Wikipedia

Konklawe 1590 (Urban VII)

Konklawe 7-15 września 1590 – konklawe, które na następcę Sykstusa V wybrało Urbana VII

Konklawe 1590 (pierwsze)
Ilustracja
Daty i miejsce
7 – 15 września 1590
Pałac Apostolski, Rzym
Główne postacie
Dziekan

Giovanni Antonio Serbelloni

Kamerling

Enrico Caetani (nieobecny)

Prokamerling

Benedetto Giustiniani

Protoprezbiter

Markus Sitticus von Hohenems

Protodiakon

Andreas von Österreich

Protodiakon elektorów

Francesco Sforza di Santa Fiora

Wybory
Liczba elektorów
• uczestnicy
• nieobecni


54
13

Wybrany papież
Zdjęcie papieża
Giambattista Castagna
Przybrane imię: Urban VII

Śmierć Sykstusa V edytuj

Papież Sykstus V zmarł 27 sierpnia 1590. W trakcie swojego pontyfikatu zreformował Kurię Rzymską, ustanawiając stałe kongregacje, oraz Kolegium Kardynalskie, które odtąd miało liczyć nie więcej niż 70 członków. Często jest też uznawany za ostatniego papieża kontrreformacji. W końcowej fazie jego panowania największym problemem politycznym była wojna religijna we Francji, gdzie Sykstus V popierał prohiszpańską Ligę Katolicką i ekskomunikował Henryka z Nawarry, ale jednocześnie podejmował starania w celu nakłonienia Henryka do nawrócenia na katolicyzm.

Lista uczestników edytuj

W konklawe uczestniczyło 54 z 67 żyjących kardynałów[1]:

Dwudziestu pięciu elektorów było nominatami Sykstusa V, czternastu Grzegorza XIII, sześciu Piusa V, ośmiu Piusa IV, a jeden Juliusza III.

Nieobecni edytuj

Trzynastu kardynałów (dwóch Niemców, dwóch Hiszpanów, sześciu Francuzów, Włoch, Węgier i Litwin):

Ośmiu mianował Grzegorz XIII, a pięciu Sykstus V.

Podziały i kandydaci edytuj

W ówczesnym Kolegium Kardynałów wyróżniano trzy duże frakcje[2]:

  • Frakcja hiszpańska – czyli polityczni stronnicy Hiszpanii. Trzon tej partii tworzyli kardynałowie Madruzzo (lider frakcji), Deza, Mendoza, Tagliavia d’Aragona i Spinola. Poza tym zaliczano do niej także kardnałów Marcantonio Colonna, Gallio, Paleotti, Ascanio Colonna, Pelleve, Santori, Rusticucci, Sfondrati, Simoncelli, Facchinetti, Carafa, Allen, Cusani, Giovanni Vincenzo Gonzaga i Scipione Gonzaga;
  • Sykstyńczycy – czyli nominaci Sykstusa V, którym przewodził jego prasiostrzeniec Alessandro Peretti de Montalto. Należeli do tej frakcji kardynałowie Castrucci, Cornaro, Pinelli, Aldobrandini, della Rovere, Bernerio, Galli, Sarnano, Rossi, Sauli, Pallotta, Morosini, Pierbenedetti, Petrocchini, Matei, Giustiniani, Borromeo, del Monte i Pepoli;
  • Gregorianie – czyli nominaci Grzegorza XIII: Sforza, Castagna, Medici, Canani, Salviati, Valeri, Lauro, Lancelotti. Liderem tej partii był spowinowacony z Grzegorzem XIII kardynał Sforza

Ponadto można wyróżnić niewielkie ugrupowania nepotów Piusa IV (Sitticus von Hohenems, Serbelloni, Gesualdo i Avalos d’Aragona) oraz Piusa V (Bonelli, Albani). Z uwagi na niewielką liczebność nie odgrywały one prawie żadnej roli, większość nominatów tych papieży weszło bowiem w skład partii hiszpańskiej.

Za papabile uchodzili kardynałowie: Aldobrandini, della Rovere, Marcantonio Colonna, Serbelloni, Gallio, Gesualdo, Madruzzo, Santori, Castagna, Facchinetti, Sfondrati, Lancelotti i Lauro. Kandydatem sykstyńczyków był Marcantonio Colonna. Spośród katolickich mocarstw Toskania popierała Gianbattistę Castagna („gregorianina”), a Sabaudia kardynała della Rovere. Hiszpania natomiast nie miała jednego faworyta. W instrukcjach dla kardynała Madruzzo król Filip II Habsburg podał jako akceptowalnych kandydatów Paleotto, Gallio, Santoriego, Facchinettiego i Castagnę[3].

