Komisja Planowania przy Radzie Ministrów

Komisja Planowania przy Radzie Ministrów – centralna jednostka organizacyjna rządu istniejąca w latach 1956–1988, która była kolegialnym organem Rady Ministrów w sprawach planowania społeczno-gospodarczego oraz planu zagospodarowania przestrzennego kraju i planów regionalnych.

Historia

edytuj

Działalność w latach 1956–1984

edytuj

Na podstawie ustawy z 1956 o utworzeniu przy Radzie Ministrów, Komisji Planowania i o zniesieniu Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego ustanowiono Komisję Planowania. Do zakresu działania Komisji należało:

  • opracowywanie i przedstawianie Radzie Ministrów wniosków określających główne kierunki polityki gospodarczej Państwa,
  • opracowywanie projektów perspektywicznych, wieloletnich i rocznych planów gospodarczych,
  • badanie przebiegu wykonania planów gospodarczych oraz opracowywanie i przedstawianie Radzie Ministrów wniosków dotyczących zastosowania środków zmierzających do zapewnienia wykonania planów,
  • opracowywanie metod i trybu sporządzania planów gospodarczych,
  • opracowywanie innych zagadnień, przewidzianych w szczególnych przepisach lub zleconych przez Radę Ministrów.

W skład Komisji wchodzili:

Działalność w latach 1984–1988

edytuj

Zakres kompetencji

edytuj

Na podstawie ustawy z 1984 o Komisji Planowania przy Radzie Ministrów przyjęto nowe regulacje dotyczące Komisji Planowania. Do zakresu działania Komisji Planowania należało inicjowanie, kierowanie i kontrolowanie opracowywania projektów, analiz i ocen realizacji planów perspektywicznych, narodowych planów społeczno-gospodarczych i centralnych planów rocznych oraz planu zagospodarowania przestrzennego kraju i planów regionalnych. W szczególności do zakresu działania Komisji Planowania należało inicjowanie, kierowanie i kontrolowanie prac nad:

  • założeniami polityki społeczno-gospodarczej i zasadami polityki przestrzennego zagospodarowania kraju i regionów oraz programami rozwiązywania podstawowych problemów w tym zakresie,
  • wariantami założeń oraz projektów planów perspektywicznych, planu zagospodarowania przestrzennego kraju i planów regionalnych, narodowych planów społeczno-gospodarczych i centralnych planów rocznych wraz z instrumentami i parametrami ekonomicznymi, określającymi warunki działania przedsiębiorstw państwowych i innych jednostek gospodarczych,
  • prowadzeniem studiów przedplanowych i studiów dotyczących podstawowych problemów społeczno-gospodarczych kraju oraz opracowywaniem prognoz długoterminowych, uwzględniających cele społeczne i uwarunkowania rozwoju kraju,
  • opracowywaniem długoterminowych założeń rozwoju stosunków gospodarczych z zagranicą, w tym udziału Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w socjalistycznej integracji gospodarczej, oraz prowadzeniem dwustronnej i wielostronnej koordynacji planów społeczno-gospodarczych z krajami – członkami Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej i z innymi państwami socjalistycznymi,
  • opracowywaniem założeń polityki inwestycyjnej i lokalizacyjnej, w tym w zakresie inwestycji centralnych,
  • opracowywaniem założeń polityki przekształceń strukturalnych w gospodarce narodowej oraz kierunków postępu naukowo-technicznego, z uwzględnieniem sytuacji demograficznej kraju, zasobów pracy, kierunków kształcenia kadr kwalifikowanych oraz innych czynników i uwarunkowań w tym zakresie,
  • bilansowaniem podstawowych surowców, energii, materiałów i wyrobów,
  • opracowywaniem bieżących i okresowych analiz, ocen i prognoz rozwoju społeczno-gospodarczego i realizacji planów centralnych,
  • sporządzaniem ocen funkcjonowania systemu kierowania i zarządzania gospodarką narodową i opracowywaniem, na podstawie wyników tych ocen, propozycji zmian i doskonalenia tego systemu, w tym narzędzi i parametrów sterowania gospodarką, w celu zapewnienia skutecznej realizacji planów centralnych, a zwłaszcza osiągnięcia rozwoju gospodarki i wzrostu jej efektywności[2].

