Konrad Kolszewski
Konrad Kolszewski (ur. 9 czerwca 1881 w Gliwicach, zm. w styczniu 1945 w drodze do Sachsenhausen) – polski adwokat, obrońca w procesie dzieci wrzesińskich, działacz społeczny, znawca i kolekcjoner dzieł sztuki.
.jpg)
| |
| Data i miejsce urodzenia |
9 czerwca 1881 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
styczeń 1945 |
| Zawód, zajęcie |
prawnik, adwokat |
| Odznaczenia | |
      
| |
Życiorys edytuj
Urodził się w rodzinie Józefa i Wandy z Keglów. W 1900 ukończył gimnazjum w Wągrowcu. Studiował na uniwersytetach w Monachium, Berlinie (doktorat w 1903), Wrocławiu, Londynie, Szkole Nauk Politycznych w Paryżu oraz w Seminarium Języków Wschodnich i Akademii Administracyjnej w Berlinie[1]. Był pracownikiem Komisji Kosztów Sądowych Tymczasowej Rady Stanu[2], wykładowcą na Uniwersytecie Poznańskim i Uniwersytecie Jagiellońskim (prawo administracyjne i polityczne zaboru pruskiego), a także uczestnikiem głośnych procesów politycznych, np. dzieci wrzesińskich. Był członkiem Towarzystwa Czytelni Ludowych, oraz jednym z inicjatorów Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Poznaniu[3]. Jako jedyny Polak zasiadał w Radzie Miejskiej m. Poznania (1908–1918). Od 22 września 1909 był mężem Janiny Półkozic-Rymarkiewicz, wnuczki prof. Jana Rymarkiewicza[1].
W czasie I wojny światowej został wcielony do wojska niemieckiego, przydzielony do Warszawy w charakterze obrońcy wojskowego przy sądzie najwyższym (1917–1918). Od marca 1917 działał w POW. Uczestniczył w rozbrajaniu Niemców w Warszawie. Współdziałał w powstaniu wielkopolskim i powstaniach śląskich. Współorganizował niedoszłe powstanie kaszubskie w Kartuzach. Czynnie uczestniczył w akcji plebiscytowej na Warmii, Mazurach i Górnym Śląsku[1]. Brał udział w pracach Delegacji Polskiej na Konferencję Pokojową w Wersalu przy premierze Ignacym Paderewskim. Jako prawnik podróżował do Genewy, Londynu, Drezna w misjach dyplomatycznych i handlowych. Pod koniec wojny brał czynny udział w początkowej fazie organizacji polskiego sądownictwa, a w 1919 r. został pierwszym prezesem Sądu Apelacyjnego w Poznaniu. Piastował stanowisko prezesa AZS Poznań w latach 1922–1927. Był także działaczem piłkarskim. Udzielał się w organizacjach kombatanckich[4].
W 1933 objął prezesurę Stowarzyszenia Polonia-Italia w Poznaniu, pierwszej w Poznaniu i w Wielkopolsce organizacji polsko-włoskiej, która powstała w 1926 roku jako poznański oddział rzymskiego Stowarzyszenia Dante Alighieri (Società Dante Alighieri). Stowarzyszenie rozwijało intensywną działalność popularyzującą włoską kulturę, literaturę i język wśród mieszkańców Poznania i regionu. W czasie jego prezesury w latach 30. XX w. członkowie Stowarzyszenia „Polonia-Italia” wraz z mieszkańcami miasta regularnie uczestniczyli w uroczystościach, upamiętniających udział włoskiego żołnierza Novizzo Cittadiniego w Powstaniu Wielkopolskim[3][5][6].
Dzięki niemu Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu wzbogaciła księgozbiór. Muzeum Narodowemu w Poznaniu przekazał kolekcję masek mumiowych z Deir el Bahari, które otrzymał w prezencie od brytyjskiego wicekróla Egiptu[3].
We wrześniu 1939 brał udział w pracach Sądu Wojennego w Warszawie. Aresztowany 1944 roku[4]. Uwięziony w Poznaniu, w Domu Żołnierza, torturowany i przekazany do Obozu w Żabikowie 11 stycznia 1945 roku. Stamtąd ewakuowany ostatnim transportem więźniów (21/22 stycznia 1945) i zamordowany w drodze do obozu w Sachsenhausen, 25 stycznia 1945 roku[7].
Ordery i odznaczenia edytuj
- Krzyż Niepodległości (16 marca 1937)[8]
- Złoty Krzyż Zasługi[1]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[1]
- Medal 3 Maja[1]
- Krzyż Komandorski Orderu Korony Włoch (Włochy)[1]
- Krzyż Oficerski Orderu Korony Włoch (Włochy)[1]
- Order Palm Akademickich (Francja)[1]
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h i Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 146–147. [dostęp 2021-08-02].
- ↑ Włodzimierz Suleja, Tymczasowa Rada Stanu, Warszawa 1998, s. 225.
- ↑ a b c Sebastian Chosiński, Danuta Chosińska, Konrad Kolszewski – prawnik, powstaniec, patriota [online], Wągrowiec1381. Archiwum społeczne, 17 sierpnia 2017.
- ↑ a b Pamiątki po Konradzie Kolszewskim [online], Muzeum Martyrologiczne w Żabikowie [dostęp 2021-05-06].
- ↑ Stanisław Sierpowski, O Powstaniu Wielkopolskim w jego setną rocznicę : aspekty międzynarodowe, regionalne i lokalne, 2019, ISBN 978-83-7986-236-8.
- ↑ Anna Ziółkowska, Konrad Kolszewski: działacz społeczno-polityczny, miłośnik sztuki, przyjaciel artystów, Żabikowo: Muzeum Martyrologiczne, 2017, ISBN 83-937352-9-7, OCLC 1030556577.
- ↑ Ryszard Wryk, Straty osobowe Polskiego Związku Sportowego w latach II wojny światowej 1939–1945, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań, 1991, s. 56, ISBN 83-232-0356-3.
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 94 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.