobowych L. O. I. Szt. Gen. 3477/Org. 25 została ogłoszona 4 lutego 1926 roku. Z tą chwilą zniesione zostały stanowiska oficerów ewidencyjnych[11][12][13].
12 marca 1926 roku została ogłoszona obsada personalna Przysposobienia Wojskowego, zatwierdzona rozkazem Dep. I L. 6000/26 przez pełniącego obowiązki szefa Sztabu Generalnego gen. dyw. Edmunda Kesslera, w imieniu ministra spraw wojskowych. Zgodnie z nową organizacją pokojową Przysposobienia Wojskowego zostały zlikwidowane stanowiska oficerów instrukcyjnych przy PKU, a w ich miejsce utworzone rozkazem Oddz. I Szt. Gen. L. 7600/Org. 25 stanowiska oficerów przysposobienia wojskowego w pułkach piechoty[14].
Od 1926 roku, obok ustawy o powszechnym obowiązku służby wojskowej i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność PKU Poznań Miasto normowała „Tymczasowa instrukcja służbowa dla PKU”, wprowadzona do użytku rozkazem MSWojsk. Dep. Piech. L. 100/26 Pob.[15]
W marcu 1930 roku PKU Poznań Miasto nadal podlegała nadal DOK VII i obejmowała swoją właściwością miasto Poznań[16]. W grudniu tego roku PKU posiadała skład osobowy typ I[15].
31 lipca 1931 roku gen. dyw. Kazimierz Fabrycy, w zastępstwie ministra spraw wojskowych, rozkazem B. Og. Org. 4031 Org. wprowadził zmiany w organizacji służby poborowej na stopie pokojowej. Zmiany te polegały między innymi na zamianie stanowisk oficerów administracji w PKU na stanowiska oficerów broni (piechoty) oraz zmniejszeniu składu osobowego PKU typ I–IV o jednego oficera i zwiększeniu o jednego urzędnika II kategorii. Liczba szeregowych zawodowych i niezawodowych oraz urzędników III kategorii i niższych funkcjonariuszy pozostała bez zmian[17].
1 lipca 1938 roku weszła w życie nowa organizacja służby uzupełnień, zgodnie z którą dotychczasowa PKU Poznań Miasto została przemianowana na Komendę Rejonu Uzupełnień Poznań Miasto przy czym nazwa ta zaczęła obowiązywać 1 września 1938 roku[18], z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 9 kwietnia 1938 roku o powszechnym obowiązku wojskowym[19]. Obok wspomnianej ustawy i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność KRU (…) normowały przepisy służbowe MSWojsk. D.D.O. L. 500/Org. Tjn. Organizacja służby uzupełnień na stopie pokojowej z 13 czerwca 1938 roku. Zgodnie z tymi przepisami komenda rejonu uzupełnień była organem wykonawczym służby uzupełnień[20] .
Komendant rejonu uzupełnień w sprawach dotyczących uzupełnień Sił Zbrojnych i administracji rezerw podlegał bezpośrednio dowódcy Okręgu Korpusu Nr VII, który był okręgowym organem kierowniczym służby uzupełnień. Rejon uzupełnień nie uległ zmianie i nadal obejmował miasto Poznań[1].
Komenda prowadziła ewidencję wszystkich oficerów z obszaru miasta Poznania oraz powiatów: poznańskiego, nowotomyskiego i wolsztyńskiego[1].
Obsada personalna
edytujPoniżej przedstawiono wykaz oficerów zajmujących stanowisko komendanta Powiatowej Komendy Uzupełnień i komendanta rejonu uzupełnień oraz wykaz osób funkcyjnych (oficerów i urzędników wojskowych) pełniących służbę w PKU i KRU Poznań Miasto, z uwzględnieniem najważniejszych zmian organizacyjnych przeprowadzonych w latach 1926 i 1938.
