Wikipedia

Konklawe 1464

Konklawe 28-30 sierpnia 1464 – konklawe, które wyniosło na tron papieski Pawła II.

Konklawe 1464
Ilustracja
Daty i miejsce
28 – 30 sierpnia 1464
Pałac Apostolski, Rzym
Główne postacie
Dziekan

Pierre de Foix OFM (nieobecny)

Prodziekan

Bessarion OBas

Kamerling

Ludovico Trevisan

Protoprezbiter

Peter von Schaumberg (nieobecny)

Protoprezbiter elektorów

Ludovico Trevisan

Protodiakon

Rodrigo Borgia

Wybory
Liczba głosowań

1

Liczba elektorów
• uczestnicy
• nieobecni


20
9

Wybrany papież
Zdjęcie papieża
Pietro Barbo
Przybrane imię: Paweł II

Śmierć Piusa II edytuj

Papież Pius II zmarł w Ankonie 15 sierpnia 1464 podczas przygotowań do krucjaty przeciw Turkom, która ostatecznie nie doszła do skutku. Niezwłocznie po jego śmierci towarzyszący mu kardynałowie udali się do Rzymu, by wybrać jego następcę. W Rzymie tymczasem doszło do rozruchów, których ofiarą padli przede wszystkim faworyzowani przez zmarłego papieża sieneńczycy[1].

Lista uczestników edytuj

W chwili śmierci Piusa II Kolegium Kardynalskie liczyło 29 członków, jednak w konklawe wzięło udział tylko 20[2][3]:

Wśród elektorów było jedenastu Włochów, czterech Francuzów, czterech Hiszpanów i jeden Grek. Siedmiu z nich mianował Pius II, sześciu Eugeniusz IV, czterech Kalikst III, a trzech Mikołaj V.

Nieobecni edytuj

Dziewięciu kardynałów nie uczestniczyło w konklawe, w tym trzech Francuzów, dwóch Niemców, dwóch Hiszpanów, Włoch i Węgier[2][5]:

Pięciu mianował Pius II, dwóch Eugeniusz IV, a po jednym Kalikst III, Mikołaj V i pizański antypapież Jan XXIII.

Przygotowania do konklawe edytuj

25 sierpnia 1464 doszło do spotkania kardynałów w rzymskim pałacu kardynała kamerlinga Ludovico Trevisana. Dyskutowano na nim, gdzie powinno się odbyć konklawe. Zgodnie z tradycją, powinno ono się odbywać na Watykanie, jednakże część kardynałów obawiało się, czy będą mieli tam zagwarantowaną pełną swobodę. Zamek św. Anioła był bowiem kontrolowany przez wojska krewnego zmarłego papieża Antonio Piccolominiego, księcia Amalfi, choć on sam nie był wówczas obecny w Rzymie. Proponowano odbycie obrad na Kapitolu lub w kościele S. Maria sopra Minerva. Ostatecznie jednak uznano, że nie ma istotnego zagrożenia dla prawidłowego przebiegu konklawe i zadecydowano, że odbędzie się ono na Watykanie[6].

Kandydaci na papieża edytuj

Za najpoważniejszego kandydata uważano greckiego kardynała Bessariona, ale za papabile uchodzili też Francuz d'Estouteville, Hiszpanie Torquemada i Carvajal oraz Włosi Trevisan, Roverella, Capranica i Calandrini. Raport ambasadora księstwa Mediolanu z czerwca 1464, gdy stan zdrowia Piusa II znacznie się pogorszył, wskazywał na rosnące szanse kardynała Barbo[7].

Wśród kardynałów wyróżniano dwie frakcje: „młodych” (tj. nominatów Piusa II) i „starych” (tj. kardynałów mianowanych przez poprzedników Piusa II)[8].

