Koral szlachetny

Koral szlachetny
	; Szkielet korala szlachetnego
	Właściwości chemiczne i fizyczne
Skład chemiczny	CaCO3 (węglan wapnia)
Twardość w skali Mohsa	3,5-4
Przełam	nierówny, haczykowaty, kruchy
Łupliwość	brak
Układ krystalograficzny	trygonalny
Gęstość minerału	2,6-2,7 g/cm³
	Właściwości optyczne
Barwa	jednolita czerwona, wersja albinotyczna jest rzadka, podobnie jak bladoróżowa; w przypadku korali Sciacca łososiowa, pomarańczowo-różowa (wyraźna lub blada) okazjonalnie z żółtawymi znaczeniami
Rysa	biała
Połysk	matowy do szklistego
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku

Koral szlachetny
	Corallium rubrum
	(Linnaeus, 1758)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	parzydełkowce
Gromada	koralowce
Podgromada	koralowce ośmiopromienne
Rząd	korkowce
Rodzina	Coralliidae
Rodzaj	Corallium
Gatunek	koral szlachetny
	Multimedia w Wikimedia Commons

Koral szlachetny, koral czerwony (Corallium rubrum) – gatunek koralowca z rodziny Coralliidae występujący w Morzu Adriatyckim i zachodniej części Morza Śródziemnego. Introdukowany w Japonii^[2].

Imitacja korala szlachetnego - koral „bambusowy” pomalowany na czerwono

Charakterystyka edytuj

Tworzy krzewiaste kolonie osiągające wysokość do 40 cm^[3], o gałązkach do 4-6 cm grubości. Właśnie te szkielety, wytwarzane przez niewielkie polipy, wykorzystuje się jako materiał jubilerski do produkcji ozdób. Koral (jako surowiec) był stosowany już w czasach Cesarstwa Rzymskiego. Jest poławiany włokami dennymi lub zbierany podczas nurkowania. Z wyłowionych korali usuwa się miękkie części, następnie sortuje według jakości, uwzględniając grubość koralowiny, gałązek, barwę oraz skazy. Po selekcji korale są szlifowane i polerowane^[4]. Po wypolerowaniu mają połysk szklisty (w stanie surowym kawałki korali są matowe).

Koral szlachetny zachowuje czerwony kolor po osuszeniu.

Głównym miejscem handlu jest Torre del Greco (okolice Neapolu - Włochy), gdzie obrabia się ¾ korali wyłowionych na całym świecie.

Właściwości edytuj

Luminescencja: bladofioletowa lub ciemnopurpurowa
Korale są wrażliwe na wysoką temperaturę, kwasy i gorące kąpiele.

Występowanie edytuj

Najliczniej występują w Morzu Śródziemnym, wzdłuż wybrzeży Algierii i Tunezji, zachodnich Włoch, Korsyki, Sardynii, Sycylii – ławice rozwijają się na dnie skalistym i kamienistym, często pod skalnymi przewieszkami. Ich gałązki zwrócone są ku dołowi. Połów tych korali nie jest łatwy, trzeba je wyszukiwać wśród załomów skalnych. Do wysoko cenionych należą korale algierskie, które dają najmniej odpadów przy obróbce.

Zastosowanie edytuj

Osobny artykuł: Korale (biżuteria).

Korale dostarczają materiału jubilerskiego. Służą do wyrobu koralików - do wyrobu naszyjników i bransoletek; także do wytwarzania przedmiotów artystycznych i rzeźb. Do celów zdobniczych poszukiwany jest koral szlachetny o najbardziej żywej, czerwonej barwie. Nie wszystkie gałązki nadają się do obróbki, przede wszystkim ze względu na zbyt małą średnicę i małą spoistość materiału. Koralom poddawanym obróbce nadaje się zwykle kształt obły, kulisty i kaboszonowy.

W Polsce naszyjniki z korali stanowią nieodłączną ozdobę regionalnego stroju krakowskiego.

W złotnictwie cenione są także korale o barwie czarnej (Hawaje), niebieskiej (Kamerun) oraz białej (Japonia).

Nazewnictwo edytuj

W przeszłości mianem korala szlachetnego określano jedynie czerwony koral śródziemnomorski o wapiennym, koralowinowym szkielecie^[5].

Współcześnie termin koral szlachetny zyskał szersze znaczenie i obejmuje także inne gatunki korali szlachetnych z rodziny Coralliidae (m.in. białe i różowe) o twardym szkielecie łatwo nadającym się do szlifowania i polerowania. Do wyrobu biżuterii wykorzystuje się również naturalne korale nieszlachetne, o porowatym lub miękkim szkielecie, uzyskujące wysoki połysk dopiero po zabiegach jubilerskich tj. impregnowanie czy barwienie. Naturalne korale nieszlachetne stosowano jako imitację bardziej wartościowych gatunków korali^[6].

Powszechnie w użyciu określenie „koral” nie jest terminem naukowym, a raczej amatorskim, oznaczającym osobny polifitetyczny zbiór różnych grup zwierząt morskich bentosowych z gromady Anthozoa, których szkielety są wykorzystywane w jubilerstwie^[6].

Przypisy edytuj

↑ Corallium rubrum, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ Zoologia : bezkręgowce. T. 1. Red. nauk. Czesław Błaszak. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009, s. 119. ISBN 978-83-01-16108-8.
↑ Biologia. Multimedialna encyklopedia PWN Edycja 2.0. pwn.pl Sp. z o.o., 2008. ISBN 978-83-61492-24-5.
↑ Mały słownik zoologiczny. Bezkręgowce. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1984. ISBN 83-214-0428-6.
↑ Nikodem Sobczak, Tomasz Sobczak. Korale ozdobne. „Mineralogia Polonica”. 16 (12), s. 89, 1985. (pol.).
↑ ^a ^b Ernest W.T. Cooper, Susan J. Torntore, Angela S.M. Leung, Tanya Shadbolt, Carolyn Dawe: Guide to the identification of precious and semi-precious corals in commercial trade. World Wildlife Fund and TRAFFIC, 2011, s. 12, 13, 21, 108, 112, 129, 143, 144. ISBN 978-0-9693730-3-2. (ang.).

Bibliografia edytuj

K. Maślankiewicz Kamienie szlachetne – Wyd. Geologiczne 1982
N.Sobczak Mała encyklopedia kamieni szlachetnych i ozdobnych – Wyd. Alfa 1986
W.Schuman Kamienie szlachetne i ozdobne – Wyd. Alma-Press 2004

[itis-1] Corallium rubrum, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[2] Zoologia : bezkręgowce. T. 1. Red. nauk. Czesław Błaszak. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009, s. 119. ISBN 978-83-01-16108-8.

[3] Biologia. Multimedialna encyklopedia PWN Edycja 2.0. pwn.pl Sp. z o.o., 2008. ISBN 978-83-61492-24-5.

[4] Mały słownik zoologiczny. Bezkręgowce. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1984. ISBN 83-214-0428-6.

[Sobczak-5] Nikodem Sobczak, Tomasz Sobczak. Korale ozdobne. „Mineralogia Polonica”. 16 (12), s. 89, 1985. (pol.).

[Guide-6] Ernest W.T. Cooper, Susan J. Torntore, Angela S.M. Leung, Tanya Shadbolt, Carolyn Dawe: Guide to the identification of precious and semi-precious corals in commercial trade. World Wildlife Fund and TRAFFIC, 2011, s. 12, 13, 21, 108, 112, 129, 143, 144. ISBN 978-0-9693730-3-2. (ang.).

[2]

[1]

[3]

[4]

[5]

[6]