Komisja Nadzoru Finansowego

Komisja Nadzoru Finansowego (KNF) – organ właściwy do sprawowania nadzoru nad instytucjami krajowymi w rozumieniu przepisów UE. Powołany na mocy ustawy z dnia 21 lipca 2006 o nadzorze nad rynkiem finansowym. Przejęła zadania zniesionej Komisji Papierów Wartościowych i Giełd, Komisji Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych oraz Komisji Nadzoru Bankowego. KNF nie jest centralnym organem administracji rządowej, bowiem ustawa nie wskazuje na taką pozycję tego organu.

Komisja Nadzoru Finansowego

Siedziba KNF i UKNF przy ul. Pięknej 20 w Warszawie
Państwo	Polska
Data utworzenia	19 września 2006
Przewodniczący	Jacek Jastrzębski
Zastępca Przewodniczącego	Marcin Mikołajczyk Sebastian Skuza Krystian Wiercioch
Budżet	216,70 mln zł (2017)
Zatrudnienie	920 (2017)
Adres
ul. Piękna 20, 00-549 Warszawa
Położenie na mapie Warszawy Komisja Nadzoru Finansowego
Położenie na mapie Polski Komisja Nadzoru Finansowego
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Komisja Nadzoru Finansowego
52°13′25,100″N 21°01′10,837″E
Strona internetowa

Komisja i Przewodniczący Komisji wykonują swoje zadania przy pomocy Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego (UKNF). Pracami UKNF kieruje Przewodniczący KNF i jego trzej zastępcy.

Siedziba KNF i UKNF znajduje się przy ul. Pięknej 20. Nadzór nad działalnością Komisji sprawuje Prezes Rady Ministrów.

Zadania Komisji

• Sprawowanie nadzoru nad sektorem bankowym, rynkiem kapitałowym, ubezpieczeniowym, emerytalnym, nadzór nad instytucjami płatniczymi i biurami usług płatniczych, instytucjami pieniądza elektronicznego oraz nad sektorem kas spółdzielczych
• Podejmowanie działań służących prawidłowemu funkcjonowaniu rynku finansowego, ubezpieczeniowego i emerytalnego
• Podejmowanie działań mających na celu rozwój rynku finansowego i jego konkurencyjności
• Podejmowanie działań edukacyjnych i informacyjnych w zakresie funkcjonowania rynku finansowego
• Udział w przygotowywaniu projektów aktów prawnych w zakresie nadzoru nad rynkiem finansowym, ubezpieczeniowym i emerytalnym
• Stwarzanie możliwości polubownego i pojednawczego rozstrzygania sporów między uczestnikami rynku finansowego, w szczególności sporów wynikających ze stosunków umownych między podmiotami podlegającymi nadzorowi Komisji a odbiorcami usług świadczonych przez te podmioty

Zakres nadzoru

Komisja Nadzoru Finansowego sprawuje nadzór w następującym zakresie:

• nadzór bankowy, sprawowany zgodnie z przepisami:
  • ustawy – Prawo bankowe,
  • ustawy o Narodowym Banku Polskim
  • ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających;
• nadzór emerytalny, sprawowany zgodnie z przepisami:
  • ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych,
  • ustawy o pracowniczych programach emerytalnych,
  • ustawy o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego
  • ustawy o nadzorze ubezpieczeniowym i emerytalnym;
• nadzór ubezpieczeniowy, sprawowany zgodnie z przepisami:
  • ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej,
  • ustawy o dystrybucji ubezpieczeń,
  • ustawy o dopłatach do ubezpieczeń upraw rolnych i zwierząt gospodarskich,
  • ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych,
• nadzór nad rynkiem kapitałowym, sprawowany zgodnie z przepisami:
  • ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz.U. z 2022 r. poz. 1500),
  • ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1983),
  • ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (Dz.U. z 2023 r. poz. 681),
  • ustawy z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowych (Dz.U. z 2024 r. poz. 910),
  • ustawy o nadzorze nad rynkiem kapitałowym,
• nadzór nad instytucjami płatniczymi i biurami usług płatniczych (a także instytucjami pieniądza elektronicznego), sprawowany zgodnie z przepisami:
  • ustawy o usługach płatniczych,
• nadzór uzupełniający, sprawowany zgodnie z przepisami:
  • ustawy o nadzorze uzupełniającym nad instytucjami kredytowymi, zakładami ubezpieczeń i firmami inwestycyjnymi wchodzącymi w skład konglomeratu finansowego,
• nadzór nad sektorem kas spółdzielczych, sprawowany zgodnie z przepisami:
  • ustawy z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym (Dz.U. z 2025 r. poz. 640),
  • ustawy z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych (Dz.U. z 2025 r. poz. 379),
  • ustawy z dnia 19 kwietnia 2013 r. o zmianie ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2013 r. poz. 613).

