Korona Ziemi
Korona Ziemi (ang. Seven Summits) – najwyższe szczyty poszczególnych kontynentów. A także w tym samym kontekście to:
- książka pod tym samym tytułem autorstwa Dicka Bassa,
- lista najwyższych szczytów na każdym z kontynentów podana w książce,
- podobna lista zaproponowana przez Reinholda Messnera.
Drugie co do wysokości szczyty danych kontynentów są określane mianem Koronki Ziemi.
Lista szczytówEdytuj
- Azja: Mount Everest (8848 m n.p.m.)
- Ameryka Południowa: Aconcagua (6961 m n.p.m.)
- Ameryka Północna: Denali (McKinley) (6195 m n.p.m.)
- Afryka: Kilimandżaro (5895 m n.p.m.)
- Europa[1]:
- (według Messnera, Bassa i środowiska wspinaczkowego) Elbrus (5642 m n.p.m.)
- (według niektórych naukowców) Mont Blanc (4810 m n.p.m.)
- Australia lub Australia i Oceania:
- (według Bassa) Australia: Góra Kościuszki (2230 m n.p.m.)
- (według Messnera) Australia i Oceania: Puncak Jaya (4884 m n.p.m.)
- Antarktyda: Masyw Vinsona (4892 m n.p.m.)
HistoriaEdytuj
Richard Bass, amerykański biznesmen i miłośnik gór, wyznaczył sobie cel zdobycia najwyższych szczytów Ziemi na każdym z kontynentów. W jego wersji były to: Ameryka Północna, Ameryka Południowa, Europa, Azja, Afryka, Antarktyda i Australia. Wynajął profesjonalnych alpinistów, by pomogli mu zdobyć Mt. Everest, najtrudniejszy z jego siódemki. Zdobył ten szczyt jako ostatni 30 kwietnia 1985, następnie współtworzył książkę opisującą całe przedsięwzięcie.
Znany alpinista Reinhold Messner podał w wątpliwość wybór Australii jako kontynentu (lub jako kontynentu godnego wspinaczki) i dokonał zmiany w liście Bassa, zastępując kontynent australijski częścią świata zwaną Australią i Oceanią. Pat Morrow jako pierwszy, a następnie sam Messner, sprostali temu wyzwaniu, obaj w 1986.
Kolejne wersje Korony powstały poprzez zaliczenie jako szczytu europejskiego Elbrusa zamiast Mont Blanc. Zatem wersji Korony Ziemi jest obecnie aż 4 (lub jedna, ale obejmująca je wszystkie - to znaczy: ze zmianami i wielu alpinistów decyduje się na zdobycie dziewięciu szczytów).
KontrowersjeEdytuj
Czy Elbrus powinien reprezentować Europę?Edytuj
Poza problemem wyboru szczytu na południowy wschód od kontynentu azjatyckiego, toczy się spór o obecność Elbrusa na liście jako najwyższego w Europie. Kaukaz ma więcej wspólnego z innymi azjatyckimi pasmami górskimi niż z europejskimi – encyklopedie geograficzne zaliczają go do Azji. Żadna lista bez Elbrusa nie zdobyła jednak aprobaty wśród entuzjastów wspinaczki.
Więcej o przebiegu granicy między Europą i Azją w haśle: granica Europa-Azja.
