Kompania graniczna KOP „Lewacze”

Kompania graniczna KOP „Lewacze”pododdział graniczny Korpusu Ochrony Pogranicza pełniący służbę ochronną na granicy polsko-radzieckiej.

Kompania graniczna KOP „Lewacze”
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1924

Rozformowanie

1939

Organizacja
Dyslokacja

Lewacze[a]

Formacja

Korpus Ochrony Pogranicza

Podległość

batalion KOP „Bereźne”

Brama wjazdowa do koszar odwodu kompanii w Lewaczach około 1927
Rozmieszczenie batalionu KOP „Bereźne” w 1931

Formowanie i zmiany organizacyjne edytuj

Na podstawie rozkazu szefa Sztabu Generalnego L. dz. 12044/O.de B./24 z 27 września 1924, w pierwszym etapie organizacji Korpusu Ochrony Pogranicza, sformowano 2 batalion graniczny [1][2], a w jego składzie 22 kompanię graniczną KOP „Lewacze”[3]. W listopadzie 1936 kompania liczyła 2 oficerów, 7 podoficerów, 4 nadterminowych i 86 żołnierzy służby zasadniczej[b].

W 1939 2 kompania graniczna KOP „Lewacze” podlegała dowódcy batalionu KOP „Bereźne”[4].

Służba graniczna edytuj

Podstawową jednostką taktyczną Korpusu Ochrony Pogranicza przeznaczoną do pełnienia służby ochronnej był batalion graniczny. Odcinek batalionu dzielił się na pododcinki kompanii, a te z kolei na pododcinki strażnic, które były „zasadniczymi jednostkami pełniącymi służbę ochronną”, w sile półplutonu. Służba ochronna pełniona była systemem zmiennym, polegającym na stałym patrolowaniu strefy nadgranicznej i tyłowej, wystawianiu posterunków alarmowych, obserwacyjnych i kontrolnych stałych, patrolowaniu i organizowaniu zasadzek w miejscach rozpoznanych jako niebezpieczne, kontrolowaniu dokumentów i zatrzymywaniu osób podejrzanych, a także utrzymywaniu ścisłej łączności między oddziałami i władzami administracyjnymi[5]. Miejscowość, w którym stacjonowała kompania graniczna, posiadała status garnizonu Korpusu Ochrony Pogranicza[6].

2 kompania graniczna „Lewacze” w 1934 ochraniała odcinek granicy państwowej szerokości 16 kilometrów 800 metrów[7]. Po stronie sowieckiej granicę ochraniały zastawy „Krasnowola”, „Bobryk”, „Kałyczów” i „Rudnia Klonowa” z komendantury „Bronnica”[8].

Wydarzenia:

  • W meldunku sytuacyjnym z 27 stycznia 1925 napisano:
Na pododcinku kompanii między słupami 1845 i 1846 przytrzymano dwie kobiety, które uciekły z Rosji. Przekazano je Policji Państwowej w Korcu[9].
23 stycznia 1925 o godz. 2.30 na pododcinku kompanii bolszewicy urządzili demonstrację ze śpiewami i oddali kilka strzałów w górę[9].

Kompanie sąsiednie:

Struktura organizacyjna edytuj

Strażnice kompanii w latach 1928 – 1938[10][11][8][12][13][14][c]

Organizacja kompanii 17 września 1939[15]:

Dowódcy kompanii edytuj

  • kpt. Stanisław Getter (był 1 X 1928 −)[16]
  • kpt. Jan Bojarski (28 III 1930 − 28 VI 1933 → dowódca kompanii odwodowej)[16]
  • kpt. Cyprian Chodzko (25 VI 1933 −)[16]
  • kpt. Tadeusz Osmolak[h] (– 1939)
  • kpt. Jan Adamek[i] (IX 1939)[19]

Uwagi edytuj

  1. wieś Lewacze, gmina Ludwipol, powiat kostopolski, województwo wołyńskie → Baza miejscowości kresowych
  2. Wykaz stanów etatowych oficerów, podoficerów i żołnierzy KOP przesłanych przez ppłk. dypl. Franciszka Węgrzyna ze sztabu KOP do I oficera do zleceń GISZ płk. dypl. Kazimierza Glabisza. → Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 368
  3. W 2000 roku Rajmund Szubański napisał, że sformułowania zawarte w artykule „Bataliony, kompanie, strażnice KOP” z 1993 roku, odnoszą się do stanu sprzed 1937 roku → Szubański 2000 ↓, s. 87. Wymienił następujące strażnice: „Krzemień”, „Siwki”, „Pomiary”, „Huta Nowa”,„Huta Korecka” → Szubański 1993 ↓, s. 277
  4. wieś Siwki, gmina Ludwipol, powiat kostopolski, województwo wołyńskie → Baza miejscowości kresowych
  5. futor Pomiry, gmina Ludwipol, powiat kostopolski, województwo wołyńskie → Baza miejscowości kresowych
  6. kolonia Huta Nowa, gmina Ludwipol, powiat kostopolski, województwo wołyńskie → Baza miejscowości kresowych
  7. wieś Huta Korecka, gmina Ludwipol, powiat kostopolski, województwo wołyńskie → Baza miejscowości kresowych
  8. Osmolak Tadeusz (1905-1940), kpt. piech., w KOP od 1935. Do mobilizacji dca 2 kompanii granicznej „Lewacze”. We wrześniu 1939 dca 8 kompanii piechoty III batalionu 97 pułku piechoty. Więzień obozu w Starobielsku. Zamordowany przez NKWD[17].
  9. Adamek Jan Łukasz, kpt. piech., w KOP od 1935. Do mobilizacji dowódca kompanii odwodowej batalionu KOP „Bereźne”. We wrześniu 1939 dowódca 2 kompanii granicznej „Lewacze”[18].

Przypisy edytuj

Bibliografia edytuj