Komisja Nadzoru Finansowego nie obejmuje swoim nadzorem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego oraz ubezpieczenia zdrowotnego w Narodowym Funduszu Zdrowia. Podlegają one nadzorom właściwych ministrów.

Przy KNF działa również Sąd Polubowny.

Skład Komisji

Przewodniczący i zastępcy przewodniczącego

W skład Komisji wchodzą: przewodniczący, trzech zastępców przewodniczącego i dziewięciu członków. Przewodniczącego Komisji powołuje prezes Rady Ministrów na pięcioletnią kadencję. Zastępców przewodniczącego powołuje i odwołuje prezes Rady Ministrów na wniosek przewodniczącego.

Członkowie Komisji

Członkami Komisji są:

• Minister właściwy do spraw instytucji finansowych albo jego przedstawiciel,
• Minister właściwy do spraw gospodarki albo jego przedstawiciel,
• Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego albo jego przedstawiciel,
• Prezes Narodowego Banku Polskiego albo delegowany przez niego członek zarządu Narodowego Banku Polskiego,
• Przedstawiciel Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej,
• Przedstawiciel Prezesa Rady Ministrów,
• Przedstawiciel Bankowego Funduszu Gwarancyjnego (uczestniczy wyłącznie głosem doradczym),
• Przedstawiciel Prezesa Urządu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (uczestniczy wyłącznie głosem doradczym),
• Przedstawiciel ministra – członka Rady Ministrów właściwego do spraw koordynowania działalności służb specjalnych, a jeżeli nie został wyznaczony – przedstawiciel Prezesa Rady Ministrów (uczestniczy wyłącznie głosem doradczym).

Aktualny skład Komisji

• Jacek Jastrzębski – przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego od 23 listopada 2018
• Marcin Mikołajczyk – zastępca przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego od 28 maja 2021
• Krystian Wiercioch – zastępca przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego od 6 maja 2022
• Sebastian Skuza – zastępca przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego od 8 grudnia 2023

Pozostali członkowie (z prawem głosu):

• Anna Matuszczak – przedstawiciel ministra rozwoju i technologii
• Artur Soboń – członek zarządu Narodowego Banku Polskiego delegowany przez Prezesa Narodowego Banku Polskiego od listopada 2024
• Wojciech Dyduch – przedstawiciel Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej od 30 października 2020
• Jarosław Niezgoda – przedstawiciel ministra właściwego do spraw instytucji finansowych (Ministra Finansów) od stycznia 2023
• Marcin Wroński – przedstawiciel ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego (Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej) od 29 grudnia 2023
• Grzegorz Karpiński – przedstawiciel Prezesa Rady Ministrów od 29 marca 2024

Pozostali członkowie (uczestniczą wyłącznie z głosem doradczym):

• Tomasz Chróstny – Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów od 27 stycznia 2020
• Maciej Szczęsny – przedstawiciel Bankowego Funduszu Gwarancyjnego
• Radosław Kujawa – przedstawiciel ministra – członka Rady Ministrów właściwego do spraw koordynowania działalności służb specjalnych od 14 grudnia 2023

Byli członkowie KNF (chronologicznie)

Byli przewodniczący KNF

• Stanisław Kluza (2006–2011)
• Andrzej Jakubiak (2011–2016)
• Marek Chrzanowski (2016–2018)
• Marcin Pachucki (p.o. przewodniczącego, 2018)

