Kompleksometria

technika analizy ilościowej polegająca na wykorzystaniu czynników kompleksujących, które reagują z oznaczanymi substancjami

Kompleksometria – dział analizy miareczkowej w którym oznacza się substancje w reakcji z czynnikami kompleksującymi. Jako pierwszy tę metodę analizy ilościowej wykorzystał Justus von Liebig w roku 1851, miareczkował on jony cyjankowe mianowanym roztworem azotanu srebra[1]. Analizę wykorzystującą tworzenie kompleksów rozwinął Gerold Schwarzenbach odkrywając kompleksotwórcze właściwości kwasków aminopolikarboksylowych[2].

Analizę kompleksometryczną dzieli się ze względu na funkcyjność ligandów tj. niechelatowe (jednofunkcyjne) oraz chelatowe (wielofunkcyjne). W przypadku użycia czynnika chelatującego mówi się o miareczkowaniu chelatometrycznym[2]. Przykładami oznaczeń za pomocą kompleksów jednofunkcyjnych są między innymi argentometryczne oznaczanie cyjanków czy merkurymetryczne oznaczanie chlorków a kompleksonometrycznych oznaczanie metali ciężkich za pomocą EDTA. Ważniejszą częścią analiz kompleksometrycznych są oznaczenia chelatometryczne a szczególnie kompleksonometria.

Wskaźniki w analizie kompleksometrycznej edytuj

W przypadku oznaczeń niechelatowych wskaźnikiem końca miareczkowania może być zmętnienie roztworu czy reakcja z inną substancją - odpowiednio miareczkowanie cyjanków roztworem azotanu srebra i chlorków azotanem rtęci wobec nitroprusydku sodu[2].

W analizie kompleksonometrycznej stosuje się związki organiczne tworzące kompleksy z oznaczanym metalem o trwałości mniejszej niż titrant(użycie wskaźnika o większej trwałości uniemożliwi zobaczenia końca miareczkowania). Przykładami takich związków są czerń eriochromowa T, kalces czy mureksyd[2].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Tadeusz Lipiec, Zdzisław Stefan Szmal: Chemia analityczna z elementami analizy instrumentalnej. Wyd. 4. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskiech, 1976, s. 430-431.
  2. a b c d Andrzej Cygański: Chemiczne metody analizy ilościowej. Wyd. 6. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 2005, s. 374-376. ISBN 83-204-3055-0.