Komendanci | ||
---|---|---|
Stopień, imię i nazwisko | Okres pełnienia obowiązków | Kolejne stanowisko (dalsze losy) |
mjr piech. Konrad Golniewicz | do 1 X 1923[21][4] | Rezerwa Oficerów Sztabowych DOK VII |
ppłk piech. Stanisław Dunin[a] | 1 X 1923[21] – †29 III 1924[22] | |
ppłk piech. Stanisław Niesiołowski–Gawin | IV 1924[23][5] – 31 III 1928[24] | stan spoczynku |
ppłk tab. Zygmunt Marian Janowski[25] | IV 1928[26] – VIII 1929[27] | dyspozycja dowódcy OK VII |
ppłk piech. Stanisław Krzyż | XII 1929[28] – IV 1934 | stan spoczynku z dniem 30 VI 1934 |
ppłk piech. Franciszek II Rataj | IV 1934[29] – 1939 | w latach 1939–1944 w konspiracji |
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1921–1925[4][5] | |||
---|---|---|---|
I referent | por. piech. Jan Krupiński | do 10 V 1923 | przydzielony do macierzystego 57 pp[30] |
kpt. piech. Stanisław Kincel | 10 V 1923[30] – II 1926 | kierownik I referatu | |
II referent | por. / kpt. kanc. Tadeusz Paweł Haniecki | od V 1923[31] i III 1925[32] – II 1926 | kierownik II referatu |
referent inwalidzki | kpt. rez. piech. pow. do sł. cz. Henryk Plater-Zyberk | I 1925[33] – II 1926 | referent inwalidzki |
oficer instrukcyjny | por. piech. Józef Ratajczak | do XI 1924 | przydzielony do 55 pp |
por. piech. Wacław Foltyn | od XI 1924 | ||
oficer ewidencyjny I rejonu | urzędnik wojsk. XI rangi Wincenty Głowacki | od IV 1923[34] | |
por. kanc. Władysław Antos | do II 1926 | referent | |
oficer ewidencyjny II rejonu | urzędnik wojsk. XI rangi Władysław Antos | od I 1924[35] | |
por. piech. Alfred Tułodziecki | od 1 XII 1924[36] | ||
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1926–1938[37][38][39][40] | |||
kierownik I referatu administracji rezerw
i zastępca komendanta |
kpt. piech. Stanisław Kincel | od II 1926 | |
kpt. kanc. Antoni Degórski | VI 1930[41] – 31 V 1933[42] | stan spoczynku | |
kpt. piech. Tadeusz Józef Piotrowski[b] | od IV 1933[47], był w 1935 | ||
kierownik II referatu poborowego | kpt. kanc. Tadeusz Paweł Haniecki[c] | II 1926 – III 1931[50] | kierownik referatu uzupełnień DOK VII |
por. kanc. Antoni Mazurkiewicz[d] | III 1931 – 1 VIII 1932 | ||
kpt. piech. Alfons Michnowicz | od 1932[55], był w 1935 | ||
referent inwalidzki | kpt. rez. piech. pow. do sł. cz. Henryk Plater-Zyberk | od II 1926 | |
kpt. piech. Józef I Liczbiński[e] | VIII 1926 – VIII 1929 | Ekspozytura Nr 3 Oddziału II SG | |
referent | por. kanc. Władysław Antos | II 1926 – I 1927[66] | |
por. kanc. Bolesław Bogacki | od I 1927[67] | ||
referent oficerski | kpt. piech. Roman Włodarczak[f] | od 15 I 1932[69][70], był w 1935 | |
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych KRU w latach 1938–1939[71][g] | |||
kierownik I referatu ewidencji | kpt. adm. (piech.) Alfons Michnowicz[73][h] | był w III 1939 | †1940 Charków[75] |
kierownik II referatu uzupełnień | kpt. adm. (piech.) Leon Dolata[i] | był w III 1939 | |
kierownik III referatu oficerskiego | kpt. adm. (piech.) Wincenty Strzyżewski[j] | był w III 1939 | †1940 Charków[79] |
Uwagi
edytuj- ↑ Stanisław Dunin (ur. 18 kwietnia 1880). Zweryfikowany w stopniu podpułkownika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku i 87. lokatą w korpusie oficerów piechoty. Przeniesiony do PKU Poznań ze stanowiska I referenta w Szefostwie Poborowym DOK I w Warszawie.
- ↑ Tadeusz Józef Piotrowski[43] (ur. 1 stycznia 1890). 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku i 1607. lokatą w korpusie oficerów piechoty[44]. W WP pełnił służbę inny oficer o tym samym nazwisku i imionach, a także stopniu i starszeństwie, a mianowicie Tadeusz Józef Piotrowski (ur. 6 czerwca 1893) zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku i 760. lokatą w korpusie oficerów piechoty[45]. Z dniem 1 czerwca 1932 roku kapitan Piotrowski został przydzielony z 57 pp do PKU Ostrów Poznański w celu odbycia praktyki poborowej[46].