Byli zastępcy przewodniczącego KNF

• Iwona Duda (2006–2007)
• Marcin Gomoła (2006–2007)
• Artur Kluczny (2007–2009)
• Lesław Gajek (2008–2017)
• Wojciech Kwaśniak (2011–2017)
• Filip Świtała (2017)
• Marcin Pachucki (2017–2019)
• Andrzej Diakonow (2017–2019)
• Małgorzata Iwanicz-Drozdowska (2019)
• Dagmara Wieczorek-Bartczak (2019–2021)
• Rafał Mikusiński (2019–2023)

Byli przedstawiciele ministra właściwego do spraw instytucji finansowych

• Arkadiusz Huzarek (2006–2007)
• Adam Pęzioł (2007–2008)
• Piotr Piłat (styczeń–listopad 2008)
• Dariusz Daniluk (2008–2011)
• Maciej Grabowski (kwiecień–sierpień 2011)
• Wiesław Szczuka (sierpień–wrzesień 2011)
• Maciej Grabowski (2011–2012)
• Ludwik Kotecki (2012–2015)
• Piotr Piłat (sierpień–grudzień 2015)
• Piotr Nowak (2015–2018)
• Paweł Gruza (lipiec–sierpień 2018)
• Marcin Obroniecki (2018–2019)
• Małgorzata Palczewska (kwiecień–sierpień 2019)
• Marian Banaś (sierpień 2019)
• Mateusz Morawiecki (sierpień–wrzesień 2019)
• Jerzy Kwieciński (wrzesień–listopad 2019)
• Tadeusz Kościński (listopad–grudzień 2019)
• Krzysztof Budzich (2019–2023)

Byli przedstawiciele ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego

• Anna Kalata (2006–2007)
• Lesław Gajek (sierpień 2007)
• Agnieszka Chłoń-Domińczak (2007–2009)
• Marek Bucior (2009–2011)
• Czesława Ostrowska (2011–2012)
• Jacek Męcina (2012–2015)
• Mariusz Kubzdyl (wrzesień–grudzień 2015)
• Eryk Kłossowski (2015–2016)
• Radosław Domagalski-Łabędzki (luty–listopad 2016)
• Jan Wojtyła (2016–2023)

Byli przedstawiciele NBP

• Jerzy Pruski (2006–2007)
• Krzysztof Rybiński (2007–2008)
• Sławomir Skrzypek (luty–marzec 2008)
• Piotr Wiesiołek (2008–2010)
• Witold Koziński (2010–2014)
• Piotr Wiesiołek (2014–2015)
• Anna Trzecińska (2015–2016)
• Jacek Bartkiewicz (luty–lipiec 2016)
• Andrzej Kaźmierczak (2016–2020)
• Paweł Szałamacha (2020-2024)

Byli przedstawiciele ministra właściwego do spraw gospodarki

• Armen Artwich (2016–2018)
• Mariusz Haładyj (2018–2019)
• Jan Pawelec (2019–2022)
• Sebastian Potyralski (czerwiec–październik 2022)
• Aneta Rożek (2022–2023)
• Wacław Turek (2023-2024)
• Krzysztof Paszyk (2024)

Byli przedstawiciele Prezydenta RP

• Henryk Cioch (2006–2007)
• Danuta Wawrzynkiewicz (2007–2010)
• Jerzy Pruski (2010–2015)
• Zdzisław Sokal (2015–2018)
• Cezary Kochalski (2018–2019)
• Robert Tomanek (styczeń–październik 2020)

Byli przedstawiciele Bankowego Funduszu Gwarancyjnego

• Zdzisław Sokal (2018–2019)
• Mirosław Panek (2019–2020)

Byli przedstawiciele Prezesa Rady Ministrów

• Tadeusz Kościński (styczeń–listopad 2019)
• Maciej Tomczak (2019–2024)

Byli przedstawiciele Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów

• Marek Niechciał (2018–2020)

Byli przedstawiciele ministra – członka Rady Ministrów właściwego do spraw koordynowania działalności służb specjalnych

• Maciej Wąsik (2018–2020)
• Stanisław Żaryn (2020–2023)

Struktura Urzędu KNF

Zgodnie ze zmienionym zarządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 4 lutego 2019, od 1 grudnia 2023 struktura organizacyjna Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego przedstawia się następująco:

