Komenda Rejonu Uzupełnień Szamotuły
Komenda Rejonu Uzupełnień Szamotuły (KRU Szamotuły) – organ wojskowy właściwy w sprawach uzupełnień Sił Zbrojnych II Rzeczypospolitej i administracji rezerw w powierzonym mu rejonie[2].
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Rozformowanie |
1939 |
| Tradycje | |
| Rodowód |
PKU Szamotuły[1] |
| Działania zbrojne | |
| kampania wrześniowa | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Podległość |
DOGen. „Poznań” |
| Skład |
PKU typ III |
Historia komendy edytuj
W czerwcu 1921 roku PKU Szamotuły była podporządkowana Dowództwu Okręgu Generalnego „Poznań” i obejmowała swoją właściwością powiaty: czarnkowski, międzychodzki, nowotomyski, szamotulski i wieleński[3].
15 listopada 1921 roku, po wprowadzeniu podziału kraju na dziesięć okręgów korpusów oraz wprowadzeniu pokojowej organizacji służby poborowej, dotychczasowa PKU Szamotuły została podporządkowana Dowództwu Okręgu Korpusu Nr VII w Poznaniu i obejmowała swoją właściwością powiaty: czarnkowski, międzychodzki, obornicki, szamotulski i wieleński. Powiat obornicki został wyłączony z PKU Poznań Powiat, której z kolei podporządkowano powiat nowotomyski[1][4][5][6].
18 listopada 1924 roku weszła w życie ustawa z dnia 23 maja 1924 roku o powszechnym obowiązku służby wojskowej[7], a 15 kwietnia 1925 roku rozporządzenie wykonawcze ministra spraw wojskowych do tejże ustawy, wydane 21 marca tego roku wspólnie z ministrami: spraw wewnętrznych, zagranicznych, sprawiedliwości, skarbu, kolei, wyznań religijnych i oświecenia publicznego, rolnictwa i dóbr państwowych oraz przemysłu i handlu[6]. Wydanie obu aktów prawnych wiązało się z przejęciem przez władze cywilne (administracji I instancji) większości zadań związanych z przygotowaniem i przeprowadzeniem poboru[8][9]. Przekazanie większości zadań władzom cywilnym umożliwiło organom służby poborowej zajęcie się wyłącznie racjonalnym rozdziałem rekruta oraz ewidencją i administracją rezerw. Do tych zadań dostosowana została organizacja wewnętrzna powiatowych komend uzupełnień i ich składy osobowe. Poszczególne komendy różniły się między sobą składem osobowym w zależności od wielkości administrowanego terenu[10].
W marcu 1930 roku PKU Szamotuły była nadal podporządkowana Dowództwu Okręgu Korpusu Nr VII w Poznaniu i administrowała powiatami: czarnkowskim, międzychodzkim, obornickim i szamotulskim[11]. W grudniu tego roku komenda posiadała skład osobowy typ III[12].
1 lipca 1938 roku weszła w życie nowa organizacja służby uzupełnień, zgodnie z którą dotychczasowa PKU Szamotuły została przemianowana na Komendę Rejonu Uzupełnień Szamotuły przy czym nazwa ta zaczęła obowiązywać 1 września 1938 roku[13], z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 9 kwietnia 1938 roku o powszechnym obowiązku wojskowym[14]. Obok wspomnianej ustawy i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność KRU Szamotuły normowały przepisy służbowe MSWojsk. D.D.O. L. 500/Org. Tjn. Organizacja służby uzupełnień na stopie pokojowej z 13 czerwca 1938 roku. Zgodnie z tymi przepisami komenda rejonu uzupełnień była organem wykonawczym służby uzupełnień[15].
Komendant rejonu uzupełnień w sprawach dotyczących uzupełnień Sił Zbrojnych i administracji rezerw podlegał bezpośrednio dowódcy Okręgu Korpusu Nr VII, który był okręgowym organem kierowniczym służby uzupełnień. Rejon uzupełnień nie uległ zmianie i nadal obejmował powiaty: czarnkowski, międzychodzki, obornicki i szamotulski[2].
