Komisja Nadzoru Finansowego
Komisja Nadzoru Finansowego (KNF) – centralny organ administracji rządowej sprawujący nadzór nad rynkiem finansowym w Polsce. Powołany na mocy ustawy z dnia 21 lipca 2006 o nadzorze nad rynkiem finansowym[3]. Przejęła zadania zniesionej Komisji Papierów Wartościowych i Giełd.
| ||
![]() Siedziba KNF i UKNF przy ul. Pięknej 20 w Warszawie | ||
Państwo | ![]() | |
Data utworzenia | 19 września 2006 | |
Przewodniczący | Jacek Jastrzębski | |
Zastępca Przewodniczącego | Rafał Mikusiński | |
Budżet | 216,70 mln zł (2017)[1] | |
Zatrudnienie | 920 (2017)[2] | |
Adres | ||
ul. Piękna 20 | ||
![]() | ||
Strona internetowa |

Komisja i Przewodniczący Komisji wykonują swoje zadania przy pomocy Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego (UKNF). Pracami UKNF kieruje Przewodniczący KNF i jego dwaj zastępcy[4].
Siedziba KNF i UKNF znajduje się przy ul. Pięknej 20, biura UKNF mieszczą się także przy placu Powstańców Warszawy 1.
Nadzór nad działalnością Komisji sprawuje Prezes Rady Ministrów.
Zadania KomisjiEdytuj
- Sprawowanie nadzoru nad sektorem bankowym, rynkiem kapitałowym, ubezpieczeniowym, emerytalnym, nadzór nad instytucjami płatniczymi i biurami usług płatniczych, instytucjami pieniądza elektronicznego oraz nad sektorem kas spółdzielczych
- Podejmowanie działań służących prawidłowemu funkcjonowaniu rynku finansowego, ubezpieczeniowego i emerytalnego
- Podejmowanie działań mających na celu rozwój rynku finansowego i jego konkurencyjności
- Podejmowanie działań edukacyjnych i informacyjnych w zakresie funkcjonowania rynku finansowego
- Udział w przygotowywaniu projektów aktów prawnych w zakresie nadzoru nad rynkiem finansowym, ubezpieczeniowym i emerytalnym
- Stwarzanie możliwości polubownego i pojednawczego rozstrzygania sporów między uczestnikami rynku finansowego, w szczególności sporów wynikających ze stosunków umownych między podmiotami podlegającymi nadzorowi Komisji a odbiorcami usług świadczonych przez te podmioty
Zakres nadzoruEdytuj
Komisja Nadzoru Finansowego sprawuje nadzór w następującym zakresie:
- nadzór bankowy, sprawowany zgodnie z przepisami:
- nadzór emerytalny, sprawowany zgodnie z przepisami:
- nadzór ubezpieczeniowy, sprawowany zgodnie z przepisami:
- ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej[12],
- ustawy o dystrybucji ubezpieczeń[13],
- ustawy o dopłatach do ubezpieczeń upraw rolnych i zwierząt gospodarskich[14],
- ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych[15],
- nadzór nad rynkiem kapitałowym, sprawowany zgodnie z przepisami:
- ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz.U. z 2018 r. poz. 2286),
- ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (Dz.U. z 2019 r. poz. 623),
- ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (Dz.U. z 2018 r. poz. 1355),
- ustawy z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowych (Dz.U. z 2019 r. poz. 312),
- ustawy o nadzorze nad rynkiem kapitałowym[16],
- nadzór nad instytucjami płatniczymi i biurami usług płatniczych (a także instytucjami pieniądza elektronicznego), sprawowany zgodnie z przepisami:
- ustawy o usługach płatniczych[17],
- nadzór uzupełniający, sprawowany zgodnie z przepisami:
- ustawy o nadzorze uzupełniającym nad instytucjami kredytowymi, zakładami ubezpieczeń i firmami inwestycyjnymi wchodzącymi w skład konglomeratu finansowego[18],
- nadzór nad sektorem kas spółdzielczych, sprawowany zgodnie z przepisami:
- ustawy z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym (Dz.U. z 2019 r. poz. 298),
- ustawy z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych (Dz.U. z 2018 r. poz. 2386),
- ustawy z dnia 19 kwietnia 2013 r. o zmianie ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2013 r. poz. 613).