• Centrum Analiz Danych Nadzorczych
• Departament Administracji
• Departament Analiz Ekonomicznych
• Departament Audytu Wewnętrznego
• Departament Bankowości Komercyjnej
• Departament Bankowości Równoległej
• Departament Bankowości Spółdzielczej
• Departament Bezpieczeństwa i Ochrony Informacji
• Departament Compliance
• Departament Cyberbezpieczeństwa
• Departament Finansów
• Departament Firm Inwestycyjnych
• Departament Funduszy Inwestycyjnych i Funduszy Emerytalnych
• Departament Informatyki
• Departament Infrastruktury i Obrotu Giełdowego
• Departament Innowacji Finansowych FinTech
• Departament Inspekcji Bankowych
• Departament Inspekcji Ubezpieczeniowych
• Departament Instytucji Pożyczkowych;
• Departament Komunikacji Społecznej
• Departament Licencji Bankowych
• Departament Licencji Ubezpieczeniowych
• Departament Nadzoru nad Systemem Zarządzania i Dystrybucją Ubezpieczeń;
• Departament Nadzoru Ubezpieczeniowego
• Departament Postępowań Sankcyjnych
• Departament Prawny
• Departament Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy
• Departament Rozwoju Regulacji
• Departament Spółek Publicznych
• Departament Spraw Karnych
• Departament Strategii i Efektywności Organizacyjnej
• Departament Współpracy Międzynarodowej
• Departament Zakupów
• Departament Zarządzania Zasobami Ludzkimi
• Gabinet Komisji
• Zespół Nadzoru nad Rynkiem Kryptoaktywów
• Zespół Nadzoru nad Rynkiem Wtórnym Nieobsługiwanych Kredytów.

Budżet, zatrudnienie i wynagrodzenia

Wydatki i dochody Komisji Nadzoru Finansowego są realizowane w części 70 budżetu państwa. Zgodnie z art. 19 ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym wszystkie wydatki stanowiące koszty działalności Komisji są pokrywane z wpłat wnoszonych przez podmioty nadzorowane.

W 2017 wydatki w części 70 wyniosły 216,70 mln zł, a dochody 198,66 mln zł. Przeciętne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło 920 osób, a średnie miesięczne wynagrodzenie brutto 10 538 zł.

W ustawie budżetowej na 2018 wydatki Komisji Nadzoru Finansowego zaplanowano w wysokości 245,11 mln zł, a dochody 255,15 mln zł.

Kontrowersje

W 2007 roku została ujawniona przez podmiot Sovereign Capital S.A. afera dotycząca pobierania przez pracowników UKNF korzyści majątkowych od podmiotów nadzorowanych. W roku 2009 wyszło na jaw, iż ówczesny przewodniczący KNF – Stanisław Kluza posiadał akcje Domu Maklerskiego IDM. W owym czasie brał udział w ofertach publicznych przeprowadzanych przez ten podmiot oraz według doniesień prasowych zarobił 1200% na akcjach samego IDM. Dom Maklerski IDM wpadł w problemy finansowe niespełna rok po zakończeniu sprawowania funkcji przez Stanisława Kluzę. Fundusz Idea TFI (później zmienił nazwę na Inventum, spółka nie była powiązana z bankiem Idea), kontrolowany przez Dom Maklerski IDM, upadł w 2014 roku wywołując wieluset milionowe straty dla klientów.

Afera KNF w 2018 r.

W listopadzie 2018 „Gazeta Wyborcza” ujawniła rozmowę przewodniczącego Komisji Marka Chrzanowskiego z Leszkiem Czarneckim, podczas której miała paść propozycja korupcyjna. Chrzanowski złożył rezygnację z zajmowanego stanowiska. Został zatrzymany przez funkcjonariuszy Centralnego Biura Antykorupcyjnego, a prokuratura postawiła mu zarzut przekroczenia uprawnień w celu osiągnięcia korzyści majątkowej przez inną osobę.

Linki zewnętrzne

• Strona Komisji Nadzoru Finansowego
• Ostrzeżenia publiczne wydawane przez Komisję Nadzoru Finansowego