Obsada personalna edytuj
Poniżej przedstawiono wykaz oficerów zajmujących stanowisko komendanta Powiatowej Komendy Uzupełnień i komendanta rejonu uzupełnień oraz wykaz osób funkcyjnych (oficerów i urzędników wojskowych) pełniących służbę w PKU i KRU Szamotuły, z uwzględnieniem najważniejszych zmian organizacyjnych przeprowadzonych w 1926 i 1938 roku.
| Komendanci | ||
|---|---|---|
| stopień, imię i nazwisko | okres pełnienia funkcji | kolejne stanowisko służbowe (dalsze losy) |
| por. Józef Franciszek Frydrychowicz[a] | od 19 I 1920[18] | |
| ppłk piech. Karol Steinbach | do V 1923[19] | komendant PKU Warszawa Miasto III |
| ppłk piech. Mikołaj Koiszewski | V[19] – 1 XI 1923[20][4][21] | komendant PKU Łuków |
| mjr / ppłk piech. Józef Sawicz | 1 XI 1923[20][5] – XII 1926[22] | komendant PKU Baranowicze |
| ppłk piech. Eustachy Serafinowicz | XII 1926[23] – I 1929[24] | inspektor poborowy OK IV |
| ppłk art. dr Ludwik Tobolewicz | III 1929[25][26] – I 1930[27] | dyspozycja dowódcy OK VII |
| ppłk piech. Kazimierz Szcześniak | III 1930 – 28 II 1933 | stan spoczynku |
| ppłk piech. Paweł Thomas | XI 1933[28] – 1939[29] | internowany w Rumunii |
| Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1921–1925[30][5] | |||
|---|---|---|---|
| I referent | kpt. piech. Maksymilian Zodrow | był w 1923, do III 1925 | I referent PKU Kalisz[31] |
| kpt. piech. Kazimierz Krahelski | III[31] – 23 VI 1925[32] | KOP | |
| II referent | urzędnik wojskowy XI rangi / por. kanc. Bolesław Bogacki | 1923 – V 1925[33] | referent inwalidzki PKU Gniezno |
| por. kanc. Jan Sopiński | V 1925[33] – II 1926 | referent | |
| III referent | urzędnik wojskowy XI rangi Kazimierz Rostkowski | ||
| referent inwalidzki | urzędnik wojskowy XI rangi Henryk Stachowiak | 1923 | |
| kpt. piech. Stefan Paluch | III 1925[34] – II 1926[35] | 57 pp | |
| oficer instrukcyjny | por. piech. Leon Ratajczak | 1923 – 1924 | |
| oficer ewidencyjny na powiat czarnkowski | por. jazdy Hipolit Ludwik Piątkowski | 1 VIII[36] – 29 X 1923[37] | 4 psk |
| urzędnik wojsk. XI rangi / por. kanc. Jan Sopiński | 29 X 1923[38] – V 1925 | II referent | |
| por. kanc. Wilhelm Handl | od V 1925[33] | ||
| oficer ewidencyjny na powiat obornicki | urzędnik wojskowy XI rangi / por. kanc. Władysław Siennicki | 1 IX 1923[39] – V 1925[40] | Kancelaria Sztabu DOK VII |
| oficer ewidencyjny na powiat międzychodzki | urzędnik wojskowy XI rangi / por. kanc. Ignacy I Stachowiak | od 1 VI 1923[41] | |
| oficer ewidencyjny na powiat szamotulski | urzędnik wojskowy XI rangi / Jan Sopiński | 21 VI[42] – IX 1923[43] | OE Koźmin PKU Gostyń |
| urzędnik wojskowy XI rangi Jan Bogacki | od IX 1923[43] | ||
| Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1926–1938[44][45][46][47] | |||
| kierownik I referatu administracji rezerw
i zastępca komendanta |
kpt. piech. Mieczysław Chudziński | II – IX 1926[48] | PKU Równe |