- ↑ Tadeusz Paweł Haniecki ur. 25 stycznia 1893 roku. Na stopień kapitana został mianowany ze starszeństwem z 1 lipca 1923 roku w korpusie oficerów administracji, dział kancelaryjny[48]. W marcu 1934 roku został przeniesiony do korpusu oficerów piechoty[49].
- ↑ Antoni Mazurkiewicz W marcu 1931 roku został przeniesiony z PKU Kościan do PKU Poznań Miasto na stanowisko kierownika II referatu poborowego[51]. 1 sierpnia 1932 roku skierowany został na czteromiesięczną praktykę u płatnika 15 puł[52]. Po zakończeniu praktyki porucznik Mazurkiewicz został przeniesiony do 8 bsap w Toruniu na stanowisko płatnika[53], a z dniem 15 sierpnia 1933 roku został przeniesiony do korpusu oficerów intendentów[54].
- ↑ Józef I Liczbiński ur. 25 stycznia 1887 roku. Uczestnik powstania wielkopolskiego, oficer 58 pp w Poznaniu. 25 listopada 1920 roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu porucznika, w grupie oficerów byłej armii niemieckiej[56]. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku i 88. lokatą w korpusie oficerów piechoty. 31 marca 1924 roku został mianowany kapitanem ze starszeństwem z 1 lipca 1923 roku i 62. lokatą w korpusie oficerów piechoty[57]. W sierpniu 1926 roku został przydzielony z 58 pp do PKU Poznań Miasto na stanowisko referenta inwalidzkiego[58]. W sierpniu 1929 roku został przeniesiony do Ekspozytury Nr 3 Oddziału II SG w Poznaniu[59]. We wrześniu 1930 roku został zwolniony z zajmowanego stanowiska i oddany do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr VII[60]. Z dniem 31 marca 1931 roku został przeniesiony w stan spoczynku[61]. W 1934 roku pozostawał w ewidencji PKU Poznań Miasto. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr VII. Był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”[62]. 8 listopada 1937 roku został odznaczony Krzyżem Niepodległości zamiast uprzednio (9 listopada 1932 roku) nadanego Medalu Niepodległości[63][64]. Ponadto był odznaczony Krzyżem Walecznych[65].
- ↑ Roman Włodarczak ur. 16 sierpnia 1889 roku. Był odznaczony dwukrotnie KW i Srebrnym KZ[68].
- ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939 roku, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939 roku[72].
- ↑ Alfons Michnowicz ur. 23 września 1893 roku. Był odznaczony KZ WLŚr[74].
- ↑ Leon Dolata ur. 9 marca 1893 roku. Był odznaczony Krzyżem Walecznych. W listopadzie 1924 roku został przeniesiony z 43 pp w Dubnie do 61 pp w Bydgoszczy[76]. W 1932 roku oficer KOP. Kwatermistrz baonu KOP „Podświle”[77].
- ↑ Wincenty Strzyżewski ur. 4 kwietnia 1895 roku. Pełnił służbę kolejno w 86 pp, 29 pp, KOP i 61 pp. Był odznaczony Srebrnym KZ, Medalem Niepodległości i KZ WLŚr[78].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Dz.U. z 1939 r. nr 20, poz. 131.
- ↑ Wiadomości wojskowe. „Kurier Poznański”. 265, s. 7, 18 listopada 1924. Poznań.
- ↑ Almanach oficerski 1923/24 ↓, s. 37.
- ↑ a b c Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1475.
- ↑ a b c Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1344.
- ↑ a b Dz.U. z 1925 r. nr 37, poz. 252.
- ↑ Dz.U. z 1924 r. nr 61, poz. 609.
- ↑ a b c Jarno 2001 ↓, s. 169.
- ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393, autor użył sformułowania „wszystkie czynności przygotowawcze do poboru, jak również jego przeprowadzenie przeszły do władz administracyjnych”, co nie odpowiadało podziałowi kompetencji władz wojskowych i cywilnych, określonych we wspomnianych aktach prawa.
- ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393–394.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 7-20.
- ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393, wg autora stanowiska oficerów ewidencyjnych, po krótkotrwałym przydzieleniu ich do władz administracyjnych, zostały zniesione w 1925 roku.
- ↑ Jarno 2001 ↓, s. 169, autor także datuje zniesienie stanowisk oficerów ewidencyjnych na rok 1925, co stoi w sprzeczności z ogłoszoną 4 lutego 1926 roku obsadą służby poborowej na stopie pokojowej.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 1-10.