Prezes Rady Ministrów na wniosek Przewodniczącego Komisji Planowania[2]:

  • ustalał naczelne i centralne organy administracji państwowej, których przedstawiciele wchodzili w skład Komisji Planowania; przedstawicieli tych organów wyznaczał odpowiednio minister bądź kierownik urzędu centralnego,
  • powoływał dalszych członków Komisji Planowania spośród działaczy państwowych, gospodarczych i społecznych oraz pracowników naukowych.

Skład Komisji

edytuj

W skład Komisji Planowania wchodzili:

  • Przewodniczący Komisji Planowania,
  • członkowie Prezydium Komisji Planowania:
    • Przewodniczący Komisji Planowania,
    • pierwszy zastępca i zastępcy przewodniczącego Komisji Planowania,
    • Minister Finansów.
  • członkowie[2].

Prezes Rady Ministrów na wniosek Przewodniczącego Komisji Planowania, mógł powoływać w skład Prezydium Komisji Planowania także inne osoby.

Komisja Planowania na posiedzeniach plenarnych rozpatrywała i oceniała[2]:

  • założenia polityki społeczno-gospodarczej i przestrzennej kraju,
  • wybrane programy rozwiązywania podstawowych problemów kraju,
  • założenia do planów perspektywicznych, narodowych planów społeczno-gospodarczych i centralnych planów rocznych oraz do planu zagospodarowania przestrzennego kraju,
  • zasady i tryb przeprowadzania konsultacji społecznych w sprawach założeń i projektów planów oraz wyniki tych konsultacji,
  • analizy roczne wykonania narodowych planów społeczno-gospodarczych,
  • propozycje doskonalenia systemu kierowania i zarządzania gospodarką narodową,
  • inne sprawy, wniesione przez Przewodniczącego Komisji Planowania.

Zakres działania Prezydium Komisji

edytuj

Prezydium Komisji Planowania[2]:

  • rozpatrywało projekty planów perspektywicznych, projekty wariantów narodowych planów społeczno-gospodarczych i centralnych planów rocznych, projekty narodowych planów społeczno-gospodarczych i centralnych planów rocznych, w tym w zakresie zamówień rządowych i programów operacyjnych, projekt planu zagospodarowania przestrzennego kraju, a także projekty sprawozdań z wykonania tych planów,
  • rozpatrywało analizy i oceny wykonania planów centralnych,
  • podejmowało w uzgodnieniu z właściwymi naczelnymi i centralnymi organami administracji państwowej, postanowienia koordynacyjne w zakresie przygotowywania planów centralnych oraz programów gospodarczych o charakterze międzyresortowym,
  • rozpatrywała inne sprawy, przedstawione przez Przewodniczącego Komisji Planowania.

Zniesienie Komisji

edytuj

Na podstawie ustawy z 1988 r. o utworzeniu Centralnego Urzędu Planowania zlikwidowano Komisję Planowania przy Radzie Ministrów[3].

Przewodniczący Komisji

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Ustawa z dnia 15 listopada 1956 r. o utworzeniu przy Radzie Ministrów Komisji Planowania i o zniesieniu Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego Dz.U. z 1956 r. nr 54, poz. 244.
  2. a b c d e Ustawa z dnia 12 lipca 1984 r. o Komisji Planowania przy Radzie Ministrów (Dz.U. z 1984 r. nr 35, poz. 186).
  3. Ustawa z dnia 23 grudnia 1988 r. o utworzeniu Centralnego Urzędu Planowania Dz.U. z 1988 r. nr 41, poz. 327.