Kompania graniczna KOP „Orniany”
Kompania graniczna KOP „Orniany” – pododdział graniczny Korpusu Ochrony Pogranicza pełniący służbę ochronną na granicy polsko-litewskiej.
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Rozformowanie | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Podległość | |
Formowanie i zmiany organizacyjne edytuj
Na podstawie rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych nr 1099 ze stycznia 1926, w trzecim etapie organizacji Korpusu Ochrony Pogranicza, sformowano 21 batalion graniczny [1], a w jego składzie 1 kompanię graniczną KOP. W listopadzie 1936 kompania liczyła 2 oficerów, 9 podoficerów, 5 nadterminowych i 77 żołnierzy służby zasadniczej[a]. W 1939 1 kompania graniczna KOP „Orniany” podlegała dowódcy batalionu KOP „Niemenczyn”[2].
Służba graniczna edytuj
Podstawową jednostką taktyczną Korpusu Ochrony Pogranicza przeznaczoną do pełnienia służby ochronnej był batalion graniczny. Odcinek batalionu dzielił się na pododcinki kompanii, a te z kolei na pododcinki strażnic, które były „zasadniczymi jednostkami pełniącymi służbę ochronną”, w sile półplutonu. Służba ochronna pełniona była systemem zmiennym, polegającym na stałym patrolowaniu strefy nadgranicznej i tyłowej, wystawianiu posterunków alarmowych, obserwacyjnych i kontrolnych stałych, patrolowaniu i organizowaniu zasadzek w miejscach rozpoznanych jako niebezpieczne, kontrolowaniu dokumentów i zatrzymywaniu osób podejrzanych, a także utrzymywaniu ścisłej łączności między oddziałami i władzami administracyjnymi[3]. Miejscowość, w którym stacjonowała kompania graniczna, posiadała status garnizonu Korpusu Ochrony Pogranicza[4].
1 kompania graniczna „Orniany” w 1934 ochraniała odcinek granicy państwowej szerokości 30 kilometrów 940 metrów[5].
Sąsiednie kompanie graniczne:
- 2 kompania graniczna KOP „Szrubiszki” ⇔ 3 kompania graniczna KOP „Kołtyniany” – 1929[6], 1931[7], 1932[8], 1934[9] i 1938[10]
Struktura organizacyjna edytuj
Strażnice kompanii w 1929
- strażnica KOP „Unkszta”
- strażnica KOP „Jankuniszki”
- strażnica KOP „Oszaryno”
- strażnica KOP „Nikoje”
- strażnica KOP „Grzybiańce”
- strażnica KOP „Giryńce”
- strażnica KOP „Małdziuny”
Strażnice kompanii w latach 1931 – 1939[7][11][12][10][2][b]
Dowódcy kompanii edytuj
Uwagi edytuj
- ↑ Wykaz stanów etatowych oficerów, podoficerów i żołnierzy KOP przesłanych przez ppłk. dypl. Franciszka Węgrzyna ze sztabu KOP do I oficera do zleceń GISZ płk. dypl. Kazimierza Glabisza. → Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 365
- ↑ W 2000 Rajmund Szubański napisał, że sformułowania zawarte w artykule „Bataliony, kompanie, strażnice KOP” z 1993, odnoszą się do stanu sprzed 1937. Wymienił w nim strażnice: „Jankuniszki”, „Oszanynie”, „Nikoje”, „Grzybiańce”, „Giryńce”(?) i „Kumielino” (?) → Szubański 1993 ↓, s. 278, Szubański 2000 ↓, s. 87
- ↑ zaścianek Jankuniszki, gmina Podbrodzie, powiat święciański, województwo wileńskie → Baza miejscowości kresowych
- ↑ gajówka Oszarynie, gmina Podbrodzie, powiat święciański, województwo wileńskie → Baza miejscowości kresowych
- ↑ zaścianek Nikoje, gmina Podbrodzie, powiat święciański, województwo wileńskie → Baza miejscowości kresowych
- ↑ wieś Grzybiańce, gmina Podbrodzie, powiat święciański, województwo wileńskie → Baza miejscowości kresowych
- ↑ zaścianek Poszkinie, gmina Podbrodzie, powiat święciański, województwo wileńskie → Baza miejscowości kresowych
- ↑ Waryński Ludwik, kpt. piech., w KOP od 1936. Do mobilizacji dca 1 kompanii granicznej „Orniany”. Przydział mobilizacyjny nieznany. → Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 756
Przypisy edytuj
- ↑ Prochwicz i 3/1994 ↓, s. 152.
- ↑ a b Szubański 2000 ↓, s. 88.
- ↑ Falkiewicz 1925 ↓, s. 3-4.
- ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 312-314.
- ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 291.
- ↑ Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 9/1929.
- ↑ a b Szkice dyslokacyjne ↓.
- ↑ Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 13 i 15/1932.
- ↑ Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 51 i 52/1934.
- ↑ a b c Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 82/1938.
- ↑ a b Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 13/1932.
- ↑ Komunikaty dyslokacyjne KOP ↓, s. 51/1934.
- ↑ a b Obsada oficerska bg „Niemenczyn” ↓.
Bibliografia edytuj
- Stanisław Falkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza. W pierwszą rocznicę objęcia służby na wschodniej granicy Rzeczypospolitej 1924-1925. 1925. [dostęp 2016-01-30].
- Marek Jabłonowski, Włodzimierz Jankowski, Bogusław Polak, Jerzy Prochwicz: O niepodległą i granice. Korpus Ochrony Pogranicza 1924-1939. Wybór dokumentów. Warszawa–Pułtusk: Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku. Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, 2001. ISBN 8388067488.
- Jerzy Prochwicz. Korpus Ochrony Pogranicza w przededniu wojny, Część I. Powstanie i przemiany organizacyjne KOP do 1939 r. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3 (149), 1994. Warszawa: Wydawnictwo „Czasopisma Wojskowe”. ISSN 0043-7182.
- Rajmund Szubański. Bataliony, kompanie, strażnice KOP. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3 (145), 1993. Warszawa: Wydawnictwo „Czasopisma Wojskowe”. ISSN 0043-7182.
- Rajmund Szubański. Bataliony, kompanie, strażnice KOP-u. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 3 (184), 2000. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1640-6281.
- Wykaz zmian stanu oficerów batalionu granicznego KOP „Niemenczyn” w latach 1927-1934 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Szkice dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza i podległych jednostek w latach 1927-1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Komunikaty dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza z lat 1927 (z uzupełnieniami i poprawkami), 1928, 1932, 1934 (z uzupełnieniami i poprawkami) i 1938 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.