Przebieg konklawe edytuj

Konklawe rozpoczęło się 28 sierpnia 1464 w Watykanie z udziałem dziewiętnastu kardynałów[9]. Dopiero dzień później dołączył ciężko chory Torquemada[10]. Najpierw wszyscy kardynałowie, z wyjątkiem kamerlinga Trevisana, podpisali kapitulację wyborczą, która zobowiązywała elekta do kontynuowania wojny z Turcją oraz zakazywała mu opuszczania Włoch bez zgody Kolegium Kardynalskiego. Liczba kardynałów miała być ograniczona do 24, przy czym papież mógł mieć tylko jednego kardynała-nepota. Wszelkie nowe nominacje kardynalskie podlegać miały uprzedniemu zatwierdzeniu przez Święte Kolegium[2][11].

Konklawe 1464 było jednym z najkrótszych w historii. W pierwszym głosowaniu 30 sierpnia kardynał Pietro Barbo uzyskał dwanaście głosów, d'Estouteville dziewięć, a Trevisan siedem[2][12], jednak następnie w wyniku ustnego akcesu Barbo został jednomyślnie wybrany na papieża[2][13]. Pietro Barbo zaakceptował wybór i po pewnych wahaniach co do imienia pontyfikalnego (Formozus II, Marek II lub Paweł II), ostatecznie przybrał imię Paweł II[2][14].

Uroczystości koronacyjne odbyły się 16 września 1464[15]. Ponieważ protodiakon Rodrigo Borgia był wówczas chory, obrzędu koronacji dokonał kardynał Fortiguerra[16].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Pastor, s. 3.
  2. ↑ a b c d e f John Paul Adams: SEDE VACANTE 1464. [dostęp 2015-05-18]. (ang.).
  3. ↑ Eubel, s. 14 przyp. 4, pominął kard. Eroli, którego nie wymienił ani wśród uczestników, ani wśród nieobecnych.
  4. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z Od XIV do XVI wieku (a sporadycznie nawet i jeszcze później) rozpowszechniony był zwyczaj nazywania kardynałów (nawet w oficjalnych dokumentach) nie według ich imion i nazwisk, lecz według pseudonimów nawiązujących najczęściej do miejsca pochodzenia, diecezji lub kościoła tytularnego danego kardynała.
  5. ↑ Francis A. Burkle-Young: Papal elections in the Fifteenth Century The election of Pope Paul II (1464). [w:] The Cardinals of the Holy Roman Church [on-line]. [dostęp 2015-05-19].; por. Eubel, s. 14 przyp. 4, z tym, że Eubel pominął kardynałów de Foix i Szécsi.
  6. ↑ Pastor, s. 3-4.
  7. ↑ Pastor, s. 5-7.
  8. ↑ Pastor, s. 13.
  9. ↑ Pastor, s. 4-5.
  10. ↑ Pastor, s. 7.
  11. ↑ Pastor, s. 9-10; Creighton, s. 4; Francis A. Burkle-Young: Papal elections in the Fifteenth Century The election of Pope Paul II (1464). [w:] The Cardinals of the Holy Roman Church [on-line]. [dostęp 2015-05-19]..
  12. ↑ Pastor, s. 11; Creighton, s. 4. Ówczesne reguły dopuszczały wskazywanie więcej niż jednego kandydata.
  13. ↑ Pastor, s. 11; Francis A. Burkle-Young: Papal elections in the Fifteenth Century The election of Pope Paul II (1464). [w:] The Cardinals of the Holy Roman Church [on-line]. [dostęp 2015-05-19]..
  14. ↑ Pastor, s. 12; Creighton, s. 5.
  15. ↑ Eubel, s. 14.
  16. ↑ Pastor, s. 18.

Bibliografia edytuj

  • Ludwig von Pastor, History of the Popes, vol. IV, Londyn 1900
  • Konrad Eubel, Hierarchia Catholica, vol. II, Padwa 1914-1960
  • Francis A. Burkle-Young: Papal elections in the Fifteenth Century The election of Pope Paul II (1464). [w:] The Cardinals of the Holy Roman Church [on-line]. [dostęp 2015-05-19].
  • Mandell Creighton: A History of the Papacy During the Period of Reformation, volume III, (The Italian Princes, 1464–1518), London: Longman, Green and Co., 1887
  • John Paul Adams: SEDE VACANTE 1464. [dostęp 2015-05-18]. (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Konklawe_1464&oldid=73533293”