- ↑ a b Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 40 z 23 grudnia 1930 roku, poz. 471.
- ↑ Dz.U. z 1930 r. nr 31, poz. 270.
- ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 23 z 31 lipca 1931 roku, poz. 290.
- ↑ Jarno 2001 ↓, s. 173.
- ↑ Dz.U. z 1938 r. nr 25, poz. 220.
- ↑ Historia WKU Suwałki ↓.
- ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 58 z 6 września 1923 roku, s. 547.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 52 z 29 maja 1924 roku, s. 305.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 37 z 12 kwietnia 1924 roku, s. 210.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 28 stycznia 1928 roku, s. 21.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 31 marca 1927 roku, s. 103, został przydzielony z dyspozycji dowódcy OK IX do PKU Poznań Miasto w celu odbycia praktyki poborowej.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 160.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 sierpnia 1929 roku, s. 259.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 23 grudnia 1929 roku, s. 399.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 159.
- ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 33 z 27 maja 1923 roku, s. 352.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 26 z 5 maja 1923 roku, s. 289, jednocześnie został przeniesiony z korpusu oficerów sanitarnych do korpusu oficerów administracji, dział kancelaryjny.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 37 z 29 marca 1925 roku, s. 176.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 14 stycznia 1925 roku, s. 19.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 24 z 27 kwietnia 1923 roku, s. 275.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 82 z 2 stycznia 1924 roku, s. 761.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 112 z 23 października 1924 roku, s. 626.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 15.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 128, 133, 518, 825, 828.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. XII, 521.
- ↑ Lista starszeństwa 1935 ↓, s. 12, 39, 42.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 18 czerwca 1930 roku, s. 219.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 31 grudnia 1932 roku, s. 471.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 29, sprostowano imię z „Tadeusz I” na „Tadeusz Józef”.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 45.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 41, 435.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 234.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 11 kwietnia 1933 roku, s. 91.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 355, 471.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 12 marca 1934 roku, s. 86.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 26 marca 1931 roku, s. 113.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 26 marca 1931 roku, s. 117.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 436.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 11 kwietnia 1933 roku, s. 88.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 15 września 1933 roku, s. 179.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 417.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 48 z 15 grudnia 1920 roku, s. 1358.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 32 z 2 kwietnia 1924 roku, s. 173.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 31 z 9 sierpnia 1926 roku, s. 250.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 23 sierpnia 1929 roku, s. 298.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 20 września 1930 roku, s. 288.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 26 marca 1931 roku, s. 126.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 329, 990.
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 259, poz. 409.
- ↑ M.P. z 1932 r. nr 259, poz. 296.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 133.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 12 stycznia 1927 roku, s. 5.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 12 stycznia 1927 roku, s. 6.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 47, 521.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 231.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 28 września 1933 roku, s. 214, sprostowano przydział do PKU Poznań Miasto.
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 855.
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 29, sprostowano datę urodzenia z „23 września 1893 roku” na „6 października 1893 roku”.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 45, 613.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 345, tu także podano, że urodził się 23 września 1893 roku.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 121 z 15 listopada 1924 roku, s. 675.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 48, 906.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 74, 589.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 522.
Bibliografia
edytuj- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty. 5 czerwca 1935. Dodatek bezpłatny dla prenumeratorów „Przeglądu Piechoty”. Jagiellońska Biblioteka Cyfrowa, 1935. [dostęp 2016-06-05].
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Karol Firich, Stanisław Krzysik, Tadeusz Kutrzeba, Stanisław Müller, Józef Wiatr: Almanach oficerski na rok 1923/24 zeszyt 2, dział III. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1923.
- Witold Jarno: Okręg Korpusu Wojska Polskiego nr IV Łódź 1918-1939. Łódź: Wydawnictwo „Ibidem”, 2001. ISBN 83-88679-10-4.
- Jarosław Kowalewski: Historia Wojskowej Komendy Uzupełnień w Suwałkach. Wojskowa Komenda Uzupełnień w Suwałkach. [dostęp 2019-05-18].
- Henryk Moczyński: Służba poborowa. W: Dziesięciolecie Odrodzenia Polskiej Siły Zbrojnej 1918–1928. Henryk Stanisław Mościcki (red.) Włodzimierz Dzwonkowski (red.) Tadeusz Bałaban (red.). Warszawa: Tadeusz Złotnicki, 1928, s. 391–394.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.