Konklawe 1939zgromadzenie kardynałów zwołane po śmierci Piusa XI. Było to najkrótsze konklawe w XX wieku i jedno z najkrótszych w historii. Już w trzecim głosowaniu zakończyło się wyborem kardynała Eugenio Pacellego (Pius XII).

Konklawe 1939
Ilustracja
Daty i miejsce
1–2 marca 1939
Kaplica Sykstyńska, Rzym
Główne postacie
Dziekan

Gennaro Granito Pignatelli di Belmonte

Kamerling

Eugenio Pacelli

Protoprezbiter

William O’Connell

Protodiakon

Camillo Caccia Dominioni

Wybory
Liczba głosowań

3

Liczba elektorów
• uczestnicy
• nieobecni


62
0

Wybrany papież
Eugenio Pacelli
Przybrane imię: Pius XII

Śmierć Piusa XI

edytuj

Papież Pius XI zmarł 10 lutego 1939 roku po siedemnastu latach pontyfikatu. Podobno następnego dnia zamierzał wygłosić przemówienie, w którym miał ostro potępić faszyzm i antysemityzm, w związku z czym powstała plotka, że mógł zostać otruty przez doktora Francesco Petacciego, ojca kochanki Mussoliniego. Nie ma jednak na to przekonujących dowodów. Uroczystości pogrzebowe odbyły się 14 lutego.

Lista uczestników

edytuj

W konklawe uczestniczyło wszystkich 62 kardynałów – 55 z Europy (w tym 35 z Włoch), 2 z Ameryki Południowej, 4 z Ameryki Północnej i 1 z Lewantu:

  • Enrico Gasparri (Włochy; 14 grudnia 1925) – kardynał biskup Velletri; prefekt Najwyższego Trybunału Sygnatury Apostolskiej
  • George Mundelein (Stany Zjednoczone; 24 marca 1924) – kardynał prezbiter S. Maria del Popolo; arcybiskup Chicago
  • Alessandro Verde (Włochy; 14 grudnia 1925) – kardynał prezbiter S. Maria in Cosmedin
  • Raffaele Carlo Rossi OCD (Włochy; 30 czerwca 1930) – kardynał prezbiter S. Prassede; sekretarz Świętej Kongregacji Konsystorialnej
  • Federico Tedeschini (Włochy; 13 marca 1933) – kardynał prezbiter S. Maria della Vittoria; datariusz Jego Świątobliwości
  • Carlo Salotti (Włochy; 13 marca 1933) – kardynał prezbiter S. Bartolomeo all’Isola; prefekt Świętej Kongregacji ds. Obrzędów
  • Enrico Sibilia (Włochy; 16 grudnia 1935) – kardynał prezbiter S. Maria Nuova
  • Carlo Cremonesi (Włochy; 16 grudnia 1935) – kardynał prezbiter S. Lorenzo in Lucina
  • Alfred Baudrillart CO (Francja; 16 grudnia 1935) – kardynał prezbiter S. Bernardo alle Terme
  • Isidro Gomá y Tomá (Hiszpania; 16 grudnia 1935) – kardynał prezbiter S. Pietro in Montorio; arcybiskup Toledo i prymas Hiszpanii
  • Pietro Boetto SJ (Włochy; 16 grudnia 1935) – kardynał prezbiter S. Angelo in Pescheria; arcybiskup Genui
  • Eugène Tisserant (Francja; 15 czerwca 1936) – kardynał prezbiter Ss. Vito, Modesto e Crescenzia; sekretarz Świętej Kongregacji Kościołów Wschodnich; przewodniczący Papieskiej Komisji Biblijnej
  • Pierre-Marie Gerlier (Francja; 13 grudnia 1937) – kardynał prezbiter SS. Trinita al Monte Pincio; arcybiskup Lyonu i prymas Galii
  • Nicola Canali (Włochy; 16 grudnia 1935) – kardynał diakon S. Nicola in Carcere Tulliano
  • Domenico Jorio (Włochy; 16 grudnia 1935) – kardynał diakon S. Apollinare; prefekt Świętej Kongregacji Dyscypliny Sakramentów
  • Vincenzo Lapuma (Włochy; 16 grudnia 1935) – kardynał diakon Ss. Cosma e Damiano; prefekt Świętej Kongregacji ds. Zakonów
  • Massimo Massimi (Włochy; 16 grudnia 1935) – kardynał diakon S. Maria in Portico; przewodniczący Papieskiej Komisji ds. Kodyfikacji Prawa Kanonicznego Kościołów Wschodnich
  • Domenico Mariani (Włochy; 16 grudnia 1935) – kardynał diakon S. Cesareo in Palatio; przewodniczący Rady ds. Patrymonium Stolicy Apostolskiej
  • Giovanni Mercati (Włochy; 15 czerwca 1936) – kardynał diakon S. Giorgio in Velabro; bibliotekarz i archiwista Świętego Kościoła Rzymskiego

Dwóch elektorów mianował jeszcze papież Pius X, ośmiu Benedykt XV, a pozostałych pięćdziesięciu dwóch Pius XI.

Kandydaci na papieża

edytuj

Do tzw. papabile zaliczano łącznie kilkunastu kardynałów, także spoza Włoch (m.in. prymasa Polski Augusta Hlonda), jednak zdecydowanym faworytem był sekretarz stanu i kamerling Kościoła Eugenio Pacelli, bliski współpracownik Piusa XI. Większość kardynałów uważała bowiem, że w obliczu wyraźnego już wówczas zagrożenia nową wojną światową potrzebny jest papież-dyplomata.

Wybór Piusa XII

edytuj

Konklawe zebrało się 1 marca w kaplicy Sykstyńskiej, jednak do głosowań przystąpiono dopiero następnego dnia. W dwóch porannych głosowaniach zdecydowanie najwięcej głosów otrzymał faworyzowany Pacelli, nie uzbierał jednak wymaganych 2/3. W pierwszym głosowaniu dostał prawdopodobnie około 35 głosów, w drugim około 40. Pozostałe głosy oddano głównie na kardynałów Dalla Costę z Florencji i kurialistę Maglione, podobno pojawiło się także nazwisko Kanadyjczyka Villeneuve’a. Po południu w trzecim głosowaniu Pacelli został wybrany na papieża, otrzymując 48 głosów, o 6 więcej niż wymagana większość. Elekt, który tego samego dnia obchodził swoje 63. urodziny, przybrał imię Pius XII.

Przypisy

edytuj
  1. Kardynał Tappouni był Syryjczykiem, urodził się jednak w Mosulu na terenie dzisiejszegio Iraku, a jego stolica patriarchalna znajdowała się w Bejrucie (Liban)

Bibliografia

edytuj
  • Cesare De Agostini „Konklawe XX wieku. Kulisy wyborów papieży”, Wyd. M, Kraków 2005

Linki zewnętrzne

edytuj