Zdobywcy Korony ZiemiEdytuj
Pierwsi zdobywcyEdytuj
- Richard Bass (USA) – 1985
- Gerry Roach (USA) – 1985
- Pat Morrow (Kanada) – 1986
- Gerhard Schmatz (Niemcy) – 1986
- Reinhold Messner (Włochy) – 1986
- Oswald Oelz (Austria/Szwajcaria) – 1989
- Phil Ershler (USA) – 1989
- Geoff Tabin (USA) – 1990
- Rob Hall (Nowa Zelandia) – 1990
- Gary Ball (Nowa Zelandia) – 1990
Polscy zdobywcyEdytuj
26 Polaków zdobyło Koronę Ziemi, wszyscy jednak ze wspomaganiem tlenem z butli (stan na dzień 27 grudnia 2019):
- Leszek Cichy (28 października 1999), jako 57. w historii
- Anna Czerwińska (22 maja 2000), jako 66. w historii
- Urszula Tokarska (2 czerwca 2005)[2], w wersji Bassa
- Tomasz Kobielski, Janusz Adamski i Bogusław Ogrodnik (18 stycznia 2008)[3]
- Robert Piotr Rozmus (18 stycznia 2009)[3]
- Jarosław Hawrylewicz (2 listopada 2009)[4], w wersji Bassa
- Martyna Wojciechowska (22 stycznia 2010)[5]
- Anna Lichota (23 maja 2010)[6]
- Marian Hudek (24 maja 2010)[7]
- Roman Dzida (4 stycznia 2011)[8]
- Ireneusz Szpot (20 maja 2011)[9]
- Małgorzata Pierz-Pękala i Daniel Mizera (27 grudnia 2011) (pierwszy w historii duet matki z synem)[potrzebny przypis]
- Agnieszka Kiela-Pałys (4 stycznia 2013)[10]
- Izabela Smołokowska (24 sierpnia 2013) (9 szczytów)[potrzebny przypis]
- Bartłomiej Wróblewski (25 maja 2014)[11].
- Zygmunt Berdychowski (4 lipca 2015)[12]
- Monika Witkowska (29 grudnia 2015) (9 szczytów)[13].
- Barbara Górska (19 maja 2016)[14][3][15][16][17][18][19][20].
- Janusz Kochański (6 grudnia 2016) (9 szczytów)[21]
- Janusz Kochański (20 maja 2017) (Rekord w szybkości skompletowania korony – 126 dni [od 14 stycznia do 20 maja])[22]
- Mariusz Szczuraszek (21 maja 2017) (9 szczytów)
- Szczepan Brzeski (17 maja 2018) (9 szczytów)[23]
- Bogumiła Raulin (22 maja 2018) (9 szczytów)[24]
- Łukasz Łagożny (27 grudnia 2019) (9 szczytów), jako pierwszy mieszkaniec Podkarpacia[25]
- Grażyna Machnik (2019) (7 szczytów + oba bieguny) (13 stycznia 2019[26]) jako pierwsza Polka, która zdobyła Wielki Szlem Zdobywców[27]
StatystykiEdytuj
- Spośród wszystkich zdobywców Korony Ziemi, zdobyciem jej bez wspomagania tlenem z butli może się poszczycić znikomy procent zdobywców. Pierwszym, który zdobył Koronę bez wspomagania tlenem z butli był Reinhold Messner[28].
- 24 grudnia 2011 roku 15-latek Jordan Romero stanął na Mount Vinson, najwyższym szczycie Antarktydy. Był to ostatni wierzchołek Amerykanina w drodze do Korony Ziemi. Dokonując tego wyczynu, Jordan Romero stał się najmłodszym alpinistą, który zdobył najwyższe szczyty wszystkich kontynentów[29][30].
- Pierwszą kobietą, która skompletowała całą listę szczytów, była Japonka Junko Tabei (1992).
Zobacz teżEdytuj
PrzypisyEdytuj
- ↑ Korona Ziemi, 7szczytow.pl [dostęp: 2019-07-17]
- ↑ Urszula Tokarska na wierzchołku świata. [dostęp 2010-06-17].
- ↑ a b c Korona Ziemi dla Roberta Rozmusa. [dostęp 2010-07-13].
- ↑ Statistics of 7 summits climber Hawrylewicz. [dostęp 2010-01-24].
- ↑ Carstensz Expedition 2010 – martynawojciechowska.com. [dostęp 2010-01-24].
- ↑ Anna Lichota trzecią Polką z Koroną Ziemi!. [dostęp 2010-06-19].
- ↑ Hudek zdobył Koronę Ziemi! Wszedł na McKinley. [dostęp 2010-07-13].