Komisja Nadzoru Finansowego nie obejmuje swoim nadzorem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego oraz ubezpieczenia zdrowotnego w Narodowym Funduszu Zdrowia. Podlegają one nadzorom właściwych ministrów. W przypadku podmiotów w żaden sposób niepodlegających pod jej kontrolę (czyli działających nielegalnie, nie rejestrujących swojej działalności w żadnych instytucjach) – KNF ma prawo prowadzić czynności sprawdzające lub postępowanie wyjaśniające[19].
Przy KNF działa również Sąd Polubowny[20].
Skład KomisjiEdytuj
Przewodniczący i zastępcy przewodniczącegoEdytuj
W skład Komisji wchodzą: przewodniczący, dwóch zastępców przewodniczącego i dziewięciu członków. Przewodniczącego Komisji powołuje prezes Rady Ministrów na pięcioletnią kadencję. Zastępców przewodniczącego powołuje i odwołuje prezes Rady Ministrów na wniosek przewodniczącego.
Członkowie KomisjiEdytuj
Członkami Komisji są:
- Minister właściwy do spraw instytucji finansowych albo jego przedstawiciel,
- Minister właściwy do spraw gospodarki albo jego przedstawiciel,
- Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego albo jego przedstawiciel,
- Prezes Narodowego Banku Polskiego albo delegowany przez niego członek zarządu Narodowego Banku Polskiego,
- Przedstawiciel Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.
Aktualny skład KomisjiEdytuj
- Jacek Jastrzębski – przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego od 23 listopada 2018
- Rafał Mikusiński – zastępca przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego od 12 marca 2019
Pozostali członkowie (z prawem głosu):
- Andrzej Kaźmierczak – członek zarządu Narodowego Banku Polskiego delegowany przez Prezesa Narodowego Banku Polskiego,
- Cezary Kochalski – przedstawiciel Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej,
- Krzysztof Budzich – przedstawiciel ministra właściwego do spraw instytucji finansowych,
- Jan Pawelec – przedstawiciel ministra właściwego do spraw gospodarki, dyrektor Departamentu Obrotu Towarami Wrażliwymi i Bezpieczeństwa Technicznego w Ministerstwie Przedsiębiorczości i Technologii,
- Jan Wojtyła – przedstawiciel ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego (Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej),
- vacat – przedstawiciel Prezesa Rady Ministrów.
Pozostali członkowie (uczestniczą wyłącznie z głosem doradczym):
- Marek Niechciał – Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów,
- Mirosław Panek – prezes zarządu Bankowego Funduszu Gwarancyjnego,
- Maciej Wąsik – przedstawiciel ministra – członka Rady Ministrów właściwego do spraw koordynowania działalności służb specjalnych
Byli członkowie KNF (chronologicznie)Edytuj
- Byli przewodniczący KNF
- Stanisław Kluza (2006–2011)
- Andrzej Jakubiak (2011–2016)
- Marek Chrzanowski (2016–2018)
- Marcin Pachucki (p.o. przewodniczącego, 2018)
- Byli zastępcy przewodniczącego KNF
- Filip Świtała
- Iwona Duda
- Marcin Gomoła
- Artur Kluczny
- Lesław Gajek
- Wojciech Kwaśniak
- Marcin Pachucki
- Andrzej Diakonow
- Byli przedstawiciele MF
- Arkadiusz Huzarek
- Piotr Piłat
- Dariusz Daniluk
- Maciej Grabowski
- Ludwik Kotecki
- Piotr Piłat
- Piotr Nowak
- Paweł Gruza
- Marcin Obroniecki
- Małgorzata Palczewska
- Byli przedstawiciele MPiPS
- Anna Kalata
- Joanna Kluzik-Rostkowska
- Agnieszka Chłoń-Domińczak
- Marek Bucior
- Czesława Ostrowska
- Jacek Męcina
- Mariusz Kubzdyl
- Eryk Kłossowski
- Radosław Domagalski-Łabędzki
- Byli przedstawiciele NBP
- Jerzy Pruski
- Krzysztof Rybiński
- Sławomir Skrzypek
- Piotr Wiesiołek
- Witold Koziński
- Piotr Wiesiołek
- Anna Trzecińska
- Jacek Bartkiewicz
Byli przedstawiciele MR/MPiT
- Armen Artwich
- Jadwiga Emilewicz
- Mariusz Haładyj
- Byli przedstawiciele Prezydenta RP
- Henryk Cioch
- Danuta Wawrzynkiewicz
- Jerzy Pruski
- Zdzisław Sokal
Byli przedstawiciele BFG
- Zdzisław Sokal