Przebieg konklawe edytuj

Konklawe rozpoczęło się 7 września 1590, początkowo z udziałem 51 kardynałów. 8 września dotarł Madruzzo, 9 września Scipione Gonzaga, a 10 września Rossi, ustalając liczbę elektorów na 54. Mszę inaugurującą konklawe celebrował Alfonso Gesualdo, biskup Porto e S. Rufina[4].

Pierwsze głosowanie 8 września nie przyniosło rezultatu. Po jego zakończeniu liderzy frakcji rozpoczęli dyskusje nad wyborem odpowiedniego kandydata. Kardynał Bonelli zaproponował Tolomeo Gallio lub Ippolito Aldobrandiniego, ale pierwszego odrzucili sykstyńczycy, a drugiego frakcja hiszpańska[5].

Od 9 do 13 września kardynał Montalto i jego sojusznicy czynili duże wysiłki, aby doprowadzić do wyboru Marcantonio Colonny. Zakończyły się one jednak niepowodzeniem, gdyż kardynał Madruzzo uchylił się od poparcia tej kandydatury (mimo że Colonna był sojusznikiem Hiszpanii), a zdecydowany sprzeciw wobec niej wyrażali gregorianie. Skuteczną kontrakcję podjęli Hiszpanie, wysuwając jako kontrkandydata Wielkiego Inkwizytora Santoriego. Nawet część kardynałów z partii sykstyńskiej była skłonna zagłosować na Santoriego, jednak Montalto uparcie obstawał przy Colonnie. Uznał daremność swych wysiłków dopiero, kiedy powszechnie szanowany kardynał Federico Borromeo z jego własnej partii otwarcie zadeklarował, że sumienie zabrania mu głosowania na Colonnę. Nie było bowiem tajemnicą, że kardynał Colonna prowadzi świecki tryb życia i jest ojcem kilkorga nieślubnych dzieci. Wystąpienie Borromeo wzmocniło opozycję Madruzzo i gregorian[6].

Wzajemne wyeliminowanie kandydatur Santoriego i Colonny skłoniło liderów frakcji do poszukiwania kompromisowego kandydata, a najbardziej oczywistym wydawał się 69-letni Gianbattista Castagna. Rankiem 14 września uzyskał on 20 głosów. Castagna miał poparcie Hiszpanów i Toskańczyków, szybko na jego stronę przeszli też gregorianie, jednak Montalto był jemu przeciwny. Bunt genueńskich kardynałów z własnej partii skłonił go jednak do zmiany stanowiska, groziło mu bowiem, że papież zostanie wybrany poza jego plecami. Ostatecznie wieczorem 14 września Montalto zawarł porozumienie z pozostałymi liderami, w którym zobowiązali się oni, że na następnym konklawe wybiorą kogoś z partii Montalto[7].

Wybór Urbana VII edytuj

Rankiem 15 września Castagna został jednogłośnie wybrany na papieża i przyjął imię Urban VII. Nowy papież zapowiedział obalenie nepotyzmu i dalszą reformę kurii. Krótko po wyborze jednak zachorował i zmarł po zaledwie 12 dniach pontyfikatu, zanim doszło do jego koronacji[8].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Eubel, s. 53.
  2. ↑ Pastor, s. 315-319.
  3. ↑ Pastor, s. 316-319; Sede Vacante 1590.
  4. ↑ Pastor, s. 320-321; Sede Vacante 1590.
  5. ↑ Pastor, s. 320-321.
  6. ↑ Pastor, s. 321-322; Sede Vacante 1590.
  7. ↑ Pastor, s. 322-323; Sede Vacante 1590.
  8. ↑ Pastor, s. 323 i nast.; Eubel, s. 53; Sede Vacante 1590.

Bibliografia edytuj

  • Ludwig von Pastor: History of the Popes. T. 22. Londyn: 1932. (ang.).
  • Konrad Eubel: Hierarchia Catholica. T. III. Padwa: 1922. (łac.).

Uzupełniające źródła internetowe edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Konklawe_1590_(Urban_VII)&oldid=69141340”