Komisariat Straży Granicznej „Worochta”

Komisariat Straży Granicznej „Worochta” – jednostka organizacyjna Straży Granicznej pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-czechosłowackiej w latach 1929–1938 i granicy polsko-węgierskiej w 1939.

Komisariat Straży Granicznej „Worochta”
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1928

Rozformowanie

15 lutego 1939

Tradycje
Rodowód

Komisariat Straży Celnej „Worochta”

Organizacja
Dyslokacja

Worochta

Formacja

Straż Graniczna

Podległość

Inspektorat Graniczny „Stryj”

Geneza

edytuj

Na wniosek Ministerstwa Skarbu, uchwałą z 10 marca 1920, powołano do życia Straż Celną[1]. Proces tworzenia Straży Celnej trwał do końca 1922[2]. Komisariat Straży Celnej „Worochta”, wraz ze swoimi placówkami granicznymi, wszedł w podporządkowanie Inspektoratu Straży Celnej „Worochta”[3].

W drugiej połowie 1927 przystąpiono do gruntownej reorganizacji Straży Celnej[4]. W praktyce skutkowało to rozwiązaniem tej formacji granicznej. Rozkazem nr 5 z 16 maja 1928 w sprawie organizacji Małopolskiego Inspektoratu Okręgowego dowódca Straży Granicznej gen. bryg. Stefan Pasławski powołał komisariat Straży Granicznej „Worochta”, który przejął ochronę granicy od rozwiązywanego komisariatu Straży Celnej[5].

Formowanie i zmiany organizacyjne

edytuj
 
Szkic rozmieszczenia batalionu KOP „Nadwórna”

Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Ignacego Mościckiego z 22 marca 1928, do ochrony północnej, zachodniej i południowej granicy państwa, a w szczególności do ich ochrony celnej, powoływano z dniem 2 kwietnia 1928 Straż Graniczną[6]. Rozkazem nr 5 z 16 maja 1928 w sprawie organizacji Małopolskiego Inspektoratu Okręgowego dowódca Straży Granicznej gen. bryg. Stefan Pasławski przydzielił komisariat „Worochta” do Inspektoratu Granicznego nr 21 „Kołomyja” i określił jego strukturę organizacyjną[5]. Rozkaz z 8 września 1828 dowódcy Straży Granicznej nr 6 w sprawie organizacji Małopolskiego Inspektoratu Okręgowego podpisany w zastępstwie przez mjr. Wacława Szpilczyńskiego nie wymieniał komisariatu Straży Granicznej „Worochta” w strukturze Inspektoratu Granicznego „Kołomyja”[7]. Rozkazem nr 7 z 25 września 1929 w sprawie reorganizacji i zmian dyslokacji Małopolskiego Inspektoratu Okręgowego komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski określił numer i nową strukturę komisariatu „Worochta”[8]. Rozkazem nr 4/31 zastępcy komendanta Straży Granicznej płk. Emila Czaplińskiego z 20 października 1931 zniesiono placówkę SG „Andzeluza”[9]. Rozkazem nr 2 z 16 stycznia 1939 w sprawie przejęcia odcinka granicy polsko-niemieckiej od Korpusu Ochrony Pogranicza na terenie Mazowieckiego Okręgu Straży Granicznej oraz przekazania Korpusowi Ochrony Pogranicza odcinka granicy na terenie Wschodniomałopolskiego Okręgu Straży Granicznej, w związku z przekazaniem Korpusowi Ochrony Pogranicza ochrony części granicy południowej Państwa na odcinku między przełęczą Użocką, a stykiem granicy polsko-rumuńsko-czechosłowackiej, komendant Straży Granicznej płk Jan Gorzechowski zarządził likwidację komisariatu Straży Granicznej „Worochta”[10].

Komendantem Komisariatu SG „Worochta” był Bolesław Mościcki[11].

Służba graniczna

edytuj

Sąsiednie komisariaty:

Kierownicy/komendanci komisariatu

edytuj
stopień imię i nazwisko okres pełnienia służby
podkomisarz Piotr Łazarewicz był 27 VIII 1928
podkomisarz Witalis Brzeski[a] 1930 -1934[14]
aspirant Henryk Juchniewicz[15] p.o. 1934

Struktura organizacyjna

edytuj
 
Słupek graniczny z dwudziestolecia międzywojennego na Popadii w paśmie Gorganów

Organizacja komisariatu w maju 1928[5]:

--

Organizacja komisariatu we wrześniu 1929[16], 1931, 1935[12]:

  1. Witalis Brzeski – w I wojnie światowej walczył w armii rosyjskiej w stopniu chorążego w 89 rezerwowym pułku piechoty. W 1917 wstąpił do Naczelnego Polskiego Komitetu Wojskowego i zorganizował koło żołnierzy polskich w Szuji. W grudniu 1917 zbiegł z armii rosyjskiej i wstąpił do III Korpusu Polskiego. Po rozwiązaniu Korpusu przez Austriaków prowadził działalność konspiracyjną na terenie Kijowa. Po zajęciu Kijowa przez bolszewików został aresztowany i osadzony w Białej Cerkwi. Uciekł z więzienia, a w grudniu 1919 wstąpił do 78 pułku piechoty. W 1923 w stopniu podporucznika przeniesiony do rezerwy. W tym też roku wstąpił do Straży Celnej i został skierowany do ISC „Drohobycz”. W 1925 został przeniesiony do Komisariatu SC „Sianki”. W 1927 wyznaczony został na stanowisko kierownika komisariatu SC „Kalsdorf”. Po reorganizacji służb granicznych wstąpił do Straży Granicznej. Został oficerem wywiadowczym IG „Nowy Zagórz”. W 1930 wyznaczony został na kierownika komisariatu „Worochta”, a od 1935 był zastępcą przewodniczącego Komisji Dyscyplinarnej przy WMIOSG. Od 1938 pełnił funkcję kwatermistrza IG „Stryj”, a po likwidacji Obwodu SG „Stryj” został przeniesiony do Obwodu „Suwałki” na stanowisko kwatermistrza Obwodu[13].

Przypisy

edytuj

Bibliografia

edytuj