Koniowate
Koniowate[4] (Equidae) − rodzina ssaków z podrzędu koniokształtnych (Hippomorpha) w obrębie rzędu nieparzystokopytnych (Perissodactyla).
| Equidae[1] | |||
| J.E. Gray, 1821[2] | |||
| Okres istnienia: plejstocen–holocen | |||
 Przedstawiciel rodziny – zebra stepowa (Equus quagga) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina |
koniowate | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Equus Linnaeus, 1758 | |||
| Synonimy | |||
| |||
| Rodzaje | |||
| |||
Wszystkie koniowate są dużymi zwierzętami o krótkiej sierści, mają grzywę i ogon pokryty całkowicie bądź częściowo długimi włosami; nogi zakończone przekształconym III palcem, osłoniętym kopytem. U samic występuje para sutków położonych na podbrzuszu. Są roślinożerne, żywią się głównie trawą.
Największe osobniki osiągają do 3 m długości ciała, przy wysokości w kłębie do 180 cm. Maksymalna masa ciała sięga 1200 kg (konie rasy shire). Dziko żyjące koniowate osiągają przeciętnie 200–450 kg.
Pojawiły się w plejstocenie, w Ameryce Północnej, skąd rozprzestrzeniły się na tereny Eurazji i Afryki. Zasiedlają obszary trawiaste. Obecnie większość koniowatych żyje w Afryce, a nieliczne gatunki − w Azji. W Europie wymarłe w stanie dzikim.
Koniowate żyją w małych grupach rodzinnych lub większych stadach. Odpoczywają, stojąc lub leżąc. Samica (klacz) rodzi zwykle jedno młode. Samiec to ogier (kastrowany zaś – wałach). U kilku gatunków stwierdzono terytorializm.
Koniowate są rezerwuarami i nosicielami bakterii chorobotwórczych np.:
- Clostridium tetani − laseczka tężca
- Clostridium perfringens − laseczka zgorzeli gazowej
- Clostridium botulinium − laseczka jadu kiełbasianego
SystematykaEdytuj
Do rodziny należy jeden występujący współcześnie rodzaj[5][4]:
oraz szereg rodzajów wymarłych[6]:
- Anchitherium H. Meyer, 1844
- Hypohippus Leidy, 1858
- Megahippus McGrew, 1938
- Sinohippus Zhai, 1962
- Acritohippus Kelly, 1995
- Archaeohippus Gidley, 1906
- Desmatippus Scott, 1893
- Astrohippus Stirton, 1940
- Boreohippidion Avilla, Bernardes & Mothé, 2015
- Dinohippus Quinn, 1955
- Haringtonhippus Heintzman, Zazula, MacPhee, Scott, Cahill, McHorse, Kapp, Stiller, Wooller, Orlando, Southon, Froese & Shapiro, 2017
- Heteropliohippus Kelly, 1995
- Hippidion R. Owen, 1869
- Parapliohippus Kelly, 1995
- Pliohippus Marsh, 1874
- Cormohipparion Skinner & MacFadden, 1977
- Cremohipparion Qiu, Huang & Guo, 1987
- Eurygnathohippus Van Hoepen, 1930
- Hipparion Christol, 1832
- Hippotherium Kaup, 1833
- Nannippus Matthew, 1926
- Neohipparion Gidley, 1903
- Plesiohipparion Qiu, Huang & Guo, 1987
- Proboscidipparion Sefve, 1927
- Pseudhipparion Ameghino, 1904
- Shanxihippus Bernor, Wang, Liu, Chen & Sun, 2018
- Sivalhippus Lydekker, 1877
- Kalobatippus Osborn, 1915
- Merychippus Leidy, 1857
- Parahippus Leidy, 1858
- Calippus Matthew & Stirton, 1930
- Protohippus Leidy, 1858
- Scaphohippus Pagnac, 2006
PrzypisyEdytuj
- ↑ Equidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
- ↑ J.E. Gray. On the Natural Arrangment of Vertebrose Animals. „The London Medical Repository”. 15, s. 307, 1821 (ang.).
- ↑ C.S. Rafinesque: Analyse de la nature, or, Tableau de l’univers et des corps organisés. Palerme: Aux dépens de l’auteur, 1815, s. 55. (fr.)
- ↑ a b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 165–166. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.)
- ↑ C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 384–386. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.)
- ↑ J. Zijlstra: Equidae (ang.). Hesperomys project. [dostęp 2022-02-28].
BibliografiaEdytuj
- H. Komosińska & E. Podsiadło: Ssaki kopytne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002. ISBN 83-01-13806-8.