| kpt. piech. Marian Stępkowski | p.o. IX 1926[49] – II 1927[50] | kierownik I referatu PKU Pułtusk | |
| kpt. adm. (gosp.) Karol Erben | II 1927[51] – IX 1930[52] | płatnik 59 pp | |
| kpt. piech. Czesław Jan Krygier | IX 1930[53] – był w VI 1935 | KRU Hrubieszów | |
| kierownik II referatu poborowego | kpt. piech. Edmund Posłuszny | był w 1928 – VI 1930 | kierownik I referatu PKU Brześć[54] |
| por. piech. Bolesław Cieślak | IX 1930[55] – był w VI 1935 | KRU Gniezno | |
| referent | por. kanc. Jan Sopiński | II – IV 1926[56] | referent PKU Kościan |
| por. kanc. Jan I Ostrowski | IV 1926[56] – V 1927[57] | referent PKU Rawa Ruska | |
| por. piech. Bolesław Cieślak | VII 1929[58] – IX 1930 | kierownik II referatu | |
| referent inwalidzki | por. kanc. Ignacy Stachowiak | II 1926 – II 1927[59] | kierownictwo administracji koszar Poznań 4 |
| por. kanc. Stanisław Chłodnicki[b] | 1 I 1927[61] – IV 1929[62] | dyspozycja Min. Pracy i Opieki Społecznej | |
| Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych KRU w latach 1938–1939[29][c] | |||
| kierownik I referatu ewidencji | kpt. adm. (piech.) Zenon Batorski[d] | był w III 1939 | |
| kierownik II referatu uzupełnień | kpt. adm. (piech.) Józef Stanisław Kuśnierz[e] | był w III 1939 | |
Uwagi edytuj
- ↑ Józef Franciszek Frydrychowicz urodził się 18 marca 1882 roku w majątku Wilcze (gmina Koronowo), w rodzinie Bronisława i Kazimiery. Zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku w korpusie oficerów rezerwy artylerii. Zaginął w czasie II wojny światowej. Był odznaczony Medalem Niepodległości[16][17]
- ↑ Por. kanc. Stanisław Chłodnicki z dniem 1 stycznia 1927 roku na został przydzielony ze zlikwidowanej PKU Gostyń do PKU Szamotuły na stanowisko referenta inwalidzkiego. W kwietniu 1929 roku został zwolniony z zajmowanego stanowiska z równoczesnym przydziałem do dyspozycji Ministra Pracy i Opieki Społecznej, do dnia 31 marca 1930 roku. Z dniem 31 października 1930 roku został przeniesiony w stan spoczynku[60].
- ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[63].
- ↑ Zenon Batorski (ur. 28 lutego 1894) na stopień kapitana został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1937 i 43. lokatą w korpusie oficerów administracji, grupa administracyjna. Był odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi[64].
- ↑ Józef Stanisław Kuśnierz (ur. 30 grudnia 1893) na stopień kapitana został mianowany ze starszeństwem z 15 sierpnia 1924 w korpusie oficerów piechoty. Był odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi[65].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Almanach oficerski 1923/24 ↓, s. 37.
- ↑ a b Dz.U. z 1939 r. nr 20, poz. 131.
- ↑ Rozkaz DOGen. Kielce Nr 69 z 23 czerwca 1921 roku, zał. nr 2 do pkt 11
- ↑ a b Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1480.
- ↑ a b c Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1349.
- ↑ a b Dz.U. z 1925 r. nr 37, poz. 252.
- ↑ Dz.U. z 1924 r. nr 61, poz. 609.
- ↑ Jarno 2001 ↓, s. 169.
- ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393, autor użył sformułowania „wszystkie czynności przygotowawcze do poboru, jak również jego przeprowadzenie przeszły do władz administracyjnych”, co nie odpowiadało podziałowi kompetencji władz wojskowych i cywilnych, określonych we wspomnianych aktach prawa.
- ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393–394.
- ↑ Dz.U. z 1930 r. nr 31, poz. 270.
- ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 40 z 23 grudnia 1930 roku, poz. 471.
- ↑ Jarno 2001 ↓, s. 173.
- ↑ Dz.U. z 1938 r. nr 25, poz. 220.
- ↑ Historia WKU Suwałki ↓.
- ↑ Spis oficerów rezerwy 1922 ↓, s. 69.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 274, 987.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 31 stycznia 1920 roku, s. 46.
- ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 29 z 18 maja 1923 roku, s. 273.
- ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 61 z 18 września 1923 roku, s. 570.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1340.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 53 z 16 grudnia 1926 roku, s. 441.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 53 z 16 grudnia 1926 roku, s. 442.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 29 stycznia 1929 roku, s. 25.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 22 marca 1929 roku, s. 102.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 27 kwietnia 1929 roku, s. 157.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 21 stycznia 1930 roku, s. 6.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 7.
- ↑ a b Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 858.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1480, 1554, 1565–1567.
- ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 37 z 29 marca 1925 roku, s. 175.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 88 z 1 września 1925 roku, s. 476.
- ↑ a b c Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 50 z 3 maja 1925 roku, s. 242.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 35 z 25 marca 1925 roku, s. 167.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 2.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 52 z 29 lipca 1923 roku, s. 495.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 71 z 13 listopada 1923 roku, s. 751.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 71 z 13 listopada 1923 roku, s. 754.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 57 z 30 sierpnia 1923 roku, s. 538.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 59 z 31 maja 1925 roku, s. 296.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 30 marca 1923 roku, s. 226.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 44 z 3 lipca 1923 roku, s. 445.
- ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 58 z 6 września 1923 roku, s. 549.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 2, 15.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 115, 133, 154, 830.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 524.
- ↑ Lista starszeństwa 1935 ↓, s. 12, 49, 97.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 38 z 20 września 1926 roku, s. 311.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 41 z 30 września 1926 roku, s. 331.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 11 lutego 1927 roku, s. 49.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 11 lutego 1927 roku, s. 50.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 23.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 25.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 18 czerwca 1930 roku, s. 207.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 28.
- ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 12 kwietnia 1926 roku, s. 112.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 maja 1927 roku, s. 134.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 6 lipca 1929 roku, s. 200.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 18 lutego 1927 roku, s. 57.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 20 września 1930 roku, s. 310.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 12 stycznia 1927 roku, s. 5.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 27 kwietnia 1929 roku, s. 114.
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 307.
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 294.
Bibliografia edytuj
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-09-07].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Rocznik Oficerski rezerw. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1934.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty. 5 czerwca 1935. Warszawa: Dep. Piech. MSWojsk., 1935.
- Karol Firich, Stanisław Krzysik, Tadeusz Kutrzeba, Stanisław Müller, Józef Wiatr: Almanach oficerski na rok 1923/24 zeszyt 2, dział III. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1923.
- Henryk Moczyński: Służba poborowa. W: Dziesięciolecie Odrodzenia Polskiej Siły Zbrojnej 1918–1928. Henryk Stanisław Mościcki (red.) Włodzimierz Dzwonkowski (red.) Tadeusz Bałaban (red.). Warszawa: Tadeusz Złotnicki, 1928, s. 391–394.
- Witold Jarno: Okręg Korpusu Wojska Polskiego nr IV Łódź 1918-1939. Łódź: Wydawnictwo „Ibidem”, 2001. ISBN 83-88679-10-4.
- Jarosław Kowalewski: Historia Wojskowej Komendy Uzupełnień w Suwałkach. Wojskowa Komenda Uzupełnień w Suwałkach. [dostęp 2019-05-18].
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.