- ↑ Roman Dzida zdobył Koronę Ziemi!. [dostęp 2011-01-11].
- ↑ Kasia Pieczyńska: Ireneusz Szpot zdobywcą Korony Ziemi (pol.). MaratonyPolskiePL, 20 maja 2011, 08:26. [dostęp 2011-05-20].
- ↑ Vinson zdobyty!!! Dziewiąta góra z siedmiu ... (pol.). 7summits.pl. [dostęp 2013-01-20].
- ↑ Bartłomiej Wróblewski: 7szczytów. [dostęp 2014-06-07].
- ↑ Zygmunt Berdychowski zdobywa Koronę Ziemi. goryonline.com, 2015-07-06. [dostęp 2015-07-22].
- ↑ Climbing the seven summits. Korona Ziemi [dostęp 2016-01-15].
- ↑ Himalayan Database Expedition Archives of Elizabeth Hawley [dostęp 2016-05-19].
- ↑ Barbara (Basia) Gorska: 9:30am weszła na szczyt Mount Everest Barbara (Basia) Gorska – mam podwójne obywatelstwo polskie i amerykańskie. Himalajska Baza Danych. [dostęp 2017-08-24].
- ↑ Barbara (Basia) Gorska: Team 2 potwierdzenie wejścia na szczyt Aconcagua. Cybercast team 2 Alpine Ascents International, 20 grudnia 2010. [dostęp 2017-08-24].
- ↑ Barbara (Basia) Gorska, Joe Butler: Powiadomienie o wejściu na szczyt <ount Vinson z firmy Mountain Trip. Mountain Trip. [dostęp 2017-08-24].
- ↑ Barbara (Basia) Gorska: Potwierdzenie wejścia na szczyt Carstensz Pyramid. Adventure Indonesia, 15 listopada 2012. [dostęp 2017-08-24].
- ↑ Barbara Gorska: Google Plus – podałam wszystkie certyfikaty i zdjęcia z Korony Ziemi. Google Plus, 19 maja 2016. [dostęp 2017-08-24].
- ↑ Barbara (Basia) Gorska: Strona Twitter. Twitter. [dostęp 2017-08-24].
- ↑ Janusz Kochański – Korona Ziemi w 11 miesięcy.
- ↑ Janusz Kochański rekordowo na Koronę Ziemi!
- ↑ Paweł Michalczyk. Szczepan Brzeski z Bochni zdobył Everest i zakończył projekt Korona Ziemi. Jego partnerka Sylwia Bajek weszła na Lhotse. „Gazeta Krakowska”, 18 maja 2018. ISSN 1898-3138.
- ↑ Bogumiła Raulin zdobyła Mount Everest. Najmłodsza Polka, która zdobyła Koronę Ziemi.
- ↑ Łukasz Łagożny z Sanoka stanął na szczycie Masywu Vinsona na Antarktydzie. Jest pierwszym mieszkańcem Podkarpacia, który zdobył Koronę Ziemi (pol.). nowiny24. [dostęp 2020-01-10].
- ↑ Na szczycie Everestu spędziłam 40 minut, byłam w euforii. Pomyślałam, że skoro udało się już dokonać tak wiele, może warto pokusić się o więcej (pol.). gazeta.pl. [dostęp 2020-01-12].
- ↑ Korona Ziemi, oba bieguny i ponad siedem lat podróży. Tak Polka przeszła do historii (pol.). onet. [dostęp 2020-01-10].
- ↑ Korona Ziemi.
- ↑ 15-letni Jordan Romero najmłodszym zdobywcą Korony Ziemi. 2012-01-02. [dostęp 2012-01-09].
- ↑ Facts & figures of all 7summiteers!. [dostęp 2010-07-13].
LiteraturaEdytuj
- Richard Bass, Frank Wells, Rick Ridgeway, Seven Summits (Warner Books, 1986) ISBN 0-446-51312-1.
- Anna Czerwińska, Korona Ziemi (Prószyński i S-ka, 2000) ISBN 83-7255-710-1.