Byli przedstawiciele Prezesa Rady Ministrów
- Tadeusz Kościński
Struktura Urzędu KNF[21]Edytuj
Zgodnie z zarządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 4 lutego 2019, od 1 kwietnia 2019 struktura organizacyjna Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego przedstawia się następująco[22]:
- Departament Administracji
- Departament Analiz i Strategii
- Departament Audytu Wewnętrznego
- Departament Bankowości Komercyjnej i Specjalistycznej
- Departament Bankowości Spółdzielczej
- Departament Compliance
- Departament Cyberbezpieczeństwa
- Departament Firm Inwestycyjnych
- Departament Funduszy Inwestycyjnych i Funduszy Emerytalnych
- Departament Informatyki
- Departament Innowacji Finansowych FinTech
- Departament Inspekcji Bankowych
- Departament Inspekcji Ubezpieczeniowych
- Departament Komunikacji Społecznej
- Departament Licencji Bankowych
- Departament Licencji Ubezpieczeniowych
- Departament Nadzoru Obrotu
- Departament Nadzoru Ubezpieczeniowego i Monitorowania Ryzyk
- Departament Organizacji, Controllingu i Budżetowania
- Departament Postępowań
- Departament Praktyk Rynkowych
- Departament Prawny
- Departament Rozwoju Regulacji
- Departament Rozwoju Rynku Finansowego
- Departament Spółdzielczych Kas Oszczędnościowo-Kredytowych i Instytucji Płatniczych
- Departament Spółek Publicznych
- Departament Współpracy Międzynarodowej
- Departament Zakupów
- Departament Zarządzania Zasobami Ludzkimi
- Gabinet Komisji
- Zespół Ochrony Informacji Niejawnych
Budżet, zatrudnienie i wynagrodzeniaEdytuj
Wydatki i dochody Komisji Nadzoru Finansowego są realizowane w części 70 budżetu państwa[23]. Zgodnie z art. 19 ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym wszystkie wydatki stanowiące koszty działalności Komisji są pokrywane z wpłat wnoszonych przez podmioty nadzorowane.
W 2017 wydatki w części 70 wyniosły 216,70 mln zł, a dochody 198,66 mln zł[1]. Przeciętne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło 920 osób, a średnie miesięczne wynagrodzenie brutto 10 538 zł[2].
W ustawie budżetowej na 2018 wydatki Komisji Nadzoru Finansowego zaplanowano w wysokości 245,11 mln zł, a dochody 255,15 mln zł[24].
KontrowersjeEdytuj
W 2007 roku została ujawniona przez podmiot Sovereign Capital S.A. afera dotycząca pobierania przez pracowników UKNF korzyści majątkowych od podmiotów nadzorowanych[25][26]. W roku 2009 wyszło na jaw, iż ówczesny przewodniczący KNF – Stanisław Kluza posiadał akcje Domu Maklerskiego IDM. W owym czasie brał udział w ofertach publicznych przeprowadzanych przez ten podmiot oraz według doniesień prasowych zarobił 1200% na akcjach samego IDM[27]. Co warte podkreślenia Dom Maklerski IDM wpadł w problemy finansowe niespełna rok po zakończeniu sprawowania funkcji przez Stanisława Kluzę[28]. Fundusz Idea TFI (później zmienił nazwę na Inventum, spółka nie była powiązana z bankiem Idea), kontrolowany przez Dom Maklerski IDM, upadł w 2014 roku wywołując wieluset milionowe straty wśród klientów[29].
Afera KNF w 2018 r.Edytuj
W listopadzie 2018 „Gazeta Wyborcza” ujawniła rozmowę przewodniczącego Komisji Marka Chrzanowskiego z Leszkiem Czarneckim, podczas której miała paść propozycja korupcyjna[30][31]. Chrzanowski złożył rezygnację z zajmowanego stanowiska[31]. Został zatrzymany przez funkcjonariuszy Centralnego Biura Antykorupcyjnego, a prokuratura postawiła mu zarzut przekroczenia uprawnień w celu osiągnięcia korzyści majątkowej przez inną osobę[32].
PrzypisyEdytuj
- ↑ a b Sprawozdanie z wykonania budżetu państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2017 r. (druk nr 2559). Tom I. sejm.gov.pl, 29 maja 2018. s. 1/12, 2/102. [dostęp 2018-09-18].
- ↑ a b Informacja o wynikach kontroli wykonania budżetu państwa w 2017 r. w części 70 Komisja Nadzoru Finansowego. W: Najwyższa Izba Kontroli [on-line]. nik.gov.pl, maj 2018. s. 15. [dostęp 2018-08-18].
- ↑ Ustawa z dnia 21 lipca 2006 o nadzorze nad rynkiem finansowym (Dz.U. z 2018 r. poz. 621).
- ↑ Różnica między KNF a UKNF. W: Komisja Nadzoru Finansowego [on-line]. knf.gov.pl. [dostęp 2018-11-18].
- ↑ Dz.U. z 2019 r. poz. 2357.
- ↑ Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 – o Narodowym Banku Polskim (Dz.U. z 2019 r. poz. 1810).
- ↑ Ustawa z dnia 7 grudnia 2000 r. o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających (Dz.U. z 2016 r. poz. 1826).
- ↑ Ustawa z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (Dz.U. z 2017 r. poz. 870, z późn. zm.).
- ↑ Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o pracowniczych programach emerytalnych (Dz.U. z 2019 r. poz. 850).
- ↑ Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego (Dz.U. z 2019 r. poz. 1808).
- ↑ Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o nadzorze ubezpieczeniowym i emerytalnym (Dz.U. z 2019 r. poz. 207).
- ↑ Ustawa z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Dz.U. z 2019 r. poz. 381).
- ↑ Ustawa z dnia 15 grudnia 2017 r. o dystrybucji ubezpieczeń (Dz.U. z 2019 r. poz. 1881).
- ↑ Ustawa z dnia 7 lipca 2005 r. o dopłatach do ubezpieczeń upraw rolnych i zwierząt gospodarskich (Dz.U. z 2019 r. poz. 477).
- ↑ Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. z 2019 r. poz. 2214).
- ↑ Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o nadzorze nad rynkiem kapitałowym (Dz.U. z 2019 r. poz. 1871).
- ↑ Ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych (Dz.U. z 2019 r. poz. 659).
- ↑ Ustawa z dnia 15 kwietnia 2005 r. o nadzorze uzupełniającym nad instytucjami kredytowymi, zakładami ubezpieczeń i firmami inwestycyjnymi wchodzącymi w skład konglomeratu finansowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 2146).
- ↑ Magda Kajzer: Zanim weźmiesz pożyczkę, sprawdź firmę. Czym jest lista ostrzeżeń publicznych KNF i kto na nią trafia?. Sowa Finansowa, 2018-03-23. [dostęp 2019-03-31].
- ↑ Spierasz się z bankiem – nie idź do sądu w PRNwes.pl (Dostęp: 2011-11-17).
- ↑ Zarządzenie nr 1 Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 stycznia 2018 r. zmieniające zarządzenie w sprawie nadania statutu Urzędowi Komisji Nadzoru Finansowego (M.P. z 2018 r. poz. 103).
- ↑ Zarządzenie nr 15 Prezesa Rady Ministrów z – Monitor Polski. monitorpolski.gov.pl. [dostęp 2019-02-10].
- ↑ Obwieszczenie Ministra Finansów z dnia 30 czerwca 2016 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie klasyfikacji części budżetowych oraz określenia ich dysponentów (Dz.U. z 2016 r. poz. 1026).
- ↑ Ustawa budżetowa na rok 2018 z dnia 11 stycznia 2018 r.. W: Dz. U. poz. 291 [on-line]. isap.sejm.gov.pl, 1 lutego 2018. s. 24, 67. [dostęp 2018-09-17].
- ↑ SOVEREIGN CAPITAL S.A.: Prywatny akt oskarżenia dyrektora Departamentu Emitentów KNF – Bankier.pl. www.bankier.pl. [dostęp 2019-03-03].
- ↑ KNF tuszuje korupcjogenną aferę szkoleniową – blog manitooo. www.salon24.pl. [dostęp 2019-03-03].
- ↑ Wyborcza.pl. wyborcza.biz. [dostęp 2019-03-03].
- ↑ IDMSA, czyli historia wzlotów i upadków – Analizy – parkiet.com. www.parkiet.com. [dostęp 2019-03-03].
- ↑ Ciąg dalszy katastrofy Idea TFI! Fundusz do likwidacji, a .... Subiektywnie o finansach. [dostęp 2019-03-02].
- ↑ Wojciech Czuchnowski, Agnieszka Kublik. 40 mln zł i nie będzie kłopotów. „Gazeta Wyborcza”, s. 1, 13 listopada 2018.
- ↑ a b Bartek Godusławski, Grzegorz Osiecki. Były szef nadzoru usłyszał zarzuty. „Dziennik Gazeta Prawna”, s. 1, 28 listopada 2018.
- ↑ Izabela Kacprzak, Grażyna Zawadka. CBA zabrało Marka Ch. „Rzeczpospolita”, s. 1, 28 listopada 2018.